Zasady funkcjonowania instytucji

kredytowych w krajach UE regulują przepisy:



Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i

Rady 2013/36/UE (CRD IV)



Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i

Rady (UE) nr 575/2013 (CRR)

Ich postanowienia obowiązują od 1 stycznia

2014 r.

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

Zgodnie z przepisami pakietu:

Instytucja kredytowa

przedsiębiorstwo, którego działalność

polega na przyjmowaniu depozytów lub

innych funduszy podlegających

zwrotowi od klientów oraz na udzielaniu

kredytów na swój własny rachunek

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

Ustawa

Prawo bankowe

dostosowując

polskie prawo do prawodawstwa unijnego

wprowadziła następujące definicje pojęć:

Bank

– osoba prawna utworzona zgodnie

z przepisami ustaw, działająca na

podstawie zezwoleń uprawniających do

wykonywania czynności bankowych

obciążających ryzykiem środki powierzone

pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

Bank krajowy

– bank mający siedzibę na

terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Bank zagraniczny

– bank mający

siedzibę za granicą Rzeczypospolitej

Polskiej, na terytorium państwa

niebędącego członkiem Unii europejskiej.

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

Instytucja finansowa

– podmiot

niebędący bankiem ani instytucją

kredytową, którego podstawowa

działalność będąca źródłem większości

przychodów polega na wykonywaniu

działalności gospodarczej w zakresie

świadczenia katalogu usług finansowych

przewidzianych ustawą Prawo bankowe.

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

Międzynarodowa instytucja finansowa

– instytucja finansowa, której większość

kapitału własnego należy do państw

będących członkami Organizacji

Wspólnoty Gospodarczej i Rozwoju lub

banków centralnych takich państw.

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

Instytucja kredytowa

– podmiot mający

swoją siedzibę za granicą RP na

terytorium jednego z państw

członkowskich UE, prowadzący we

własnym imieniu i na własny rachunek, na

podstawie zezwolenia właściwych władz

nadzorczych, działalność polegającą na

przyjmowaniu depozytów lub innych

środków powierzonych pod jakimkolwiek

tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów.

1. Pojęcie instytucji

kredytowej

2. Bilans banku komercyjnego

(ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r., Dz. U. z
1994 r.
Nr 121, poz. 591, załącznik nr 2 z późn. zm.)

►

Pasywa – uporządkowane według zasady
malejącej wymagalności:

Zobowiązania wobec banku centralnego (kredyt lombardowy,
techniczny i refinansowy) → Uchwała nr 7/2010 Zarządu NBP,
Dz. Urz. NBP z 2010 r. Nr 4, poz. 4; art. 42 ustawy o NBP, Dz. U.
z 1997 r. Nr 140, poz. 938.

Zobowiązania wobec sektora finansowego (bieżące i
terminowe, w tym lokaty jednodniowe, terminowe i forward w
złotych i walutach obcych).

Zobowiązania wobec podmiotów niefinansowych i sektora
budżetowego (złotowe i walutowe rachunki: rozliczeniowe (w
tym bieżące i pomocnicze), lokat terminowych,
oszczędnościowe, oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz
terminowych lokat oszczędnościowych, rachunki powiernicze →
art. 49 ustawy
Prawo bankowe, Dz. U. z 1997 r. nr 140, poz. 939 z późn. zm.

2. Bilans banku
komercyjnego

►

Zobowiązania z tytułu papierów wartościowych
(sprzedanych papierów wartościowych z
udzielonym przyrzeczeniem odkupu, emisji
własnych dłużnych papierów wartościowych,
zobowiązania z tytułu instrumentów
finansowych)

►

Fundusze specjalne

►

Rozliczenia międzyokresowe bierne

►

Rezerwy i inne pasywa

►

Zobowiązania podporządkowane

►

Kapitał własny (podstawowy, zapasowy,
fundusz z aktualizacji wyceny, kapitały
rezerwowe, zysk (strata) z lat ubiegłych, zysk
(strata) netto

►

Aktywa (uporządkowane według zasady malejącej
płynności):

Kasa, operacje z bankiem centralnym (w rachunku bieżącym,
rezerwa obowiązkowa, inne środki)

Dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskonta w NBP →
Uchwała Nr 9/2010 Zarządu NBP, dz. Urz. NBP z 2010 r. Nr 3, poz.
3.

Należności od sektora finansowego (w rachunku bieżącym,
terminowe)

Należności od sektora niefinansowego i budżetowego (w rachunku
bieżącym i terminowe)

Należności z tytułu papierów wartościowych (zakupionych z
otrzymanym przyrzeczeniem odkupu, dłużne papiery wartościowe,
zakupione akcje i udziały w jednostkach zależnych,
współzależnych i stowarzyszonych, pozostałe papiery wartościowe
i inne aktywa finansowe)

Wartości niematerialne i prawne i rzeczowe aktywa trwałe

Rozliczenia międzyokresowe czynne

2. Bilans banku
komercyjnego

3. Pozycje pozabilansowe

(ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r., załącznik
nr 2)

►

Zobowiązania warunkowe udzielone i
otrzymane (najczęściej w kontaktach z
jednostkami powiązanymi):

finansowe

linie kredytowe

pozostałe

gwarancyjne

poręczenia i gwarancje

pozostałe

►

Zobowiązania związane z realizacją operacji
kupna/sprzedaży:

operacje instrumentami finansowymi,

operacje papierami wartościowymi

►

Zobowiązania pozostałe (nieodwołalne):

głównie aktywa przejęte za wierzytelności

4. Układ stóp procentowych
na
rynku międzybankowym

(źródło: Raport roczny 2009 – Płynność sektora bankowego,
Instrumenty
polityki pieniężnej NBP, s. 35,

www.nbp.pl

→ publikacje →

raporty
i analizy → instrumenty polityki pieniężnej → 2009)

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

►

Rynek depozytów złotowych

WIBID, WIBOR (Warsaw Interbank Bid/Offer Rate)
– średnie arytmetyczne stawek oprocentowania depozytów
międzybankowych na rynku warszawskim. Organizator fixingu;
Stowarzyszenie Rynków Finansowych ACI Polska. Przekazanie
propozycji kwotowań przez uczestników do agenta
kalkulacyjnego (Thomson Reuters) – do godz. 11:00. Fixing –
godz. 11:00. Publikacja w serwisie Thomson Reuters – pierwsze
pięć minut po fixingu → Regulamin stawek referencyjnych WIBID i
WIBOR, www.acipolska.pl

POLONIA (Polish Overnight Index Average)
– wprowadzona w styczniu 2005 r. średnia stawka overnight
ważona wielkością transakcji na rynku międzybankowym.
Organizator: ACI Polska, fixing przeprowadza NBP. Przekazanie do
NBP informacji o stopach zakwotowanych do 16.30 – do
godz.16:45. Publikacja stawki przez NBP w serwisie Thomson
Reuters – godz. 17:00 → Regulamin fixingu stawki referencyjnej
POLONIA, www.acipolska.pl

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

►

Rynek depozytów złotowych – sesje WIBID, WIBOR

Zaproszenie do uczestnictwa oraz status Uczestnika Fixingu

może

otrzymać podmiot spełniający przynajmniej jeden z poniższych
warunków:

jest bankiem krajowym posiadającym minimum 1% udziału w
aktywach sektora,

jest bankiem zrzeszającym banki spółdzielcze,

jest oddziałem instytucji kredytowej,

jest oddziałem banku zagranicznego.

Ponadto Organizator Fixingu (Stowarzyszenie Rynków Finansowych
ACI Polska) może pod uwagę:

•

aktywność na polskim rynku międzybankowym,

•

poziom współczynnika Tier 1 oraz współczynnika wypłacalności,

•

profesjonalizm i reputację na polskim rynku międzybankowym.

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

►

Rynek depozytów złotowych – sesje POLONIA

Uczestnikiem Fixingu może być:

bank posiadający status Dealera Rynku Pieniężnego,

bank, który złoży deklarację uczestnictwa, o ile zostanie
zaakceptowany przez Zarząd ACI Polska.

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wibor

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

WIBOR ON

2,110

0,00%

-18,22%

2015-02-27

WIBOR TN

2,090

-0,48%

-0,95%

-18,99%

2015-02-27

WIBOR 1W

1,990

0,00%

-4,33%

-23,17%

2015-02-27

WIBOR 2W

1,940

-0,51%

-6,73%

-25,38%

2015-02-27

WIBOR 1M

1,890

0,00%

-9,13%

-27,59%

2015-02-27

WIBOR 3M

1,810

-0,55%

-12,14%

-33,21%

2015-02-27

WIBOR 6M

1,800

0,00%

-12,20%

-34,31%

2015-02-27

WIBOR 9M

1,800

0,00%

-11,76%

-34,78%

2015-02-27

WIBOR 1Y

1,790

-0,56%

-11,82%

-35,61%

2015-02-27

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wibid

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

WIBID ON

1,8600

+0,54%

+1,09%

-18,78%

2015-02-27

WIBID TN

1,8400

0,00%

-19,65%

2015-02-27

WIBID 1W

1,7900

0,00%

-4,79%

-25,10%

2015-02-27

WIBID 2W

1,7400

-0,57%

-7,45%

-27,50%

2015-02-27

WIBID 1M

1,6900

0,00%

-10,11%

-29,88%

2015-02-27

WIBID 3M

1,6100

-0,62%

-13,44%

-35,86%

2015-02-27

WIBID 6M

1,6000

0,00%

-13,51%

-37,01%

2015-02-27

WIBID 9M

1,6000

0,00%

-13,04%

-37,50%

2015-02-27

WIBID 1Y

1,5900

-0,63%

-13,11%

-38,37%

2015-02-27

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wartość

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

LIBOR CHF 1M

-0,9140

+1,19%

30366,67

12957,14

2015-02-20

LIBOR CHF 2M

-0,9200

+0,65%

91900,00

11600,00

2015-02-20

LIBOR CHF 3M

-0,8970

+0,66%

89800,00

-4177,27%

2015-02-20

LIBOR CHF 6M

-0,7886

+0,38%

1634,24%

-1124,16%

2015-02-20

LIBOR CHF 1R

-0,6786

+0,44%

-548,22%

-435,28%

2015-02-20

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wartość

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

LIBOR USD 1M

0,1715

-1,15%

+8,37%

+10,29%

2015-02-20

LIBOR USD 2M

0,2108

-1,82%

+5,93%

+6,73%

2015-02-20

LIBOR USD 3M

0,2626

+0,42%

+11,94%

+11,44%

2015-02-20

LIBOR USD 6M

0,3857

+0,42%

+17,63%

+16,70%

2015-02-20

LIBOR USD 1R

0,6744

+0,52%

+19,41%

+21,89%

2015-02-20

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wartość

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

LIBOR JPY 1M

0,0721

-0,99%

-7,35%

-30,35%

2015-02-

LIBOR JPY 2M

0,0921

-1,53%

-3,73%

-25,43%

2015-02-

LIBOR JPY 3M

0,0971

-0,74%

-7,49%

-30,61%

2015-02-

LIBOR JPY 6M

0,1386

-1,52%

-5,82%

-27,07%

2015-02-

LIBOR JPY 1R

0,2576

-1,37%

-5,00%

-26,71%

2015-02-

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wartość

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

LIBOR GBP 1M

0,5038

+0,12%

-0,06%

+4,42%

2015-02-20

LIBOR GBP 2M

0,5340

-0,23%

+1,91%

+6,87%

2015-02-20

LIBOR GBP 3M

0,5649

+0,28%

+2,16%

+8,25%

2015-02-20

LIBOR GBP 6M

0,6813

+0,09%

+0,70%

+11,34%

2015-02-20

LIBOR GBP 1R

0,9696

+0,03%

0,00%

+8,34%

2015-02-20

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wartość

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

LIBOR EUR 1M

0,0064

0,00%

-156,26%

-103,26%

2015-02-

LIBOR EUR 2M

0,0093

0,00%

-74,50%

-95,91%

2015-02-

LIBOR EUR 3M

0,0257

+2,84%

-57,15%

-90,17%

2015-02-

LIBOR EUR 6M

0,0914

0,00%

-38,16%

-73,44%

2015-02-

LIBOR EUR 1R

0,2236

+0,97%

-25,83%

-56,49%

2015-02-

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Termin

Wartość

Zmiana [%]

Zmiana 3m

[%]

Zmiana 12m

[%]

Data wyceny

EURIBOR 1M

-0,0050

-600,00%

-122,73%

-102,29%

2015-02-27

EURIBOR 2M

0,0180

-5,26%

-60,00%

-92,80%

2015-02-27

EURIBOR 3M

0,0390

-7,14%

-51,85%

-86,36%

2015-02-27

EURIBOR 6M

0,1100

-6,78%

-38,20%

-71,35%

2015-02-27

EURIBOR 1Y

0,2330

-3,32%

-29,61%

-57,56%

2015-02-27

►

Rynek londyński

LIBOR (historycznie: London Interbank Offer Rate)
– średnie arytmetyczne stawek oprocentowania depozytów
międzybankowych na rynku londyńskim wyznaczana przez
ICE Benchmark Administration Ltd (IBA; zarządca stawki)
dla pięciu głównych walut rezerwowych świata (GBP, USD,
EUR, JPY, CHF) po odrzuceniu 25% kwotowań skrajnych
(odpowiedź na pytanie: po jakiej stopie procentowej byłbyś
w stanie pozyskać fundusze na rynku przed godz. 11.00).
W sesjach fixingowych dla poszczególnych walut bierze
udział od 11 do 18 najaktywniejszych banków. Zbieranie
kwotowań do godz. 11.20, publikacja ok. 11.45 w serwisie
agenta kalkulacyjnego Thomson Reuters.

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

►

Strefa euro

EURIBOR (Euro Interbank Offer Rate)
– średnia oprocentowania depozytów międzybankowych
nominowanych w euro w strefie euro (odpowiedź na pytanie
jakie są opinie każdego banku co stóp oprocentowania
pożyczek na rynku międzybankowym), ustalana do godz. 11:00
w Brukseli przez European Money Market Institute (EMMI;
wcześniej EBF; zarządca stawki) na podstawie kwotowań 25
największych banków po odrzuceniu 15% kwotowań skrajnych
(zbieranie stawek od 10:45 – 11:00, publikacja po godz. 11.00
w serwisie agenta kalkulacyjnego Thomson Reuters).

EONIA (Euro Overnight Index Average)
– średnia ważona oprocentowania jednodniowych depozytów
międzybankowych nominowanych w euro, kwotowanych przez
te same banki panelowe, które uczestniczą w kwotowaniu
EURIBOR, wyznaczana przez ECB. Zbieranie informacji do
18:30. Publikacja w serwisie Thomson Reuters 18.45-19.00.

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

►

Przykładowe stawki azjatyckie

SIBID, SIBOR (Singapore Interbank Bid/Offer Rate)
– stopy ustalane przez Association of Banks in Singapore dla dolara
singapurskiego (SGD), stosowane na rynku azjatyckim częściej niż
LIBID i LIBOR.

TIBID, TIBOR (Tokyo Interbank Bid/Offer Rate)
– stopy ustalane było do 1 kwietnia 2014 r. przez Japanese Bankers
Association; od 1 kwietnia stawki kwotuje Ippan Shadan Hojin JBA
TIBOR dla jena japońskiego (JPY) (Japanese Yen, Euroyen).

CHIBID,CHIBOR; SHIBID, SHIBOR (China Interbank Bid/Offer
Rate )
– średnia arytmetyczna wyznaczana przez People’s Bank of China);
Shanghai Interbank Bid/Offer Rate (średnia ważona wyznaczana
przez National Interbank Funding Center w Szanghaju na bazie
kwotowań 16 banków) – stopy ustalane dla chińskiego juana (CNY);
rynkowe stopy szanghajskie wypierają stopy oficjalne.

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

►

Przykładowe stawki amerykańskie (USA, Kanada)

Prime rate = The Fed Funds Target Rate + 3%
(= 3,25% w USA, 3,00% w Kanadzie)

Jest to stawka bazowa głównie przy:
kredytach hipotecznych (adjustable rate mortgages;
ARM), kredytach krótkoterminowych,
kredytach studenckich.

Więcej stawek:

http://www.xmethods.net
/ve2/ViewListing.po?key=425860

5. Rodzaje stawek
referencyjnych

Płatności brutto

SORBNET2 – obsługuje rynek wysokokwotowych operacji

między-bankowych w PLN. Zapewnia dokonanie
rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym.

TARGET2 – Trans-European Automated Real-Time Gross

Settlement Express Transfer System – Transeuropejski
Zautomatyzowany Błyskawiczny System Rozrachunku
Brutto w Czasie Rzeczywistym, funkcjonujący od listopada
2007 r. NBP przystąpił do niego w maju 2008 r. (

www.target2.net

Rozliczenia pomiędzy bankami korespondentami przy

wykorzystaniu rachunków LORO i NOSTRO.

6. Systemy rozliczeniowe