Postrzeganie, dramat,

dyskomfort - cień

katastrofy

Postrzeganie, dramat,

dyskomfort - cień

katastrofy

DYSKUSJA O PSYCHOLOGII

KATASTROF

ARJA SALORANTA JERZY WOLANIN

Cień katastrofy – niektóre

pytania

Cień katastrofy – niektóre

pytania

• Które grupy ludzi są nim objęte ?
• Jaką przestrzeń obejmuje ?
• Jaki jest czas trwania ?

Arja Saloranta, Jerzy
Wolanin

Postrzeganie

Postrzeganie

Cechy charakterystyczne fazy „po –
przed” katastrofą

:

1.Spór o realność zagrożeń.

a. Chłodne oko eksperta.

b. Odczucia społeczne.

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Komunikacja ryzykalna

Komunikacja ryzykalna

Ryzyko = oszacowane zagrożenie +

społeczne wzburzenie

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Niektóre pytania:
1. Czy o wartości ryzyka decyduje oszacowanie prawdopodobieństwa
wystąpienia katastrofy i jej skutków ?
2. Czy też o wartości ryzyka decyduje odbiór społeczny ?

„...Społeczności często nieprawidłowo
postrzegają zagrożenia. Eksperci często
nieprawidłowo postrzegają społeczne
wzburzenie. Ale istota problemu polega na tym,
że społeczności zbyt mało uwagi przywiązują do
zagrożeń, a eksperci zbyt mało uwagi
przywiązują do społecznego wzburzenia. ...”

Peter M.
Sandman

Responding to Community Outrage:
Strategies for

Effective Risk Communication. 1997
r.

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Wybrane elementy mające

wpływ na postrzeganie ryzyka

Wybrane elementy mające

wpływ na postrzeganie ryzyka

Kryteria

Postrzeganie ryzyka

Postrzegane jako

niższe

Postrzegane jako

wyższe

Źródło

Naturalne

Cywilizacyjne

Dobrowolność

Dobrowolne

Niedobrowolne

Ujawnienie

Natychmiastow
e

Opóźnione

Dotkliwość

liczba ludzi

zagrożonych

Zwykłe

(kilku

ludzi zagrożonych )

Katastrofalne

(dużo ludzi

zagrożonych )

Ograniczenie

Możliwość
sterowania

Nie dające się
sterować

Korzyść

Oczywista

Nieoczywista

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Apatia decydentów

Apatia decydentów

• 1. Katastrofa ! Przecież u nas się nie zdarzy !
• 2. Papierowy syndrom – transfer

wyrzutów

sumienia.

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Dramat

Dramat

Zasięg katastrofy – czas i
przestrzeń

1.

Uczestnicy

.

a. Kogo uważać za

ofiarę

?

b. Nieszczęścia decydentów.
c. Paradoks ratowników.

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Dyskomfort

Dyskomfort

Problemy i pytania dotyczące fazy „ po” katastrofie:

Kiedy kończy się katastrofa ?
Jakie są reakcje jej uczestników ?
Ukryty konflikt ratowników!
Kiedy „po” katastrofie staje się „po-przed”katastrofą.

Arja Saloranta Jerzy Wolanin

Poruszony tutaj krąg problemów związany jest ze zjawis –
kiem katastrofy. Stanowi ona dla nich wspólny mianownik.
Zakreślają więc one obszar, który śmiało można nazwać

psychologią katastrof

.