Wydział Technologii Drewna

Szkoła Główna Gospodarstwa

Wiejskiego

STRUKTURA DREWNA DRZEW

PIERŚCIENIOWONACZYNIOWYCH

Drewno drzew liściastych w porównaniu z drewnem
iglastym wykazuje bardziej skomplikowaną budowę i
składa się z bardziej zróżnicowanych elementów.

Głównym składnikiem drewna liściastych są włókna
drzewne stanowiące około 50% ogólnej masy drewna.

Naczynia – ich średnica i ugrupowanie w granicach słojów
rocznych to cechy bardzo charakterystyczne.

Na podstawie ugrupowania, wielkości i rozkładu naczyń w
drewnie wczesnym i późnym możemy wyróżnić 3 grupy, z
których na dzisiejszych zajęciach poznamy drzewa o
drewnie pierścieniowo-naczyniowym.

Różnice między iglastymi a liściastymi:

 udział miękiszu U iglastych było bardzo mało miękiszu.
Miękisz występował tylko w promieniach drzewnych. U
liściastych miękisz w promieniach i miękisz drzewny.
Promienie są szerokie. Miękisz pozanaczyniowy rozproszony
wśród włókien.

 drewno drzew iglastych składa się głównie z cewek
(stanowią 90%); drewno drzew liściastych składa się z
włókien drzewnych, naczyń i cewek

Drzewa o drewnie pierścieniowo-naczyniowym

W drewnie tym naczynia drewna wczesnego, o dużych
światłach, układają się w jedno lub wielowarstwowy
pierścień, wyraźnie odcinający się na przejściu do drewna
późnego, zbudowanego z naczyń małych

BUDOWA

MIKROSKOPO

WA DREWNA

Cecha

D

b

Js Wi Gr

Przekrój
poprzeczn

y

Rozmieszczenie

naczyń w
drewnie późnym

Promieniowe grupy

faliste lub proste
linie styczne lub
skośne grupy

rozpierzchłe

+

+

+

+

Formy
występowania
miękiszu

podłużnego

Przynaczyniowy
Rozpierzchły
Styczny/grupowy
przygraniczny

+
+
+

+

+

+

+

+
+

Promienie
drzewne

Jednorzędowe
Wąskie
szerokie

+

+

+

+

+

Przekroje
podłużne

Promienie
drzewne

Jednorodne
niejednorodne

+

+

+

+

Perforacja
członów naczyń

Prosta
drabinkowa

+

+

+

+

P

rz

y

ro

s

t

ro

c

zn

y

Drewn
o
późne

Drewno
wczesn
e

Dąb

P

rz

y

ro

s

t

ro

c

zn

y

Drewn
o
późne

Drewno
wczesn
e

Jesion

P

rz

y

ro

s

t

ro

c

zn

y

Drewn
o
późne

Drewno
wczesn
e

Wiąz

DĄB

(Quercus sp.)

Przekrój

poprzeczny

Naczynia drewna wczesnego
są bardzo duże, okrągłe lub
lekko owalne, tworzą kilka
pierścieni.

Naczynia drewna późnego są
znacznie mniejsze, tworzą
skupienia biegnące w kierunku
promieniowym.
Otoczone są one jaśniejszymi
komórkami miękiszu i tworzą
rysunek w postaci płomyków
ognia.

Promienie drzewne są
jednorodne, jednowarstwowe
(rzadko dwuwarstwowe),
szerokie zbudowane z 10 do 30
komórek.

Szerokie promienie zawsze maja
przebieg prostoliniowy

Naczynia wczesne w strefie twardzieli zamknięte
wcistkami

Przekrój styczny

Promienie drzewne
jednorodne, jednowarstwowe
(rzadko dwuwarstwowe) i
szerokie zbudowane z 10 do
30 komórek.

Włókna drzewne
grubościenne.

Cewki włókniste zbliżone
kształtem i wymiarami do
włókien drzewnych.

Udział włókien drzewnych i
cewek 40-60%

Przekrój

promieniowy

Promień rdzeniowy

Włókno drzewne

JESION

WYNIOSŁY

(Fraximus

excelsior L.)

Przekrój

poprzeczny

Naczynia drewna wczesnego
duże, owalna

Naczynia drewna późnego są
znacznie mniejsze od naczyń
drewna wczesnego, również
owalne, nieregularnie
porozrzucane na powierzchni
drewna późnego

W drewnie wczesnym
naczynia tworzą pierścień
złożony z 1-4 szeregów
dużych naczyń

W drewnie szerokosłoistym
naczynia drewna późnego
mogą być ułożone w faliste
linie na części przyrostu,
przy granicy drewna
wczesnego, w odróżnieniu
od wiązu, w którym faliste
ułożenie naczyń dotyczy
całej powierzchni

Przekrój styczny

Promienie jednorodne,
jednowarstwowe i
wielowarstwowe
zbudowane z 2-6
komórek

Włókna drzewne liczne,
grubościenne z małym
światłem udział włókien i
cewek 50,5-62,4%

Przekrój

promieniowy

Naczynie drewna
wczesnego

Promień drzewny

WIĄZ

(Ulmus

campestris L.)

Przekrój

poprzeczny

Naczynia mają kształt owalny.

Naczynia drewna późnego są
ułożone w faliste albo
zygzakowate, obwodowo
biegnące pasma, wyraźnie
widoczne gołym okiem.

Przekrój styczny

Promienie jednorodne,
wąskie (rzadko
jednowarstwowe)

Szerokość promieni 1-3-7
komórek

Włókna drzewne liczne i
grubościenne. Oprócz
włókien występują cewki
włókniste. Udział włókien
około 51%

Przekrój

promieniowy

Naczynie drewna
wczesnego

Promień drzewny

Włókna drzewne

GROCHODRZEW

(Robinia

pseudoacacia )

Przekrój

poprzeczny

Naczynia drewna
wczesnego duże, okrągłe,
widoczne w postaci białych
plamek, w 80%
pozatykane wcistkami.

Małe naczynia drewna
późnego są stosunkowo
duże w porównaniu z
naczyniami innych
gatunków

Naczynia w drewnie
twardzieli i bielu ( z
wyjątkiem ostatniego
przyrostu rocznego)
wypełnione licznymi
wcistkami.

Naczynia drewna późnego
bardzo drobne, ułożone
grupami, ukośnie w
stosunku do granicy słoja

Przekrój styczny

Promienie jednorodne,
wielowarstwowe (rzadko
jednowarstwowe), bardzo
liczne, zbudowane z 1-3-5
komórek na szerokość
promienia. Komórki
promieni są grubościenne,
ułożone poziomo. Wnętrze
wypełnione brunatną
zawartością, niekiedy
występują kryształki
szczawianu wapnia.

Włókna drzewne grubościenne, z
małym światłem komórkowym.

Udział włókien w drewnie około
58%

Przekrój

promieniowy

Ściany naczyń zaopatrzone
w przepusty wieloboczne
wyglądają jak plaster miodu
cecha charakterystyczna