Etapy cyklu życia
rodzinnego

(Haley, 1995)

1.

Okres narzeczeństwa

2.

Wczesne małżeństwo

3.

Rodzina z małymi dziećmi

4.

Rodzina z nastolatkami

5.

Rodzina z „pustym gniazdem”

6.

Emerytura i okres starości

Ciąża nieplanowana



Może stać się sytuacją kryzysową:

złość, rozczarowanie, wstyd, żal do

partnera, poczucie winy, lęk, poczucie

straty , ambiwalencja



Kobieta/para w takiej sytuacji

potrzebują wiele wsparcia ze strony

otoczenia i peronelu medycznego oraz

poszanowania jej emocji i przekonań.

Planowanie ciąży



Jest przejawem dojrzałości i

odpowiedzialności partnerów.



Decyzja o posiadaniu potomstwa jest

wyznaczana przez: ukształtowany

wcześniej stosunek do rodzicielstwa,

relację emocjonalną między

partnerami, stereotypy społeczne,

uwarunkowania polityczno-społeczne.

Problemy z płodnością



Wiążą się z przewlekłym stresem, a

niejednokrotnie przechodzą w kryzys.



Długotrwałe, nieskuteczne leczenie może

prowadzić do: poczucia braku akceptacji

społecznej, poczucia napiętnowania, lęku,

drażliwości, rozpaczy, poczucia winy i

krzywdy, zaniżonej samooceny.



Wtórnie mogą pojawić się: zaburzenia

seksualne, spadek satysfakcji z życia,

obawy o trwałość związku

Pierwszy trymestr ciąży



Informacja o poczęciu/ciąży – istotny moment

(kryzys?)



Zadania rozwojowe: zaakceptowanie nowej

sytuacji, przystosowanie do zmian w obrębie

organizmu i rozwoju dziecka, przystosowanie

do zmian w relacji z ojcem dziecka i dalszą

rodziną



Rozchwianie emocjonalne: zmienność

nastroju, rozdrażnienie, płaczliwość,

bezprzedmiotowy smutek, niepokój,

izolowanie się, koncentracja na sobie.

Pierwszy trymestr ciąży, c.d.



Zaakceptowanie nowej sytuacji: zaakceptowanie

obecności dziecka w swoim ciele, zaakceptowanie

różnic między swoją osobą i osobą dziecka,

budowanie nowego wyobrażenia o sobie jako

matce.



Lęk: przed dzieckiem, o zdrowie swoje i dziecka,

prawidłowy przebieg ciąży i porodu, przed

urodzeniem chorego dziecka, nowymi

obowiązkami, reakcją otoczenia.



Radość: ułatwia akceptację zmian, wpływa na

nastawienia i samopoczucie

Drugi trymestr ciąży



Stabilizacja emocjonalna



Fantazje na temat dziecka



Odczuwanie realności dziecka



Przeniesienie uwagi z siebie na
dziecko



Zmiana dotychczasowych potrzeb i
celów życiowych.

Trzeci trymestr ciąży



Koncentracja na: wyglądzie, dolegliwościach,
czekającym porodzie i dziecku



Emocje pozytywne: radość, szczęście,
oczekiwanie, twórcza moc macierzyństwa



Emocje negatywne: niepewność, niepokój, lęk,
rozdrażnienie, labilność emocjonalna



Zachowania typu: „zakładanie gniazda”



Pogorszenie funkcjonowania procesów
poznawczych

Ciąża jako sytuacja stresująca
– czynniki modyfikujące stres



Status socjoekonomiczny kobiety



Styl życia



Akceptacja ciąży



Wiek kobiety



Stan cywilny



Wcześniejsze doświadczenia położnicze



Czynniki indywidualne (zasoby, radzenie

sobie, wsparcie społeczne)

Wskaźniki dobrej adaptacji do
ciąży
(Breen, 1997)



duży stopień satysfakcji z „bycia

w ciąży”



wysoki stopień odpowiedzialności
za pełnienie nowych obowiązków



pozytywne emocje w „kontakcie”
z nienarodzonym dzieckiem

Stres ojca dziecka w czasie
ciąży



Pojawienie się dziecka wprowadza zmiany w

życiu mężczyzny



Czynniki wpływające na postawę ojca wobec

poczętego dziecka: doświadczenia w relacji z

własnymi rodzicami, gotowość do bycia

ojcem, sytuacja finansowa rodziny,

stabilność relacji małżeńskiej,

planowana/nieplanowana ciąża, system

wartości, zachowania żony, satysfakcja z

małżeństwa

Psychologiczne problemy ciąży
wysokiego ryzyka (zagrożenie
poronieniem, przedwczesny poród)



Nieprawidłowy przebieg ciąży wiąże się z

długotrwałym stresem, co wtórnie może

stwarzać zagrożenie dla ciąży



Stres ciąży wysokiego ryzyka dotyczy

także partnerów kobiet



Hospitalizacja w takiej sytuacji jest

dodatkowym źródłem stresu: izolacja od

najbliższych, interwencje medyczne,

kontakt z osobami w złym stanie zdrowia,

wyłączenie z aktywności zawodowej