T

T

EORIA

EORIA

P

P

RZEDSIĘBIORSTWA

RZEDSIĘBIORSTWA

dr Leszek Sidorowicz

dr Leszek Sidorowicz



Geneza

przedsiębiorstwa - przedsiębiorca,

przedsiębiorczość, przedsiębiorstwo jako kategorie

historyczne



Definiowanie

przedsiębiorstwa -

interdyscyplinarność przedsiębiorstwa, możliwe

ujęcia i modele



Atrybuty

współczesnego przedsiębiorstwa



Elementy typologii

- formy prawno-organizacyjne

przedsiębiorstw

GOSPODARSTWA

W

OKRESIE

NIEWOLNICTWA

I

FEUDALIZMU

NIE MIAŁY CECH PRZEDSIĘBIORSTWA



Nastawione na zaspokajanie potrzeb właścicieli (patrycjuszy,
feudałów, kleru - np. działalność klasztorów)



sprzedaż wytworzonych produktów czy usług była czymś
wyjątkowym



prowadzenie zakładu rzemieślniczego - przywilej wygasający z
chwilą śmierci mistrza (zatrudniał czeladników, uczniów)



cechy

(zrzeszenia

rzemieślników)

-

koncesjonowanie

działalności, określanie warunków pracy i płacy, prace na
rzecz miasta

Manufaktura

Manufaktura

jako protoplasta przedsiębiorstwa

jako protoplasta przedsiębiorstwa

WŁAŚCIWOŚCI MANUFAKTURA

PRZEDSIĘBIORSTWO

PRZEMYSŁOWE

TECHNICZY

PODZIAŁ PRACY

Nie występuje albo

jest w zalążku

Z reguły bardzo rozwinięty

TECHNICZNE

UZBROJENIE

PRACY

Bardzo niskie

(najprostsze

urządzenia i

narzędzia)

Zróżnicowane, zależnie od

min. Rodzaju produkcji,

często bardzo wysokie

WARUNKI

PRACY

Najczęściej bardzo

trudne

Zróżnicowane ale dużo

lepsze niż w manufakturze



„

Przedsiębiorstwo powstało ze średniowiecznego,

ledwo tolerowanego kramu, składu czy sklepu” wg (J.

Lisaka)



„Przedsiębiorstwo to pierwszy w historii rozwoju

działalności gospodarczej ośrodek stosowania zasady

racjonalnego gospodarowania, w którym następuje

kwantyfikacja celu i środków, wyrażona w jednolitych

jednostkach miary: jednostkach pieniężnych” (O.

Lange)



„Przedsiębiorstwo to jeden z największych wynalazków

ludzkości” (E. Lipiński)



A.

SMITH

-

przedsiębiorcę,

utożsamianego

z

właścicielem,

cechowała

przede

wszystkim

umiejętność oszczędzania i mobilizowania kapitału



J.B. SAY

(twórca koncepcji przed.) - przedsiębiorca-

właściciel

umiejętnie

łączy

czynniki

produkcji,

przenosząc zasoby ekonomiczne z obszaru niższej na

obszar wyższej efektywności



J.A.

SCHUMPETER

-

przedsiębiorca-właściciel

dynamizuje gospodarkę przez ciągłe wprowadzanie

innowacji, które są siłą napędową poruszającą

mechanizm gospodarczy

5

5

podstawowych funkcji przedsiębiorstwa w gospodarce

podstawowych funkcji przedsiębiorstwa w gospodarce

1. Wprowadzają nowe wyroby na rynek

2. Tworzą nowe rynki, które poprzednio w ogóle nie

istniały

3. Odkrywają nowe zasoby albo też nowe sposoby

rozszerzania podaży istniejących zasobów

4. Mogą odkrywać i rozwijać nowe technologie -

wprowadzają postęp techniczny

5. Mogą reorganizować istniejące przedsiębiorstwa

w nowy, twórczy sposób

(wg amerykańskiego podręcznika Ekonomia)

Kwestia właściciel - przedsiębiorca

Kwestia właściciel - przedsiębiorca

KAPITALIZM WŁAŚCICIELSKI

- pierwszy okres rozwoju

gospodarki rynkowej



wynalazca, właściciel i założyciel przedsiębiorstwa

(w jednej osobie) sam nim zarządzał



do tej pory warunek samodzielnego zarządzania jest

najczęściej uznawanym atrybutem przedsiębiorcy

KAPITALIZM

MENEDŻERSKI

-

efekt

rozrostu

przedsiębiorstw w postaci spółek akcyjnych pod

koniec XIX w. (gł. USA)



rozdzielenie posiadania (własności) od zarządzania



najemny menadżer staje się warunkowym

przedsiębiorcą (tzn. w granicach kompetencji i na

czas wyznaczony przez właściciela)



menedżerowie pełnią w firmie funkcję zbiorowego

przedsiębiorcy



odpowiednie przygotowanie oznacza w

szczególności profesjonalizację zarządzania

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ - Istota zjawiska

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ - Istota zjawiska

CECHA

(

SPOSÓB ZACHOWANIA SIĘ

- P. Drucker) przedsiębiorcy i

przedsiębiorstwa, pod którą rozumie się:



gotowość i zdolność do podejmowania oraz rozwiązywania w

sposób twórczy i nowatorski nowych problemów



przy świadomości związanego z tym ryzyka



umiejętnie wykorzystując pojawiające się szanse i okazje



oraz elastycznie przystosowując się do zmiany warunków

INNOWACYJNOŚĆ

- podstawowy warunek

przedsiębiorczości



u podstaw innowacyjności leży kreatywność



innowacyjność jest specyficznym narzędziem

przedsiębiorczości



młodsze przedsiębiorstwa cechuje większa dynamika procesów

innowacyjnych

Interdyscyplinarny charakter przedsiębiorstwa

Interdyscyplinarny charakter przedsiębiorstwa



Przedsiębiorstwo to

ZŁOŻONY UKŁAD

, na którego

funkcjonowanie wpływają różne rodzajowo czynniki



PEŁNA TEORIA PRZEDSIĘBIORSTWA

- wymaga jego

prezentacji z różnych punktów widzenia uznanych za

istotne



Niezbędne jest zatem konstruowanie stosownych

MODELI PRZEDSIĘBIORSTWA

- właściwych danej

płaszczyźnie analizy



Poszczególne modele przedsiębiorstwa funkcjonują

na gruncie różnych

DYSCYPLIN NAUKOWYCH

Modele przedsiębiorstwa (I)

Modele przedsiębiorstwa (I)

1.

MODEL EKONOMICZNY

(Teoria ekonomii)



przedsiębiorstwo to byt ekonomiczny opisywany w kategoriach
efektywności użycia zasobów - różnicy między efektami i
nakładami



różnice w podejściu do przedsiębiorstwa na gruncie
poszczególnych kierunków i prądów w ekonomii - ekonomia
klasyczna, ujęcie szumpeterowskie, (neo)instytucjonalne i in.

2.

MODEL FINANSOWY

(Analiza finansowa przedsiębiorstwa)



przedsiębiorstwo to system zasobów o określonej wartości,
przekształcanych w strumienie finansowe



kapitał przedsiębiorstwa traktowany jest jako wartość, a nie
jako zestaw materialnych czynników produkcji



cel firmy - maksymalizacja jej wartości w dłuższym okresie czasu

Modele przedsiębiorstwa (II)

Modele przedsiębiorstwa (II)

3.

MODEL PRODUKCYJNY

-Technologiczny (Nauki

techniczne)



przedsiębiorstwo to układ techniczny przetwarzający

energię i materię w produkt o założonych parametrach

użytkowych



przedsiębiorstwo nie wytwarza wartości dodanej lecz musi

najpierw wyprodukować dobra lub usługi

4.

MODEL ORGANIZACYJNY

(Organizacja i zarządzanie)



przedsiębiorstwo to jednostka zorganizowana -

szczególny przypadek instytucji podlegającej zasadom

racjonalnej organizacji



występują PROCESY DECYZYJNE - podstawowa przesłanka

uznania modelu organizacyjnego za wiodący w formułowaniu

interdyscyplinarnej teorii przedsiębiorstwa

Modele przedsiębiorstwa (IV

Modele przedsiębiorstwa (IV

)

)

7.

MODEL PRAWNY

(Prawo cywilne, prawo handlowe)



przedsiębiorstwo to szczególny podmiot praw i
obowiązków



forma i ustrój przedsiębiorstwa są zawsze określone w
danym systemie prawnym

8.

MODEL

(ASPEKT) ETYCZNY

(Etyka biznesu,

socjologia kultury)



analiza zachowań w przedsiębiorstwie pod kątem
obowiązujących w społeczeństwie norm moralnych i
wzorców akceptowanych zachowań

PRZEDSIĘBIORSTWO TO JEDNOSTKA

- PODMIOT PROWADZĄCY DZIAŁAŁNOŚĆ

GOSPODARCZĄ



motywowaną chęcią uzyskania korzyści majątkowych



mającą na celu zaspokojenie potrzeb innych podmiotów

życia społecznego



realizowaną

poprzez

wytwarzania

produktów

i/lub

świadczenie usług



wykonywaną samodzielnie na ryzyko właściciela(i)

ATRYBUTY WSPÓŁCZESNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA (I)

ATRYBUTY WSPÓŁCZESNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA (I)

Atrybuty przedsiębiorstwa to jego stałe specyficzne

cechy odróżniające przedsiębiorstwo od innych

jednostek

1. Przedsiębiorstwo jest powołane do prowadzenia

działalności w sposób trwały (przez dłuższy czas)

2. Służy otoczeniu - dynamiczny, otwarty system,

nastawiony na uczenie się

3. Wymienia produkty z otoczeniem w drodze transakcji

kupna -sprzedaży

4. Posiada pochodzące od właściciela(i) zasoby

kapitałowe (dobra materialne oraz wartości niematerialne
i prawne), a także nazwę i reputację firmy (goodwill)

ATRYBUTY WSPÓŁCZESNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA

ATRYBUTY WSPÓŁCZESNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA

(II)

(II)

5. Posiada samodzielność decyzyjną (zasada autonomii

przedsiębiorstwa), prowadząc działalność w ramach

obowiązujących norm prawnych

6. Koszty i podatki pokrywa uzyskiwanymi

przychodami (zasada równowagi finansowej,

samofinansowanie), wykazując stan majątkowy i wyniki

finansowe w stosownych dokumentach (bilans, rachunek

zysków i strat)

7. Dąży do uzyskania ze swej działalności określonych

korzyści - maksymalizacji dochodowości zaangażowanego

kapitału

8. Prowadzi działalność na swoje ryzyko - liczy się z

możliwością strat

Podstawy wyodrębnienia

Podstawy wyodrębnienia



Formy

prowadzenia

działalności

gospodarczej

wynikają z systemu prawnego każdego państwa



Formy te są swoistymi wzorcami prawno-

organizacyjnymi określającymi w szczególności

- wymagania założycielskie

- strukturę władzy

- odpowiedzialność w przedsiębiorstwie



Wyższy

stopień

zróżnicowania

form

prawno-

organizacyjnych (indywidualizacji rozwiązań) świadczy o

elastyczności systemu i jego zorientowaniu na rozwój

przedsiębiorstw



W formach prawno-organizacyjnych odzwierciedla się w

szczególności własność przedsiębiorstwa

Podstawowe formy prawno-organizacyjne

Podstawowe formy prawno-organizacyjne

1. PRZEDSIĘBIORSTWO JEDNOOSOBOWE



prowadzone i reprezentowane przez właściciela



nie wymaga spełnienia jakichkolwiek wymagań kapitałowych



forma stosowana przede wszystkim w odniesieniu do
przedsiębiorstw małych



najliczniejsza grupa firm - handel, usługi, rolnictwo,
drobna wytwórczość



często jest to jedynie pierwsza forma działalności gospodarczej,
podlegająca w późniejszym okresie przekształceniom

Podstawowe formy prawno-organizacyjne (III)

2. PRZEDSIĘBIORSTWA-SPÓŁKI

W kategoriach ekonomicznych spółka to zrzeszenie

osób lub kapitału celem prowadzenia działalności

gospodarczej

PODZIAŁ PRZEDSIĘBIORSTW-SPÓŁEK



spółki osobowe i kapitałowe



spółki cywilne i handlowe

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKA CYWILNA



najbardziej rozpowszechniona forma spółki



powstaje w wyniku zawarcia przez wspólników umowy pisemnej



forma odpowiednia do prowadzenia działalności przez darzący się

zaufaniem i poczuciem odpowiedzialności, nieduży zespół ludzi (np.

członkowie rodziny)



ustanawiana raczej przy niewielkiej skali działalności gospodarczej



za zobowiązania spółki wspólnicy są odpowiedzialni solidarnie



spółka cywilna nie ma osobowości prawnej (nie jest też

przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy Prawo o działalności

gospodarczej)

OSOBOWE SPÓŁKI HANDLOWE

OSOBOWE SPÓŁKI HANDLOWE

1. S-ka JAWNA
2. S-ka PARTNERSKA
3. S-ka KOMANDYTOWA
4. S-ka KOMANDYTOWO-AKCYJNA



Prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą



Mogą we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać
zobowiązania, pozywać i być pozwane (ograniczona
osobowość prawna)



Istnieje wyodrębniony majątek spółki (wkłady + majątek
nabyty)



Odpowiedzialność wspólników ma charakter subsydiarny -
wierzyciel może przeprowadzić egzekucję z majątku
wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się
bezskuteczna

SPÓŁKI KAPITAŁOWE

SPÓŁKI KAPITAŁOWE



Powstają na podstawie umowy w postaci aktu notarialnego



Podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorstw KRS



Posiadają osobowość prawną, co prowadzi do pełnego
rozdzielenia majątku - a tym samym i odpowiedzialności
materialnej - spółki i wspólników



Wspólnicy ryzykują w razie niepowodzenia gospodarczego
jedynie wysokością wkładu w kapitał spółki



Majątek osobisty nie może być przeznaczony na
zaspokojenie roszczeń wierzycieli



Występują organizacyjnie wyodrębnione władze spółki

(w spółkach osobowych sprawy spółki prowadza wspólnicy)

SPÓŁKA z O. O.

SPÓŁKA z O. O.



Kapitał zakładowy min. 50 000 zł wniesiony w całości w

chwili powstania spółki



Może być pokryty gotówką lub wkładami niepieniężnymi

(aportami) i dzieli się na udziały



Udział jest związany z osobą wspólnika - w zasadzie

można go zbyć tylko za zezwoleniem spółki



Forma odpowiednia do prowadzenia przedsiębiorstw

małych i średnich



Władzami spółki z o.o. są:



zgromadzenie wspólników - ma prawo podejmowania

decyzji we wszystkich sprawach spółki



zarząd - organ wykonawczy spółki (jedno- lub

wieloosobowy)



rada nadzorcza lub (i) komisja rewizyjna - pełnią

funkcje nadzorcze (obowiązkowe gdy k.z. > 500 tys. zł, a

liczba wspólników >25)

SPÓŁKA AKCYJNA

SPÓŁKA AKCYJNA



Kapitał akcyjny min. 500 tys. zł - nie musi być zgromadzony w

w całości w momencie powstania spółki (np. poprzez

publiczną subskrypcję akcji)



Kapitał akcyjny może być pokryty gotówką lub aportami i dzieli

się na akcje o równej wartości nominalnej



Akcje mogą być imienne lub na okaziciela, zwykłe

i uprzywilejowane - stanowią zbywalny papier wartościowy



Struktura i kompetencje władz są podobne do rozwiązań w

spółce z o.o. - utworzenie rady nadzorczej lub (i) komisji

rewizyjnej jest obowiązkowe



Forma odpowiednia do prowadzenia dużych przedsiębiorstw

których utworzenie i funkcjonowanie wymaga znacznego

kapitału

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE

3. PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE - w Polsce większość to

przedsiębiorstwa stanowiące własność skarbu państwa



działające na podstawie ustawy o pp (1981),

- podmiotem władzy ekonomicznej jest załoga przedsiębiorstwa

- organy pp - ogólne zebranie pracowników lub ich delegatów, rada

pracownicza, dyrektor



w formie jednoosobowych s-k skarbu państwa (przepisy Ksh)

- spółki z o.o lub spółki akcyjne (efekt komercjalizacji pp)

- nadzór właścicielski ministra skarbu (występuje w roli zgromadzenia

wspólników)

- możliwość zarządzania jssp na czas oznaczony przez zarządcę - kontrakt

menedżerski (umowa o zarządzanie)



część pp poddano komunalizacji - przekazaniu ich mienia w

dyspozycje organów samorządu

PRZEDSIĘBIORSTWO-SPÓŁDZIELNIA

PRZEDSIĘBIORSTWO-SPÓŁDZIELNIA

4. PRZEDSIĘBIORSTWO-SPÓŁDZIELNIA



Dobrowolne zrzeszenie o nieograniczonej liczbie członków (osób

fizycznych lub prawnych)



Prowadzi działalność gospodarczą kierując się potrzebami

zrzeszonych członków (np. zapewnienia pracy) - nadwyżka

finansowa (zysk) jest głównie środkiem do zaspokojenia potrzeb



Przedsiębiorstwo jest własnością członków sp-ni wnoszących do

niej udziały majątkowe (fundusz udziałowy) - do wysokości tych

udziałów członkowie odpowiadają za zobowiązania sp-ni



Wszyscy członkowie sp-ni - bez względu na liczbę posiadanych

udziałów - mają równe prawo głosu (oderwanie wpływu na

zarządzanie od wielkości wkładu kapitałowego)



Struktura władz spółdzielni jest bliska rozwiązaniom w spółkach

kapitałowych

PODSTAWY WYKSZTAŁCENIA SIĘ (EWOLUCJA) NAUKI O

PODSTAWY WYKSZTAŁCENIA SIĘ (EWOLUCJA) NAUKI O

PRZEDSIĘBIORSTWIE

PRZEDSIĘBIORSTWIE



Rozwój tradycyjnej teorii przedsiębiorstwa na gruncie ekonomii



Przedsiębiorstwo w modelu doskonałej konkurencji



Przedsiębiorstwo w modelu konkurencji niedoskonałej

◦

konkurencja monopolistyczna

◦

teorie oligopolu



Krytyka tradycyjnej teorii przedsiębiorstwa - przesłanki rozwoju

alternatywnych teorii przedsiębiorstwa

EKONOMICZNE PODSTAWY TEORII PRZEDSIĘBIORSTWA

TRADYCYJNA TEORIA FIRMY - podstawa mikroekonomii



Modele zachowań firmy - jej reakcje cenowe i produkcyjne -

na różnych typach rynków



W istocie jest to teoria różnych typów rynków, a nie samej

firmy



Typ rynku jest więc podstawową ale nie jedyną zmienną

charakteryzującą zachowanie przedsiębiorstwa



Zakłada się, że podmiot (firma, przedsiębiorstwo) jest

zawsze taki sam i kieruje się niezmiennymi celami - w

szczególności:

KAŻDA FIRMA DĄŻY DO MAKSYMALIZACJI ZYSKU

Klasyczna teoria firmy

Klasyczna teoria firmy

–

–

J. Smith, D. Ricardo, J.S. Mill

J. Smith, D. Ricardo, J.S. Mill



Siłą motoryczną produkcji i rozwoju jest akumulacja pojęta

jako proces inwestowania



Koncepcja homo oeconomicus - jednostka specjalizuje

swoje czynności produkcyjne i uprawia wymianę



Podział pracy stanowi główne źródło wzrostu jej

produkcyjności



„Niewidzialna ręka rynku” (mechanizm sprawczy zachowań

jednostek i firm) - powoduje że sprzeczne z interesem

ogółu działa-nia kupców i przemysłowców są w końcu

dobroczynne dla ogółu



Jedyną

miarą

wartości

jest

praca

zużyta

na

wyprodukowanie danego dobra



Zysk jest procentem od kapitału angażowanego w

działalność gospodarczą

Szkoła marginalna - W.S. Jevons, K. Menger,

Szkoła marginalna - W.S. Jevons, K. Menger,

L. Walras

L. Walras



Zasada malejącej użyteczności krańcowej jako podstawa

zachowania konsumenta na wszystkich rynkach



Wartość a więc cena zależy od tego ile nabywca skłonny jest

zapłacić za dodatkową jednostkę produktu (at the margin)



Kluczowy problem - znalezienie optimum pogodzenia skłonności

konsumenta do zakupu oraz interesu producenta



Statyczna

teoria

przedsiębiorstwa

oparta

na

rachunku

marginalnym i założeniu o dążeniu do maksymalizacji zysku jako

poszukiwania wariantu optymalnego w sensie matematycznym



Przyjęcie zasady ekwimarginalnej czyli zrównywania wielkości

krańcowych - firma traktowana jest jak gospodarstwo domowe



Konieczność przyjmowania szeregu rygorystycznych założeń

(stałość, mierzalność, porównywalność zasobów)

Neoklasyczna teoria firmy

Neoklasyczna teoria firmy

- A. Marshall, J.B. Clark

- A. Marshall, J.B. Clark



Próba syntezy podejścia marginalnego (teorii użyteczności krańcowej)

i analizy zachowań przedsiębiorstwa



Akcent na funkcje przedsiębiorcy i teorię źródeł jego zysku



Teoria równowagi przedsiębiorstwa - przedsiębiorca dąży do ustalenia

kombinacji czynników wytwórczych oraz rozmiarów produkcji, przy

których osiągnie możliwie najwyższy zysk



Maksymalny zysk ma miejsce w sytuacji zrównania utargu

krańcowego z kosztem krańcowym



Zysk wynika z organizacji jako czwartego czynnika produkcji

uzupełniającego tradycyjną triadę: ziemia, praca, kapitał



Wprowadzenie szeregu zmiennych poprzednio pomijanych - np.

wiedzy i technologii, lepiej wykształconej siły roboczej, subsydiów

PRZEDSIĘBIORSTWO W MODELU

PRZEDSIĘBIORSTWO W MODELU

DOSKONAŁEJ KONKURENCJI

DOSKONAŁEJ KONKURENCJI

Założenia modelu

Założenia modelu



Firma jest kierowana przez właściciela-przedsiębiorcę



Dostarcza niewielką część produkcji na rynku (nie ma to wpływu na

podaż i cenę)



Produkty firm konkurujących są postrzegane jako homogeniczne

(bardzo bliskie substytuty)



Istnieje wolność „wejścia” na rynek i „wyjścia” z rynku



Wyłącznym celem firmy jest maksymalizacja zysku



Firma ustala produkcję przynoszącą największy zysk dążąc do

zrównania kosztów marginalnych z marginalnym przychodem (MC=

MR)



Firma i jej potencjalni klienci podejmują decyzje w warunkach pełnej

informacji



Występuje doskonała podzielność zasobów i mobilność czynników

produkcji

PRZEDSIĘBIORSTWO W MODELU

PRZEDSIĘBIORSTWO W MODELU

KONKURENCJI

KONKURENCJI

NIEDOSKONAŁEJ

NIEDOSKONAŁEJ

(I)

(I)

Konkurencja monopolistyczna

Konkurencja monopolistyczna

Założenia modelu (E. Chamberlin - lata 30.)

1. Generalnie - wychodzi z modelu konkurencji doskonałej

2.

Wprowadza

pojęcie

„grupy

produktowej”

-

firm

produkujących podobne wyroby (jest to rozpatrywany rynek)

3. Uchyla trzy istotne założenia modelu konkurencji doskonałej



założenie o homogeniczności produktu - w praktyce nie ma

dwóch produktów czy usług idealnie identycznych (istnieje

przywiązanie do marki, znaku towarowego)



założenie o zupełnym braku wpływu firmy na cenę - firma

konkuruje za pomocą zróżnicowania produktu (np. branża

motoryzacyjna)



istnieje względna swoboda wejścia na rynek i wyjścia z

rynku - jest to możliwe ale bywa kosztowne

PRZEDSIĘBIORSTWO W MODELU

PRZEDSIĘBIORSTWO W MODELU

KONKURENCJI NIEDOSKONAŁEJ

KONKURENCJI NIEDOSKONAŁEJ

(II)

(II)

Konkurencja monopolistyczna

Konkurencja monopolistyczna

Wnioski praktyczne z funkcjonowania modelu

W konkurencji monopolistycznej firma może się dostosować na trzy

sposoby - wybrać jedną z trzech możliwych strategii

1. OBNIŻENIE CENY



pozostaje ona jednak i tak wyższa niż przy konkurencji doskonałej
ponieważ jest wyższa od marginalnych kosztów (powyżej krzywej
MC)

2. ZMNIEJSZENIE PRODUKCJI



i tak pozostaje poza optimum skali produkcji

3. RÓŻNICOWANIE PRODUKTU



różnicowanie poprzez reklamę, markę opakowanie itp. i
budowanie własnego rynku (wiąże się to z kosztami)

SGH Warszawa

Prof. dr hab. Cezary Suszyński

35

CYKL ŻYCIA PRZEDSIĘBIORSTWA (I)

CYKL ŻYCIA PRZEDSIĘBIORSTWA (I)

Naturalna sekwencja etapów, przez które przechodzi

większość organizacji w trakcie wzrostu i dojrzewania

1. NARODZINY



nowe przedsięwzięcie (pomysł, idea)



mobilizacja kapitału

2. MŁODOŚĆ



wzrost i ekspansja wszystkich zasobów organizacji

3. WIEK ŚREDNI



okres stopniowego wzrostu – przeradza się w stabilizację

4. DOJRZAŁOŚĆ



okres stabilności

5. SCHYŁEK

SGH Warszawa

Prof. dr hab. Cezary Suszyński

36

CYKL ŻYCIA PRZEDSIĘBIORSTWA (II)

CYKL ŻYCIA PRZEDSIĘBIORSTWA (II)

W

IE

L

K

O

Ś

Ć

P

R

Z

E

D

S

IĘ

B

IO

R

S

T

W

A

Mał
e

Duże

ETAP ROZWOJU

PRZEDSIĘBIORSTWA

Etap Etap Etap Etap

przedsiębiorcy wspólnoty formalizacji przekształcenia

Kreatywnoś
ć

Wytyczenie kierunku

Potrzeba
delegacji
uprawnień i
kontroli

Potrzeba
przywództw
a

Dodanie
wewnętrznyc
h systemów

Potrzeba
walki z
biurokracją

Rozwój
pracy
zespołowej

Potrzeba
rewitalizac
ji

Nadanie
kierunku,
odrodzenie

Kontynuac
ja
dojrzałośc
iSchyłe

k

Mity blokujące i pobudzające

przedsiębiorczość

Dziękuję za uwagę, a teraz czas na gierki