Ostra duszność

krtaniowa.

Duszność

Duszność

– subiektywne odczucie

chorego, określane jako brak tchu,
powietrza, trudności w oddychaniu.

Klasyczna kliniczna definicja duszności

Meakinsa z 1934 r. – uświadomienie sobie
konieczności wzmożenia czynności
oddechowej.

Duszność

Stopnie nasilenia duszności:

1.

wysiłkowa – jest objawem chorobowym,
gdy pojawia się podczas zwykłej
aktywności fizycznej.

2.

spoczynkowa – odczuwana w czasie
braku obciążenia jakimkolwiek wysiłkiem.

3.

asfiksja – skrajna postać duszności, ostra
niewydolność oddechowa, duszenie się.

Pozakrtaniowe przyczyny

duszności



zaburzenia OUN,



zaburzenia krążenia, choroby serca,



choroby płuc i oskrzeli,



zaburzenia przemiany materii (śpiączka cukrzycowa,
mocznica),



niedokrwistość,



hipoksja, hiperkapnia,



zmniejszona zawartość tlenu w powietrzu,



zwiększone stężenie CO

2

w powietrzu,



choroby przebiegające z wysoką temperaturą,



miastenia, tężyczka,



czynniki psychogenne,

Duszność krtaniowa

Duszność krtaniowa:



duszność spoczynkowo-wysiłkowa,
wyraźnie nasilona w czasie wysiłku i w
pozycji leżącej,



zwężeniu w obrębie głośni towarzyszą
zjawiska akustyczne, związane z
przeciskaniem się powietrza przez
zwężoną szparę głośni – świst krtaniowy
(stridor),

Świst krtaniowy (stridor)



objaw fizykalny charakteryzujący się
szorstkim dźwiękiem, wytwarzany przez
turbulencje powietrza oddechowego
przeciskającego się poprzez światło krtani i
powodujące wibracje otaczających tkanek,



zwężenie musi znajdować się w obrębie
dróg oddechowych, ale przyczyna może
być umiejscowiona na zewnątrz,

Stridor

Drogi oddechowe jako miejsce powstania świstu

krtaniowego można podzielić na trzy
poziomy:



poziom nadgłośni i gardło – świst krtaniowy podczas
wdechu, głos zwykle prawidłowy,



poziom głośni, okolicy podgłośniowej – świst
krtaniowy wdechowy lub wdechowo – wydechowy i
zaburzenia głosu,



poziom tchawicy i drzewa oskrzelowego – świst
występuje i nasila się przy wydechu, głos prawidłowy

Duszność krtaniowa



nagła – przebieg dramatyczny,
duszenie się (asfiksja),



narastająca powoli – duszność „nie
uświadomiona”, adaptacja
chorego,

Duszność krtaniowa u

dzieci



światło krtani znacznie węższe niż u
dorosłych,



obecność wiotkiej tkanki łącznej
zwłaszcza w okolicy podgłośniowej,



inne czynniki etiologiczne:



dzieci – zapalenia, wady wrodzone, ciała
obce,



dorośli – nowotwory, czynniki jatrogenne,
urazy,

Przyczyny duszności

krtaniowej u dzieci



wrodzone:



wrodzona wiotkość chrząstek krtani,



wrodzone płetwy krtani i tchawicy,



torbiele krtani (laryngocele),



wrodzone zwężenie chrząstki pierścieniowatej,



guzy wrodzone (naczyniaki, potworniaki),



wrodzone porażenie fałdów głosowych,



zapalne:



ostre nadgłośniowe zapalenie krtani,



ostre podgłośniowe zapalenie krtani,



ostre zapalenie krtani i tchawicy,



obrzęk krtani,



błonica krtani,

Przyczyny duszności

krtaniowej u dzieci



urazowe:



ciała obce,



skurcz krtani,



pointubacyjne zwężenia,



nowotwory:



brodawczaki krtani typu młodzieńczego,

Przyczyny duszności

krtaniowej u dorosłych



zapalne:



zapalenie nagłośni,



zapalenie krtani i tchawicy,



ropień zagardłowy,



zapalenie stawów pierścienno – nalewkowych,



błonica,



urazowe:



ciała obce,



urazy krtani i szyi,



oparzenia krtani,

Przyczyny duszności

krtaniowej u dorosłych



nowotworowe:



rak krtani,



rak tarczycy,



rak okolicy zapierściennej,



węzły chłonne przerzutowe na szyi,



jatrogenne:



powikłania po intubacji (ziarniniak, blizny okolicy

podgłośniowej),



inne:



porażenie fałdów głosowych,



tężyczka, miastenia,

Leczenie

Ostra duszność krtaniowa jest stanem
bezpośredniego zagrożenia życia.
Konieczne jest podjęcie
natychmiastowego leczenia, które
obejmuje:



Przywrócenie drożności dróg
oddechowych,



Usunięcie przyczyny powodującej
duszność,

Leczenie zachowawcze



Dotyczy zmian zapalnych i obrzękowych,



Hydrocortison w dawce do 1000 mg, a u dzieci
10mg/kg masy ciała,



W infekcjach bakteryjnych antybiotyk i leki
mukolityczny,



W obrzękach alergicznych, oprócz kortykosteroidów,
leki antyhistaminowe,



W stanach nagłych – prometazyna 12,5-50 mg lub
1mg/kg mc u dzieci,



Kontynuacja leczenia – doustnie cetyryzyna,loratadyna
10mg/d

Leczenie operacyjne

Wskazane, gdy nie uzyskuje się

poprawy po leczeniu
farmakologicznym.

Udrożnienie dróg oddechowych

uzyskuje się przez:



tracheotomię,



intubację dotchawiczą,



konikotomię,

Tracheotomia – rys

historyczny



2000-1000 r. pne – niejasne wzmianki o

tracheotomii w Egipcie i Indiach,



124 r. pne – pierwsza tracheotomia

przypisywana Asklepiadesowi,



117 r. ne – Antyllus wykonuje

tracheotomię z cięcia poprzecznego u

pacjenta w pozycji siedzącej,



Wieki Średnie – kilka doniesień, Albucasis

z Kordoby utrzymuje, że pierścienie

tchawicy mogą leczyć,

Tracheotomia – rys
historyczny



1546 r. – pierwsza udokumentowana
tracheotomia – Antonius Musa Brasavola,



1600 r. – Fabricius proponuje użycie rurki,



wiek XVIII – George Martin proponuje użycie
wewnętrznej rurki,



1833 r. – Trousseau opisał >200 przypadków
tracheotomii z powodu błonicy,



1932 r. – Chevalier Jackson ujednolicił technikę
tracheotomii i ostrzegł przed „wysoką
tracheotomią”,

Tracheotomia

Wskazania:



znacznego stopnia zwężenie dróg oddechowych
przez guz, ciało obce lub obustronne napięte
porażenie fałdów głosowych,



zabezpieczenie dróg oddechowych przed
aspiracją pokarmów, śliny, krwi (u chorych
nieprzytomnych, w śpiączce),



niewydolność oddechowa wymagająca
zastępczej lub wspomaganej wentylacji i stałej
toalety drzewa oskrzelowego,

Trudności w wykonaniu

tracheotomii



krótka i gruba szyja,



przerost gruczołu tarczowego,



wady kręgosłupa szyjnego i

piersiowego,



nacieczenie przedniej ściany szyi

oraz zapalenie węzłów chłonnych,



odma podskórna,



rozległe rany szyi,

Powikłania w czasie

tracheotomii



bezdech,



ustanie akcji serca,



krwawienie,



niewłaściwe wprowadzenie rurki

tracheotomijnej,



uszkodzenie tylnej ściany tchawicy –

przetoka tchawiczo-przełykowa,



zatkanie rurki tracheotomijnej,



porażenie nerwów krtaniowych wstecznych,

Powikłania po tracheotomii



krwawienie,



odma podskórna,



wypadnięcie rurki tracheotomijnej,



zwężenie krtani i tchawicy,



zakażenia przyranne,

Konikotomia