METODY

STOSOWANE W

EPIDEMIOLOGII

Katarzyna Mitręga

Katarzyna Orszulik

Aleksandra Kusińska

Magdalena Pałka

Gr. 3b

SANOMETRIA

pomiary zdrowia, które są prowadzone w różnych
krajach od około 1930r.

przyczyniły się do gromadzenia i porządkowania
metod pomiarowych

Cele badań epidemiologicznych jasne i

jednoznaczne zdefiniowanie:

1) przypadków, objawów, oznak, innych cech

określających osobę jako chorą

2) osoby narażonej

Podział badań
epidemiologicznych:

1) badania obserwacyjne ( bierne)

– badacz

dokonuje pomiarów ale nie interweniuje. W ramach
tych badań wyróżniamy:

badania opisowe

( ograniczają się do

opisu występowania choroby w populacji, zwykle to
właśnie od tego badania rozpoczyna się
postępowanie epidemiologiczne)

badanie analityczne

( analizuje się

związek między stanem zdrowia a innymi
zmiennymi)

2) badanie eksperymentalne ( doświadczalne

interwencyjne czyli czynne )

3) badania mieszane

Badania obserwacyjne (bierne)

1) Badania opisowe

Elementarnym poziomem tego typu badań jest opis częstości

występowania choroby w populacji w zależności od:

1) cech demograficznych populacji

( najczęściej jest to wiek,

płeć itp.)

2) cech środowiska

(opis rozmieszczenia choroby w populacji)

Badanie może mieć zastosowanie w :

a) formułowaniu hipotez dotyczących warunków wpływających

na rozprzestrzenianie się choroby w populacji

b) rozdziale środków inwestycyjnych lub materialnego

zaopatrzenia medycznego

c) programowaniu ochrony zdrowia na różnych poziomach

organizacyjnych

2) Badania analityczne ( etiologiczne)

Zmierzają do interpretacji obserwowanych zależności
przyczynowo- skutkowych.

Dzielimy je na :

1) badania ekologiczne ( korelacyjne):

- analizują populacje lub grupy ludzi

- proste i łatwe do interpretacji ( gdyż rzadko możliwe jest
rozważanie różnych alternatywnych wyjaśnień uzyskanych
wyników)

- wyciągnięcie niewłaściwych wniosków z danych
ekologicznych określa się jako błąd lub obciążenie ekologiczne

2) badania przekrojowe( rozpowszechnianie zjawisk
zdrowotnych) czyli przesiewowe

- analizują populacje,

- stosunkowo proste i oszczędne,

- dane z tych badań są przydatne do oceny
zapotrzebowania na opiekę medyczną w populacji czyli
dotyczy chorobowości ( np. w gruźlicy, cukrzycy,
nosicielstwa HIV)

3) kliniczno- kontrolne badania przypadków :

-obejmują osoby chore na daną chorobę i odpowiednią
grupę kontrolną ( osoby nie dotknięte tą chorobą)

- nazywane są także retrospektywnymi tj. badania
dotyczące przeszłości

4) badania kohortowe ( badania długofalowe)

- dotyczą grupy ludzi zdrowych , którzy podzieleni na
podgrupy są narażeni na czynnik będący potencjalną
przyczyna choroby

- dostarczają najlepszych informacji o przyczynach choroby
i najbardziej bezpośredniego pomiaru ryzyka wystąpienia
choroby

- nazywane są prospektywnymi tj. badania dotyczące
przyszłego , ewentualnie szkodliwego działania czynników
ma zdrowie człowieka

- badania te trwają długo około 5-10 lat

- wymagają dużych nakładów finansowych, sprawnej
organizacji pracy , wyszkolonej kadry specjalistów

Badania epidemiologiczne
(doświadczalne,
eksperymentalne)

-polegają na celowym i kontrolowanym
sterowaniu jedną określoną cechą ( przyczyną )
co pozwala badającemu dokładnie i w
miarodajny sposób ocenić oddziaływanie tej
cechy na wybrane funkcje zdrowotne organizmu,
np.

- eliminacja z diety składnika podejrzanego o
powodowanie alergii,

- zastosowanie pacjentów nowego sposobu
leczenia

Badania epidemiologiczne-

podział

losowe badanie kontrolowane

( inaczej;

próba kliniczna lub randomizowana, próba
kontrolowana) ma na celu :
zbadanie nowego postępowania
zapobiegawczego lub leczniczego, np. losowe
badanie kontrolowane dotyczące wczesnego
wypisania ze szpitala po zawale mięśnia
sercowego

2) próby terenowe:

- obejmują osoby zdrowe, ale przypuszczalnie

narażone

- jedna z największych prób tego typu w historii

dotyczyła szczepionki SALKA zapobiegającej
chorobie Heinego i Medina objęto ponad milion
dzieci

- inny przykład to pomiar poziomu ołowiu we krwi u

dzieci wykazuje skuteczność zabezpieczenia
poprzez wyeliminowanie farb ołowiowych z
pomieszczeń mieszkalnych

środowiskowe próby interwencyjne:

- leczonymi grupami są środowiska a nie
pojedyncze osoby

- przykładem może być choroba wieńcowa

Badania mieszane

to taki typ, w którym łączy się dane
retrospektywne z eksperymentalnymi,
eksperymentalne z badaniami
prospektywnymi, retrospektywne z
eksperymentalnymi i prospektywnymi