Materiały pochodzą z Platformy

Edukacyjnej Portalu

www.szkolnictwo.pl

Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego
Użytkowników

wyłącznie

w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian,
przesyłanie,

publiczne

odtwarzanie

i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby
własne

oraz

do

wykorzystania

w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

WIEDZA O

SPOŁECZEŃSTWIE

Temat: Postępowanie

administracyjne

Plan lekcji

1. Prawo administracyjne
2. Postępowanie administracyjne
3. Podmioty postępowania administracyjnego
4. Zasady postępowania administracyjnego
5. Akty organów administracyjnych
6. Organy odwoławcze
7. Środki odwoławcze od decyzji organów

administracyjnych

8. Nieważność decyzji
9. Skarga do sądu administracyjnego

Administracja to ogół różnorodnych jednostek organizacyjnych,
skupionych wokół organów, tj. jednostek wyposażonych w określone w
ustawach kompetencje i tworzących zamknięty układ organizacyjny,
które realizują zadania o charakterze państwowym lub publicznym.

Prawo administracyjne to zespół norm prawnych, regulujących
działalność administracyjną, lub gałąź prawa, która reguluje
działalność organów administracji.
Działalnością organów administracji jest część działalności państwa,
która nie należy do działalności ustawodawczej i sądowniczej.

W prawie administracyjnym możemy wyróżnić normy rodzajowo
podobne do siebie. Są to:

• normy prawa ustrojowego,

• normy prawa materialnego,

• normy prawa procesowego.

Prawo administracyjne

Postępowanie administracyjne

Administracja publiczna ma ustawowo uregulowany tryb działania
zwany postępowaniem administracyjnym, które jest obok
postępowania cywilnego i karnego jednym z trzech podstawowych
postępowań.

Postępowanie administracyjne oznacza tryb działania organów
administracji publicznej związany z rozstrzygnięciem indywidualnej
sprawy i wydaniem decyzji administracyjnej (aktu
administracyjnego).
Przez prawo postępowania administracyjnego rozumieć należy
natomiast ogół przepisów regulujących władcze działanie organów
administracji publicznej w rozstrzyganiu indywidualnych spraw osób
fizycznych i prawnych, jak również jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej.

Właściwymi organami do rozstrzygania poszczególnych spraw są:

• organy administracji rządowej,

• organy administracji samorządowej.

Podmioty postępowania

administracyjnego

Podmioty postępowania administracyjnego

Organ

administracji

publicznej

Strony

postępowania

administracyjne

go

Organy stojące

na straży

praworządności

Inne podmioty i

osoby

Osoby

fizycz

ne

Osoby

prawne

Prokurato

r

Rzeczni

k Praw

Obywat
el-skich

Biegli

Rzeczo

-

znawcy

Jednostki

organizacyj

ne

niemające

osobowości

prawnej

Organizacje

społeczne i

zawodowe

Świadkowie

Organizacje

niebędące

stroną

Zasady postępowania

administracyjnego

1)

Legalizmu

Ogólne zasady postępowania administracyjnego

2)

Prawdy

materialn

ej

5)

Prawa

jednostki

do

wyczerpują

cej

informacji

6)

Czynnego

udziału stron

w

postępowani

u

10)

Pisemnego

załatwienia

spraw

11)

Dwuinstancyjn

ości

3)

Uwzględnieni

a interesu

społecznego

i

indywidualne

go

4)

Zaufania

obywateli

do

państ

wa

7)

Wyjaśnien

ia stronom

zasadnośc

i

przesłane

k decyzji

8)

Wnikliwego

i szybkiego

postępowa

nia

12)

Trwałości

decyzji

administracyj

nych

13)

Sądowej

kontroli

decyzji

administracyj

nych

9)

Ugodowego

załatwiania

spraw

Zasady postępowania

administracyjnego

1. Zasada legalizmu, zwana także zasadą praworządności, to jeden

z najbardziej znaczących filarów państwa prawnego. Jej istota
wyraża się w tym, że organy administracji publicznej obowiązane
są do przestrzegania obowiązującego prawa, a wydawane przez
nie akty administracyjne nie naruszają ani ustawowych praw
podmiotowych obywateli, ani prawnie chronionego interesu
publicznego.

2. Zasada prawdy materialnej nakłada na organ administracyjny

obowiązek wszechstronnego zbadania sprawy zarówno pod
względem faktycznym jak i prawnym. Istota tej zasady wyraża się
w tym, że organ administracyjny wydający decyzję opiera się na
rzeczywiście stwierdzonym stanie rzeczy, uzasadniającym
powzięcie decyzji.

3. Zasada uwzględniania interesu społecznego i

indywidualnego – jej słowne sformułowanie jest zawarte w
końcowej części art. 7 k.p.a.: „W toku postępowania organy
administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują
wszelkie kroki niezbędne do wyjaśnienia stanu faktycznego oraz
załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny
interes obywateli”.

Zasady postępowania

administracyjnego

4. Zasada zaufania obywateli do państwa – wyrażona w art. 8

k.p.a. akcentuje znaczenie pogłębienia świadomości i kultury
prawnej obywateli.

5. Zasada prawa jednostki do wyczerpującej informacji – istotę

tej zasady stanowi zobowiązanie organów administracji do
wszechstronnego informowania stron toczącego się postępowania
o wszelkich okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą
mieć wpływ na wydanie decyzji administracyjnej określającej
prawa i obowiązki stron.

6. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu – ta zasada

nakłada na organy administracji obowiązek zapewnienia stronom
udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem
decyzji możliwości wypowiedzenia się na temat zebranych
dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

7. Zasada wyjaśniania stronom zasadności przesłanek decyzji

administracyjnej – praktyczne znaczenie stosowania tej zasady
wyraża się w tym, że strony przekonane o zasadności (słuszności)
przesłanek, którymi kierował się organ administracji przy
wydawaniu decyzji, będą skłonne do jej przyjęcia bez potrzeby
zastosowania środków przymusu.

Zasady postępowania

administracyjnego

8. Zasada wnikliwego i szybkiego postępowania – chodzi w niej

o to, aby organy administracji publicznej, wnikliwie rozpatrzywszy
sprawę, podejmowały decyzję szybko, a posługiwały się przy tym
możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

9. Zasada ugodowego załatwiania spraw – wyrażona w k.p.a.

zasada ugody administracyjnej ma na celu obligowanie organów
administracji do zachęcania stron do ugodowego załatwienia
spornej sprawy.

10.Zasada pisemnego załatwiania spraw dopuszcza, raczej jako

wyjątek, możliwość ustnego załatwienia sprawy, jeżeli za taką
formą przemawia prawnie chroniony interes strony.

11. Zasada dwuinstancyjności – oznacza, że strona niezadowolona

z wydanej decyzji przez organ pierwszej instancji ma możliwość
wniesienia odwołania do organu administracyjnego drugiej
instancji.

Decyzja to akt organu
administracyjnego skierowany do
konkretnego adresata, zawierający
rozstrzygnięcie w konkretnej
sprawie, np. nakaz, zakaz, licencja.

Postanowienie to akt organu
administracyjnego dotyczący
kwestii proceduralnych w toku
postępowania, nierozstrzygający
istoty sprawy, np. odrzucenie
dowodu.

Ugoda winna być zawarta w formie
pisemnej (w formie protokołu
podpisanego przez osobę
upoważnioną do sporządzenia
ugody). Ugoda wymaga
zatwierdzenia - w postaci
postanowienia – przez organ
administracji, przed którym została
zawarta.

Akty organów administracyjnych

Decyzja administracyjna

Akty organów administracyjnych

Elementy decyzji administracyjnej

Decyzja

administracy

jna zawiera

Oznaczenie organu

wydającego

Datę wydania

Oznaczenie strony lub

stron

Powołanie podstawy

prawnej

Rozstrzygnięcie

merytoryczne sprawy

Uzasadnienie

Pouczenie o środkach i

trybie odwołania się od

decyzji

Imię i nazwisko oraz

stanowisko osoby

uprawnionej do jej

wydania i podpis

Akty organów administracyjnych

Elementy

ugody

Oznaczenie organu

administracyjnego

Oznaczenie stron

Przedmiot i treść

Data zawarcia

Wzmianka o

odczytaniu i

przyjęciu jej przez

strony

Podpisy stron

Podpis pracownika

organu

administracyjnego

Elementy pisemnej ugody administracyjnej

Akty organów administracyjnych

Elementy postanowienia

Postanowienie

zawiera

Oznaczenie

organu

administracyjneg

o

Oznaczenie
stron(y) lub

uczestników

postępowania

Powołanie

podstawy

prawnej

Datę wydania

Treść

postanowienia

Pouczenie o

środkach

prawnych

przeciw

wydanemu

postanowieniu

Podpis osoby

uprawnionej

Organy odwoławcze

• W wypadku decyzji organów
samorządu terytorialnego organem
odwoławczym jest Samorządowe
Kolegium Odwoławcze. W wyniku
wojewody zaś – właściwy w sprawie
minister,

• w wypadku organów administracji
rządowej właściwymi organami
odwoławczymi są odpowiednie organy
nadrzędne lub minister,

• w wypadku organizacji społecznych
właściwymi organami odwoławczymi są
właściwe organy wyższe tych organizacji
lub organ państwowy sprawujący nadzór
nad ich działalnością.

Budynek NSA

Środki odwoławcze od decyzji organów

administracyjnych

1. Odwołanie składa się w
terminie 14 dni od otrzymania
decyzji organu administracyjnego.
Kieruje się je do odpowiedniego
organu odwoławczego za
pośrednictwem organu, który wydał
decyzję. Organ odwoławczy jest
wskazany w decyzji. Może on
decyzję uchylić w całości lub
częściowo, utrzymać lub umorzyć
postępowanie,
2. Zażalenie wnosi się na
postanowienie w ciągu 7 dni od jego
doręczenia,

Środki odwoławcze od decyzji organów

administracyjnych

3. Wznowienie postanowienia dotyczy
tylko spraw, w których zapadła decyzja
ostateczna i polega na ich ponownym
rozpatrzeniu. Wznowienie może nastąpić
wtedy, gdy są poważne przypuszczenia, że w
trakcie postępowania nastąpiły
nieprawidłowości, które miały duży wpływ na
ostateczną decyzję, np. dowody były fałszywe,
pojawiły się nowe, istotne dla sprawy dowody,
decyzję podjęto w wyniku przestępstwa,
4. Stwierdzenie nieważności decyzji
stosuje się w wypadku decyzji ostatecznych.
Nieważność może zostać stwierdzona wtedy,
gdy została wydana przez organ do tego
nieupoważniony, jej wydanie nie miało
żadnych podstaw prawnych, a wykonanie
oznaczałoby naruszenie prawa.

Nieważność decyzji

Nieważność

decyzji administracyjnej powodują

Naruszenie przepisów o

właściwości organu

administracyjnego

Brak podstawy prawnej,

rażące naruszenie prawa

Wydawanie decyzji w

sprawie już

rozstrzygniętej

Skierowanie jej do

niewłaściwej osoby

Niewykonalność decyzji

Karalność czynu

będącego następstwem

jej wykonania

Wada powodująca nieważność z mocy

prawa

Skarga do sądu administracyjnego

• Skarga może dotyczyć takich zagadnień jak zgodność z prawem
decyzji lub postanowień organu administracji lub bezczynność
organów administracji. Skargę wnosi się w terminie 30 dni od
otrzymania ostatecznej decyzji organu administracyjnego. Skargę
może wnieść strona, prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich,

• sądy administracyjne nie zmieniają zaskarżonych rozstrzygnięć
organów administracyjnych. Sąd administracyjny może uchylić
lub unieważnić decyzję w całości lub części, a wypadku skargi na
bezczynność zobowiązuje organ do wydania właściwego aktu,

• od decyzji wojewódzkiego sądu administracyjnego można
wnieść skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego,
który rozpatruje ją na rozprawie w składzie trzech sędziów. Jeśli
uzna on skargę za zasadną, uchyla zaskarżone orzeczenie i
przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia sądowi, który
wydał zaskarżoną decyzję.

Skarga do sądu administracyjnego

Skargę do sądu

administracyjn

ego może

wnieść

Strona

postępowania

administracyjneg

o

Rzecznik Praw

Obywatelskich

Każdy, kto ma

interes prawny

Prokurator

Organizacja

społeczna

Inny uprawniony

podmiot

Podmioty uprawnione do wniesienia skargi do sądu administracyjnego

Skarga do sądu administracyjnego

Skarga sądowa

zawiera

5. Podpis osoby

wnoszącej skargę

lub pełnomocnika

1. Oznaczenie

skarżącego z

jego adresem

3. Wskazanie

organu, którego

skarga dotyczy

2. Wskazanie

zaskarżonej

decyzji, innego

aktu lub

czynności

4. Określenie

naruszenia prawa

bądź interesu

prawnego

Niezbędne elementy skargi administracyjnej

Skarga do sądu administracyjnego

Sąd

administracyjny

odrzuca skargę w

przypadku:

Niewłaściwości

sądu

administracyjneg

o

Uchybienia

terminu

Sprawy w toku

lub prawomocnie

osadzonej

Braku zdolności

sądowej lub

procesowej

strony

Nieusunięcia w

terminie braków

formalnych

Niedopuszczalno

ści skargi z

innych przyczyn

Przyczyny odrzucenia skargi przez sąd administracyjny