ASPEKTY OPIEKI NAD

ASPEKTY OPIEKI NAD

PACJENTAMI W STARSZYM

PACJENTAMI W STARSZYM

WIEKU.

WIEKU.

CHOROBA PARKINSONA

Choroba Parkinsona

Choroba Parkinsona

To przewlekła choroba zwyrodnieniowa

To przewlekła choroba zwyrodnieniowa

OUN objawiająca się postępującym

OUN objawiająca się postępującym

zespołem parkinsonowskim.

zespołem parkinsonowskim.

Opisana po raz pierwszy w 1817r. przez

Opisana po raz pierwszy w 1817r. przez

angielskiego lekarza Jamesa Parkinsona.

angielskiego lekarza Jamesa Parkinsona.

Zespół parkinsonowski

Zespół parkinsonowski

Występowanie klasycznych objawów takich jak:

Występowanie klasycznych objawów takich jak:



Drżenie spoczynkowe-,

Drżenie spoczynkowe-,



Spowolnienie ruchowe-bradykinezja,

Spowolnienie ruchowe-bradykinezja,



Sztywność mięśniowa-zwiększenie napięcia

Sztywność mięśniowa-zwiększenie napięcia

mięśniowego,

mięśniowego,



Trudności w rozpoczynaniu wykonywania ruchów

Trudności w rozpoczynaniu wykonywania ruchów

dowolnych,

dowolnych,

Przyczyny powstania

Przyczyny powstania

choroby-

choroby-

Objawy choroby spowodowane są

Objawy choroby spowodowane są

zmianami zwyrodnieniowymi komórek

zmianami zwyrodnieniowymi komórek

nerwowych znajdujących się w części

nerwowych znajdujących się w części

zbitej istoty czarnej śródmózgowia. W

zbitej istoty czarnej śródmózgowia. W

obrazie mikroskopowym dominuje zanik

obrazie mikroskopowym dominuje zanik

neuronów zawierających

neuronów zawierających

neuromelatoninę oraz obecność tzw.

neuromelatoninę oraz obecność tzw.

Ciał Lewy’ego w pozostałych żywych

Ciał Lewy’ego w pozostałych żywych

neuronach.

neuronach.

Często procesem zwyrodnieniowym

Często procesem zwyrodnieniowym

objęte są miejsca jadra sinawego oraz

objęte są miejsca jadra sinawego oraz

grzbietowe miejsce ruchowe nerwu

grzbietowe miejsce ruchowe nerwu

błędnego.

błędnego.

Przyczyny powstania choroby

Przyczyny powstania choroby



Proces neurodegradacji na drodze stresu

Proces neurodegradacji na drodze stresu

oksydacyjnego prowadzącego do

oksydacyjnego prowadzącego do

uwalniania wolnych rodników i apoptozy,

uwalniania wolnych rodników i apoptozy,



Występowanie Ch.park. u młodych osób

Występowanie Ch.park. u młodych osób

przyjmujących źle oczyszczoną heroinę-

przyjmujących źle oczyszczoną heroinę-

neurotoksyna,

neurotoksyna,



Czynnik genetyczny-mutacja genu na

Czynnik genetyczny-mutacja genu na

chromosomie 4q21-23-[

chromosomie 4q21-23-[

PARK1

PARK1

],

],

Końcowym etapem patofizjologii

Końcowym etapem patofizjologii

choroby Parkinsona jest relatywny

choroby Parkinsona jest relatywny

brak

brak

dopaminy

dopaminy

w prażkowiu.

w prażkowiu.

Patologia wpływa na funkcje

Patologia wpływa na funkcje

odpowiedzialną za sprawność

odpowiedzialną za sprawność

ruchową pętli korowo-

ruchową pętli korowo-

prążkowiowo-gałkowo-wzgórzowo-

prążkowiowo-gałkowo-wzgórzowo-

korowej.

korowej.

Dochodzi do zmniejszenia

Dochodzi do zmniejszenia

hamującego wpływu neuronów

hamującego wpływu neuronów

gałki bladej na aktywność jądra

gałki bladej na aktywność jądra

niskowzgórzowego.

niskowzgórzowego.

Epidemiologia-

Epidemiologia-



Choroba stanowi ponad 80%

Choroba stanowi ponad 80%

wszystkich zespołów

wszystkich zespołów

parkinsonowskich,

parkinsonowskich,



Rozpoczyna się po 50r.ż., najczęściej

Rozpoczyna się po 50r.ż., najczęściej

58-62r.ż,

58-62r.ż,



Dotyka 1,5% populacji osób powyżej

Dotyka 1,5% populacji osób powyżej

70r.ż.,

70r.ż.,

Czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka

zachorowania:

zachorowania:



Wiek,

Wiek,



Płeć męska,

Płeć męska,



Rasa biała,

Rasa biała,



Czynniki środowiskowe-zamieszkanie

Czynniki środowiskowe-zamieszkanie

na obszarach rolniczych, picie

na obszarach rolniczych, picie

studziennej wody, kontakt z

studziennej wody, kontakt z

pestycydami, palenie tytoniu,

pestycydami, palenie tytoniu,

Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:



Zaburzenie równowagi,

Zaburzenie równowagi,



Zaburzenie postawy-przodopochylenie,

Zaburzenie postawy-przodopochylenie,



Hipomimia-brak mimiki twarzy – tzw.

Hipomimia-brak mimiki twarzy – tzw.

Twarz pokerzysty,

Twarz pokerzysty,



Zaburzenie pisma-mikrografia,

Zaburzenie pisma-mikrografia,



Zaburzenia chodu-małe, szurające

Zaburzenia chodu-małe, szurające

kroczki i brak balansowania kończyn

kroczki i brak balansowania kończyn

górnych,

górnych,



Niewyraźna, cicha mowa,

Niewyraźna, cicha mowa,

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny



Trudności w połykaniu,

Trudności w połykaniu,



Rzadkie mruganie,

Rzadkie mruganie,



Trudności w obracaniu się na boki,

Trudności w obracaniu się na boki,



Depresja oraz inne zab.emocjonalne,

Depresja oraz inne zab.emocjonalne,



Zaburzenia snu,

Zaburzenia snu,



Specyficzny rodzaj drżenia palców i kciuka- tzw.

Specyficzny rodzaj drżenia palców i kciuka- tzw.

kręcenie pigułek,

kręcenie pigułek,



Bradyfrenia

Bradyfrenia

- spowolnienie procesów

- spowolnienie procesów

poznawczych-trudności z koncentracją,

poznawczych-trudności z koncentracją,



Fluktuacje

Fluktuacje

– wahania stanu ruchowego,

– wahania stanu ruchowego,

spowolnienia i sztywność,

spowolnienia i sztywność,



Dyskinezy

Dyskinezy

– ruchy mimowolne o charakterze

– ruchy mimowolne o charakterze

pląsawiczo-atetotycznym,

pląsawiczo-atetotycznym,



►

►

fluktuacje+dyskinezy u osób leczonych

fluktuacje+dyskinezy u osób leczonych

lewodopą

lewodopą

,

,

Stadium choroby Parkinsona:

Stadium choroby Parkinsona:

skala Hoehna-Yara

skala Hoehna-Yara

1)

1)

Objawy bez wyraźnego wpływu na codzienne

Objawy bez wyraźnego wpływu na codzienne

funkcjonowanie, trwa ok.3 lat.

funkcjonowanie, trwa ok.3 lat.

2)

2)

Można zaobserwować prawie wszystkie typowe

Można zaobserwować prawie wszystkie typowe

objawy choroby, sprawność ruchowe jest już gorsza,

objawy choroby, sprawność ruchowe jest już gorsza,

trwa od 3-4 lat.

trwa od 3-4 lat.

3)

3)

Chory nadal jest niezależny w życiu codziennym, ale

Chory nadal jest niezależny w życiu codziennym, ale

wiele czynności wykonuje wolniej i z trudnością,

wiele czynności wykonuje wolniej i z trudnością,

typowa sylwetka i chód parkinsonowski, trwa wiele

typowa sylwetka i chód parkinsonowski, trwa wiele

lat.

lat.

4)

4)

Chory zależny od innych osób, zachowane

Chory zależny od innych osób, zachowane

samodzielne stanie i chodzenie, często występują

samodzielne stanie i chodzenie, często występują

upadki, trwa wiele lat.

upadki, trwa wiele lat.

5)

5)

Chory całkowicie zależny od opiekuna, siedzący lub

Chory całkowicie zależny od opiekuna, siedzący lub

leżący, chód możliwy tylko z pomocą 1 lub 2 osób.

leżący, chód możliwy tylko z pomocą 1 lub 2 osób.

Rozpoznanie i diagnostyka

Rozpoznanie i diagnostyka



Występowanie 2 lub 3 typowych

Występowanie 2 lub 3 typowych

objawów klinicznych,

objawów klinicznych,



Test lewodopa-reakcja kliniczna na

Test lewodopa-reakcja kliniczna na

lewodopę,

lewodopę,



CT,

CT,



MRI,

MRI,

Leczenia

Leczenia



Wielokierunkowe- objawowe leczenie

Wielokierunkowe- objawowe leczenie

farmakologiczne,

farmakologiczne,



lewodopa,

lewodopa,



Amantadyna,

Amantadyna,



Selegilina,

Selegilina,



Leki o działaniu cholinolitycznym,

Leki o działaniu cholinolitycznym,

Leczenia

Leczenia



Leczenie chirurgiczne-polega na

Leczenie chirurgiczne-polega na

wybiórczym niszczeniu lub blokowaniu

wybiórczym niszczeniu lub blokowaniu

czynności określonych jąder

czynności określonych jąder

podkorowych,

podkorowych,



Systematyczna rehabilitacja ruchowa,

Systematyczna rehabilitacja ruchowa,

DZIĘKUJĘ

DZIĘKUJĘ