Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Organizacja produkcji

- procesów produkcji

Przygotował: Bartłomiej Kobalczyk

SGGW Logistyka

Zarządzanie produkcją i usługami

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Proces produkcyjny – uporządkowany

zespół działań (operacji, czynności),

• którego

celem

jest

wykonanie

określonych wyrobów

• w

wyniku

którego

konsument

(użytkownik)

otrzymuje

produkty

(wyroby lub usługi).

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

W warunkach gospodarki zorientowanej
na rynek proces produkcji staje się
odpowiedzialny za:
• Marketing
• Prognozowanie i planowanie
• Zaopatrzenie
• Sterowanie procesami przekształcania
surowców w produkt gotowy
• Dystrybucję
• Serwis

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Rozróżnia się proces produkcyjny

(production) i proces wytwórczy

(manufacturing).

Proces

produkcyjny

Proces

wytwórczy

Proces badań i

rozwoju

gromadzenie

kapitału, prognozowanie i

planowanie strategiczne,

projektowanie strategii

zarządzania, proj.

produktu, proj. procesu,

proj. lokalizacji

Proces dystrybucji i

obsługi klienta

zorganizowanie i obsługa

sieci sprzedaży, obsługa

serwisowa, badania

marketingowe

Proces wytwórczy

podstawowy

wytwarzanie produktu

Proces

wytwórczy

pomocniczy

utrzymanie ruchu i

remontów,

funkcjonowanie

infrastruktury

Proces obsługi

wytwarzania

ochrona i utrzymanie

czystości obiektu, BHP,

obsługa administracyjna

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Cechy procesu produkcyjnego:
• Celowość
• Dynamika
• Ekonomiczność

Warunkiem

koniecznym

istnienia

procesu produkcyjnego jest przepływ
ludzi,

materiałów,

informacji

i

czynników energetycznych.

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Elementy składowe procesu

produkcyjnego

• Fazy technologiczne:

 Faza przygotowawcza
 Faza wytwórcza
 Faza końcowa

• Operacje:

 Operacja produkcyjna
 Operacja technologiczna
 Operacja kontroli
 Operacja transportu
 Operacja magazynowania i składowania

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Klasyfikacje procesu

produkcyjnego

1.

Kryterium podstawowych form procesu:

–

Procesy wydobywcze

–

Procesy przetwórcze

–

Procesy wytwórcze lub obróbczo-integracyjne

2.

Kryterium cech technologicznych

–

Procesy technologiczne proste

–

Procesy technologiczne złożone

3.

Kryterium stosowanych środków pracy

–

Procesy ręczne

–

Procesy maszynowe

–

Procesy aparaturowe

4.

Kryterium czasów przebiegu procesów produkcyjnych

–

Procesy przerywane

–

Procesy nieprzerywane

–

Procesy ciągłe

–

Procesy nieciągłe

5.

Kryterium podziału pracy

–

Procesy podstawowe

–

Procesy pomocnicze

–

Procesy uboczne

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Cykl produkcyjny

Jest to okres przebiegu procesu
produkcyjnego, czyli czas od rozpoczęcia tego
procesu do jego zakończenia i przekazania
gotowego wyrobu do dyspozycji odbiorcy.
Składniki cyklu:

1. Czas trwania operacji cyklu produkcyjnego

(Cp)

2. Czas przerw w realizacji operacji procesu

produkcyjnego (Cr)

3. Długość cyklu produkcyjnego (Cp+Cr)

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Schemat struktury cyklu

produkcyjnego

Okres cyklu

produkcyjnego

Okres roboczy

Okres

przerw

Operacje technologiczne

Procesy naturalne

Operacje kontrolne

Operacje transportu

Okres roboczy występujący

w procesie magazynowania

Przerwy wynikające z

organizacji procesu

produkcyjnego:

Przerwy wynikające z

organizacji dnia

roboczego:

W związku z obróbką

partii

W oczekiwaniu na

zwolnienie

stanowiska roboczego

Czas oczekiwania w

magazynach

Planowane

przerwy

wewnątrz

zmiany

Przerwy

międzyzmianow

e

Wolne zmiany i

dni wolne od

pracy

Inne przerwy

Inne przerwy

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Typy organizacji produkcji

Typ organizacji produkcji – system
organizacji produkcji na stanowiskach
roboczych obejmujący zespół
stosowanych środków i metod produkcji
wyrobów, określany przez stopień
specjalizacji poszczególnych stanowisk.

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Wyróżnia się stanowiska robocze o:
• masowym

typie

organizacji

produkcji

–

wykonywanie tylko jednej, ściśle określonej części
i operacji

• seryjnym typie organizacji produkcji – okresowe

wytwarzanie

oznaczonej

serii

jednakowych

wyrobów
- wielkoseryjne (2 do 5-10 operacji)
- średnioseryjne (5 do 25 operacji)
- małoseryjne (25 do 50-100 operacji)

• jednostkowym typie organizacji produkcji –

niepowtarzające

się

lub

powtarzające

się

nieregularnie wykonywanie nieograniczonej liczby
operacji

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Porównanie podstawowych typów

produkcji:

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Formy organizacji produkcji

Jest to sposób powiązania

poszczególnych stanowisk roboczych
w zakresie wszystkich wyrobów na
nich wytwarzanych.

Określany jest przez dwa kryteria:
• Stałość kierunków przebiegu

(przepływu) przedmiotów pracy

• Równomierność tego przepływu

między stanowiskami pracy

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Kryterium stałości

przepływu

Produkcja

potokowa

–

kierunek

przebiegu przedmiotów pracy pomiędzy

stanowiskami jest stały – stanowiska

pracy są rozmieszczone w kolejności

odpowiadającej poszczególnym etapom

przebiegu procesu.

Produkcja niepotokowa - kierunek

przebiegu przedmiotów pracy pomiędzy

stanowiskami jest zmienny – każde

stanowisko pracy może współpracować z

różnymi stanowiskami i kolejność operacji

technologicznych jest zmienna.

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Równomierność i rytmiczność

produkcji

Równomierność

produkcji

–

wytwarzanie w równych jednostkach
czasu jednakowych wielkości produkcji,
co związane jest z równomiernym
rozłożeniem

w

czasie

nakładów

materiałowych i pracy ludzkiej oraz
równomiernym

wykorzystaniem

maszyn i urządzeń.

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Równomierność i rytmiczność

produkcji

Rytmiczność produkcji – wyższa forma
równomierności, odnosi się do produkcji o
wyższym

stopniu

powtarzalności

organizowanej na sposób potokowy.

Rytmiczność procesu produkcyjnego –
systematyczne

wykonywanie

przez

przedsiębiorstwo

realnego

planu

wytwarzania

wyrobów

zgodnie

z

ustalonym

asortymentem,

jakością

i

terminem realizacji.

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Odmiany organizacji

produkcji

Są one wynikiem nałożenia się
(skrzyżowania) typów produkcji i
form jej organizacji. Znając typ i
formę organizacji produkcji, odmianę
znajduje się na przecięciu ich kolumn
i rzędów.

Tabela: Formy i odmiany

organizacji produkcji

podstawowej

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Forma
organizacji

produkcji i
charakter

przepływu
wyrobów

Według kryterium techniczno-ekonomicznego

Niepotokowa

Potokowa

Produkcja niepowtarzalna

wyrobów pojedynczych

lub w krótkich seriach

Asynchroni

czny

powtarzaln

y przepływ

wyrobów

Synchroniczny przepływ wyrobów produkowanych wielkoseryjnie i masowo

W komórkach

technologiczn

ych

W komórkach

przedmiotowy

ch

W komórkach

technologiczn

ych

W komórkach przedmiotowych

Gniazda

przedmioto

we

Linie

produkcyj

ne

Potoki

asynchronicz

ne

Potoki z

synchroniz

acją

naturalną

Potoki z

przymusow

ym taktem

Potoki

zautomatyzow

ane

Typ

produkcji

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Jednostkowy

Jednostkowa
technologicz

na

niepowtarza

lna

Jednostkowa

przedmiotow

a

niepowtarzal

na

Jednostkowa
technologicz

na

powtarzalna

Jednostkow

a grupowa

Małoseryjny

Małoseryjna

technologicz

na

niepowtarza

lna

Małoseryjna

przedmiotow

a

niepowtarzal

na

Małoseryjna

technologicz

na

powtarzalna

Małoseryjn

a grupowa

Małoseryj

na liniowa

Średnioseryj

ny

Średnioseryj

na

technologicz

na

powtarzalna

Średniosery

jna

grupowa

Średniose

ryjna

liniowa

Potok

złożony

Wielkoseryjn

y

Wielkoseryj

na grupowa

Wielkoser

yjna

liniowa

Potok

zmienny

asynchronicz

ny

Potok

zmienny

zsynchroniz

owany z

naturalną

synchroniz

acją

Potok z

przymusow

ym taktem

Potok zmienny
zautomatyzow

any

Masowy

Masowa

liniowa

Potok stały

asynchronicz

ny

Potok stały

zsynchroniz

owany z

naturalną

synchroniz

acją

Potok stały

z

przymusow

ym taktem

Potok stały

zautomatyzow

any

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Kierunki ulepszania typów,

form i odmian organizacji

produkcji

Przyjmuje się (w obrębie określonego kryterium),

że odmiany leżące w lewym górnym rogu tabeli

są najbardziej tradycyjne i niepostępowe,

natomiast odmiany leżące w prawym dolnym

rogu są najbardziej progresywne.

W miarę doskonalenia typów, form i odmian

następuje:
- wzrost stopni oprzyrządowania
- uproszczenie transportu
- wzrost wydajności i ekonomiczności produkcji
- skracanie cykli produkcyjnych

Materiały pomocnicze do zajęć z Zarządzania produkcją i
usługami, kierunek Logistyka, (wykł. L. Wicki)

Bibliografia:
1. Ireneusz Durlik: Inżynieria

zarządzania. Strategia i projektowanie
systemów produkcyjnych. Część 1

2. Kazimierz Pasternak: Zarys

zarządzania produkcją