Makroekonomiczne

Makroekonomiczne

spojrzenie na gospodarkę

spojrzenie na gospodarkę



W gospodarce rynkowej efekty makroekonomiczne ocenia się

W gospodarce rynkowej efekty makroekonomiczne ocenia się

pod kątem widzenia realizacji 4 grup zadań – celów:

pod kątem widzenia realizacji 4 grup zadań – celów:

1. Wysoki i rosnący poziom produktu realnego,

1. Wysoki i rosnący poziom produktu realnego,

2. Wysokie zatrudnienie i niskie bezrobocie, zapewnienie

2. Wysokie zatrudnienie i niskie bezrobocie, zapewnienie

dobrej i wysokopłatnej pracy wszystkim, którzy chcą

dobrej i wysokopłatnej pracy wszystkim, którzy chcą

pracować,

pracować,

3. Ustabilizowany albo rosnący w łagodnym tempie poziom

3. Ustabilizowany albo rosnący w łagodnym tempie poziom

cen,

cen,

jednakowoż przy cenach i płacach wyznaczonych działaniem

jednakowoż przy cenach i płacach wyznaczonych działaniem

wolnych rynków,

wolnych rynków,

4. Stosunki gospodarcze zagranicą, charakteryzujące się

4. Stosunki gospodarcze zagranicą, charakteryzujące się

kursem waluty i zbilansowaniem eksportu i importu.

kursem waluty i zbilansowaniem eksportu i importu.

Makroekonomiczne spojrzenie na

Makroekonomiczne spojrzenie na

gospodarkę

gospodarkę

Makroekonomiczne spojrzenie na

Makroekonomiczne spojrzenie na

gospodarkę

gospodarkę



Narzędziami polityki makroekonomicznej są zmienne

Narzędziami polityki makroekonomicznej są zmienne

ekonomiczne – egzogeniczne, pozostające pod kontrolą rządu, na

ekonomiczne – egzogeniczne, pozostające pod kontrolą rządu, na

które składają się:

które składają się:

1.

1.

Polityka fiskalna

Polityka fiskalna

– wydatki rządowe oraz system podatkowy,

– wydatki rządowe oraz system podatkowy,

- podatki mogą prowadzić do obniżenia dochodów gospodarstw domowych i

- podatki mogą prowadzić do obniżenia dochodów gospodarstw domowych i

firm, a przez ich obniżenie oddziaływać na poziom potencjalnego produktu

firm, a przez ich obniżenie oddziaływać na poziom potencjalnego produktu

(ulgi, inwestycyjne, subsydia, itp.),

(ulgi, inwestycyjne, subsydia, itp.),

2.

2.

Polityka monetarna

Polityka monetarna

– regulowana działalnością banku

– regulowana działalnością banku

centralnego (taniego i drogiego pieniądza),

centralnego (taniego i drogiego pieniądza),

3.

3.

Polityka dochodowa

Polityka dochodowa

– przez oddziaływanie na płace i ceny

– przez oddziaływanie na płace i ceny

- jest to najbardziej kontrowersyjne narzędzie, gdyż może wpływać zakłócająco

- jest to najbardziej kontrowersyjne narzędzie, gdyż może wpływać zakłócająco

na działanie wolnego rynku,

na działanie wolnego rynku,

4.

4.

Stosunki międzynarodowe

Stosunki międzynarodowe

– przez możliwości oddziaływania

– przez możliwości oddziaływania

na kurs

na kurs

waluty, nakładanie ograniczeń na obroty w handlu zagranicznym m. in.

waluty, nakładanie ograniczeń na obroty w handlu zagranicznym m. in.

stosowanie ceł, subsydiów, itp.

stosowanie ceł, subsydiów, itp.

Makroekonomiczne spojrzenie na

Makroekonomiczne spojrzenie na

gospodarkę

gospodarkę



Wymienione zmienne (ekonomiczne i polityczne) wywierają

Wymienione zmienne (ekonomiczne i polityczne) wywierają

wpływ na makrogospodarkę co przejawia się w wielkościach

wpływ na makrogospodarkę co przejawia się w wielkościach

tzw. zmiennych indukowanych:

tzw. zmiennych indukowanych:

- produkcji,

- produkcji,

- zatrudnienia i bezrobocia,

- zatrudnienia i bezrobocia,

- inflacji,

- inflacji,

- wynikach wymiany międzynarodowej (eksport – import).

- wynikach wymiany międzynarodowej (eksport – import).

PIENIĄDZ

PIENIĄDZ

WYDATKI

WYDATKI

I PODATKI

I PODATKI

INNE

INNE

CZYNNIKI

CZYNNIKI

POZIOM CEN

POZIOM CEN

I KOSZTÓW

I KOSZTÓW

PRODUKT

PRODUKT

POTENCJALNY

POTENCJALNY

KAPITAŁ,

KAPITAŁ,

PRACA,

PRACA,

TECHNOLOGIA

TECHNOLOGIA

ŁĄCZNA

ŁĄCZNA

PODAŻ

PODAŻ

WZAJEMNE

WZAJEMNE

ODDZIAŁYWANIE

ODDZIAŁYWANIE

Ł. PODAŻY

Ł. PODAŻY

I Ł. POPYTU

I Ł. POPYTU

ŁĄCZNY

ŁĄCZNY

POPYT

POPYT

PRODUKT

PRODUKT

(realny

(realny

PKB)

PKB)

ZATRUDNIENIE

ZATRUDNIENIE

I

I

BEZROBOCIE

BEZROBOCIE

CENY

CENY

I

I

INFLACJA

INFLACJA

HANDEL

HANDEL

ZAGRANICZNY

ZAGRANICZNY

Łączna podaż i łączny popyt wyznaczają

Łączna podaż i łączny popyt wyznaczają

główne zmienne makroekonomiczne

główne zmienne makroekonomiczne

Makroekonomiczne spojrzenie na

Makroekonomiczne spojrzenie na

gospodarkę

gospodarkę



Kluczowe znaczenie dla zrozumienia wzajemnego

Kluczowe znaczenie dla zrozumienia wzajemnego

oddziaływania sił w makrogospodarce posiada znajomość

oddziaływania sił w makrogospodarce posiada znajomość

globalnej podaży i globalnego popytu.

globalnej podaży i globalnego popytu.

Globalna podaż

Globalna podaż

– to wielkość produkcji, którą wytworzą i sprzedadzą

– to wielkość produkcji, którą wytworzą i sprzedadzą

podmioty gospodarcze przy istniejących cenach, mocy wytwórczej i

podmioty gospodarcze przy istniejących cenach, mocy wytwórczej i

kosztach. Związana jest z ściśle z poziomem potencjalnego produktu,

kosztach. Związana jest z ściśle z poziomem potencjalnego produktu,

a wyznaczona przez wielkość nakładów produkcyjnych (praca,

a wyznaczona przez wielkość nakładów produkcyjnych (praca,

kapitał) oraz przez efektywność stosowanych kombinacji owych

kapitał) oraz przez efektywność stosowanych kombinacji owych

nakładów tj. przy istniejącej w danym kraju technice i technologii.

nakładów tj. przy istniejącej w danym kraju technice i technologii.

Globalny popyt

Globalny popyt

– określa się jako sumę wydanych środków

– określa się jako sumę wydanych środków

finansowych przez konsumentów, przedsiębiorstwa oraz rząd

finansowych przez konsumentów, przedsiębiorstwa oraz rząd

(państwo) – przy danych cenach, dochodach i innych zmiennych

(państwo) – przy danych cenach, dochodach i innych zmiennych

ekonomicznych.

ekonomicznych.

Krzywe globalnej podaży i globalnego

Krzywe globalnej podaży i globalnego

popytu

popytu

0

0

50

50

100

100

150

150

200

200

250

250

300

300

E

E

C

C

B

B

AD

AD

AS

AS

P

P

Q

Q

500

500

1000

1000

1500

1500

NADMIAR

NADMIAR

NIEDOBÓR

NIEDOBÓR

AS – krzywa

AS – krzywa

podaży

podaży

AD – krzywa

AD – krzywa

popytu

popytu

E – punkt

E – punkt

równowagi

równowagi

In

d

e

k

s

c

e

n

d

la

w

s

zy

s

tk

ic

h

t

o

w

a

ró

w

In

d

e

k

s

c

e

n

d

la

w

s

zy

s

tk

ic

h

t

o

w

a

ró

w

Realny PKB (mld)

Realny PKB (mld)

Długookresowe i krótkookresowe krzywe

Długookresowe i krótkookresowe krzywe

AS

AS

AS

AS

Produkt realny (PNB)

Produkt realny (PNB)

P

ro

d

u

k

t

p

o

te

n

c

ja

ln

y

P

ro

d

u

k

t

p

o

te

n

c

ja

ln

y

P

P

Q

Q

P

o

z

io

m

c

e

n

(

w

s

z

y

s

tk

ic

h

t

o

w

a

ró

w

)

P

o

z

io

m

c

e

n

(

w

s

z

y

s

tk

ic

h

t

o

w

a

ró

w

)

a) okres krótki

a) okres krótki

P

ro

d

u

k

t

p

o

te

n

c

ja

ln

y

P

ro

d

u

k

t

p

o

te

n

c

ja

ln

y

AS

AS

Q

Q

P

P

P

o

z

io

m

c

e

n

(

w

s

zy

s

tk

ic

h

t

o

w

a

ró

w

)

P

o

z

io

m

c

e

n

(

w

s

zy

s

tk

ic

h

t

o

w

a

ró

w

)

b) okres długi

b) okres długi

Produkt realny (PNB)

Produkt realny (PNB)



Krzywa globalnej podaży w krótkim okresie jest rosnącą, jej

Krzywa globalnej podaży w krótkim okresie jest rosnącą, jej

dodatnie nachylenie odzwierciedla fakt, że przedsiębiorstwa

dodatnie nachylenie odzwierciedla fakt, że przedsiębiorstwa

maja do czynienia z cenami, niektórych nakładów stosunkowo

maja do czynienia z cenami, niektórych nakładów stosunkowo

sztywnymi, płacami ustalonymi w umowach o płacę, czynszami

sztywnymi, płacami ustalonymi w umowach o płacę, czynszami

za budynki oraz regulowanymi cenami energii, wody itp.

za budynki oraz regulowanymi cenami energii, wody itp.



W długim okresie nie ma takich „zamrożonych” składników

W długim okresie nie ma takich „zamrożonych” składników

kosztów – ceny czynników produkcji są giętkie. Stąd reakcja

kosztów – ceny czynników produkcji są giętkie. Stąd reakcja

wielkości produkcji na przesunięcia popytu jest coraz słabsza,

wielkości produkcji na przesunięcia popytu jest coraz słabsza,

reakcja cen coraz silniejsza –

reakcja cen coraz silniejsza –

długookresowa krzywa

długookresowa krzywa

produkcji

produkcji

staje się praktycznie pionowa.

staje się praktycznie pionowa.



Globalny popyt

Globalny popyt

jest siłą napędzającą krótkookresowe zmiany

jest siłą napędzającą krótkookresowe zmiany

produkcji realnej. W bardzo długim okresie wielkością produkcji

produkcji realnej. W bardzo długim okresie wielkością produkcji

realnej rządzi głównie

realnej rządzi głównie

produkt potencjalny

produkt potencjalny

, zaś globalny popyt

, zaś globalny popyt

wywiera wpływ przede wszystkim na poziom cen.

wywiera wpływ przede wszystkim na poziom cen.

Długookresowe i krótkookresowe krzywe

Długookresowe i krótkookresowe krzywe

AS

AS