Organiczne zespoy mzgowe

background image

Organiczne zespoły

Organiczne zespoły

mózgowe

mózgowe

Prof. Dr hab. Andrzej Zięba

Klinika Psychiatrii Dorosłych

CMUJ

background image

Organiczne zaburzenia

Organiczne zaburzenia

psychiczne i zespoły objawów

psychiczne i zespoły objawów

Określenie organiczny oznacza że zaburzenie

jest spowodowane dysfunkcją mózgu,
termin zespół oznacza zbiór objawów.

Rozpoznawanie zaburzeń i zespołów

objawów na podłożu organicznym wymaga
stwierdzenia odchyleń od normy w
zachowaniu lub sferze psychicznej,
wynikających z przejściowej lub trwałej
dysfunkcji mózgu.

background image

Podział zaburzeń organicznych wg.

Podział zaburzeń organicznych wg.

ICD-10

ICD-10

Otępienie w chorobie Alzheimera (F00)

Otępienie naczyniowe (F01)

Otępienie w innych chorobach klasyfikowanych gdzie

indziej (F02)

Otępienie bliżej nieokreślone (F03)

Organiczny zespół amnestyczny nie wywołany
alkoholem i innymi substancjami (F04)

Majaczenie nie wywołane alkoholem i innymi
substancjami psychoaktywnymi (F05)

Inne zaburzenia psychiczne spowodowane
uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą
somatyczną (F06)

Zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane
chorobą , uszkodzenie lub dysfunkcją mózgu (F07)

background image

Organiczne zaburzenia psychiczne o

Organiczne zaburzenia psychiczne o

przewlekłym przebiegu

przewlekłym przebiegu

Objawy przewlekłych zaburzeń

psychicznych na podłożu organicznym
są zwykle w odróżnieniu od zaburzeń
o ostrym przebiegu niezbyt wyraźne i
narastają powoli. Przyczyna zaburzeń
o ostrym przebiegu zwykle nie budzi
wątpliwości , natomiast w przypadku
zaburzeń przewlekłych często jest
nieoczywista.

background image

Nieswoiste objawy zaburzeń

Nieswoiste objawy zaburzeń

psychicznych o przewlekłym

psychicznych o przewlekłym

przebiegu

przebiegu

Upośledzenie intelektu, pamięci i procesów

poznawczych (myślenie nieprecyzyjne,

posługiwanie się stereotypami, sztywność

poglądów, perseweracje, obniżenie

krytycyzmu,ubóstwo mowy i słownictwa,

posługiwanie się utartymi zwrotami

Zmiana osobowości, nasilenie wcześniej

istniejących cech osobowości zaburzonej

Odhamowanie (utrata kontroli nad popędami)

W przypadku objawów wytwórczych typowe są

omamy wzrokowe

Zaburzenia emocjonalne początkowo przybierają

charakter: labilności emocjonalnej, depresyjności,

dolegliwości lękowych, w późniejszej fazie

pojawia się otępienie uczuciowe i apatia

background image

Organiczne zaburzenia

Organiczne zaburzenia

osobowości (charakteropatie)

osobowości (charakteropatie)

Wyraźna stała zmiana osobowości

Silna labilność emocjonalna

Drażliwość, skłonność do dysforii

Nieuzasadnione wybuchy agresji

Naruszanie zasad współżycia społecznego

Apatia, zobojętnienie

Podejrzliwość, ksobność, skłonność do
nastawień urojeniowych

Lepkość myślenia

Lepkość kontaktu

background image

Zespół amnestyczny

Zespół amnestyczny

Jest to upośledzenie pamięci krótkotrwałej

oraz długotrwałej , spowodowane
określonymi czynnikami
chorobotwórczymi.. Chory z zespołem
amnestycznym bardzo odległe wydarzenia
odtwarza dokładniej niż wydarzenia
niedawne, luki pamięciowe może wypełniać
konfabulacjami.

Inne procesy poznawcze przebiegają tutaj

prawidłowo.

background image

Zespół amnestyczny

Zespół amnestyczny

Należy pamiętać , że upośledzenia

pamięci występuje również w
majaczeniu oraz otępieniu , ale w
zespołach tych ponadto ma miejsce
upośledzenie jeszcze innych funkcji
poznawczych (są one tzw.
Zespołami globalnego
zaburzenia funkcji poznawczych
)

background image

Zespoły amnestyczne - etiologia

Zespoły amnestyczne - etiologia

Niedobór tiaminy w przebiegu
alkoholizmu (zespół Korsakowa –
towarzyszy mu zapalenie
wielonerwowe)

Urazy głowy

Operacyjne uszkodzenie płatów
skroniowych

Zmiany niedokrwienne CSN

background image

Majaczenie (Delirium)

Majaczenie (Delirium)

Jest to zespół zaburzeń psychicznych na

podłożu organicznym lub związanych z

zespołami abstynencyjnymi po

odstawieniu substancji

psychoaktywnych lub niektórych leków;

o ostrym przebiegu i z globalnym

upośledzeniem czynności poznawczych.

Zaburzenia psychiczne są zazwyczaj

odwracalne , czas ich trwania krótki,

nasilenia i charakter – bardzo zmienne.

background image

Podział majaczenia – wg.ICD-10

Podział majaczenia – wg.ICD-10

Majaczenie nie wywołane

alkoholem i innymi substancjami

psychoaktywnymi (F05)

Majaczenie bez otępienia

Majaczenie nałożone na otępienie

Inne typy majaczeń

Majaczenie nie określone

Zespół abstynencyjny z

majaczeniem

background image

Objawy majaczenia

Objawy majaczenia

Zmniejszenie trwałości uwagi w
stosunku do bodźców zewnętrznych
(należy kilkakrotnie powtarzać
pytania aby uzyskać odpowiedź),

niedostateczna przerzutnośc uwagi
na nowe bodźce(pacjent perseweruje
odpowiedź na stare pytani a nie
udziela odpowiedzi na nowe)

Zaburzenia myślenia – bezładne ,
porozrywane , szczątkowe
wypowiedzi

background image

Objawy majaczenia – c.d.

Objawy majaczenia – c.d.

Przynajmniej dwa z wymienionych objawów:

Obniżenie poziomu czuwania(podsypianie w trakcie

badania lekarskiego)

Zaburzenia postrzegania –złożone iluzje ,

omamy(szczególnie wzrokowe)

o charakterze groźnym i

nieprzyjemnym dla pacjenta, który może próbować z nimi walczyć

lub uciekać; towarzyszą im często urojenia prześladowcze

Zaburzenia rytmu snu i czuwania z bezsennością i

sennością w ciągu dnia

Naprzemiennie – niepokój ruchowy i obniżenie napędu

psychomotorycznego

Dezorientacja co do czasu i miejsca, błędne

rozpoznawanie osób, związany z tym niepokój

Upośledzenia pamięci świeżej i trwałej

Zaburzenia ujawniają się bardzo szybko, zazwyczaj

w ciągu kilku godzin lub dni, ich zestaw oraz

nasilenie wykazują dużą zmienność w ciągu doby

background image

Zespół zamroczeniowy / pomroczny

Zespół zamroczeniowy / pomroczny

Osłabienie lub zniesienie kontaktu ze światem zewnętrznym

Zaburzenia zachowania i postrzegania

Pojawienie się nowej patologicznej osobowości („nie ten sam człowiek”)

niepamięć okresów wcześniejszych w trakcie zamroczenia i niepamięć

okresu zamroczenia po jego ustąpieniu

rozpoczyna się i kończy nagle.

Odmiany

Stan pomroczny prosty – gwałtowne podniecenie ruchowe, połączone

często z agresją i niszczeniem przedmiotów lub ucieczką czy raczej

„biegiem przed siebie”, przypadkowe samouszkodzenia czy próby

samobójcze (np. skok z wysokości). Zaburzenia nastroju: drażliwość,

gniew, czasem lęk i krzyk lub euforia.

Stan Stan pomroczny ekstatyczny – podniosły nastrój z subiektywnie

odczuwaną pełnią wglądu, tendencja do nauczania , przemawiania

Stan pomroczny jasny – podobny do fugi dysocjacyjnej – chory

podejmuje złożoną aktywność celową (np. podróżuje daleko dbając w

tym czasie o pożywienie, używa środków transportu, podaje fałszywe

dane personalne, sprawia na otoczeniu wrażenie zdrowego, po czym

wszystko zostaje pokryte niepamięcią)

Upojenie alkoholowe patologiczne

background image

Splątanie - Amentia

Splątanie - Amentia

Rozpoczyna się stopniowo i powoli ustępuje

Jest najdłużej trwającym zaburzeniem świadomości(może trwać

tygodnie a nawet miesiące)

Towarzyszy często chorobom terminalnym, zakaźnym ,

intoksykacjom, może zapowiadać zgon z przyczyn somatycznych

Zaburzenia toku myślenia, w tym inkoherencja myślenia

(rozerwanie wątku myślowego) z mówieniem pojedynczych nie

związanych ze sobą słów (jakby „czytanie ze słownika”)

Okresowo głębokie przymglenie świadomości połączone z

zaburzeniami orientacji w czasie i dezorientacją co do miejsca

Okresowo pogłębienie zaburzeń świadomości aż do utraty

kontaktu z otoczeniem

Zmienny krytycyzm w stosunku do sytuacji i stanu chorobowego

W momentach zwiększonego krytycyzmu i orientacji poczucie

zagubienia i wysiłki w kierunku zdania sobie sprawy co istotnie

się dzieje

W momentach pobudzenia bezładne miotanie się

(jaktacje)ograniczone zwykle do niewielkiej

przestrzeni(„niepokój w obrębie łóżka”)

background image

Zespoły Otępienne

Zespoły Otępienne

Otępieniem nazywamy globalne

upośledzenie funkcji poznawczych bez

zaburzeń świadomości. (należy jednak

pamiętać że w przebiegu zespołów otępiennych,

szczególnie w ch. Alzheimera , mogą się pojawić

epizody majaczeniowe lub urojeniowe)

O otępieniu mówimy wtedy gdy upośledzenie

czynności poznawczych i intelektu jest na tyle

nasilone, że zaburza wykonywanie zawodu i

funkcjonowanie społeczne.

Podstawowym objawem jest utrata pamięci

( początkowo świeżej a następnie w coraz

większym stopniu trwałej). Upośledzeniu ulega

również myślenie abstrakcyjne i osąd, wraz z

upływem czasu pojawiają się wyraźne zmiany

osobowości.

background image

Otępienie – rozpoznanie i objawy –

Otępienie – rozpoznanie i objawy –

c.d.

c.d.

Upośledzenie pamięci świeżej i trwałej

Upośledzenie myślenia abstrakcyjnego – niezdolność

do określenia różnic i podobieństw między

zbliżonymi pojęciami, trudność w definiowaniu słów i

pojęć

Upośledzenie osądu – niezdolność do ułożenia

rozsądnego, realnego planu działania, niezdolność do

uregulowania stosunków z rodziną

Zaburzenia korowe: afazja (upośledzenie lub utrata

funkcji językowych), apraksja(niemożność

wykonywania złożonych czynności),

agnozja(niemożność rozpoznawania lub nazwania

poprzednio znanych przedmiotów), trudności w

wykonywaniu zadań konstrukcyjnych (np.

niezdolność do kopiowania trójwymiarowych figur)

Zaburzenia osobowości (zmiany lub zaostrzenie cech

przedchorobowych)

background image

Zespoły otępienne -

Zespoły otępienne -

epidemiologia

epidemiologia

Zespoły otępienne występują najczęściej u

ludzi starych.

Otępienie stwierdza się u 5% osób powyżej

65r.ż. I u około 20% osób powyżej 80 r.ż.

Najczęstszą przyczyną otępienia jest

choroba Alzheimera (częściej u kobiet),

drugie co do częstości jest otępienie

wielozawałowe(częściej u mężczyzn).

Coraz częściej przyczyną otępienia jest

encefalopatia wywołana przez wirus HIV

background image

Inne przyczyny otępienia

Inne przyczyny otępienia

Pierwotne choroby CSN

Choroba Picka

Pląsawica Huntingtona

Choroba Parkinsona

Stwardnienie rozsiane

Zaburzenia endokrynologiczne

Niedoczynność tarczycy

Choroby przytarczyc

Niedoczynność przysadki i nadnerczy

Stany po przebytej hipoglikemi

Choroby wątroby

Przewlekła encefalopatia wątrobowa

Choroby nerek

Encefalopatia mocznicowa

Encefalopatia podializacyjna

background image

Inne przyczyny otępienia

Inne przyczyny otępienia

Choroby układu krążenia

Poliarteritis nodosa

Stany poudarowe

Niemiarowość serca

Choroby układu oddechowego

Encefalopatia w przebiegu przewlekłej niewydolności

oddechowej

Niedobory witaminowe

Niedobór witaminy PP

Niedobór witaminy B12

Niedobór kwasu foliowego

Guzy wewnątrzczaszkowe
Urazy czaszkowo-mózgowe
Choroby infekcyjne

Choroba Kreuzfeldta – Jacoba

Kryptokokowe zapalenie opon

Wirusowe zapalenie mózgu

Inne (ch. Wilsona, Wodogłowie, Sarkoidoza)

background image

Przebieg zespołów otępiennych

Przebieg zespołów otępiennych

Około 10% przypadków otępień ma

charakter odwracalny, co jest związane

z odwracalnością przyczyn (np.

niedoczynność tarczycy, kiła CSN,

wodogłowie, guzy mózgu, zaburzenia

metaboliczne, niedobory witaminowe).

Pozostałe przypadki mają charakter

postępujący, doprowadzający z czasem

do głębokich zaburzeń orientacji auto i

allopsychicznej, konieczności stałej

opieki, zaburzeń pracy zwieraczy i do

śmierci.

background image

Różnicowanie otępień

Różnicowanie otępień

Fizjologiczne starzenie się

Depresja

Majaczenie

Należy przeprowadzić pogłębioną

diagnostykę w kierunku uleczalnych

przyczyn otępienia oraz w kierunku

współistniejących schorzeń

somatycznych , których dekompensacja

może poważnie nasilać obecne w otępieniu

zaburzenia procesów poznawczych.

background image

Leczenie otępień

Leczenie otępień

nieodwracalnych

nieodwracalnych

Leczenie jest w zasadzie
podtrzymujące. Schorzenia
współistniejące powinny być
odpowiednio leczone. Należy
zapewnić choremu właściwe
odżywienie , zadbać, aby był aktywny.
W otoczeniu powinny znajdować się
liczne i wyraźne informacje o miejscu
i czasie

background image

Leczenie otępień

Leczenie otępień

nieodwracalnych

nieodwracalnych

Farmakoterapia:

Unikać polipragmazji

Nie należy podawać benzodwuazepin i

barbituranów ze względu na niebezpieczeństwo:

1)reakcji paradoksalnych, 2)upadków z

następowaym złamaniem szyjki kości udowej,

3)pogłębienia deficytów poznawczych

W przypadku pobudzenia, niepokoju lub

bezsenności wskazane są bardzo małe dawki

neuroleptyków(halopreidol , risperidon)

Leki prokognitywne (najbardziej efektywne w

ch.Alzheimera):

Blokery acetylocholinesterazy:

Donepezil(Arricept), Rivastygmina (Exelon),

Galantamina(Reminyl), Memantyna (Ebixa)

Piracetam (Nootropil, Memotropil)

background image

Otępienie typu

Otępienie typu

Alzheimerowskiego

Alzheimerowskiego

Hpotetyczne czynniki ryzyka obejmują: wiek

matki przy urodzeniu, toksyczne działanie glinu,

urazy głowy, niedobór acetylochliny, zaburzenia

autoimmunologiczne etc.

Patomorfologia: zwyrodnienie włókienkowe, płytki

starcze, zwyrodnienie ziarnisto – wodniczkowe,

angiopatia amyloidowa. Zmiany te są szczególnie

wyraźne w obrębie jądra migdałowatego,

hipokampa, kory mózgowej (kora czołowa i

środkowa część kory skroniowej) i podstawy

mózgu. Pełne rozpoznanie choroby jest możliwe

tylko w wyniku przeprowadzenia badania his-

pat , które robi się dopiero po śmierci pacjenta.

Na podstawie badania klinicznego można jedynie

mówić o przypuszczalnym czy prawdopodobnym

rozpoznaniu choroby Alzheimera.

background image

Otępienie typu

Otępienie typu

Alzheimerowskiego - objawy

Alzheimerowskiego - objawy

Objawy otępienia

Podstępny nieuchwytny początek

Przewlekle postępujący przebieg

Raczej nie występują objawy ogniskowe

W przebiegu mogą nastąpić zaostrzenia
: majaczeniowe, urojeniowe, depresyjne

Wywiad, badanie somatyczne z reguły
pozwalają na wykluczenie innych
przyczyn otępienia

background image

Otępienie wielozawałowe

Otępienie wielozawałowe

Jest to otępienie występujące w przebiegu mnogich

udarów

Objawy nasilają się skokowo po kolejnych udarach

Pacjenci wiedzą kiedy dochodzi do pogarszania

W ciągu kilku , kilkunastu dni po udarze obserwuje się

niewielką poprawę aż do kolejnego udaru ale pacjent

nie osiąga poziomu sprawności poznawczej sprzed

udaru

Częste są różnorodne objawy neurologiczne zależne od

umiejscowienia i rozległości zmian udarowych (np.

wzmożenie odruchów głębokich, objaw Babińskiego,

porażenie rzekomoopuszkowe, zaburzenia chodu,

niedowłady)

Upośledzenie procesów poznawczych przez długi czas

ma charakter wybiórczy z zaoszczędzeniem pewnych

funkcji

background image

Choroba Creutzfeldta - Jakoba

Choroba Creutzfeldta - Jakoba

Jest to szybko postępujące otępienie

zwyrodnieniowe wywołane przez priony

Choroba może pojawić się w ciągu całego dorosłego

życia ale najczęściej pojawia się w piątej dekadzie

Przebieg jest podostry, prowadzi dośmierci w ciągu

1-2 lat

Początkowo mogą pojawiać się niesprecyzowane

dolegliwości fizyczne oraz nerwicowe

Z czasem pojawia się postępujące porażenie

spastyczne kończyn z objawami pozapiramidowymi,

ruchami choreoatetotycznymi, następnie

występują : ataksja, drżenie włókienkowe mięśni,

zanik nerwów gałkoruchowych, miokloni

Szybko postępujące otępienie i wyniszczenie

Typowy trójfazowy zapis EEG

background image

Objawy psychopatologiczne w

Objawy psychopatologiczne w

padaczkach

padaczkach

Pojawiają się w 3-7% przypadków padaczek

Najczęściej występują w padaczce skroniowej

Mogą występować zarówno przed , po jak i w trakcie napadu

padaczkowego, często pojawiają się po gwałtownym odstawieniu

antykonwulsantów

Często są częścią składową tzw aury przedpadaczkowej

Często towarzyszą im napadowe zaburzenia

wegetatywne:sensacje w nadbrzuszu, wzmożona perystaltyka

jelit, ślinienie się, wzrost tętna i ciśnienia, zawroty głowy

Mają bardzo różnorodny i bardzo zmienny obraz:

Depersonalizacja, derealizacja, deja vu, objawy lękowe i

konwersyjne

Omamy smakowe i węchowe którym mogą towarzyszyć ruchy

mlaskania, żucia, cmokania , połykania, omamy wzrokowe i iluzje

Objawy podobne do schizofrenii paranoidalnej ale: 1)trwają do

kilku dni i ustępują samoistnie, 2)nie występują objawy ubytkowe

background image

Urazy głowy

Urazy głowy

Obraz kliniczny zarówno bezpośrednich jak i

odległych następstw urazów głowy jest bardzo

zróżnicowany

Bezpośrednie następstwa urazów głowy

Amnezja

Pobudzenie

Apatia

Psychozy pourazowe, łącznie z majaczeniem

Następstwa późne / przewlekłe

Zespoły amnestyczne

Psychozy

Zaburzenia afektywne

Charakteropatie

Zespoły otępienne

background image

Objawy wstrząśnienia

Objawy wstrząśnienia

mózgu

mózgu

Przejściowa utrata przytomności

Amnezja następcza

Bóle i zawroty głowy

Niekiedy zaburzenie funkcji
poznawczych oraz spadek
wydolności fizycznej

background image

Guzy mózgu

Guzy mózgu

Symptomatologia obejmuje: ubytkowe objawy

neurologiczne, bóle głowy, nudności wymioty, napady

padaczkowe, utratę wzroku, obrzęk tarczy nerwu

wzrokowego, wszelkie zaburzenia psychiczne

Objawy w przewadze są następstwem ciasnoty

śródczaszkowej, w mniejszym stopniu miejscowego

uszkodzenia dokonywanego przez guz

Tendencje samobójcze przejawia około 10% osób z

guzami mózgu – głównie w okresie nasilenia bólów

głowy

Większość chorych z guzami cierpi na zaburzenia

psychiczne

W guzach powoli rosnących stwierdza się głównie

zaburzenia osobowości

W guzach szybko rosnących występuje upośledzenie

czynności poznawczych i lub zaburzenia świadomości

background image

Guzy mózgu – objawy

Guzy mózgu – objawy

psychopatologiczne

psychopatologiczne

Guzy płata czołowego: depresja lub euforia
afekt niedostosowany, moria, skracanie
dystansu, odhamowanie, otępienie,
objawy charakteropatyczne, bywa że guz
tej okolicy jest rozpoznawany błędnie.

Guzy płata skroniowego: lęk, depresja,
omamy smakowe i węchowe, napady
padaczkowe z płata skroniowego, psychozy
schizofrenopodobne

Guzy płata ciemieniowego: afazja, apraxja,
anozognozja, niekiedy objawy podobne do
zaburzeń konwersyjnych.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
9 Ch organiczna WĘGLOWODANY
organizacja i metodyka pracy sluzby bhp
Jedność budowy organizmów żywych1
Organizacja kąpieliska
Losy leków w organizmie
Zachowania w organizacji
Socjologia wyklad 12 Organizacja i zarzadzanie
Caritas Diecezji Kieleckiej organizacje ppt
4 6 Organizacja geodezji w Polsce ppt
organiz
Zasady organizowania stanowisk pracy
sroda teoria organizacji i zarzadzania
W 2 Prawno organiz pp97
Fizyka 0 wyklad organizacyjny Informatyk

więcej podobnych podstron