Leczenie zakażeń

Leczenie zakażeń

wirusem HIV.

wirusem HIV.

Leczenie AIDS.

Leczenie AIDS.

Nowak Magdalena

Nowak Magdalena

GS 15 a

GS 15 a

H

H

= human

= human

I

I

= immunodeficiency

= immunodeficiency

V

V

= virus

= virus

Ludzk

i

wiru

s

upośledzenia

odporności

Budowa wirusa HIV

Budowa wirusa HIV

1.

1.

nić RNA,

nić RNA,

2.

2.

enzym odwrotna

enzym odwrotna

transkryptaza,

transkryptaza,

3.

3.

enzym integraza,

enzym integraza,

4.

4.

zewnętrzna

zewnętrzna

otoczka wirusa

otoczka wirusa

utworzona:

utworzona:

a

a

. ze struktur

. ze struktur

lipidowych,

lipidowych,

b

b

. z białka,

. z białka,

5.

5.

rdzeń zbudowany

rdzeń zbudowany

z białka,

z białka,

6.

6.

otoczka rdzenia.

otoczka rdzenia.

Transkrypcja

(DNA→RNA)

Wirus

Wirus

HIV

HIV

Komórka

gospodarza

(limfocyt T CD4+)

RNA-HIV

DNA-HIV

Produkcja

otoczki

Replikacja

DNA

gospodarza

INTEGRAZA HIV

PROTEAZA HIV

ZAKAŻENI

ZAKAŻENI

E

E

WIRUSEM

WIRUSEM

HIV

HIV

ODWROTNA

TRANSKRYPTAZA

Cel terapii:

Cel terapii:

Poprawa stanu zdrowia

Poprawa stanu zdrowia

Wydłużenie życia

Wydłużenie życia

Poprawa jakości życia w wyniku zmniejszenia

Poprawa jakości życia w wyniku zmniejszenia

ryzyka nowotworów i zakażeń oportunistycznych\

ryzyka nowotworów i zakażeń oportunistycznych\

Wykorzystywane dziś metody są nadal

Wykorzystywane dziś metody są nadal

niewystarczające do eradykacji wirusa

niewystarczające do eradykacji wirusa

Pacjent leczony antyretrowirusowo stwarza

Pacjent leczony antyretrowirusowo stwarza

mniejsze zagrożenie epidemiczne.

mniejsze zagrożenie epidemiczne.

Stężenie HIV-RNA w surowicy nie koreluje ze

Stężenie HIV-RNA w surowicy nie koreluje ze

stężeniem HIV-RNA w innych płynach

stężeniem HIV-RNA w innych płynach

ustrojowych, takich jak nasienie, wydzielina

ustrojowych, takich jak nasienie, wydzielina

pochwy, płyn mózgowo-rdzeniowy, dlatego też

pochwy, płyn mózgowo-rdzeniowy, dlatego też

pacjent z niewykrywalną wiremią w surowicy

pacjent z niewykrywalną wiremią w surowicy

nadal jest zakaźny.

nadal jest zakaźny.

Wskazania do włączenia leków

Wskazania do włączenia leków

przeciwwirusowych w zakażeniu

przeciwwirusowych w zakażeniu

HIV:

HIV:



objawy kliniczne (choroby) związane z zakażeniem

objawy kliniczne (choroby) związane z zakażeniem

HIV: ostre zakażenie HIV, schorzenia z kategorii B,

HIV: ostre zakażenie HIV, schorzenia z kategorii B,

oraz chorych na AIDS

oraz chorych na AIDS



liczba kopii RNA w 1 ml > 5000, a liczba limfocytów

CD4+ < 350/ml



liczba kopii RNA > 30 000 w ml, niezależnie

od liczby limfocytów CD4.



pełnoobjawowe AIDS



ostry zespół zakażenia retrowirusem

→

→

przywrócenie swoistej reakcji odpornościowej wobec

HIV

Monitorowanie skuteczności

Monitorowanie skuteczności

terapii:

terapii:

Skuteczność „wirusologiczna

Skuteczność „wirusologiczna

”:

”:

Oznaczenia stężenia HIV-RNA w surowicy krwi;

Oznaczenia stężenia HIV-RNA w surowicy krwi;

Oznaczanie wiremii przed rozpoczęciem leczenia oraz po miesiącu od

Oznaczanie wiremii przed rozpoczęciem leczenia oraz po miesiącu od

rozpoczęcia terapii, a następnie po każdych

rozpoczęcia terapii, a następnie po każdych

kolejnych 3 miesiącach.

kolejnych 3 miesiącach.

O nieskuteczności terapii świadczy obecność HIV-RNA w surowicy po 24

O nieskuteczności terapii świadczy obecność HIV-RNA w surowicy po 24

tygodniach leczenia lub wzrost po okresie niewykrywalności.

tygodniach leczenia lub wzrost po okresie niewykrywalności.

Skuteczność „immunologiczna”;

Skuteczność „immunologiczna”;

odpowiedź limfocytów CD4 na skuteczne leczenie ARW ma przebieg dwufazowy.

odpowiedź limfocytów CD4 na skuteczne leczenie ARW ma przebieg dwufazowy.

Najwyższy wzrost obserwuje się w pierwszych tygodniach i jest on

Najwyższy wzrost obserwuje się w pierwszych tygodniach i jest on

spowodowany redystrybucją limfocytów T z węzłów chłonnych oraz obniżeniem

spowodowany redystrybucją limfocytów T z węzłów chłonnych oraz obniżeniem

apoptozy. W drugiej fazie liczba limfocytów zmienia się wolniej i jest wynikiem

apoptozy. W drugiej fazie liczba limfocytów zmienia się wolniej i jest wynikiem

produkcji nowych komórek.

produkcji nowych komórek.

skutecznego leczenie - liczba limfocytów CD4 wzrasta co najmniej o 50

skutecznego leczenie - liczba limfocytów CD4 wzrasta co najmniej o 50

komórek/ml po 2 miesiącach oraz o 100–150 komórek/ml surowicy w ciągu roku.

komórek/ml po 2 miesiącach oraz o 100–150 komórek/ml surowicy w ciągu roku.

Skuteczność kliniczna

Skuteczność kliniczna

:

:

Korzystny wpływ terapii na stan kliniczny pacjenta jest konsekwencją poprawy

Korzystny wpływ terapii na stan kliniczny pacjenta jest konsekwencją poprawy

wirusologicznej i immunologicznej.

wirusologicznej i immunologicznej.

ustąpienie objawów choroby i brakiem nawrotów zakażeń oportunistycznych.

ustąpienie objawów choroby i brakiem nawrotów zakażeń oportunistycznych.

Zasady terapii

Zasady terapii

wielolekowej

wielolekowej



HAART (

HAART (

Highly Active Antyretro viral Therapy

Highly Active Antyretro viral Therapy

), intensywne leczenia

), intensywne leczenia

antyretrowirusowe (ARW).

antyretrowirusowe (ARW).



Obecnie standardem jest stosowanie zestawu leków złożonych :

Obecnie standardem jest stosowanie zestawu leków złożonych :

2 nukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy (NRTI) +1

2 nukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy (NRTI) +1

nienukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy (NNRTI) lub

nienukleozydowym inhibitorem odwrotnej transkryptazy (NNRTI) lub

inhibitorem proteazy HIV (IP), wzmocnionym małą dawką RTV.

inhibitorem proteazy HIV (IP), wzmocnionym małą dawką RTV.

Wyjątkowo terapię można rozpocząć odpowiednio dobranym zestawem złożonym z

Wyjątkowo terapię można rozpocząć odpowiednio dobranym zestawem złożonym z

trzech nukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy.

trzech nukleozydowych inhibitorów odwrotnej transkryptazy.



znaczenie mają: toksyczność wczesna i późna, wygoda w

znaczenie mają: toksyczność wczesna i późna, wygoda w

dawkowaniu, tolerancja oraz zachowanie możliwości leczenia w

dawkowaniu, tolerancja oraz zachowanie możliwości leczenia w

przyszłości, współistniejące obciążenia, takie jak: przewlekłe

przyszłości, współistniejące obciążenia, takie jak: przewlekłe

zapalenia wątroby, cukrzyca, zaburzenia lipidowe, czynność nerek,

zapalenia wątroby, cukrzyca, zaburzenia lipidowe, czynność nerek,

oraz stosunek do posiadania potomstwa i konieczność stosowania

oraz stosunek do posiadania potomstwa i konieczność stosowania

innych leków.

innych leków.



Leczenie rozpoczyna się jednocześnie wszystkimi lekami, w pełnej

Leczenie rozpoczyna się jednocześnie wszystkimi lekami, w pełnej

zalecanej dawce. Wyjątkiem od tej zasady jest NVP, którą ze względu

zalecanej dawce. Wyjątkiem od tej zasady jest NVP, którą ze względu

na bezpieczeństwo w początkowym okresie stosuje się w obniżonej

na bezpieczeństwo w początkowym okresie stosuje się w obniżonej

dawce.

dawce.

Leki antyretrowirusowe

Leki antyretrowirusowe

:

:

Nukleozydowe

Nukleozydowe

inhibitory

inhibitory

odwrotnej

odwrotnej

transkryptazy

transkryptazy

Nienukleozydo

Nienukleozydo

we inhibitory

we inhibitory

odwrotnej

odwrotnej

transkryptazy

transkryptazy

Inhibitory

Inhibitory

proteazy

proteazy

•

zydowudyna,

zydowudyna,

•

didanozyna,

didanozyna,

•

stawudyna,

stawudyna,

•

lamiwudyna,

lamiwudyna,

•

abakawir,

abakawir,

•

azydotymidyna,

azydotymidyna,

•

zalcytabina,

zalcytabina,

•

newirapina,

newirapina,

•

efawirez,

efawirez,

•

delawirydyna,

delawirydyna,

•

sakwinawir,

sakwinawir,

•

indinawir,

indinawir,

•

ritonawir,

ritonawir,

•

nelfinawir,

nelfinawir,

•

ampenawir,

ampenawir,

•

lopinawir

lopinawir

Transkrypcja

(DNA→RNA)

Wirus

Wirus

HIV

HIV

Komórka

gospodarza

(limfocyt T CD4+)

RNA-HIV

DNA-HIV

Produkcja

otoczki

Replikacja

DNA

gospodarza

INTEGRAZA HIV

PROTEAZA HIV

ODWROTNA

TRANSKRYPTAZA

Inhibitory

Inhibitory

odwrotnej

odwrotnej

transkrypt

transkrypt

azy

azy

Nukleozydowe i

Nukleozydowe i

nukleotydowe inhibitory

nukleotydowe inhibitory

odwrotnej transkryptazy

odwrotnej transkryptazy

(NRTI i NtRTI)

(NRTI i NtRTI)



najstarsza klasa leków antyretrowirusowych

najstarsza klasa leków antyretrowirusowych



element składowy wszystkich rekomendowanych schematów lekowych

element składowy wszystkich rekomendowanych schematów lekowych

.

.



Syntetyczne nukleozydy→fosforylacja do aktywnych metabolitów → konkurencja

Syntetyczne nukleozydy→fosforylacja do aktywnych metabolitów → konkurencja

z fizjologicznymi nukleotydami w procesie transkrypcji→ wbudowanie

z fizjologicznymi nukleotydami w procesie transkrypcji→ wbudowanie

„fałszywego” nukleotydu → przedwczesne zakończenie jego syntezy.

„fałszywego” nukleotydu → przedwczesne zakończenie jego syntezy.



Analogi nukleotydowe (NtRTI) są monofosforanami nukleozydów→ fosforylaca do

Analogi nukleotydowe (NtRTI) są monofosforanami nukleozydów→ fosforylaca do

dwufosforanów kompetycyjnie → hamowani enzymu i blok elongacji nici HIV-DNA

dwufosforanów kompetycyjnie → hamowani enzymu i blok elongacji nici HIV-DNA

.

.



Na ogół dobrze tolerowane

Na ogół dobrze tolerowane

.

.



Objawy niepożądane

Objawy niepożądane

: bóle głowy, objawy żołądkowo-jelitowe (uczucie

: bóle głowy, objawy żołądkowo-jelitowe (uczucie

dyskomfortu w jamie brzusznej, nudności, wymioty i biegunki) oraz uczucie

dyskomfortu w jamie brzusznej, nudności, wymioty i biegunki) oraz uczucie

zmęczenia

zmęczenia

.

.



Działanie toksyczne: u

Działanie toksyczne: u

szkodzenie szpiku, kwasica mleczanowa,

szkodzenie szpiku, kwasica mleczanowa,

polineuropatia, miopatia (uszkodzenie mitochondriów).

polineuropatia, miopatia (uszkodzenie mitochondriów).



Dawkowanie nie jest skomplikowane, większość z nich można

Dawkowanie nie jest skomplikowane, większość z nich można

stosować raz na dobę.

stosować raz na dobę.

Abakawir (ABC, Ziagen)

Abakawir (ABC, Ziagen)



Syntetycznym analog guaniny,

Syntetycznym analog guaniny,



Jeden z najsilniejszych leków tej klasy

Jeden z najsilniejszych leków tej klasy



In vitro

In vitro

wykazuje aktywność w stosunku do HIV-1 i HIV-2.

wykazuje aktywność w stosunku do HIV-1 i HIV-2.



We wnętrzu komórki ulega przemianie do trójfosforanu karbowiru. Aktywny

We wnętrzu komórki ulega przemianie do trójfosforanu karbowiru. Aktywny

metabolit konkuruje z fizjologicznym dGTP w procesie inkorporacji do

metabolit konkuruje z fizjologicznym dGTP w procesie inkorporacji do

prowirusowego DNA.

prowirusowego DNA.



Abakawir jest słabym inhibitorem ludzkich polimeraz: α, β i γ.

Abakawir jest słabym inhibitorem ludzkich polimeraz: α, β i γ.



Ma zastosowanie w leczeniu przewlekłego zakażenia HIV oraz profilaktyce

Ma zastosowanie w leczeniu przewlekłego zakażenia HIV oraz profilaktyce

poekspozycyjnej.

poekspozycyjnej.



Duża, niezależna od posiłków biodostępność (83%), penetracja do płynu

Duża, niezależna od posiłków biodostępność (83%), penetracja do płynu

mózgowo-rdzeniowego, osiągając 27–33% stężenia w surowicy. Okres półtrwania

mózgowo-rdzeniowego, osiągając 27–33% stężenia w surowicy. Okres półtrwania

wynosi 1,5 godziny w surowicy i ponad 12 godzin w komórkach, co daje

wynosi 1,5 godziny w surowicy i ponad 12 godzin w komórkach, co daje

możliwość stosowania leku raz na dobę.

możliwość stosowania leku raz na dobę.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

występujące u 4–6% pacjentów reakcje

występujące u 4–6% pacjentów reakcje

nadwrażliwości (dusznością, gorączka, bólami mięśni i gardła, wysypki w 70%

nadwrażliwości (dusznością, gorączka, bólami mięśni i gardła, wysypki w 70%

przypadków), ↑ AlAT, ↑ AspAT, ↑ kinazy kreatyninowej , eozynofilia i limfopenia.

przypadków), ↑ AlAT, ↑ AspAT, ↑ kinazy kreatyninowej , eozynofilia i limfopenia.

Ryzyko reakcji nadwrażliwości jest wyższe u chorych w okresie ostrego zakażenia

Ryzyko reakcji nadwrażliwości jest wyższe u chorych w okresie ostrego zakażenia

HIV (18%), dlatego nie jest on rekomendowany do leczenia tej grupy chorych.

HIV (18%), dlatego nie jest on rekomendowany do leczenia tej grupy chorych.

Azydotymidyna =

Azydotymidyna =

Zydowudyna

Zydowudyna

(AZT, ZVD, Retrovir)

(AZT, ZVD, Retrovir)



Azydotymidyna jest najstarszym lekiem ARW.

Azydotymidyna jest najstarszym lekiem ARW.



Stanowi ważną komponentę wielu schematów leczniczych

Stanowi ważną komponentę wielu schematów leczniczych

zarówno u dorosłych, jak i dzieci.

zarówno u dorosłych, jak i dzieci.



Dobra penetracja do płynu mózgowo-rdzeniowego, w którym

Dobra penetracja do płynu mózgowo-rdzeniowego, w którym

osiąga wysokie stężenia (68% u dzieci, 60% u dorosłych).

osiąga wysokie stężenia (68% u dzieci, 60% u dorosłych).

Przenika przez łożysko do płynu owodniowego, tkanek płodu i

Przenika przez łożysko do płynu owodniowego, tkanek płodu i

mleka.

mleka.



Lek z wyboru w profilaktyce poekspozycyjnej i zakażeń

Lek z wyboru w profilaktyce poekspozycyjnej i zakażeń

wertykalnych.

wertykalnych.



Działanie niepożądane:

Działanie niepożądane:

osłabienie, bezsenność, bóle głowy,

osłabienie, bezsenność, bóle głowy,

brzucha, sporadycznie występujące w pierwszych 3–4

brzucha, sporadycznie występujące w pierwszych 3–4

miesiącach leczenia uszkodzenie szpiku, toksyczny wpływ na

miesiącach leczenia uszkodzenie szpiku, toksyczny wpływ na

mitochondria.

mitochondria.

Didanozyna (ddI, Videx)

Didanozyna (ddI, Videx)



syntetyczna pochodna inozyny.

syntetyczna pochodna inozyny.



umiarkowana biodostępność (30–40%). Obecność pokarmu zmniejsza wchłanianie leku

umiarkowana biodostępność (30–40%). Obecność pokarmu zmniejsza wchłanianie leku

o 27–47%, dlatego lek należy przyjmować co najmniej 30 minut przed posiłkiem lub 2

o 27–47%, dlatego lek należy przyjmować co najmniej 30 minut przed posiłkiem lub 2

godziny po posiłku.

godziny po posiłku.



długim okresem półtrwania w surowicy (1,5 godziny) i komórkach (25–40 godzin).

długim okresem półtrwania w surowicy (1,5 godziny) i komórkach (25–40 godzin).

Produkowany jest w postaci buforowanych tabletek do żucia, buforowanego proszku do

Produkowany jest w postaci buforowanych tabletek do żucia, buforowanego proszku do

sporządzania roztworów, a od 2000 roku również w postaci kwasoopornych kapsułek.

sporządzania roztworów, a od 2000 roku również w postaci kwasoopornych kapsułek.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

zapalenie trzustki, polineuropatia obwodowa, kwasica

zapalenie trzustki, polineuropatia obwodowa, kwasica

mleczanowa.

mleczanowa.



Analog tymidyny

Analog tymidyny



Zwykle jest dobrze tolerowana

Zwykle jest dobrze tolerowana



Ze względu na toksyczność jest stosowana jedynie wyjątkowo. Spośród

Ze względu na toksyczność jest stosowana jedynie wyjątkowo. Spośród

wszystkich analogów nuklezydowych jest najsilniejszym inhibitorem γ-

wszystkich analogów nuklezydowych jest najsilniejszym inhibitorem γ-

polimerazy DNA → toksyczne zmiany w mitochondriach

polimerazy DNA → toksyczne zmiany w mitochondriach

Stawudyna (d4T, Zerit)

Stawudyna (d4T, Zerit)

Lamiwudyna (3TC,

Lamiwudyna (3TC,

Epivir)

Epivir)



syntetyczny analog cytydyny o aktywności w stosunku do HIV i HBV.

syntetyczny analog cytydyny o aktywności w stosunku do HIV i HBV.



wysoka biodostępność. Po podaniu doustnym osiąga stężenie w surowicy sięgające

wysoka biodostępność. Po podaniu doustnym osiąga stężenie w surowicy sięgające

86% i niską, ale wystarczającą do zahamowania replikacji HIV, penetracją do OUN,

86% i niską, ale wystarczającą do zahamowania replikacji HIV, penetracją do OUN,

ocenianą na 10%.

ocenianą na 10%.



Okres półtrwania w surowicy wynosi 5–7 godzin oraz 18–22 godzin w komórkach.

Okres półtrwania w surowicy wynosi 5–7 godzin oraz 18–22 godzin w komórkach.



Może być stosowana w jednej dawce dobowej.

Może być stosowana w jednej dawce dobowej.



Składnik preparatów złożonych

Składnik preparatów złożonych

Combivir

Combivir

(AZT + 3TC),

(AZT + 3TC),

Trizivir

Trizivir

(AZT + 3TC +

(AZT + 3TC +

ABC),

ABC),

Kivexa

Kivexa

(ABC + 3TC) i jest obecnie jednym z najczęściej stosowanych leków

(ABC + 3TC) i jest obecnie jednym z najczęściej stosowanych leków

antyretrowirusowych.

antyretrowirusowych.



W porównaniu z innymi analogami nukleozydów jest słabszym inhibitorem

W porównaniu z innymi analogami nukleozydów jest słabszym inhibitorem

transkryptazy

transkryptazy

i charakteryzuje się niską barierą genetyczną (mutacje punktowe M184V

i charakteryzuje się niską barierą genetyczną (mutacje punktowe M184V

obserwuje się już po kilku tygodniach monoterapii lamiwudyną)

obserwuje się już po kilku tygodniach monoterapii lamiwudyną)



Lek o minimalnej toksyczności. U chorych ze współistniejącym zakażeniem HBV

Lek o minimalnej toksyczności. U chorych ze współistniejącym zakażeniem HBV

powinna być stosowana w połączeniu z innymi lekami o skuteczności przeciwko

powinna być stosowana w połączeniu z innymi lekami o skuteczności przeciwko

HBV.

HBV.

Emtrycytabina (FTC,

Emtrycytabina (FTC,

Emtriva)

Emtriva)



analog cytydyny o aktywności w stosunku do HBV i HIV.

analog cytydyny o aktywności w stosunku do HBV i HIV.



Po podaniu doustnym, niezależnie od posiłku, szybko i prawie

Po podaniu doustnym, niezależnie od posiłku, szybko i prawie

całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając

całkowicie wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając

maksymalne stężenie po 1–2 godzinach. Charakteryzuje się

maksymalne stężenie po 1–2 godzinach. Charakteryzuje się

wysoką biodostępnością (93%) oraz długim okresem półtrwania w

wysoką biodostępnością (93%) oraz długim okresem półtrwania w

surowicy (10 godzin) i komórkach (39 godzin), w minimalnym

surowicy (10 godzin) i komórkach (39 godzin), w minimalnym

stopniu wiąże się z białkami osocza.

stopniu wiąże się z białkami osocza.



Łatwo przenika do tkanek. W nasieniu osiąga wyższe stężenia niż

Łatwo przenika do tkanek. W nasieniu osiąga wyższe stężenia niż

w surowicy, brakuje natomiast wyników badań oceniających

w surowicy, brakuje natomiast wyników badań oceniających

penetrację leku do płynu mózgowo-rdzeniowego i mleka.

penetrację leku do płynu mózgowo-rdzeniowego i mleka.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

Niewielkia toksyczność. W

Niewielkia toksyczność. W

początkowym okresie - nudności i biegunka, zawroty i bóle głowy,

początkowym okresie - nudności i biegunka, zawroty i bóle głowy,

astenia lub wysypka. Hyperpigmentacja skóry (najczęściej na

astenia lub wysypka. Hyperpigmentacja skóry (najczęściej na

dłoniach i stopach).

dłoniach i stopach).



niską bariera genetyczna, wytworzenie mutacji M184V.

niską bariera genetyczna, wytworzenie mutacji M184V.

Nienukleozydowe inhibitory

Nienukleozydowe inhibitory

odwrotnej transkryptazy

odwrotnej transkryptazy

(NNRTI)

(NNRTI)



hamują aktywność odwrotnej transkryptazy

hamują aktywność odwrotnej transkryptazy

poprzez bezpośrednie i niekompetytywne

poprzez bezpośrednie i niekompetytywne

połączenie z enzymem, co powoduje całkowite

połączenie z enzymem, co powoduje całkowite

zablokowanie jego centrum katalitycznego,

zablokowanie jego centrum katalitycznego,

uniemożliwiając połączenie z nukleotydami

uniemożliwiając połączenie z nukleotydami

i zmniejszając polimeryzację.

i zmniejszając polimeryzację.



Niska bariera genetyczna, co umożliwia rozwój

Niska bariera genetyczna, co umożliwia rozwój

mutacji, jeśli są stosowane w monoterapii

mutacji, jeśli są stosowane w monoterapii

Newirapina (NVP,

Newirapina (NVP,

Viramune)

Viramune)



Lek charakteryzuje się wysoką biodostępnością, bardzo dobrą

Lek charakteryzuje się wysoką biodostępnością, bardzo dobrą

penetracją do płynu mózgowo-rdzeniowego (>45%) oraz długim

penetracją do płynu mózgowo-rdzeniowego (>45%) oraz długim

okresem pół-trwania w surowicy (25–30 godzin). Po podaniu

okresem pół-trwania w surowicy (25–30 godzin). Po podaniu

doustnym, niezależnie od posiłku wchłania się w 93%. Newirapina jest

doustnym, niezależnie od posiłku wchłania się w 93%. Newirapina jest

metabolizowana w wątrobie przez CYP3A4, którego jest induktorem.

metabolizowana w wątrobie przez CYP3A4, którego jest induktorem.

Zmienia biodostępność m.in. doustnych środków antykoncepcyjnych,

Zmienia biodostępność m.in. doustnych środków antykoncepcyjnych,

ketokonazolu, inhibitorów proteazy HIV, ryfampicyny i metadonu.

ketokonazolu, inhibitorów proteazy HIV, ryfampicyny i metadonu.



Przeciwwskazaniem do stosowania newirapiny jest ciężkie

Przeciwwskazaniem do stosowania newirapiny jest ciężkie

uszkodzenie wątroby oraz wysoka liczba limfocytów CD4 (>250 k/ml u

uszkodzenie wątroby oraz wysoka liczba limfocytów CD4 (>250 k/ml u

kobiet i >400 k/ml u mężczyzn).

kobiet i >400 k/ml u mężczyzn).



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

reakcje alergiczne: wysypka występuje u

reakcje alergiczne: wysypka występuje u

15–20%, do rzadkości należą ciężkie, alergiczne zapalenia skóry (4%)

15–20%, do rzadkości należą ciężkie, alergiczne zapalenia skóry (4%)

lub występujący sporadycznie zespół Stevensa-Johnsona.

lub występujący sporadycznie zespół Stevensa-Johnsona.



W porównaniu z inhibitorami proteazy HIV i efawirenzem newirapina

W porównaniu z inhibitorami proteazy HIV i efawirenzem newirapina

ma korzystniejszy wpływ na profil lipidów.

ma korzystniejszy wpływ na profil lipidów.

Efawirenz

Efawirenz

(EFV, Stocrin, Sustiva)

(EFV, Stocrin, Sustiva)

Biodostępność leku wynosi 40–45% po przyjęciu na czczo, posiłek o dużej zawartości tłuszczu

Biodostępność leku wynosi 40–45% po przyjęciu na czczo, posiłek o dużej zawartości tłuszczu

zwiększa wchłanianie o 39% leku w postaci tabletek i o 79% w postaci kapsułek.

zwiększa wchłanianie o 39% leku w postaci tabletek i o 79% w postaci kapsułek.

Ponad 99% wiąże się z białkami, słabo penetruje do płynu mózgowo-rdzeniowego, w którym osiąga

Ponad 99% wiąże się z białkami, słabo penetruje do płynu mózgowo-rdzeniowego, w którym osiąga

0,25–1,2% stężenia w surowicy.

0,25–1,2% stężenia w surowicy.

Okres półtrwania w surowicy wynosi 36–100 godzin. Metabolizowany w wątrobie w układzie

Okres półtrwania w surowicy wynosi 36–100 godzin. Metabolizowany w wątrobie w układzie

cytochromu P450 (CYP3A4 i CYP2B6), jest in duktorem i jednocześnie słabym inhibitorem izoenzymu

cytochromu P450 (CYP3A4 i CYP2B6), jest in duktorem i jednocześnie słabym inhibitorem izoenzymu

CYP3A4, co ma istotne znaczenie dla interakcji z innymi lekami.

CYP3A4, co ma istotne znaczenie dla interakcji z innymi lekami.

Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

niekorzystny wpływ na czynność CUN, zaburzenia snu (bezsenność,

niekorzystny wpływ na czynność CUN, zaburzenia snu (bezsenność,

koszmarne sny, trudności w zasypianiu), zaburzenia koncentracji uwagi, pamięci, halucynacje,

koszmarne sny, trudności w zasypianiu), zaburzenia koncentracji uwagi, pamięci, halucynacje,

depersonalizacja, euforia lub depresja, zmienność nastroju, nadmierna senność, zaburzenia procesów

depersonalizacja, euforia lub depresja, zmienność nastroju, nadmierna senność, zaburzenia procesów

myślenia. Rzadko obserwuje się ciężkie depresje lub psychozy. Łagodne i ustępujące samoistnie

myślenia. Rzadko obserwuje się ciężkie depresje lub psychozy. Łagodne i ustępujące samoistnie

wysypki obserwuje się u 15–27% chorych, sporadycznie powikłaniem leczenia jest zespół Stevensa-

wysypki obserwuje się u 15–27% chorych, sporadycznie powikłaniem leczenia jest zespół Stevensa-

Johnsona, ginekomastia, wzrost stężenia trójglicerydów i cholesterolu całkowitego,

Johnsona, ginekomastia, wzrost stężenia trójglicerydów i cholesterolu całkowitego,

W celu złagodzenia objawów lek przyjmuje się tuż przed snem i na czczo. Pacjent przed leczeniem

W celu złagodzenia objawów lek przyjmuje się tuż przed snem i na czczo. Pacjent przed leczeniem

powinien być poinformowany o możliwości wystąpienia takich objawów, jak również o

powinien być poinformowany o możliwości wystąpienia takich objawów, jak również o

synergistycznym działaniu alkoholu i środków psychoaktywnych w generowaniu zaburzeń

synergistycznym działaniu alkoholu i środków psychoaktywnych w generowaniu zaburzeń

psychicznych. Alkohol i środki psychoaktywne mogą nasilać działania uboczne EFV, o czym należy

psychicznych. Alkohol i środki psychoaktywne mogą nasilać działania uboczne EFV, o czym należy

informować pacjenta przed rozpoczęciem leczenia.

informować pacjenta przed rozpoczęciem leczenia.

Lek ze względu na teratogenny wpływ na płód jest bezwzględnie przeciwwskazany w 1. trymestrze

Lek ze względu na teratogenny wpływ na płód jest bezwzględnie przeciwwskazany w 1. trymestrze

ciąży i nie powinien być stosowany u kobiet w wieku rozrodczym. Bezpieczeństwo leku w

ciąży i nie powinien być stosowany u kobiet w wieku rozrodczym. Bezpieczeństwo leku w

późniejszych okresach ciąży nie zostało określone.

późniejszych okresach ciąży nie zostało określone.

Zaleca się stosowanie na czczo lub po niskotłuszczowym posiłku, zwłaszcza w początkowym okresie

Zaleca się stosowanie na czczo lub po niskotłuszczowym posiłku, zwłaszcza w początkowym okresie

leczenia, co zmniejsza nasilenie obja wów ze strony OUN.

leczenia, co zmniejsza nasilenie obja wów ze strony OUN.

Transkrypcja

(DNA→RNA)

Wirus

Wirus

HIV

HIV

Komórka

gospodarza

(limfocyt T CD4+)

RNA-HIV

DNA-HIV

Produkcja

otoczki

Replikacja

DNA

gospodarza

INTEGRAZA HIV

PROTEAZA HIV

ODWROTNA

TRANSKRYPTAZA

Inhibitor

Inhibitor

y

y

proteaz

proteaz

y

y

Inhibitory proteazy HIV

Inhibitory proteazy HIV

(IP)

(IP)



Proteaza HIV jest enzymem o charakterze

Proteaza HIV jest enzymem o charakterze

endopeptydazy

endopeptydazy

i jej rola polega na rozszczepieniu prekursorowego

i jej rola polega na rozszczepieniu prekursorowego

polipeptydu, kodowanego przez gen

polipeptydu, kodowanego przez gen

gag-pol

gag-pol

, na

, na

białka rdzeniowe wirusa p6, p7, p17, p24 oraz białka

białka rdzeniowe wirusa p6, p7, p17, p24 oraz białka

prekursorowe enzymów.

prekursorowe enzymów.



W wyniku zahamowania proteazy HIV potomne

W wyniku zahamowania proteazy HIV potomne

cząstki wirusa są niedojrzałe i pozbawione zakaźności.

cząstki wirusa są niedojrzałe i pozbawione zakaźności.



Inhibitory proteazy HIV stanowią ważną komponentę

Inhibitory proteazy HIV stanowią ważną komponentę

HAART.

HAART.



Wszystkie inhibitory proteazy HIV są metabolizowane

Wszystkie inhibitory proteazy HIV są metabolizowane

w wątrobie przez różne izoenzymy cytochromu P450

w wątrobie przez różne izoenzymy cytochromu P450

(różnorodne interakcje).

(różnorodne interakcje).

Rytonawir (RTV, Norvir)

Rytonawir (RTV, Norvir)



zalecany w terapii dorosłych i dzieci od 1. miesiąca życia.

zalecany w terapii dorosłych i dzieci od 1. miesiąca życia.



Wykazuje wysoką aktywność w stosunku do HIV-1 i w mniejszym stop

Wykazuje wysoką aktywność w stosunku do HIV-1 i w mniejszym stop

niu do HIV-2.

niu do HIV-2.



Dobrze wchłania się po podaniu doustnym, osiągając maksymalne

Dobrze wchłania się po podaniu doustnym, osiągając maksymalne

stężenie w ciągu 2–4 godzin, w 98–99% wiąże się z białkami surowicy i

stężenie w ciągu 2–4 godzin, w 98–99% wiąże się z białkami surowicy i

słabo penetruje do płynu mózgowo-rdzeniowego.

słabo penetruje do płynu mózgowo-rdzeniowego.



bardzo silnym inhibitor izoenzymu 3A4, należącego do układu

bardzo silnym inhibitor izoenzymu 3A4, należącego do układu

cytochromu P450, który metabolizuje wiele innych leków, w tym

cytochromu P450, który metabolizuje wiele innych leków, w tym

inhibitory proteazy HIV.

inhibitory proteazy HIV.



Z powodu wpływu na aktywność metaboliczną cytochromu P450 lista

Z powodu wpływu na aktywność metaboliczną cytochromu P450 lista

leków, których nie można stosować łącznie z RTV, jest długa.

leków, których nie można stosować łącznie z RTV, jest długa.



Obecnie ze względu na działania niepożądane nie stosuje się RTV w

Obecnie ze względu na działania niepożądane nie stosuje się RTV w

pełnej dawce terapeutycznej

pełnej dawce terapeutycznej

Nelfinawir (NLV,

Nelfinawir (NLV,

Viracept)

Viracept)



Metylosulfan nelfinawiru jest stosowany w leczeniu

Metylosulfan nelfinawiru jest stosowany w leczeniu

przewlekłego zakażenia HIV, a także w profilaktyce

przewlekłego zakażenia HIV, a także w profilaktyce

poekspozycyjnej oraz u kobiet w ciąży. Hamuje replikację HIV-1

poekspozycyjnej oraz u kobiet w ciąży. Hamuje replikację HIV-1

i HIV-2.

i HIV-2.



Po podaniu doustnym osiąga maksymalne stężenie po upływie

Po podaniu doustnym osiąga maksymalne stężenie po upływie

2–4 go dzin, w 98% wiąże się z białkami surowicy i praktycznie

2–4 go dzin, w 98% wiąże się z białkami surowicy i praktycznie

nie przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego. Okres półtrwania

nie przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego. Okres półtrwania

w surowicy u osób powyżej 13. roku życia wynosi 3,5–5 godzin,

w surowicy u osób powyżej 13. roku życia wynosi 3,5–5 godzin,

natomiast u młodszych okres eliminacji wydłuża się dwu-, a

natomiast u młodszych okres eliminacji wydłuża się dwu-, a

nawet trzykrotnie.

nawet trzykrotnie.



Metabolizowany jest w wątrobie przez liczne izoenzymy

Metabolizowany jest w wątrobie przez liczne izoenzymy

cytochromu P450, w tym CYP3A4 i CYP2C19.

cytochromu P450, w tym CYP3A4 i CYP2C19.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

biegunki (10–30% przypadków),

biegunki (10–30% przypadków),

nudności, zaburzenia metabolizmu lipidów i glukozy, zwiększa

nudności, zaburzenia metabolizmu lipidów i glukozy, zwiększa

ryzyko krwawień u pacjentów z hemofilią.

ryzyko krwawień u pacjentów z hemofilią.

Sakwinawir

Sakwinawir

(SQV, Invirase, Forovase)

(SQV, Invirase, Forovase)



Metanosulfan (mezylan) sakwinawiru jest

Metanosulfan (mezylan) sakwinawiru jest

najstarszym peptydowym in hibitorem proteazy HIV.

najstarszym peptydowym in hibitorem proteazy HIV.



Biodostępność sakwinawiru jest niewielka, wynosi

Biodostępność sakwinawiru jest niewielka, wynosi

4% po podaniu doustnym i dlatego może być on

4% po podaniu doustnym i dlatego może być on

stosowany wyłącznie w połączeniu z małą dawką

stosowany wyłącznie w połączeniu z małą dawką

RTV. Podobnie jak większość IP, wiąże się w 97% z

RTV. Podobnie jak większość IP, wiąże się w 97% z

białkami surowicy krwi, praktycznie nie penetruje

białkami surowicy krwi, praktycznie nie penetruje

do płynu mózgowo-rdzeniowego.

do płynu mózgowo-rdzeniowego.



Po podaniu doustnym osiąga maksymalne stężenie

Po podaniu doustnym osiąga maksymalne stężenie

po upływie około 3 godzin, okres półtrwania w

po upływie około 3 godzin, okres półtrwania w

surowicy wynosi 1–2 godzin.

surowicy wynosi 1–2 godzin.

Atazanawir (ATV, Reyataz)

Atazanawir (ATV, Reyataz)



Silny, selektywnym azapeptydowym inhibitor proteazy HIV

Silny, selektywnym azapeptydowym inhibitor proteazy HIV



Może być stosowany raz na dobę.

Może być stosowany raz na dobę.



Szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając

Szybko wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając

maksymalne stężenie w czasie 2–2,5 godzin. Optymalna

maksymalne stężenie w czasie 2–2,5 godzin. Optymalna

absorpcja leku następuje w obecności kwasu żołądkowego i

absorpcja leku następuje w obecności kwasu żołądkowego i

posiłku.

posiłku.



Słabo penetruje do płynu mózgowo-rdzeniowego i nasienia.

Słabo penetruje do płynu mózgowo-rdzeniowego i nasienia.

Niezależnie od stężenia w 86% wiąże się z białkami surowicy

Niezależnie od stężenia w 86% wiąże się z białkami surowicy

krwi. Atazanawir jest inhibitorem CYP3A4 i UDP-

krwi. Atazanawir jest inhibitorem CYP3A4 i UDP-

glukonylotransferazy.

glukonylotransferazy.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

↑ stężenia wolnej bilirubiny z powodu

↑ stężenia wolnej bilirubiny z powodu

zahamowania transferazy UDP-glukonylotransferazy, wydłużenie

zahamowania transferazy UDP-glukonylotransferazy, wydłużenie

odcinka P-R w EKG lub blok przedsionkowo-komorowy I stopnia

odcinka P-R w EKG lub blok przedsionkowo-komorowy I stopnia

Lopinawir/Rytonawir

Lopinawir/Rytonawir

(LPV/r, Kaletra)

(LPV/r, Kaletra)



Pierwszy lek antyretrowirusowy będący połączeniem dwóch inhibitorów

Pierwszy lek antyretrowirusowy będący połączeniem dwóch inhibitorów

proteazy HIV.

proteazy HIV.



Może być stosowany w leczeniu zakażenia HIV u dorosłych i dzieci od 7.

Może być stosowany w leczeniu zakażenia HIV u dorosłych i dzieci od 7.

miesiąca życia.

miesiąca życia.



Silne działanie hamujące replikację HIV zarówno u pacjentów wcześniej

Silne działanie hamujące replikację HIV zarówno u pacjentów wcześniej

nieleczonych, jak i u tych, u których leczenie innymi lekami było

nieleczonych, jak i u tych, u których leczenie innymi lekami było

nieskuteczne.

nieskuteczne.



Po podaniu doustnym maksymalne stężenie osiąga w czasie 4 godzin, w

Po podaniu doustnym maksymalne stężenie osiąga w czasie 4 godzin, w

98–99% łączy się z białkami surowicy. W postaci metabolitów jest wy

98–99% łączy się z białkami surowicy. W postaci metabolitów jest wy

dalany w 83% z kałem.

dalany w 83% z kałem.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

bóle brzucha, nudności, wymioty, zapalenie

bóle brzucha, nudności, wymioty, zapalenie

trzustki, zaburzenia lipidowe występują u 20% pacjentów, rzadziej

trzustki, zaburzenia lipidowe występują u 20% pacjentów, rzadziej

pogorszenie tolerancji glukozy i wzrost ryzyka rozwoju lub zaostrzenie

pogorszenie tolerancji glukozy i wzrost ryzyka rozwoju lub zaostrzenie

wcześniej istniejącej cukrzycy redystrybucja tkanki tłuszczowej ( jeden z

wcześniej istniejącej cukrzycy redystrybucja tkanki tłuszczowej ( jeden z

objawów zespołu lipodystrofii (LDHIV). U chorych z hemofilią wzrasta

objawów zespołu lipodystrofii (LDHIV). U chorych z hemofilią wzrasta

ryzyko krwawień.

ryzyko krwawień.



LPV/r można stosować raz dziennie, u dzieci i u pacjentów z

LPV/r można stosować raz dziennie, u dzieci i u pacjentów z

niepowodzeniami wcześniejszych terapii częściej.

niepowodzeniami wcześniejszych terapii częściej.

Inhibitory fuzji (IF)

Inhibitory fuzji (IF)

do leczenia zakażenia HIV u dorosłych i dzieci >6. roku życia.

do leczenia zakażenia HIV u dorosłych i dzieci >6. roku życia.

Enfuwirtyd (ENF, T-20, Fuzeon)

Enfuwirtyd (ENF, T-20, Fuzeon)



Zalecany wyłącznie w terapiach ratunkowych u pacjentów z wieloma

Zalecany wyłącznie w terapiach ratunkowych u pacjentów z wieloma

wcześniejszymi niepowodzeniami terapii.

wcześniejszymi niepowodzeniami terapii.



Syntetyczny oligopeptyd złożony z 36 aminokwasów.

Syntetyczny oligopeptyd złożony z 36 aminokwasów.



Może być stosowany wyłącznie parenteralnie i w połączeniu z innymi lekami

Może być stosowany wyłącznie parenteralnie i w połączeniu z innymi lekami

skutecznie hamującymi replikację wirusa.

skutecznie hamującymi replikację wirusa.



Mechanizm działania polega na przyłączeniu do części gp41, która ulega

Mechanizm działania polega na przyłączeniu do części gp41, która ulega

odsłonięciu w czasie fuzji HIV z komórką. Połączenie to blokuje zmiany

odsłonięciu w czasie fuzji HIV z komórką. Połączenie to blokuje zmiany

konformacyjne i uniemożliwia wnikanie wirusa do komórki.

konformacyjne i uniemożliwia wnikanie wirusa do komórki.



Po podaniu podskórnym wchłania się w 84,3%, w 92% łączy się z białkami.

Po podaniu podskórnym wchłania się w 84,3%, w 92% łączy się z białkami.

Okres półtrwania leku wynosi 3,8 godziny.

Okres półtrwania leku wynosi 3,8 godziny.



Działanie niepożądane

Działanie niepożądane

:

:

odczyny w miejscach wstrzyknięcia, zwiększoną

odczyny w miejscach wstrzyknięcia, zwiększoną

podatność na bakteryjne zapalenie płuc.

podatność na bakteryjne zapalenie płuc.

Powikłania terapii

Powikłania terapii

antyretrowirusowej

antyretrowirusowej



Toksyczne uszkodzenie mitochondriów

Toksyczne uszkodzenie mitochondriów



Miopatia polekowa

Miopatia polekowa



Toksyczna polineuropatia obwodowa

Toksyczna polineuropatia obwodowa



Wpływ terapii ARW na procesy metaboliczne

Wpływ terapii ARW na procesy metaboliczne

(kwasica mleczanowa, hyperlaktemia

(kwasica mleczanowa, hyperlaktemia

bezobjawowa, objawowa hyperlaktemia, zespół

bezobjawowa, objawowa hyperlaktemia, zespół

lipodystrofii= LD-HIV)

lipodystrofii= LD-HIV)



Hepatotoksyczność

Hepatotoksyczność



Jałowa martwica kości

Jałowa martwica kości



Osteoporoza i osteopenia

Osteoporoza i osteopenia



Zespół rekonstrukcji odpornościowej

Zespół rekonstrukcji odpornościowej

(immunologicznej)

(immunologicznej)

Proflakyka poekspozycyjna:

Proflakyka poekspozycyjna:



W przypadku kontaktu krwi lekarza z krwią osoby zakażonej

W przypadku kontaktu krwi lekarza z krwią osoby zakażonej



Należy to miejsce dokladnie umyć wodą i mydlem, a następnie

Należy to miejsce dokladnie umyć wodą i mydlem, a następnie

środkami dezynfekującymi

środkami dezynfekującymi



Nie należy tamować krwawienia

Nie należy tamować krwawienia



Następnie należy pobrać krew w celu przeprowadzenia badań

Następnie należy pobrać krew w celu przeprowadzenia badań

dotyczących ewentualnych zakażeń. W przypadku ujemnego

dotyczących ewentualnych zakażeń. W przypadku ujemnego

wyniku test powtarzam po 6 tyg. oraz po 3, 6, 12 m-cach

wyniku test powtarzam po 6 tyg. oraz po 3, 6, 12 m-cach



W przypadkach uzasadnionych, powinna być przeprowadzona

W przypadkach uzasadnionych, powinna być przeprowadzona

jak najwcześniej farmakoterapia. Najlepiej w czasie pierwszej

jak najwcześniej farmakoterapia. Najlepiej w czasie pierwszej

godziny po ekspozycji.

godziny po ekspozycji.

Proponowane kombinacje:

Proponowane kombinacje:

zydowudyna + lamiwudyna + indinawir

zydowudyna + lamiwudyna + indinawir

zydowudyna + lamiwudyna + nelfinawir

zydowudyna + lamiwudyna + nelfinawir



część lekarzy neguje potrzebę leczenia przeciwwirusowego,

część lekarzy neguje potrzebę leczenia przeciwwirusowego,

które jest drogie i obarczone działaniami niepożądanymi.

które jest drogie i obarczone działaniami niepożądanymi.

Opieka nad ciężarną

Opieka nad ciężarną

z wirusem HIV:

z wirusem HIV:



zajmuje się nią zespół lekarzy, w skład którego wchodzi

zajmuje się nią zespół lekarzy, w skład którego wchodzi

położnik oraz specjalista chorób zakaźnych.

położnik oraz specjalista chorób zakaźnych.



W każdym trymestrze ciąży sprawdza się

W każdym trymestrze ciąży sprawdza się

poziom wirusa

poziom wirusa

we krwi

we krwi

kobiety (oznacza się liczbę kopii wirusa).

kobiety (oznacza się liczbę kopii wirusa).

Jeżeli jest ich < 1000 → ryzyko zakażenia dziecka jest

Jeżeli jest ich < 1000 → ryzyko zakażenia dziecka jest

równe 0. Jeżeli jest ich >1000, prawdopodobieństwo

równe 0. Jeżeli jest ich >1000, prawdopodobieństwo

gwałtownie wzrasta.

gwałtownie wzrasta.



pacjentki często otrzymują we wczesnej ciąży 3 leki

pacjentki często otrzymują we wczesnej ciąży 3 leki

antywirusowe. Zaleca się podawanie AZT od 2. trymestru

antywirusowe. Zaleca się podawanie AZT od 2. trymestru

ciąży (14 tydzień), przez cały okres, dożylnie w trakcie

ciąży (14 tydzień), przez cały okres, dożylnie w trakcie

porodu i u dziecka po porodzie przez 6 tygodni.

porodu i u dziecka po porodzie przez 6 tygodni.



Nevirapina -jego podanie tuż przed porodem matce i

Nevirapina -jego podanie tuż przed porodem matce i

dziecku ma podobne działanie jak lek AZT stosowany

dziecku ma podobne działanie jak lek AZT stosowany

przez cały okres ciąży.

przez cały okres ciąży.

A

A

=

=

aquired

I

I

= immuno

= immuno

D

D

= deficiency

= deficiency

S

S

=

=

syndrome

nabyt

nabyt

y

y

zespó

zespó

ł

ł

upośledzenia

upośledzenia

odporności

odporności

AIDS

AIDS

•

schorzenie układu immunologicznego

spowodowane zakażeniem wirusem HIV

•

AIDS charakteryzuje się niedoborami

immunologicznymi typu komórkowego

(↓ liczby limfocytów T-helper CD4+).

•

W wyniku tych niedoborów dochodzi do

rozwijania się zakażeń oportunistycznych

(tj. zakażeń wywołanych drobnoustrojami,

które w warunkach normalnych nie są

patogenne), do powstawania nowotworów,

oraz do pojawiania się rozmaitych defektów

i zaburzeń neurologicznych, szczególnie w

ośrodkowym układzie nerwowym.

Leczenie ludzi

chorych na AIDS

zwalczanie

wirusa HIV

zwalczanie chorób

związanych z AIDS

Zakażenia oportunistyczne w

Zakażenia oportunistyczne w

AIDS:

AIDS:

Pierwotniako

Pierwotniako

we

we

toksoplazma

toksoplazma

pneumocystozowe zapalenie płuc

pneumocystozowe zapalenie płuc

(PCP)

(PCP)

Bakteryjne

Bakteryjne

gruźlica

gruźlica

kiła

kiła

Wirusowe

Wirusowe

opryszczka (HSV)

opryszczka (HSV)

półpasiec (VZU)

półpasiec (VZU)

wirusowe zapalenie wątroby typu

wirusowe zapalenie wątroby typu

B

B

(WZW B)

(WZW B)

cytomegalia (CMU

cytomegalia (CMU

Grzybicze

Grzybicze

kandydozy

kandydozy

Nowotwory występujące

Nowotwory występujące

w AIDS:

w AIDS:

mięsak Kaposiego (KS)

mięsak Kaposiego (KS)

rak szyjki macicy

rak szyjki macicy

chłoniaki nieziarnicze

chłoniaki nieziarnicze

pierwotny chłoniak mózgu

pierwotny chłoniak mózgu

NOWOŚCI

NOWOŚCI

ATRIPLA

ATRIPLA

®

®



Tabletka zawierająca trzy czynne substancje

Tabletka zawierająca trzy czynne substancje

:

:

efavirenz 600 mg

efavirenz 600 mg

emtricitabine 200 mg

emtricitabine 200 mg

tenofovir disoproxil fumarate 300 mg).

tenofovir disoproxil fumarate 300 mg).



Przyjmowana raz dziennie

Przyjmowana raz dziennie



Została zarejestrowana w USA 12 lipca 2006 roku.

Została zarejestrowana w USA 12 lipca 2006 roku.



Jest wskazana w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami

Jest wskazana w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami

antyretrwirusowymi dla osób dorosłych zakażonych wirusem HIV-1.

antyretrwirusowymi dla osób dorosłych zakażonych wirusem HIV-1.



W najbiedniejszych krajach oraz państwach w których > 1 proc.

W najbiedniejszych krajach oraz państwach w których > 1 proc.

dorosłej populacji jest zakażony wirusem HIV Lek ten sprzedawany

dorosłej populacji jest zakażony wirusem HIV Lek ten sprzedawany

będzie po kosztach produkcji. Taka cena przysługuje 67 krajom.

będzie po kosztach produkcji. Taka cena przysługuje 67 krajom.

Transkrypcja

(DNA→RNA)

Wirus

Wirus

HIV

HIV

Komórka

gospodarza

(limfocyt T CD4+)

RNA-HIV

DNA-HIV

Produkcja

otoczki

Replikacja

DNA

gospodarza

INTEGRAZA HIV

PROTEAZA HIV

ISENTRESS

ISENTRESS

®

®

=

=

raltegravir,

raltegravir,

(inhibitor integrazy)

(inhibitor integrazy)

ODWROTNA

TRANSKRYPTAZA

ISENTRESS

ISENTRESS

®

®

=

=

raltegravir

raltegravir

,

,

MK-0418

MK-0418

Badania kliniczne III fazy:

Badania kliniczne III fazy:



Dane uzyskano po pierwszych 16 tygodniach badań,

Dane uzyskano po pierwszych 16 tygodniach badań,

zaplanowanych w całości na 156 tygodni badań

zaplanowanych w całości na 156 tygodni badań



Ponad 75 % pacjentów

Ponad 75 % pacjentów

przyjmujących ISENTRESS osiągnęło

przyjmujących ISENTRESS osiągnęło

↓

↓

liczby kopii RNA wirusa HIV do poziomu 4

liczby kopii RNA wirusa HIV do poziomu 4

00/mL

00/mL

. Taki

. Taki

wynik udało się uzyskać jedynie u ok. 40% pacjentów,

wynik udało się uzyskać jedynie u ok. 40% pacjentów,

którzy do optymalnej terapii otrzymywali placebo

którzy do optymalnej terapii otrzymywali placebo



Leczenie było ogólnie dobrze tolerowane przez pacjentów

Leczenie było ogólnie dobrze tolerowane przez pacjentów



Zaobserwowano kilka działań niepożądanych, najczęstsze

Zaobserwowano kilka działań niepożądanych, najczęstsze

to: biegunka, mdłości, zmęczenie, bóle głowy oraz świąd

to: biegunka, mdłości, zmęczenie, bóle głowy oraz świąd

Bakterie mlekowe

Bakterie mlekowe

producentem leków p/HIV:

producentem leków p/HIV:



Bakterie mlekowe, które biorą udział w produkcji

Bakterie mlekowe, które biorą udział w produkcji

jogurtu, serów czy śmietany, mogą po genetycznej

jogurtu, serów czy śmietany, mogą po genetycznej

modyfikacji produkować białko blokujące wirusa HIV.

modyfikacji produkować białko blokujące wirusa HIV.



Naukowcy, którzy wyhodowali takie zmienione

Naukowcy, którzy wyhodowali takie zmienione

bakterie, liczą, że będzie je można wykorzystać jako

bakterie, liczą, że będzie je można wykorzystać jako

aktywne składniki tzw.

aktywne składniki tzw.

mikrobicydów

mikrobicydów

- preparatów

- preparatów

wprowadzanych do pochwy lub do odbytu w celu

wprowadzanych do pochwy lub do odbytu w celu

ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą

ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą

płciową. W tym przypadku byłaby to ochrona przed

płciową. W tym przypadku byłaby to ochrona przed

infekcją wirusem HIV.

infekcją wirusem HIV.



Mikrobicydy mogą mieć postać pianki, kremu, żelu

Mikrobicydy mogą mieć postać pianki, kremu, żelu

czy czopków.

czy czopków.

Tropikalne żaby przeciw

Tropikalne żaby przeciw

HIV

HIV



pewne substancje wydzielane przez skórę tropikalnych żab

pewne substancje wydzielane przez skórę tropikalnych żab

skutecznie blokują infekcję wirusa HIV.

skutecznie blokują infekcję wirusa HIV.



wytwarzają na swojej skórze granulowane gruczoły, które

wytwarzają na swojej skórze granulowane gruczoły, które

produkują i przechowują małe, białkopodobne molekuły. W

produkują i przechowują małe, białkopodobne molekuły. W

odpowiedzi na zranienie żaba wydziela duże ilości tych

odpowiedzi na zranienie żaba wydziela duże ilości tych

antymikrobowych peptydów na powierzchnię skóry aby zwalczyć

antymikrobowych peptydów na powierzchnię skóry aby zwalczyć

czynniki chorobotwórcze, takie jak: bakterie, grzyby i wirusy.

czynniki chorobotwórcze, takie jak: bakterie, grzyby i wirusy.



Prawdopodobnie peptydy selektywnie niszczą wirusa, być może

Prawdopodobnie peptydy selektywnie niszczą wirusa, być może

poprzez umieszczanie się w zewnętrznej otoczce HIV i tworzeniu

poprzez umieszczanie się w zewnętrznej otoczce HIV i tworzeniu

otworu, co powoduje rozpad cząsteczki wirusa

otworu, co powoduje rozpad cząsteczki wirusa



peptydy te nie niszczą limfocytów T w stężeniach, przy których

peptydy te nie niszczą limfocytów T w stężeniach, przy których

są skutecznie przeciw HIV, zauważył naukowiec.

są skutecznie przeciw HIV, zauważył naukowiec.



pozwolono komórkom dendrytycznym schwytać aktywnego

pozwolono komórkom dendrytycznym schwytać aktywnego

wirusa HIV. Następnie inkubowano je z żabimi peptydami anty-

wirusa HIV. Następnie inkubowano je z żabimi peptydami anty-

mikrobowymi, a później po usunięciu peptydów dodano limfocyty

mikrobowymi, a później po usunięciu peptydów dodano limfocyty

T.

T.

Wirus został zniszczony, nie przeszedł do limfocytu.

Wirus został zniszczony, nie przeszedł do limfocytu.

Dziękuj

Dziękuj

ę

ę

za

za

uwagę.

uwagę.