OGÓLNE ZASADY LECZENIA OSTRYCH ZATRUĆ

background image

Ogólne zasady

Ogólne zasady

leczenia ostrych

leczenia ostrych

zatruć

zatruć

background image

Zatrucie

Zatrucie

– proces chorobowy

– proces chorobowy

z klinicznymi objawami podmiotowymi

z klinicznymi objawami podmiotowymi

i przedmiotowymi, wywołany przez

i przedmiotowymi, wywołany przez

substancję chemiczną pochodzenia endo-

substancję chemiczną pochodzenia endo-

lub egzogennego

lub egzogennego

Zatrucie ostre

Zatrucie ostre

– proces chorobowy

– proces chorobowy

wywołany przez truciznę wchłoniętą do

wywołany przez truciznę wchłoniętą do

organizmu w dawce jednorazowej,

organizmu w dawce jednorazowej,

charakteryzujący się na ogół dużą

charakteryzujący się na ogół dużą

dynamiką objawów klinicznych.

dynamiką objawów klinicznych.

background image

Ogólne zasady postępowania

Ogólne zasady postępowania

w ostrych zatruciach

w ostrych zatruciach

Działania ratowniczo-diagnostyczne na miejscu

Działania ratowniczo-diagnostyczne na miejscu

zdarzenia:

zdarzenia:

Przerwanie narażenia

Przerwanie narażenia

Doraźne zabiegi ratownicze – ocena stanu chorego

Doraźne zabiegi ratownicze – ocena stanu chorego

i zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych

i zabezpieczenie podstawowych funkcji życiowych

Wywiad i wstępna diagnostyka

Wywiad i wstępna diagnostyka

Usunięcie trucizn z miejsc wchłaniania –

Usunięcie trucizn z miejsc wchłaniania –

dekontaminacja

dekontaminacja

Zastosowanie

Zastosowanie

odtrutek

odtrutek

dostępnych w miejscach

dostępnych w miejscach

narażenia (zakład pracy) lub w karetkach PR

narażenia (zakład pracy) lub w karetkach PR

Zabezpieczenie pacjenta na czas transportu do

Zabezpieczenie pacjenta na czas transportu do

szpitala

szpitala

background image

Ogólne zasady postępowania

Ogólne zasady postępowania

w ostrych zatruciach

w ostrych zatruciach

Doraźne zabiegi ratownicze

Doraźne zabiegi ratownicze

Wykrycie i ocena zaburzeń podstawowych dla

Wykrycie i ocena zaburzeń podstawowych dla

funkcjonowania organizmu narządów i układów:

funkcjonowania organizmu narządów i układów:

CUN

CUN

(śpiączka, drgawki, pobudzenie

(śpiączka, drgawki, pobudzenie

psychoruchowe)

psychoruchowe)

układu oddechowego

układu oddechowego

(porażenie oddechu,

(porażenie oddechu,

niedrożność dróg oddechowych, zachłyśnięcie,

niedrożność dróg oddechowych, zachłyśnięcie,

obrzęk, toksyczne zapalenie płuc)

obrzęk, toksyczne zapalenie płuc)

układ krążenia

układ krążenia

(NZK, wstrząs, zaburzenia rytmu

(NZK, wstrząs, zaburzenia rytmu

serca i przewodzenia, niewydolność krążenia)

serca i przewodzenia, niewydolność krążenia)

background image

Ogólne zasady postępowania

Ogólne zasady postępowania

w ostrych zatruciach

w ostrych zatruciach

Obowiązują tu podstawowe zasady odnoszące się do

Obowiązują tu podstawowe zasady odnoszące się do

wszystkich przypadków nagłych:

wszystkich przypadków nagłych:

Pozycja boczna ustalona

Pozycja boczna ustalona

Oczyszczenie, zapewnienie drożności dróg oddechowych

Oczyszczenie, zapewnienie drożności dróg oddechowych

Tlenoterapia i wentylacja mechaniczna w razie

Tlenoterapia i wentylacja mechaniczna w razie

niewydolności oddechowej lub bezdechu

niewydolności oddechowej lub bezdechu

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w przypadku

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa w przypadku

zatrzymania krążenia

zatrzymania krążenia

Założenie stałej drogi dożylnej

Założenie stałej drogi dożylnej

Zabezpieczenie przed utratą ciepła osoby nieprzytomnej

Zabezpieczenie przed utratą ciepła osoby nieprzytomnej

Farmakologiczne leczenie objawowe

Farmakologiczne leczenie objawowe

background image

Ogólne zasady postępowania

Ogólne zasady postępowania

w ostrych zatruciach

w ostrych zatruciach

Obserwacja i leczenie zatrutego w szpitalu:

Obserwacja i leczenie zatrutego w szpitalu:

Diagnostyka różnicowa choroby;

Diagnostyka różnicowa choroby;

Usunięcie niezresorbowanej trucizny z miejsc

Usunięcie niezresorbowanej trucizny z miejsc

wchłaniania –

wchłaniania –

dekontaminacja

dekontaminacja

Zastosowanie

Zastosowanie

odtrutek

odtrutek

Przyspieszenie eliminacji trucizny z organizmu

Przyspieszenie eliminacji trucizny z organizmu

Intensywna terapia zachowawcza

Intensywna terapia zachowawcza

Zasada pierwszeństwa oceny stanu chorego przed

Zasada pierwszeństwa oceny stanu chorego przed

rozpoznaniem rodzaju choroby i jej przyczyn.

rozpoznaniem rodzaju choroby i jej przyczyn.

background image

Dekontaminacja

Dekontaminacja

usuwanie niezresorbowanej trucizny

usuwanie niezresorbowanej trucizny

z miejsc wchłaniania w celu

z miejsc wchłaniania w celu

ograniczenia wchłaniania oraz

ograniczenia wchłaniania oraz

działania miejscowego tej trucizny

działania miejscowego tej trucizny

=>

=>

Jak najszybciej – już na miejscu zdarzenia

Jak najszybciej – już na miejscu zdarzenia

background image

Dekontaminacja

Dekontaminacja

Skóra

Skóra

zdjąć skażoną odzież

zdjąć skażoną odzież

zmyć skóry ciepłą wodą – rozcieńczenie

zmyć skóry ciepłą wodą – rozcieńczenie

substancji toksycznej i spłukanie jej

substancji toksycznej i spłukanie jej

nie stosować środków neutralizujących

nie stosować środków neutralizujących

można użyć mydła (skażenie substancjami

można użyć mydła (skażenie substancjami

oleistymi), które przeciwwskazane jest jednak

oleistymi), które przeciwwskazane jest jednak

przy wystąpieniu oparzeń

przy wystąpieniu oparzeń

oparzenie zaopatruje się jałowym

oparzenie zaopatruje się jałowym

opatrunkiem i leczy dalej jak oparzenie

opatrunkiem i leczy dalej jak oparzenie

termiczne

termiczne

background image

Dekontaminacja

Dekontaminacja

Oczy

Oczy

zmyć czystą, letnią wodą lub 0,9% Na

zmyć czystą, letnią wodą lub 0,9% Na

Cl przez kilkanaście minut lub

Cl przez kilkanaście minut lub

zużywając co najmniej 1 litr płynu na

zużywając co najmniej 1 litr płynu na

jedno oko

jedno oko

usunąć szkła kontaktowe

usunąć szkła kontaktowe

w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek

w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek

uszkodzeń lub dolegliwości – badanie

uszkodzeń lub dolegliwości – badanie

okulistyczne!

okulistyczne!

background image

Dekontaminacja

Dekontaminacja

Position statements”

Position statements”

ogłoszone w

ogłoszone w

1997 r. wspólnie przez Amerykańską

1997 r. wspólnie przez Amerykańską

Akademię Toksykologii Klinicznej

Akademię Toksykologii Klinicznej

(AACT) i Europejskie Stowarzyszenie

(AACT) i Europejskie Stowarzyszenie

Ośrodków Toksykologicznych i

Ośrodków Toksykologicznych i

Toksykologów Klinicznych (EAPCCT),

Toksykologów Klinicznych (EAPCCT),

dotyczące podstawowych problemów

dotyczące podstawowych problemów

współczesnej toksykologii

współczesnej toksykologii

background image

Dekontaminacja

Dekontaminacja

Dekontaminacja przewodu

Dekontaminacja przewodu

pokarmowego:

pokarmowego:

prowokowanie wymiotów

prowokowanie wymiotów

płukanie żołądka

płukanie żołądka

zastosowanie węgla frakcjonowanego

zastosowanie węgla frakcjonowanego

jednorazowo i w dawkach

jednorazowo i w dawkach

frakcjonowanych

frakcjonowanych

podawanie środków przeczyszczających

podawanie środków przeczyszczających

całkowite płukanie jelit

całkowite płukanie jelit

background image

Prowokowanie wymiotów

Prowokowanie wymiotów

USA

USA

: syrop z korzenia wymiotnicy (

: syrop z korzenia wymiotnicy (

Radix

Radix

Ipecacuanhae

Ipecacuanhae

)

)

doustnie 30 ml, wymioty po 20 min.

doustnie 30 ml, wymioty po 20 min.

Europa

Europa

: nie przyjęło się stosowanie tego syropu

: nie przyjęło się stosowanie tego syropu

Technika zabiegu:

Technika zabiegu:

podać do wypicia

podać do wypicia

200-300ml

200-300ml

wody u dorosłych, u

wody u dorosłych, u

dzieci 0,9% NaCl

dzieci 0,9% NaCl

5ml/kg mc

5ml/kg mc

, drażniąc tylną ścianę

, drażniąc tylną ścianę

gardła palcami lub szpatułką owiniętą gazą.

gardła palcami lub szpatułką owiniętą gazą.

Nie stosować wody z solą (hipernatremia, a nawet

Nie stosować wody z solą (hipernatremia, a nawet

zgony u dzieci).

zgony u dzieci).

background image

Prowokowanie wymiotów

Prowokowanie wymiotów

Nie stosować rutynowo

Nie stosować rutynowo

Zaleca się, gdy:

Zaleca się, gdy:

chory nie ma żadnych zaburzeń świadomości

chory nie ma żadnych zaburzeń świadomości

dawka trucizny stwarzająca ryzyko ciężkiego zatrucia

dawka trucizny stwarzająca ryzyko ciężkiego zatrucia

czas - do 1 godz.

czas - do 1 godz.

zatrucia lekami w postaci dużych tabletek lub

zatrucia lekami w postaci dużych tabletek lub

kapsułek nie ulegających rozpuszczeniu w żołądku

kapsułek nie ulegających rozpuszczeniu w żołądku

(forma

(forma

slow release

slow release

lub

lub

enteric-coated

enteric-coated

)

)

spożycie innych nie rozpuszczających się

spożycie innych nie rozpuszczających się

przedmiotów (np. bateryjki pastylkowe)

przedmiotów (np. bateryjki pastylkowe)

brak zgody pacjenta na płukanie żołądka

brak zgody pacjenta na płukanie żołądka

możliwość wykonania na miejscu zatrucia (np. w

możliwość wykonania na miejscu zatrucia (np. w

domu)

domu)

gdy potencjalnie długi czas konieczny na dotarcie do

gdy potencjalnie długi czas konieczny na dotarcie do

szpitala

szpitala

background image

Prowokowanie wymiotów

Prowokowanie wymiotów

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

zaburzenia świadomości

zaburzenia świadomości

zaburzenia odruchu kaszlowego i połykania

zaburzenia odruchu kaszlowego i połykania

drgawki

drgawki

dłuższy czas po zażyciu substancji potencjalnie

dłuższy czas po zażyciu substancji potencjalnie

drgawkotwórczych

drgawkotwórczych

spożycie środków żrących (ryzyko zwiększenia uszkodzeń,

spożycie środków żrących (ryzyko zwiększenia uszkodzeń,

perforacji)

perforacji)

spożycie pochodnych ropy naftowej (ryzyko zachłyśnięcia)

spożycie pochodnych ropy naftowej (ryzyko zachłyśnięcia)

spożycie detergentów (dodanie wody może spowodować

spożycie detergentów (dodanie wody może spowodować

tworzenie się obfitej piany i jej aspirację)

tworzenie się obfitej piany i jej aspirację)

Uwaga:

Uwaga:

w ostrych zatruciach stan świadomości może ulec szybkiej zmianie!

w ostrych zatruciach stan świadomości może ulec szybkiej zmianie!

background image

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

Technika płukania żołądka

Technika płukania żołądka

U przytomnych:

U przytomnych:

w pozycji siedzącej lub leżącej

w pozycji siedzącej lub leżącej

(na lewym boku)

(na lewym boku)

U nieprzytomnych:

U nieprzytomnych:

w pozycji leżącej na plecach,

w pozycji leżącej na plecach,

po uprzedniej intubacji dotchawiczej i

po uprzedniej intubacji dotchawiczej i

uszczelnieniu rurki intubacyjnej

uszczelnieniu rurki intubacyjnej

elastyczna sonda o dużym przekroju (dla

elastyczna sonda o dużym przekroju (dla

dorosłych 7-15mm) i zaokrąglonym zakończeniu z

dorosłych 7-15mm) i zaokrąglonym zakończeniu z

wieloma otworami

wieloma otworami

zaznaczyć pożądaną długość

zaznaczyć pożądaną długość

sondę pokrywamy żelem

sondę pokrywamy żelem

zakładamy pacjentowi przez usta

zakładamy pacjentowi przez usta

background image

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

dorosły: ciepła woda, jednorazowo 200-300ml;

dorosły: ciepła woda, jednorazowo 200-300ml;

dziecko: 0,9% NaCl 10-20 ml/kg mc

dziecko: 0,9% NaCl 10-20 ml/kg mc

opuścić wylot sondy poniżej poziomu żołądka,

opuścić wylot sondy poniżej poziomu żołądka,

dopóki jeszcze znajduje się w niej woda

dopóki jeszcze znajduje się w niej woda

(zjawisko naczyń połączonych)

(zjawisko naczyń połączonych)

zabieg powtarzamy do czasu uzyskania

zabieg powtarzamy do czasu uzyskania

czystych popłuczyn

czystych popłuczyn

W zatruciu grzybami pierwszą porcję popłuczyn

W zatruciu grzybami pierwszą porcję popłuczyn

zabezpieczamy do badania mykologicznego

zabezpieczamy do badania mykologicznego

odpowiednie wyposażenie: ssak, zestaw do

odpowiednie wyposażenie: ssak, zestaw do

intubacji i prowadzenia czynności resuscytacyjnych

intubacji i prowadzenia czynności resuscytacyjnych

background image

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

Wskazania:

Wskazania:

nie zaleca się jako zabiegu rutynowego

nie zaleca się jako zabiegu rutynowego

rozważyć

rozważyć

do 1 godz.

do 1 godz.

od przyjęcia trucizny i tylko

od przyjęcia trucizny i tylko

w przypadku jeśli ilość spożytej trucizny może

w przypadku jeśli ilość spożytej trucizny może

stanowić zagrożenie dla życia pacjenta

stanowić zagrożenie dla życia pacjenta

zaleca się jeżeli pacjent przyjął

zaleca się jeżeli pacjent przyjął

dużą ilość

dużą ilość

(kilkadziesiąt tabletek) nieustalonych leków

(kilkadziesiąt tabletek) nieustalonych leków

zawsze u nieprzytomnych

zawsze u nieprzytomnych

z powodu zatrucia

z powodu zatrucia

(niezależnie od upływu czasu – zwolniona

(niezależnie od upływu czasu – zwolniona

perystaltyka, zahamowanie wchłaniania)

perystaltyka, zahamowanie wchłaniania)

w zatruciu środkiem

w zatruciu środkiem

żrącym

żrącym

do

do

½ godz

½ godz

.

.

w zatruciu

w zatruciu

salicylanami

salicylanami

do

do

24 godzin

24 godzin

w zatruciu

w zatruciu

grzybami

grzybami

– płukanie do

– płukanie do

3 doby

3 doby

background image

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

zależne od stanu klinicznego pacjenta:

zależne od stanu klinicznego pacjenta:

wstrząs

wstrząs

świeże zaburzenia rytmu serca

świeże zaburzenia rytmu serca

krwawienie z przewodu pokarmowego

krwawienie z przewodu pokarmowego

żylaki przełyku

żylaki przełyku

czynna choroba wrzodowa żołądka

czynna choroba wrzodowa żołądka

stan po całkowitej resekcji żołądka

stan po całkowitej resekcji żołądka

objawy ostrego brzucha

objawy ostrego brzucha

drgawki

drgawki

pobudzenie, brak współpracy chorego

pobudzenie, brak współpracy chorego

background image

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

związane z rodzajem spożytej

związane z rodzajem spożytej

trucizny:

trucizny:

wypicie stężonych zasad – zawsze

wypicie stężonych zasad – zawsze

bezwzględne przeciwwskazanie do

bezwzględne przeciwwskazanie do

płukania żołądka

płukania żołądka

wypicie stężonych kwasów – można

wypicie stężonych kwasów – można

wykonać do 30 min

wykonać do 30 min

benzyna i pochodne ropy naftowej

benzyna i pochodne ropy naftowej

detergenty

detergenty

background image

Płukanie żołądka

Płukanie żołądka

Powikłania:

Powikłania:

mechaniczne uszkodzenie górnego odcinka

mechaniczne uszkodzenie górnego odcinka

przewodu pokarmowego (krwawienie,

przewodu pokarmowego (krwawienie,

perforacja)

perforacja)

odruchowe zatrzymanie czynności serca

odruchowe zatrzymanie czynności serca

przy zakładaniu zgłębnika żołądkowego

przy zakładaniu zgłębnika żołądkowego

zaburzenia wodno-elektrolitowe – głównie

zaburzenia wodno-elektrolitowe – głównie

dzieci

dzieci

Zachłyśnięcie – zachłystowe zapalenie płuc

Zachłyśnięcie – zachłystowe zapalenie płuc

background image

Węgiel aktywowany

Węgiel aktywowany

przygotowywany jest z miazgi drzewnej w

przygotowywany jest z miazgi drzewnej w

temp. ok. 900

temp. ok. 900

º

º

C, następnie aktywowany

C, następnie aktywowany

działaniem pary wodnej lub silnych

działaniem pary wodnej lub silnych

kwasów w celu uzyskania maksymalnej

kwasów w celu uzyskania maksymalnej

powierzchni adsorpcyjnej

powierzchni adsorpcyjnej

1g ma powierzchnię ok. 1000m2

1g ma powierzchnię ok. 1000m2

background image

Węgiel aktywowany

Węgiel aktywowany

Dawkowanie:

Dawkowanie:

1g/kg mc

1g/kg mc

lub

lub

10-krotność

10-krotność

masy

masy

przyjętej substancji toksycznej

przyjętej substancji toksycznej

dostępny w postaci tabl. a 0,3 g, proszku, w formie

dostępny w postaci tabl. a 0,3 g, proszku, w formie

zawiesiny wodnej oraz z dodatkiem sorbitolu

zawiesiny wodnej oraz z dodatkiem sorbitolu

podaje się przez sondę po zakończeniu płukania

podaje się przez sondę po zakończeniu płukania

żołądka (wiąże truciznę, która przepasażowała do

żołądka (wiąże truciznę, która przepasażowała do

jelit) w postaci zwiesiny wodnej

jelit) w postaci zwiesiny wodnej

wiele prac wskazuje dużą skuteczność zamiast

wiele prac wskazuje dużą skuteczność zamiast

płukania żołądka

płukania żołądka

stosować w okresie

stosować w okresie

do 1 godz

do 1 godz

. od przyjęcia

. od przyjęcia

potencjalnie toksycznej dawki substancji,

potencjalnie toksycznej dawki substancji,

po

po

zabezpieczeniu dróg oddechowych przed

zabezpieczeniu dróg oddechowych przed

zachłyśnięciem

zachłyśnięciem

(osoby zamroczone,

(osoby zamroczone,

nieprzytomne)

nieprzytomne)

background image

Węgiel aktywowany

Węgiel aktywowany

amfetamina

amfetamina

benzodiazepiny

benzodiazepiny

Atropina

Atropina

Barbiturany

Barbiturany

leki nasenne

leki nasenne

opiaty

opiaty

glikozydy naparstnicy

glikozydy naparstnicy

fenol

fenol

trójpierścieniowe leki

trójpierścieniowe leki

antydepresyjne

antydepresyjne

leki

leki

przeciwpadaczkowe

przeciwpadaczkowe

zwiększa ryzyko wymiotów a zachłyśnięcie

zwiększa ryzyko wymiotów a zachłyśnięcie

zawiesiną węgla aktywowanego prowadzi do

zawiesiną węgla aktywowanego prowadzi do

znacznego uszkodzenia tkanki płucnej - ARDS

znacznego uszkodzenia tkanki płucnej - ARDS

Substancje dobrze adsorbowane przez węgiel

Substancje dobrze adsorbowane przez węgiel

aktywowany

aktywowany

background image

Węgiel aktywowany

Węgiel aktywowany

związkami ołowiu, żelaza, litu,

związkami ołowiu, żelaza, litu,

baru

baru

kwasem bornym

kwasem bornym

etanolem i innymi alkoholami

etanolem i innymi alkoholami

glikolem etylenowym

glikolem etylenowym

kwasami i zasadami

kwasami i zasadami

fluorkami,

fluorkami,

cyjankami

cyjankami

pochodnymi ropy naftowej

pochodnymi ropy naftowej

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

zaparcia

zaparcia

niedrożność przewodu pokarmowego

niedrożność przewodu pokarmowego

zatrucie środkami żrącymi (brak adsorbcji i utrudnienie badania

zatrucie środkami żrącymi (brak adsorbcji i utrudnienie badania

endoskopowego)

endoskopowego)

równoczesne doustne podawanie odtrutek (np. NAC)

równoczesne doustne podawanie odtrutek (np. NAC)

Nie stosować w zatruciach:

Nie stosować w zatruciach:

background image

Środki przeczyszczające

Środki przeczyszczające

ograniczenie wchłaniania substancji toksycznych

ograniczenie wchłaniania substancji toksycznych

poprzez przyspieszenie pasażu i wydalania z

poprzez przyspieszenie pasażu i wydalania z

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

środki solne

środki solne

: siarczan sodu, siarczan

: siarczan sodu, siarczan

magnezu, cytrynian magnezu

magnezu, cytrynian magnezu

środki sacharydowe

środki sacharydowe

: sorbitol, mannitol

: sorbitol, mannitol

Dawkowanie

Dawkowanie

:

:

20-30g środków solnych (dzieci 0,25g/kg mc)

20-30g środków solnych (dzieci 0,25g/kg mc)

1-2 g/kg mc sorbitolu

1-2 g/kg mc sorbitolu

po zastosowaniu węgla aktywowanego

po zastosowaniu węgla aktywowanego

(można w jednej porcji zawiesiny)

(można w jednej porcji zawiesiny)

background image

Środki przeczyszczające

Środki przeczyszczające

Wg „

Wg „

position statements

position statements

”:

”:

brak wyników badań klinicznych

brak wyników badań klinicznych

potwierdzających skuteczność środków

potwierdzających skuteczność środków

przeczyszczających w leczeniu ostrych

przeczyszczających w leczeniu ostrych

zatruć

zatruć

możliwe wyłącznie jednorazowe ich użycie,

możliwe wyłącznie jednorazowe ich użycie,

aby do minimum ograniczyć działanie

aby do minimum ograniczyć działanie

uboczne, przy braku dowodów na ich

uboczne, przy braku dowodów na ich

skuteczność

skuteczność

background image

Środki przeczyszczające

Środki przeczyszczające

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

zatrucia środkami żrącymi

zatrucia środkami żrącymi

brak perystaltyki

brak perystaltyki

objawy niedrożności lub

objawy niedrożności lub

perforacji przewodu

perforacji przewodu

pokarmowego

pokarmowego

po niedawnym zabiegu

po niedawnym zabiegu

operacyjnym jamy

operacyjnym jamy

brzusznej

brzusznej

niedobobory płynowe

niedobobory płynowe

zaburzenia elektrolitowe

zaburzenia elektrolitowe

hipotonia

hipotonia

niewydolność nerek (sole

niewydolność nerek (sole

magnezu)

magnezu)

Powikłania:

Powikłania:

nudności

nudności

wymioty

wymioty

przedłużająca się

przedłużająca się

biegunka

biegunka

bóle kurczowe jelit

bóle kurczowe jelit

odwodnienie

odwodnienie

hipotonia

hipotonia

zaburzenia elektrolitowe

zaburzenia elektrolitowe

background image

Całkowite płukanie jelit

Całkowite płukanie jelit

(WBI)

(WBI)

ograniczenie wchłaniania trucizny poprzez

ograniczenie wchłaniania trucizny poprzez

usuwanie zawartości jelit podawaniem przez sondę

usuwanie zawartości jelit podawaniem przez sondę

płynu płuczącego

płynu płuczącego

stosuje się

stosuje się

osmotycznie zrównoważony roztwór

osmotycznie zrównoważony roztwór

glikolu polietylenowego i elektrolitów, np. Fortrans

glikolu polietylenowego i elektrolitów, np. Fortrans

(

(

nie wchłania się, nie wywołuje zaburzeń gospodarki

nie wchłania się, nie wywołuje zaburzeń gospodarki

wodno-elektrolitowej)

wodno-elektrolitowej)

przez sondę ok.

przez sondę ok.

2 l/godz

2 l/godz

.

.

, do uzyskania czystej

, do uzyskania czystej

treści biegunkowej

treści biegunkowej

background image

Całkowite płukanie jelit

Całkowite płukanie jelit

(WBI)

(WBI)

Wskazania:

Wskazania:

zatrucia

zatrucia

solami żelaza

solami żelaza

spożycie

spożycie

powlekanych tabletek

powlekanych tabletek

uwalniających swoją zawartość w jelitach

uwalniających swoją zawartość w jelitach

(

(

enteric-coated, slow release

enteric-coated, slow release

)

)

inne substancje słabo adsorbowane przez

inne substancje słabo adsorbowane przez

węgiel

węgiel

połknięte

połknięte

torebki z narkotykami

torebki z narkotykami

wg AACT i EAPCCT nie ma jednoznacznych danych potwierdzających

wg AACT i EAPCCT nie ma jednoznacznych danych potwierdzających

skuteczność tego zabiegu

skuteczność tego zabiegu

background image

Całkowite płukanie jelit

Całkowite płukanie jelit

(WBI)

(WBI)

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

niedrożność

niedrożność

perforacja

perforacja

krwawienie jelitowe

krwawienie jelitowe

uporczywe wymioty

uporczywe wymioty

niestabilność hemodynamiczna

niestabilność hemodynamiczna

brak możliwości zabezpieczenia dróg oddechowych

brak możliwości zabezpieczenia dróg oddechowych

(na wypadek uporczywych wymiotów)

(na wypadek uporczywych wymiotów)

Powikłania:

Powikłania:

nudności, wymioty

nudności, wymioty

kurcze jelit i wzdęcia

kurcze jelit i wzdęcia

zachłyśnięcie, w przypadku wymiotów

zachłyśnięcie, w przypadku wymiotów

background image

Odtrutki

Odtrutki

Odtrutka

Odtrutka

(wg definicji Międzynarodowego

(wg definicji Międzynarodowego

Programu Bezpieczeństwa Chemicznego

Programu Bezpieczeństwa Chemicznego

(IPCS) to substancja terapeutyczna używana

(IPCS) to substancja terapeutyczna używana

do przeciwdziałania toksycznemu działaniu

do przeciwdziałania toksycznemu działaniu

określonego ksenobiotyku

określonego ksenobiotyku

stosowane w nielicznych zatruciach

stosowane w nielicznych zatruciach

mechanizmy działania bardzo zróżnicowane

mechanizmy działania bardzo zróżnicowane

zmniejszają toksyczność

zmniejszają toksyczność

często substancje bardzo toksycznymi (dokładna

często substancje bardzo toksycznymi (dokładna

analiza wskazań i przeciwwskazań, rozważenie

analiza wskazań i przeciwwskazań, rozważenie

korzyści i ryzyka)

korzyści i ryzyka)

background image

Odtrutki

Odtrutki

Mechanizmy działania odtrutek:

Mechanizmy działania odtrutek:

wiązanie trucizny w przewodzie pokarmowym i

wiązanie trucizny w przewodzie pokarmowym i

uniemożliwienie jej wchłaniania

uniemożliwienie jej wchłaniania

wiązanie trucizny we krwi i tkankach w związki

wiązanie trucizny we krwi i tkankach w związki

nierozpuszczalne i chelatowe

nierozpuszczalne i chelatowe

blokowanie biotransformacji do bardziej

blokowanie biotransformacji do bardziej

toksycznych metabolitów

toksycznych metabolitów

konkurencyjne blokowanie receptorów

konkurencyjne blokowanie receptorów

antagonizm farmakologiczny

antagonizm farmakologiczny

normalizacja procesów metabolicznych i

normalizacja procesów metabolicznych i

substytucja

substytucja

przeciwciała

przeciwciała

background image

Odtrutki

Odtrutki

w leczeniu nielicznych zatruć odtrutki

w leczeniu nielicznych zatruć odtrutki

pełnią rolę

pełnią rolę

pierwszoplanową:

pierwszoplanową:

cyjanki

cyjanki

paracetamol

paracetamol

związki fosforoorganiczne

związki fosforoorganiczne

związki methemoglobinotwórcze

związki methemoglobinotwórcze

glikol i metanol

glikol i metanol

opiaty

opiaty

background image

Klasyfikacja odtrutek

Klasyfikacja odtrutek

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki

nierozpuszczalne lub chelatowe

nierozpuszczalne lub chelatowe

sole wapnia

sole wapnia

siarczan protaminy

siarczan protaminy

związki chelatujące metale

związki chelatujące metale

Odtrutki, których zasadą działania jest normalizacja

Odtrutki, których zasadą działania jest normalizacja

procesów metabolicznych i substytucja

procesów metabolicznych i substytucja

reaktywatory oksydazy cytochromowej

reaktywatory oksydazy cytochromowej

reaktywatory cholinoesterazy

reaktywatory cholinoesterazy

związki redukujące

związki redukujące

N – acetylocysteina

N – acetylocysteina

odtrutki witaminowe (witamina B6, witamina K1)

odtrutki witaminowe (witamina B6, witamina K1)

background image

Klasyfikacja odtrutek

Klasyfikacja odtrutek

Odtrutki blokujące przemianę metaboliczną trucizn

Odtrutki blokujące przemianę metaboliczną trucizn

alkohol etylowy

alkohol etylowy

4-metylopirazol

4-metylopirazol

Odtrutki blokujące receptory

Odtrutki blokujące receptory

nalokson

nalokson

fumazenil

fumazenil

Odtrutki działające na zasadzie antagonizmu

Odtrutki działające na zasadzie antagonizmu

farmakologicznego

farmakologicznego

fizostygmina

fizostygmina

atropina

atropina

Odtrutki oparte na działaniu przeciwciał

Odtrutki oparte na działaniu przeciwciał

przeciwciała Fab

przeciwciała Fab

background image

Związki wapnia

Związki wapnia

związki wapnia stosuje się w zatruciach

związki wapnia stosuje się w zatruciach

kwasem fluorowodorowym i jego solami

kwasem fluorowodorowym i jego solami

w zatruciach tych dochodzi do wiązania

w zatruciach tych dochodzi do wiązania

jonów wapniowych prowadzącego do

jonów wapniowych prowadzącego do

ciężkich objawów klinicznych hipokalcemii

ciężkich objawów klinicznych hipokalcemii

(tężyczka)

(tężyczka)

podanie związków wapnia uzupełnia

podanie związków wapnia uzupełnia

niedobór oraz wiąże krążące jony fluorkowe

niedobór oraz wiąże krążące jony fluorkowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Związki wapnia

Związki wapnia

w zatruciu doustnym związkami

w zatruciu doustnym związkami

fluoru płukanie żołądka należy

fluoru płukanie żołądka należy

wykonać wodą z dodatkiem

wykonać wodą z dodatkiem

rozpuszczalnych soli wapnia

rozpuszczalnych soli wapnia

kończąc płukanie, ostatnią porcję

kończąc płukanie, ostatnią porcję

roztworu, pozostawia się w żołądku

roztworu, pozostawia się w żołądku

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Związki wapnia

Związki wapnia

dorośli:

dorośli:

dożylnie (pod kontrolą EKG) 10 ml 10%

dożylnie (pod kontrolą EKG) 10 ml 10%

roztworu chlorku wapnia lub

roztworu chlorku wapnia lub

glukonolaktobionianu wapnia

glukonolaktobionianu wapnia

dzieci

dzieci

: 0,2 – 0,3 ml/kg mc

: 0,2 – 0,3 ml/kg mc

podaje się nawet, jeśli nie obserwuje się

podaje się nawet, jeśli nie obserwuje się

objawów hipokalcemii

objawów hipokalcemii

dawkę można powtarzać w zależności od

dawkę można powtarzać w zależności od

stężenia jonów wapniowych w surowicy oraz

stężenia jonów wapniowych w surowicy oraz

objawów klinicznych zatrucia

objawów klinicznych zatrucia

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Siarczan protaminy

Siarczan protaminy

w przypadku wystąpienia silnych krwawień

w przypadku wystąpienia silnych krwawień

w czasie leczenia heparyną

w czasie leczenia heparyną

siarczan protaminy (amp. 50 mg w 5 ml)

siarczan protaminy (amp. 50 mg w 5 ml)

wiąże się z heparyną tworząc stabilny

wiąże się z heparyną tworząc stabilny

kompleks

kompleks

1 mg siarczanu protaminy neutralizuje 100 j

1 mg siarczanu protaminy neutralizuje 100 j

heparyny niefrakcjonowanej

heparyny niefrakcjonowanej

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Siarczan protaminy

Siarczan protaminy

wstrzykuje się powoli iv przez ok. 10 min nie

wstrzykuje się powoli iv przez ok. 10 min nie

przekraczając dawki 50 mg

przekraczając dawki 50 mg

zbyt szybkie podanie może spowodować

zbyt szybkie podanie może spowodować

spadek ciśnienia tętniczego krwi i zwolnienie

spadek ciśnienia tętniczego krwi i zwolnienie

czynności serca

czynności serca

dawka siarczanu protaminy powinna być tak

dawka siarczanu protaminy powinna być tak

dobrana, aby zneutralizować połowę dawki

dobrana, aby zneutralizować połowę dawki

heparyny podanej w czasie ostatniej godziny

heparyny podanej w czasie ostatniej godziny

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaprol – BAL

Dimerkaprol – BAL

jest swoistą odtrutką w zatruciach związkami

jest swoistą odtrutką w zatruciach związkami

arsenu

arsenu

i

i

rtęci

rtęci

BAL dzięki obecności dwóch grup tiolowych w

BAL dzięki obecności dwóch grup tiolowych w

cząsteczce wiąże zarówno metal w stanie

cząsteczce wiąże zarówno metal w stanie

zdysocjowanym jak i związany z grupami tiolowymi

zdysocjowanym jak i związany z grupami tiolowymi

enzymów i białek

enzymów i białek

kompleks dimerkaprolu z jonem metalu wchłania się

kompleks dimerkaprolu z jonem metalu wchłania się

zwrotnie w kanalikach nerkowych, co ogranicza

zwrotnie w kanalikach nerkowych, co ogranicza

skutecznie wydalanie

skutecznie wydalanie

ze względu na lipotropowe właściwości Bal-u istnieje

ze względu na lipotropowe właściwości Bal-u istnieje

możliwość odkładania ich w ośrodkowym układzie

możliwość odkładania ich w ośrodkowym układzie

nerwowym

nerwowym

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaprol – BAL

Dimerkaprol – BAL

domięśniowo w postaci 10 % roztworów

domięśniowo w postaci 10 % roztworów

olejowych

olejowych

w

w

I

I

i

i

II

II

dobie od

dobie od

3

3

do

do

5

5

mg/kg

mg/kg

mc

mc

co 4 godz.

co 4 godz.

w

w

III

III

i

i

IV

IV

dobie

dobie

2,5

2,5

do

do

3 mg /kg

3 mg /kg

mc co 6 godz.

mc co 6 godz.

w dobach następnych

w dobach następnych

2 mg/kg mc co 12

2 mg/kg mc co 12

godz

godz

., aż do chwili zakończenia wydalania

., aż do chwili zakończenia wydalania

metalu z moczem, nie dłużej jednak niż 10 –

metalu z moczem, nie dłużej jednak niż 10 –

12 dni

12 dni

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaprol – BAL

Dimerkaprol – BAL

U dzieci stosuje się mniejsze dawki

U dzieci stosuje się mniejsze dawki

w pierwszej i drugiej dobie 2,5 mg/kg mc co 6

w pierwszej i drugiej dobie 2,5 mg/kg mc co 6

godz.

godz.

w trzeciej dobie 2,5 mg/kg mc co 12 godz.

w trzeciej dobie 2,5 mg/kg mc co 12 godz.

przeciwwskazania do leczenia BAL– em:

przeciwwskazania do leczenia BAL– em:

niewydolność nerek

niewydolność nerek

cukrzyca

cukrzyca

zatrucia talem, selenem, tellurem, wanadem

zatrucia talem, selenem, tellurem, wanadem

i kadmem

i kadmem

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaptopropanosulfon

Dimerkaptopropanosulfon

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

obecność grupy sulfonowej zamiast

obecność grupy sulfonowej zamiast

hydroksylowej (obecnej w BAL-u) ogranicza

hydroksylowej (obecnej w BAL-u) ogranicza

wchłanianie kanalikowe, co umożliwia

wchłanianie kanalikowe, co umożliwia

skuteczne wydalanie kompleksu z moczem

skuteczne wydalanie kompleksu z moczem

rozpuszczalny w wodzie

rozpuszczalny w wodzie

nie deponuje się w OUN

nie deponuje się w OUN

mniejsza toksyczność niż BAL

mniejsza toksyczność niż BAL

można stosować dożylnie i doustnie (Dimaval

można stosować dożylnie i doustnie (Dimaval

)

)

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaptopropanosulfon

Dimerkaptopropanosulfon

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

DMPS podaje się dożylnie lub

DMPS podaje się dożylnie lub

domięśniowo

domięśniowo

w I i II dobie 250 mg, co 6 godz.

w I i II dobie 250 mg, co 6 godz.

w III i IV dobie 250 mg, co 8 godz.

w III i IV dobie 250 mg, co 8 godz.

od V doby taką samą dawkę stosuje się

od V doby taką samą dawkę stosuje się

co 12 godz., aż do zakończenia

co 12 godz., aż do zakończenia

wydalania metalu z moczem

wydalania metalu z moczem

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaptopropanosulfon

Dimerkaptopropanosulfon

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

Dzieci:

Dzieci:

w pierwszej dobie 5 mg/kg mc co 4

w pierwszej dobie 5 mg/kg mc co 4

godz.

godz.

w drugiej dobie 5 mg/kg mc co 6 godz.

w drugiej dobie 5 mg/kg mc co 6 godz.

od 3 doby 5 mg/kg mc co 8 – 12 godz.

od 3 doby 5 mg/kg mc co 8 – 12 godz.

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Dimerkaptopropanosulfon

Dimerkaptopropanosulfon

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

(DMPS, Unithiol, Dimaval)

Preparat do podawania doustnego:

Preparat do podawania doustnego:

Dimaval

Dimaval

Dorośli:

Dorośli:

100 mg 3 razy dziennie do 15 dni

100 mg 3 razy dziennie do 15 dni

od chwili zatrucia

od chwili zatrucia

DMPS nie powoduje odkładania się rtęci w

DMPS nie powoduje odkładania się rtęci w

CUN i wywołuje szybkie jej wydalanie z

CUN i wywołuje szybkie jej wydalanie z

moczem bez objawów uszkodzenia nerek

moczem bez objawów uszkodzenia nerek

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

kwas

kwas

dimerkaptobursztynowy

dimerkaptobursztynowy

(DMSA)

(DMSA)

dorośli i dzieci doustnie 10 mg /kg mc 3

dorośli i dzieci doustnie 10 mg /kg mc 3

razy na dobę przez 5 dni

razy na dobę przez 5 dni

leczenie DMSA można kontynuować

leczenie DMSA można kontynuować

przez 2 tygodnie, stosując od 6 dnia lek

przez 2 tygodnie, stosując od 6 dnia lek

w zalecanej dawce, ale 2 razy na dobę

w zalecanej dawce, ale 2 razy na dobę

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Wersenian disodowo–wapniowy

Wersenian disodowo–wapniowy

(Chelaton, EDTA–Calcium)

(Chelaton, EDTA–Calcium)

Chelaton stosowany jest w zatruciach

Chelaton stosowany jest w zatruciach

związkami

związkami

ołowiu

ołowiu

,

,

w zatruciach

w zatruciach

chromem

chromem

i

i

wanadem

wanadem

jego

jego

skuteczność jest wątpliwa

skuteczność jest wątpliwa

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Wersenian disodowo–wapniowy

Wersenian disodowo–wapniowy

(Chelaton, EDTA–Calcium)

(Chelaton, EDTA–Calcium)

mechanizm działania EDTA polega na zastąpieniu

mechanizm działania EDTA polega na zastąpieniu

ołowiem wapnia obecnego w cząsteczce odtrutki

ołowiem wapnia obecnego w cząsteczce odtrutki

kompleks ten jest trwały, rozpuszczalny w wodzie

kompleks ten jest trwały, rozpuszczalny w wodzie

i dobrze wydalany przez nerki

i dobrze wydalany przez nerki

W ostrym zatruciu związkami ołowiu wydalanie

W ostrym zatruciu związkami ołowiu wydalanie

tego metalu po podaniu Chelatonu może być

tego metalu po podaniu Chelatonu może być

zwiększone nawet do 60 razy

zwiększone nawet do 60 razy

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Wersenian disodowo–wapniowy

Wersenian disodowo–wapniowy

(Chelaton, EDTA–Calcium)

(Chelaton, EDTA–Calcium)

podaje się dożylnie

podaje się dożylnie

Dorośli:

Dorośli:

60 – 80 mg/kg/dobę w 2 dawkach

60 – 80 mg/kg/dobę w 2 dawkach

podzielonych

podzielonych

Dzieci:

Dzieci:

50 – 75 mg/kg/dobę w 4 dawkach podzielonych

50 – 75 mg/kg/dobę w 4 dawkach podzielonych

stężenie leku rozpuszczonego w 0,9% NaCl lub

stężenie leku rozpuszczonego w 0,9% NaCl lub

glukozie nie powinno przekraczać 2–3 mg/ml,

glukozie nie powinno przekraczać 2–3 mg/ml,

czas infuzji nie powinien być krótszy niż 2 godz.

czas infuzji nie powinien być krótszy niż 2 godz.

po 1–2 dniach przerwy leczenie należy powtórzyć nie

po 1–2 dniach przerwy leczenie należy powtórzyć nie

przekraczając dawki 50 mg/kg na dobę

przekraczając dawki 50 mg/kg na dobę

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Penicylamina (Cuprenil)

Penicylamina (Cuprenil)

stosowana przede wszystkim w

stosowana przede wszystkim w

zatruciach związkami

zatruciach związkami

miedzi

miedzi

również jako kontynuacja terapii BAL–em

również jako kontynuacja terapii BAL–em

w zatruciach

w zatruciach

arsenem

arsenem

, w przewlekłym

, w przewlekłym

narażeniu na

narażeniu na

ołów

ołów

, w zatruciach

, w zatruciach

rtęcią

rtęcią

,

,

kobaltem

kobaltem

i

i

cynkiem

cynkiem

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Penicylamina (Cuprenil)

Penicylamina (Cuprenil)

Stosowana doustnie

Stosowana doustnie

20–25 mg/kg mc na dobę w 4 dawkach

20–25 mg/kg mc na dobę w 4 dawkach

podzielonych przez 5–7 dni, nie przekraczając 2

podzielonych przez 5–7 dni, nie przekraczając 2

g (dzieci 1g) w ciągu doby

g (dzieci 1g) w ciągu doby

w czasie leczenia Cuprenilem mogą wystąpić

w czasie leczenia Cuprenilem mogą wystąpić

reakcje alergiczne, eozynofilia, neutropenia,

reakcje alergiczne, eozynofilia, neutropenia,

trombocytopenia,

trombocytopenia,

długotrwałe stosowanie może spowodować

długotrwałe stosowanie może spowodować

niedokrwistość, nefropatię i uszkodzenie wątroby

niedokrwistość, nefropatię i uszkodzenie wątroby

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Deferoksamina (Desferal)

Deferoksamina (Desferal)

wyizolowana z grzybów gatunku

wyizolowana z grzybów gatunku

Streptomyces

Streptomyces

pilosus

pilosus

stosowana w zatruciach związkami

stosowana w zatruciach związkami

żelaza

żelaza

po połączeniu deferoksaminy z żelazem

po połączeniu deferoksaminy z żelazem

trójwartościowym powstaje

trójwartościowym powstaje

ferroksamina

ferroksamina

o

o

różowym zabarwieniu, dobrze rozpuszczalna w

różowym zabarwieniu, dobrze rozpuszczalna w

wodzie

wodzie

1 gram

1 gram

deferoksaminy wiąże

deferoksaminy wiąże

93 mg żelaza

93 mg żelaza

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Deferoksamina (Desferal)

Deferoksamina (Desferal)

Wskazania do podania odtrutki:

Wskazania do podania odtrutki:

objawy zatrucia

objawy zatrucia

względne:

względne:

stężenie Fe w surowicy

stężenie Fe w surowicy

>300

>300

μ

μ

g/dl (50

g/dl (50

mol/l)

mol/l)

bezwzględne:

bezwzględne:

>500

>500

μ

μ

g /dl (60

g /dl (60

mol/l)

mol/l)

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Deferoksamina (Desferal)

Deferoksamina (Desferal)

dożylnie

dożylnie

w dawce 15 mg/kg/godz. w 8

w dawce 15 mg/kg/godz. w 8

godzinnej infuzji, nie przekraczając

godzinnej infuzji, nie przekraczając

dawki 90 mg/godzinę

dawki 90 mg/godzinę

domięśniowo

domięśniowo

80–90 mg/kg na dobę w

80–90 mg/kg na dobę w

trzech dawkach podzielonych, nie więcej

trzech dawkach podzielonych, nie więcej

niż 2 g jednorazowo

niż 2 g jednorazowo

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

Deferoksamina (Desferal)

Deferoksamina (Desferal)

zbyt szybkie podanie deferoksaminy może

zbyt szybkie podanie deferoksaminy może

spowodować spadek ciśnienia tętniczego krwi

spowodować spadek ciśnienia tętniczego krwi

całkowita dawka dobowa podawana dożylnie

całkowita dawka dobowa podawana dożylnie

lub domięśniowo nie może przekroczyć 6 g

lub domięśniowo nie może przekroczyć 6 g

wydalanie kompleksu deferoksaminy z żelazem

wydalanie kompleksu deferoksaminy z żelazem

zabarwia mocz na kolor pomarańczowo-

zabarwia mocz na kolor pomarańczowo-

czerwony, zaniknięcie tego zabarwienia jest

czerwony, zaniknięcie tego zabarwienia jest

sygnałem do zaprzestania podawania odtrutki

sygnałem do zaprzestania podawania odtrutki

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

Odtrutki, które przeprowadzają trucizny w związki nierozpuszczalne lub chelatowe

background image

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

ok. 5 % paracetamolu ulega przemianie w

ok. 5 % paracetamolu ulega przemianie w

wątrobie w obecności cytochromu P- 450 do

wątrobie w obecności cytochromu P- 450 do

wysoce aktywnego toksycznego metabolitu

wysoce aktywnego toksycznego metabolitu

N-acetyloparabenzochinoiminy (NAPQI)

N-acetyloparabenzochinoiminy (NAPQI)

związek ten ulega natychmiastowej

związek ten ulega natychmiastowej

inaktywacji wskutek połączenia z glutationem

inaktywacji wskutek połączenia z glutationem

wątrobowym i w postaci nietoksycznego

wątrobowym i w postaci nietoksycznego

merkapturanu wydalany przez nerki

merkapturanu wydalany przez nerki

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

jednorazowe, lub w krótkich odstępach

jednorazowe, lub w krótkich odstępach

czasu, przyjęcie

czasu, przyjęcie

ponad 8,0 g

ponad 8,0 g

paracetamolu

paracetamolu

może spowodować przekroczenie możliwości

może spowodować przekroczenie możliwości

detoksykacyjnych i dojść może do martwicy

detoksykacyjnych i dojść może do martwicy

komórek wątroby

komórek wątroby

czynnikiem limitującym syntezę

czynnikiem limitującym syntezę

glutationu

glutationu

w

w

wątrobie jest niedobór

wątrobie jest niedobór

cysteiny

cysteiny

podanie tego związku powoduje bardzo

podanie tego związku powoduje bardzo

szybkie odnowienie glutationu i znakomicie

szybkie odnowienie glutationu i znakomicie

zwiększa możliwości detoksykacyjne wątroby

zwiększa możliwości detoksykacyjne wątroby

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

Najwyższe stężenie paracetamolu w surowicy

Najwyższe stężenie paracetamolu w surowicy

występuje

występuje

po 4 godzinach

po 4 godzinach

od przyjęcia leku

od przyjęcia leku

Prescott, Rumack i Matthew na podstawie

Prescott, Rumack i Matthew na podstawie

analizy dużej liczby przypadków zatruć

analizy dużej liczby przypadków zatruć

paracetamolem opracowali półlogarytmiczny

paracetamolem opracowali półlogarytmiczny

wykres zależności między stężeniem leku w

wykres zależności między stężeniem leku w

osoczu, czasem od przyjęcia dawki toksycznej

osoczu, czasem od przyjęcia dawki toksycznej

a przewidywaną toksycznością

a przewidywaną toksycznością

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

podawanie odtrutki powinno być rozpoczęte jak

podawanie odtrutki powinno być rozpoczęte jak

najszybciej

najszybciej

najkorzystniej jest podać NAC w 4 - 8 godz. od

najkorzystniej jest podać NAC w 4 - 8 godz. od

zatrucia lub wcześniej

zatrucia lub wcześniej

podawanie NAC zapobiega akumulacji,

podawanie NAC zapobiega akumulacji,

powstawaniu i gromadzeniu toksycznych

powstawaniu i gromadzeniu toksycznych

produktów przemiany paracetamolu,

produktów przemiany paracetamolu,

przyspiesza i pobudza syntezę glutationu oraz

przyspiesza i pobudza syntezę glutationu oraz

przyspiesza sprzęganie z kwasem siarkowym

przyspiesza sprzęganie z kwasem siarkowym

(donor grup sulfhydrylowych)

(donor grup sulfhydrylowych)

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

Wskazania do podania N-acetylocysteiny:

Wskazania do podania N-acetylocysteiny:

wynik interpretacji nomogramu Rumack’a

wynik interpretacji nomogramu Rumack’a

sugerujący możliwość uszkodzenia wątroby

sugerujący możliwość uszkodzenia wątroby

nieznana ilość przyjętego leku

nieznana ilość przyjętego leku

czas od spożycia krótszy niż 24 godziny

czas od spożycia krótszy niż 24 godziny

brak możliwości oznaczenia stężenia leku w

brak możliwości oznaczenia stężenia leku w

surowicy w okresie 12 godzin od spożycia

surowicy w okresie 12 godzin od spożycia

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

Czynniki uniemożliwiające właściwą

Czynniki uniemożliwiające właściwą

interpretację nomogramu:

interpretację nomogramu:

nieznany czas zażycia leku

nieznany czas zażycia leku

frakcjonowane zażycie leku

frakcjonowane zażycie leku

zatrucie mieszaniną leków

zatrucie mieszaniną leków

przewlekłe stosowanie leków indukujących

przewlekłe stosowanie leków indukujących

cytochrom P 450

cytochrom P 450

alkoholizm

alkoholizm

wyniszczenie

wyniszczenie

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

LECZENIE DOUSTNE

pierwsza dawka

140 mg/kg mc

następnie

70 mg/kg mc co 4 godziny

przez 68 godz. ( 17 dawek)

N –acetylocysteina w dużych dawkach

może wywołać wymioty co uniemożliwia

dalsze leczenie doustne

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

LECZENIE DOŻYLNE:

LECZENIE DOŻYLNE:

150 mg/kg mc

150 mg/kg mc

w 200 ml 5% glukozy w

w 200 ml 5% glukozy w

czasie 15 minut

czasie 15 minut

50 mg/kg

50 mg/kg

mc

mc

w 500 ml 5% glukozy

w 500 ml 5% glukozy

przez 4 godziny

przez 4 godziny

1

1

00 mg/kg mc

00 mg/kg mc

w 1000 ml 5% glukozy w

w 1000 ml 5% glukozy w

ciągu 16 godzin

ciągu 16 godzin

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

Objawy uboczne podczas podawania NAC:

Objawy uboczne podczas podawania NAC:

pokrzywka

pokrzywka

świąd

świąd

wstrząs anafilaktyczny

wstrząs anafilaktyczny

skurcz oskrzeli

skurcz oskrzeli

ślepota korowa,

ślepota korowa,

przełom nadciśnieniowy

przełom nadciśnieniowy

wstrząs kardiogenny

wstrząs kardiogenny

Objawy uboczne obserwuje się bardzo rzadko

Objawy uboczne obserwuje się bardzo rzadko

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

N-Acetylocysteina (NAC)

N-Acetylocysteina (NAC)

Wczesne zastosowanie N-

Wczesne zastosowanie N-

acetylocysteiny,

acetylocysteiny,

do 10 –15 godz.

do 10 –15 godz.

od

od

przyjęcia toksycznej dawki

przyjęcia toksycznej dawki

paracetamolu, eliminuje w 100%

paracetamolu, eliminuje w 100%

możliwość zgonu i zapewnia pełne

możliwość zgonu i zapewnia pełne

wyleczenie

wyleczenie

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory oksydazy

Reaktywatory oksydazy

cytochromowej

cytochromowej

w zatruciach cyjankami

w zatruciach cyjankami

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

cyjanki wiążąc jony żelaza oksydazy

cyjanki wiążąc jony żelaza oksydazy

cytochromowej hamują jej aktywność, co blokuje

cytochromowej hamują jej aktywność, co blokuje

procesy oddychania wewnątrzkomórkowego

procesy oddychania wewnątrzkomórkowego

dochodzi do ciężkiego niedotlenienia tkanek.

dochodzi do ciężkiego niedotlenienia tkanek.

połączenie jonu cyjankowego z oksydazą

połączenie jonu cyjankowego z oksydazą

cytochromową jest reakcją odwracalną - enzym

cytochromową jest reakcją odwracalną - enzym

może zostać uwolniony przez dysocjację

może zostać uwolniony przez dysocjację

kompleksu

kompleksu

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory oksydazy

Reaktywatory oksydazy

cytochromowej

cytochromowej

w zatruciach cyjankami

w zatruciach cyjankami

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

uzyskuje się to poprzez farmakologiczne wywołanie

uzyskuje się to poprzez farmakologiczne wywołanie

methemoglobinemii

methemoglobinemii

NaNO2 + hemoglobina ―› MetHb

NaNO2 + hemoglobina ―› MetHb

MetHb + oksydaza cytochromowa-CN ―›

MetHb + oksydaza cytochromowa-CN ―›

CyjanoMetHb + oksydaza cytochromowa

CyjanoMetHb + oksydaza cytochromowa

podanie tiosiarczanu sodu zwiększa wydalanie

podanie tiosiarczanu sodu zwiększa wydalanie

cyjanków pod postacią nietoksycznych rodanków

cyjanków pod postacią nietoksycznych rodanków

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory oksydazy

Reaktywatory oksydazy

cytochromowej

cytochromowej

w zatruciach cyjankami

w zatruciach cyjankami

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

podać od wdychania

podać od wdychania

azotyn amylu

azotyn amylu

: 3-4 krople w

: 3-4 krople w

odstępach 3 – 5 min.

odstępach 3 – 5 min.

równocześnie z azotynem amylu (również

równocześnie z azotynem amylu (również

w przypadku jego braku) podać iv 300 mg

w przypadku jego braku) podać iv 300 mg

azotynu sodu

azotynu sodu

w postaci 2% roztworu (15 ml), w

w postaci 2% roztworu (15 ml), w

czasie 2 – 4 min.

czasie 2 – 4 min.

dzieciom podaje się 4 –10 mg/kgmc azotynu

dzieciom podaje się 4 –10 mg/kgmc azotynu

sodu w postaci 2% roztworu (0,13 ml / kg mc)

sodu w postaci 2% roztworu (0,13 ml / kg mc)

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory oksydazy

Reaktywatory oksydazy

cytochromowej

cytochromowej

w zatruciach cyjankami

w zatruciach cyjankami

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

Azotyn amylu, azotyn sodu, tiosiarczan sodu

następnie wykorzystując tą samą drogę dożylną

następnie wykorzystując tą samą drogę dożylną

należy podać 15 g

należy podać 15 g

tiosiarczanu sodu

tiosiarczanu sodu

w postaci

w postaci

30% roztworu (50 ml) w czasie 10 min.

30% roztworu (50 ml) w czasie 10 min.

dzieciom podaje się 50 –100 mg/kgmc tiosiarczanu

dzieciom podaje się 50 –100 mg/kgmc tiosiarczanu

sodu w postaci 10% roztworu (0,5 – 1 ml/kg mc)

sodu w postaci 10% roztworu (0,5 – 1 ml/kg mc)

lub w 25% roztwór w dawce 1,65 ml/kg mc

lub w 25% roztwór w dawce 1,65 ml/kg mc

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory oksydazy

Reaktywatory oksydazy

cytochromowej

cytochromowej

w zatruciach cyjankami

w zatruciach cyjankami

4-DMAP: 4- dimetyloaminofenol

4-DMAP: 4- dimetyloaminofenol

szybciej i skuteczniej niż azotyn sodu wywołuje

szybciej i skuteczniej niż azotyn sodu wywołuje

methemoglobinemię i nie obniża ciśnienia

methemoglobinemię i nie obniża ciśnienia

tętniczego krwi

tętniczego krwi

podaje się iv w dawce 3–4 mg/kg mc w czasie

podaje się iv w dawce 3–4 mg/kg mc w czasie

30 sek.

30 sek.

następnie podaje się tiosiarczan sodu

następnie podaje się tiosiarczan sodu

nie należy 4 - DMAP łączyć z innymi lekami

nie należy 4 - DMAP łączyć z innymi lekami

methemoglobinotwórczymi,

methemoglobinotwórczymi,

podawany jest zamiast azotynu sodu

podawany jest zamiast azotynu sodu

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory oksydazy

Reaktywatory oksydazy

cytochromowej

cytochromowej

w zatruciach cyjankami

w zatruciach cyjankami

Wersenian dikobaltowy (Kelocyanor)

Wersenian dikobaltowy (Kelocyanor)

Dorośli:

Dorośli:

dożylnie 300 – 600 mg

dożylnie 300 – 600 mg

następnie podać 50 – 100 ml 40% glukozy

następnie podać 50 – 100 ml 40% glukozy

(wersenian dikobaltu wywołuje hipoglikemię)

(wersenian dikobaltu wywołuje hipoglikemię)

Dzieci:

Dzieci:

4 – 9 mg/kg mc, a następnie 0,7 – 1,5

4 – 9 mg/kg mc, a następnie 0,7 – 1,5

ml/kg mc 40% glukozy

ml/kg mc 40% glukozy

w przypadku braku poprawy dawkę można

w przypadku braku poprawy dawkę można

powtórzyć po 5 min.

powtórzyć po 5 min.

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory

Reaktywatory

cholinoesterazy

cholinoesterazy

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

zw. fosforoorganiczne powodują

zw. fosforoorganiczne powodują

zablokowanie acetylocholinoesterazy,

zablokowanie acetylocholinoesterazy,

enzymu rozkładającego acetylocholinę

enzymu rozkładającego acetylocholinę

nagromadzanie się w miejscach

nagromadzanie się w miejscach

efektorowych acetylocholiny zapoczątkowuje

efektorowych acetylocholiny zapoczątkowuje

działanie toksyczne tych związków

działanie toksyczne tych związków

należy do grupy oksymów

należy do grupy oksymów

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory

Reaktywatory

cholinoesterazy

cholinoesterazy

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

ma zdolność reaktywowania zablokowanego

ma zdolność reaktywowania zablokowanego

enzymu, łącząc się ze związkiem

enzymu, łącząc się ze związkiem

fosforoorganicznym uwalnia cząsteczki

fosforoorganicznym uwalnia cząsteczki

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

podawanie oksymów prowadzi do reaktywacji

podawanie oksymów prowadzi do reaktywacji

enzymu jedynie w początkowym okresie zatrucia

enzymu jedynie w początkowym okresie zatrucia

później kompleks enzym-związek

później kompleks enzym-związek

fosforoorganiczny ulega tzw.

fosforoorganiczny ulega tzw.

zjawisku starzenia się

zjawisku starzenia się

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory

Reaktywatory

cholinoesterazy

cholinoesterazy

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

dotyczy to tych związków, które po połączeniu

dotyczy to tych związków, które po połączeniu

z acetylocholinoesterazą łatwo odłączają

z acetylocholinoesterazą łatwo odłączają

grupę alkilową tworząc enzym

grupę alkilową tworząc enzym

monoalkilofosforylowany

monoalkilofosforylowany

kompleks w formie monoalkilowej nie ulega

kompleks w formie monoalkilowej nie ulega

ponownej reaktywacji

ponownej reaktywacji

istnienie tego mechanizmu ogranicza

istnienie tego mechanizmu ogranicza

podawanie oksymów do 1-2 dni

podawanie oksymów do 1-2 dni

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory

Reaktywatory

cholinoesterazy

cholinoesterazy

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

niektórzy uważają jednak, że leczenie

niektórzy uważają jednak, że leczenie

oksymami należy prowadzić nawet do 10 dni,

oksymami należy prowadzić nawet do 10 dni,

ze względu na możliwość magazynowania

ze względu na możliwość magazynowania

związków fosforoorganicznych w tkance

związków fosforoorganicznych w tkance

tłuszczowej i stopniowe ich uwalnianie

tłuszczowej i stopniowe ich uwalnianie

leczenie należy rozpocząć od podania

leczenie należy rozpocząć od podania

atropiny

atropiny

w dawce znoszącej typowe objawy zatrucia

w dawce znoszącej typowe objawy zatrucia

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory

Reaktywatory

cholinoesterazy

cholinoesterazy

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

po 20 min. od dożylnej iniekcji 200 –250 mg

po 20 min. od dożylnej iniekcji 200 –250 mg

obidoksymu - kontrola aktywności

obidoksymu - kontrola aktywności

acetylocholinoesterazy

acetylocholinoesterazy

wzrost aktywności acetylocholinesterazy o 25 –

wzrost aktywności acetylocholinesterazy o 25 –

30 % jest wskazaniem do zastosowania

30 % jest wskazaniem do zastosowania

oksymów 3 do 6 razy na dobę

oksymów 3 do 6 razy na dobę

Dzieci:

Dzieci:

obidoksym podaje się od 4 do 8 mg /kg

obidoksym podaje się od 4 do 8 mg /kg

mc nie przekraczając jednorazowo dawki 250 mg

mc nie przekraczając jednorazowo dawki 250 mg

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Reaktywatory

Reaktywatory

cholinoesterazy

cholinoesterazy

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

Obidoksym (Toksogonin, Toksobidin)

niektórzy sugerują podawanie obidoksymu we

niektórzy sugerują podawanie obidoksymu we

wlewie dożylnym ciągłym ze względu na

wlewie dożylnym ciągłym ze względu na

stopniowe uwalnianie się związków

stopniowe uwalnianie się związków

fosforoorganicznych z tkanki tłuszczowej

fosforoorganicznych z tkanki tłuszczowej

De Monchy podawał go w dawce początkowej

De Monchy podawał go w dawce początkowej

5 mg/kg mc/godz. a następnie

5 mg/kg mc/godz. a następnie

0,5 mg/kg mc/godz.

0,5 mg/kg mc/godz.

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Związki redukujące

Związki redukujące

Błękit metylenowy (Methylenum coeruleum,

Błękit metylenowy (Methylenum coeruleum,

Coloxyd)

Coloxyd)

żelazo w cząsteczce hemoglobiny występuje w

żelazo w cząsteczce hemoglobiny występuje w

warunkach prawidłowych w postaci

warunkach prawidłowych w postaci

zredukowanej (dwuwartościowe)

zredukowanej (dwuwartościowe)

utlenienie powoduje przemianą żelaza w postać

utlenienie powoduje przemianą żelaza w postać

trójwartościową i wystąpienie

trójwartościową i wystąpienie

methemoglobinemii

methemoglobinemii

taka forma hemoglobiny pozbawiona jest

taka forma hemoglobiny pozbawiona jest

zdolności przenoszenia tlenu

zdolności przenoszenia tlenu

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Związki redukujące

Związki redukujące

Błękit metylenowy (Methylenum coeruleum,

Błękit metylenowy (Methylenum coeruleum,

Coloxyd)

Coloxyd)

w zatruciu związkami

w zatruciu związkami

methemoglobinotwórczymi powstaje znaczna

methemoglobinotwórczymi powstaje znaczna

ilość methemoglobiny, która nadaje krwi barwę

ilość methemoglobiny, która nadaje krwi barwę

czekoladową

czekoladową

odtrutką stosowaną w toksycznych

odtrutką stosowaną w toksycznych

methemoglobinemiach jest błękit metylenowy

methemoglobinemiach jest błękit metylenowy

działa on jako koenzym reduktazy

działa on jako koenzym reduktazy

methemoglobiny przyśpieszając proces redukcji

methemoglobiny przyśpieszając proces redukcji

utlenionej hemoglobiny.

utlenionej hemoglobiny.

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Związki redukujące

Związki redukujące

Błękit metylenowy (Methylenum coeruleum,

Błękit metylenowy (Methylenum coeruleum,

Coloxyd)

Coloxyd)

błękit metylenowy podawany jest dożylnie w

błękit metylenowy podawany jest dożylnie w

postaci 1% roztworu w dawce 0,1 – 0,2 ml/kg

postaci 1% roztworu w dawce 0,1 – 0,2 ml/kg

mc.

mc.

wskazaniem do podania odtrutki jest stężenie

wskazaniem do podania odtrutki jest stężenie

methemoglobiny powyżej 30%

methemoglobiny powyżej 30%

w przypadku utrzymywania się

w przypadku utrzymywania się

methemoglobinemii dawkę można powtórzyć

methemoglobinemii dawkę można powtórzyć

po około godzinie

po około godzinie

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Związki redukujące

Związki redukujące

inne lekami wykazujące działanie redukujące w

inne lekami wykazujące działanie redukujące w

stosunku do methemoglobiny:

stosunku do methemoglobiny:

Kwas askorbinowy

Kwas askorbinowy

(witamina C) podawany

(witamina C) podawany

dożylnie w dawce 1000 – 1500 mg, działanie

dożylnie w dawce 1000 – 1500 mg, działanie

jego jest jednak bardzo wolne

jego jest jednak bardzo wolne

Błękit toluidyny

Błękit toluidyny

podawany dożylnie w dawce

podawany dożylnie w dawce

10

10

mg/kg mc

mg/kg mc

Tionina

Tionina

(Helthion, Katalysin) podawany dożylnie

(Helthion, Katalysin) podawany dożylnie

w roztworach 0,2% w dawce 0,5 – 1 mg/kg mc

w roztworach 0,2% w dawce 0,5 – 1 mg/kg mc

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Odtrutki witaminowe

Odtrutki witaminowe

Pirydoksyna – witamina B6

Pirydoksyna – witamina B6

zatrucie hydrazydem kwasu izonikotynowego

zatrucie hydrazydem kwasu izonikotynowego

(INH) powoduje wystąpienie awitaminozy B6

(INH) powoduje wystąpienie awitaminozy B6

izoniazyd ze względu na podobną budowę

izoniazyd ze względu na podobną budowę

chemiczną zastępuje również witaminę PP,

chemiczną zastępuje również witaminę PP,

niezbędną w syntezie nukleotydów

niezbędną w syntezie nukleotydów

wskazaniem do podania jest przyjęcie INH w

wskazaniem do podania jest przyjęcie INH w

dawce większej niż 80 mg/kg mc lub

dawce większej niż 80 mg/kg mc lub

wystąpienie drgawek

wystąpienie drgawek

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Odtrutki witaminowe

Odtrutki witaminowe

Pirydoksyna – witamina B6

Pirydoksyna – witamina B6

witaminę B6 podaje się w ilości

witaminę B6 podaje się w ilości

równoważnej dawce przyjętego

równoważnej dawce przyjętego

izoniazydu

izoniazydu

jeżeli dawka przyjętego leku jest

jeżeli dawka przyjętego leku jest

nieznana a wystąpią objawy zatrucia

nieznana a wystąpią objawy zatrucia

podaje się jednorazowo 5 g witaminy B6

podaje się jednorazowo 5 g witaminy B6

dożylnie w czasie 30 – 60 minut

dożylnie w czasie 30 – 60 minut

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Odtrutki witaminowe

Odtrutki witaminowe

Witamina K1 (Phytomenadion, Konakion)

Witamina K1 (Phytomenadion, Konakion)

witamina K1 jest niezbędna do karboksylacji

witamina K1 jest niezbędna do karboksylacji

reszt kwasu glutaminowego w cząsteczce

reszt kwasu glutaminowego w cząsteczce

protrombiny oraz czynników krzepnięcia VII, IX i

protrombiny oraz czynników krzepnięcia VII, IX i

X

X

cykl przemian witaminy K polega na zamianie jej

cykl przemian witaminy K polega na zamianie jej

w aktywną postać hydrochinonową a po

w aktywną postać hydrochinonową a po

utlenieniu w epoksyd witaminy K, który

utlenieniu w epoksyd witaminy K, który

redukowany jest do postaci chinonowej

redukowany jest do postaci chinonowej

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Odtrutki witaminowe

Odtrutki witaminowe

Witamina K1 (Phytomenadion, Konakion)

Witamina K1 (Phytomenadion, Konakion)

podana doustnie lub pozajelitowo w leczeniu

podana doustnie lub pozajelitowo w leczeniu

zatruć pochodnymi kumaryny redukowana jest

zatruć pochodnymi kumaryny redukowana jest

do aktywnego hydrochinonu na drodze

do aktywnego hydrochinonu na drodze

przemiany zależnej od nukleotydu pirydyny, na

przemiany zależnej od nukleotydu pirydyny, na

którą nie mają wpływu pochodne kumaryny

którą nie mają wpływu pochodne kumaryny

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Odtrutki witaminowe

Odtrutki witaminowe

Witamina K1 (Phytomenadion, Konakion)

Witamina K1 (Phytomenadion, Konakion)

w przypadku znacznego wydłużenia czasu

w przypadku znacznego wydłużenia czasu

protrombinowego podaje się:

protrombinowego podaje się:

10 – 25 mg dożylnie

10 – 25 mg dożylnie

10 mg 4 razy dziennie doustnie

10 mg 4 razy dziennie doustnie

Dzieci:

Dzieci:

0,3 mg/kg dożylnie lub domięśniowo

0,3 mg/kg dożylnie lub domięśniowo

pod kontrolą czasu protrombinowego

pod kontrolą czasu protrombinowego

w zatruciach

w zatruciach

superwarfarynami

superwarfarynami

witamina K1 –

witamina K1 –

nawet do 40mg/kg

nawet do 40mg/kg

Odtrutki, normalizujące procesy

Odtrutki, normalizujące procesy

metaboliczne

metaboliczne

background image

Alkohol etylowy

Alkohol etylowy

glikol etylenowy jak i alkohol metylowy

glikol etylenowy jak i alkohol metylowy

metabolizowany jest w ustroju do

metabolizowany jest w ustroju do

toksycznych metabolitów przy udziale

toksycznych metabolitów przy udziale

dehydrogenazy alkoholowej

dehydrogenazy alkoholowej

objawy kliniczne zatrucia zależą od

objawy kliniczne zatrucia zależą od

toksyczności powstających metabolitów

toksyczności powstających metabolitów

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

trucizn

trucizn

background image

Alkohol etylowy

Alkohol etylowy

podaje się dożylnie roztwory o stężeniu

podaje się dożylnie roztwory o stężeniu

10 –15% w 5% glukozie

10 –15% w 5% glukozie

dawka dobrana tak, aby utrzymać

dawka dobrana tak, aby utrzymać

stężenie etanolu we krwi na poziomie

stężenie etanolu we krwi na poziomie

100 - 200 mg/dl (1 - 2‰)

100 - 200 mg/dl (1 - 2‰)

Dzieciom

Dzieciom

podaje się 5-10% etanol w

podaje się 5-10% etanol w

roztworze 5% glukozy w dawce 1 ml/kg

roztworze 5% glukozy w dawce 1 ml/kg

mc/godz.

mc/godz.

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

trucizn

trucizn

background image

4–metylpirazol (4-MP,

4–metylpirazol (4-MP,

Fomepizol)

Fomepizol)

silny konkurencyjny inhibitor dehydrogenazy

silny konkurencyjny inhibitor dehydrogenazy

alkoholowej

alkoholowej

działanie jest podobne do etanolu

działanie jest podobne do etanolu

dłuższy i silniejszy efekt leczniczy

dłuższy i silniejszy efekt leczniczy

nie wykazuje depresyjnego działania na CUN

nie wykazuje depresyjnego działania na CUN

skuteczny w leczeniu zatruć

skuteczny w leczeniu zatruć

glikolem

glikolem

etylenowym

etylenowym

i

i

alkoholem metylowym

alkoholem metylowym

, jednak

, jednak

jego dostępność jako odtrutki jest ograniczona.

jego dostępność jako odtrutki jest ograniczona.

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

trucizn

trucizn

background image

4–metylpirazol (4-MP,

4–metylpirazol (4-MP,

Fomepizol)

Fomepizol)

wlew dożylny:

wlew dożylny:

dawka początkowa15 mg/kg mc

dawka początkowa15 mg/kg mc

przez 30 min.

przez 30 min.

następnie 10 mg/kg mc przez 12

następnie 10 mg/kg mc przez 12

godz. (4 dawki)

godz. (4 dawki)

kolejne dawki - 15 mg/kg mc co 12

kolejne dawki - 15 mg/kg mc co 12

godz., aż do całkowitej eliminacji

godz., aż do całkowitej eliminacji

glikolu etylenowego lub metanolu

glikolu etylenowego lub metanolu

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

Odtrutki, blokujące przemiany metaboliczne

trucizn

trucizn

background image

Atropina

Atropina

Znosi objawy muskarynowe w

Znosi objawy muskarynowe w

zatruciach:

zatruciach:

związkami fosforoorganicznymi

związkami fosforoorganicznymi

karbaminianami

karbaminianami

pilokarpiną

pilokarpiną

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

background image

Atropina

Atropina

dawki frakcjonowane lub wlew dożylny

dawki frakcjonowane lub wlew dożylny

aż do uzyskania objawów

aż do uzyskania objawów

atropinizacji

atropinizacji

(szerokie źrenice, sucha skóra,

(szerokie źrenice, sucha skóra,

zmniejszenie hipersekrecji oskrzelowej, HR

zmniejszenie hipersekrecji oskrzelowej, HR

120/min)

120/min)

2 do 5 mg, co 15 minut dożylnie

2 do 5 mg, co 15 minut dożylnie

dzieci 0,02 – 0,05 mg/kg mc

dzieci 0,02 – 0,05 mg/kg mc

kolejne dawki leku - ustalić tak, aby

kolejne dawki leku - ustalić tak, aby

utrzymać objawy działania atropiny

utrzymać objawy działania atropiny

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

background image

Atropina

Atropina

uzyskanie odpowiedniej atropinizacji u

uzyskanie odpowiedniej atropinizacji u

pacjentów zatrutych pestycydami

pacjentów zatrutych pestycydami

fosforoorganicznymi lub karbaminianami

fosforoorganicznymi lub karbaminianami

wymaga podania dużej dawki atropiny,

wymaga podania dużej dawki atropiny,

często przekraczającej 100 mg w ciągu

często przekraczającej 100 mg w ciągu

pierwszych godzin zatrucia

pierwszych godzin zatrucia

pojawienie się ponownie objawów

pojawienie się ponownie objawów

muskarynowych jest wskazaniem do

muskarynowych jest wskazaniem do

kontynuowania leczenia atropiną

kontynuowania leczenia atropiną

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

background image

Fizostygmina

Fizostygmina

blokuje działanie cholinesterazy i zwiększa

blokuje działanie cholinesterazy i zwiększa

stężenie acetylocholiny w synapsach nerwów

stężenie acetylocholiny w synapsach nerwów

przywspółczulnych

przywspółczulnych

pobudza układ cholinergiczny i

pobudza układ cholinergiczny i

dopaminergiczny

dopaminergiczny

zwiększa wydzielanie śliny, potu, śluzu, zwęża

zwiększa wydzielanie śliny, potu, śluzu, zwęża

źrenice i powoduje bradykadrię

źrenice i powoduje bradykadrię

może wywołać skurcz oskrzeli, spadek ciśnienia

może wywołać skurcz oskrzeli, spadek ciśnienia

tętniczego krwi, wymioty, objawy

tętniczego krwi, wymioty, objawy

niewydolności wieńcowej, obrzęk płuc a nawet

niewydolności wieńcowej, obrzęk płuc a nawet

porażenie ośrodka oddechowego

porażenie ośrodka oddechowego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

background image

Fizostygmina

Fizostygmina

stosowana w tzw.

stosowana w tzw.

zespole

zespole

cholinolitycznym

cholinolitycznym

obejmującym

obejmującym

ośrodkowe i obwodowe objawy

ośrodkowe i obwodowe objawy

cholinolityczne:

cholinolityczne:

sucha skóra, suchość

sucha skóra, suchość

śluzówek, hipertermia, zwolnienie

śluzówek, hipertermia, zwolnienie

perystaltyki jelit, rozszerzenie źrenic,

perystaltyki jelit, rozszerzenie źrenic,

pobudzenie, majaczenie, tachykardia,

pobudzenie, majaczenie, tachykardia,

zaburzenia rytmu serca, drgawki

zaburzenia rytmu serca, drgawki

w zatruciach atropiną, skopolaminą

w zatruciach atropiną, skopolaminą

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

background image

Fizostygmina

Fizostygmina

salicylan fizostygminy podaje się

salicylan fizostygminy podaje się

podskórnie lub dożylnie w dawce:

podskórnie lub dożylnie w dawce:

dorośli 1 – 2 mg (maksymalnie 4 mg)

dorośli 1 – 2 mg (maksymalnie 4 mg)

dzieci 0,05 mg/kg mc (maksymalnie 2

dzieci 0,05 mg/kg mc (maksymalnie 2

mg)

mg)

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

Odtrutki, działające na zasadzie antagonizmu farmakologicznego

background image

Nalokson ( Narcan)

Nalokson ( Narcan)

półsyntetyczny antagonista receptorów

półsyntetyczny antagonista receptorów

opiatów

opiatów

znosi depresyjne działanie na ośrodek

znosi depresyjne działanie na ośrodek

oddechowy leków narkotycznych takich

oddechowy leków narkotycznych takich

jak: morfina i inne opioidy

jak: morfina i inne opioidy

mechanizm działania - kompetycyjny

mechanizm działania - kompetycyjny

antagonizm w stosunku do receptorów

antagonizm w stosunku do receptorów

opiatowych

opiatowych

mi, kappa i sigma

mi, kappa i sigma

w CUN

w CUN

Odtrutki, blokujące receptory

Odtrutki, blokujące receptory

background image

Nalokson ( Narcan)

Nalokson ( Narcan)

dożylnie lub domięśniowo w dawce 0,4

dożylnie lub domięśniowo w dawce 0,4

mg (dzieci 0,01-0,03 mg/kg mc)

mg (dzieci 0,01-0,03 mg/kg mc)

podawanie naloksonu można powtarzać

podawanie naloksonu można powtarzać

w przypadku, jeżeli obserwuje się

w przypadku, jeżeli obserwuje się

poprawę stanu klinicznego pacjenta

poprawę stanu klinicznego pacjenta

nie należy podawać więcej niż

nie należy podawać więcej niż

1,2 mg

1,2 mg

,

,

jeżeli stosujemy go w odstępach

jeżeli stosujemy go w odstępach

kilkuminutowych

kilkuminutowych

Odtrutki, blokujące receptory

Odtrutki, blokujące receptory

background image

Flumazenil ( Anexate)

Flumazenil ( Anexate)

imidazolowa pochodna benzodiazepin

imidazolowa pochodna benzodiazepin

blokując receptor benzodiazepinowy

blokując receptor benzodiazepinowy

sprzężony z receptorem GABA (kwas

sprzężony z receptorem GABA (kwas

γ

γ

-

-

aminomasłowy) przeciwdziała skutkom

aminomasłowy) przeciwdziała skutkom

przedawkowania lub zatrucia tymi

przedawkowania lub zatrucia tymi

lekami

lekami

Odtrutki, blokujące receptory

Odtrutki, blokujące receptory

background image

Flumazenil ( Anexate)

Flumazenil ( Anexate)

dawka 0,5 – 2 mg (dzieci 0,2 – 0,3 mg)

dawka 0,5 – 2 mg (dzieci 0,2 – 0,3 mg)

powoduje wybudzenie pacjenta z głębokiej

powoduje wybudzenie pacjenta z głębokiej

śpiączki spowodowanej lekami z grupy

śpiączki spowodowanej lekami z grupy

benzodiazepin

benzodiazepin

okres półtrwania flumazenilu wynosi około 1

okres półtrwania flumazenilu wynosi około 1

godz., a okres pełnego wybudzenia około 20

godz., a okres pełnego wybudzenia około 20

min.

min.

brak poprawy klinicznej po zastosowaniu

brak poprawy klinicznej po zastosowaniu

flumazenilu wyklucza zatrucie lekami z grupy

flumazenilu wyklucza zatrucie lekami z grupy

benzodiazepin

benzodiazepin

Odtrutki, blokujące receptory

Odtrutki, blokujące receptory

background image

Flumazenil ( Anexate)

Flumazenil ( Anexate)

ze względu na krótki czas działania flumazenilu,

ze względu na krótki czas działania flumazenilu,

po ok. 20 –30 min. objawy zatrucia powracają

po ok. 20 –30 min. objawy zatrucia powracają

w celu podtrzymywania efektu terapeutycznego,

w celu podtrzymywania efektu terapeutycznego,

po podaniu początkowej dawki stosuje się:

po podaniu początkowej dawki stosuje się:

dorosłym

dorosłym

0,5-1mg co 20-60 min. lub w ciągłym

0,5-1mg co 20-60 min. lub w ciągłym

wlewie

wlewie

dzieciom

dzieciom

0,01mg/kg mc co 20-60 min.

0,01mg/kg mc co 20-60 min.

lub w ciągłym wlewie.

lub w ciągłym wlewie.

po podaniu flumazenilu może wystąpić napadu

po podaniu flumazenilu może wystąpić napadu

drgawek szczególnie u chorych na padaczkę.

drgawek szczególnie u chorych na padaczkę.

Odtrutki, blokujące receptory

Odtrutki, blokujące receptory

background image

Metody przyśpieszonej eliminacji

Metody przyśpieszonej eliminacji

trucizn z ustroju

trucizn z ustroju

Przyspieszenie eliminacji trucizny

Przyspieszenie eliminacji trucizny

1. forsowana diureza z alkalizacją

1. forsowana diureza z alkalizacją

2. dializa pozaustrojowa (hemodializa)

2. dializa pozaustrojowa (hemodializa)

3. hemoperfuzja przez kolumny adsorbcyjne

3. hemoperfuzja przez kolumny adsorbcyjne

4. powtarzane dawki węgal aktywowanego

4. powtarzane dawki węgal aktywowanego

oddech kontrolowany z mierną hiperwentylacją

oddech kontrolowany z mierną hiperwentylacją

Forsowana diureza z zakwaszaniem

Forsowana diureza z zakwaszaniem

plazmafereza i jej pochodne

plazmafereza i jej pochodne

przetoczenie wymienne krwi

przetoczenie wymienne krwi

background image

Kryteria zastosowania metod

Kryteria zastosowania metod

przyśpieszonej eliminacji

przyśpieszonej eliminacji

możliwość zastosowania w danym ośrodku

możliwość zastosowania w danym ośrodku

optymalna skuteczność w danym zatruciu

optymalna skuteczność w danym zatruciu

ustalona w oparciu o badania kliniczne

ustalona w oparciu o badania kliniczne

i doświadczalne

i doświadczalne

znaczna ilość trucizny odzyskana dzięki

znaczna ilość trucizny odzyskana dzięki

wybranej metodzie w stosunku do całkowitej,

wybranej metodzie w stosunku do całkowitej,

usuniętej w tym czasie dzięki fizjologicznym

usuniętej w tym czasie dzięki fizjologicznym

mechanizmom metabolizmu i wydalania

mechanizmom metabolizmu i wydalania

odpowiednia ilość trucizny znajdująca się

odpowiednia ilość trucizny znajdująca się

w przestrzeni śródnaczyniowej albo szybko z nią

w przestrzeni śródnaczyniowej albo szybko z nią

wymieniana (niewielka objętość dystrybucji)

wymieniana (niewielka objętość dystrybucji)

background image

Kryteria zastosowania metod

Kryteria zastosowania metod

przyśpieszonej eliminacji

przyśpieszonej eliminacji

bezpośredni związek pomiędzy ciężkością

bezpośredni związek pomiędzy ciężkością

zatrucia, a stężeniem trucizny we krwi i

zatrucia, a stężeniem trucizny we krwi i

okresem przez jaki ustrój narażony

okresem przez jaki ustrój narażony

będzie na kontakt z trucizną

będzie na kontakt z trucizną

stan pacjenta i wynikające z niego

stan pacjenta i wynikające z niego

wskazania i przeciwwskazania do

wskazania i przeciwwskazania do

zastosowania danej metody,

zastosowania danej metody,

zagrożenia, jakie potencjalnie stwarza

zagrożenia, jakie potencjalnie stwarza

dla pacjenta wybrana metoda w stosunku

dla pacjenta wybrana metoda w stosunku

do zagrożeń wynikających z zatrucia.

do zagrożeń wynikających z zatrucia.

background image

Objętość dystrybucji

Objętość dystrybucji

ksenobiotyku (Vd):

ksenobiotyku (Vd):

jest to hipotetyczna objętość

jest to hipotetyczna objętość

płynów ustrojowych, w których

płynów ustrojowych, w których

substancja po równomiernym

substancja po równomiernym

rozmieszczeniu mogłaby mieć

rozmieszczeniu mogłaby mieć

takie stężenie jak w osoczu

takie stężenie jak w osoczu

krwi

krwi

Vd (L/kg) = całkowita ilość

Vd (L/kg) = całkowita ilość

substancji w organizmie

substancji w organizmie

(mg/kg) : stężenie substancji

(mg/kg) : stężenie substancji

w osoczu (mg/L)

w osoczu (mg/L)

background image

Objętość dystrybucji

Objętość dystrybucji

ksenobiotyku (Vd):

ksenobiotyku (Vd):

Substancje o dużej objętości dystrybucji są

Substancje o dużej objętości dystrybucji są

niedostępne metodom przyspieszonej eliminacji,

niedostępne metodom przyspieszonej eliminacji,

ponieważ większość wchłoniętej dawki szybko

ponieważ większość wchłoniętej dawki szybko

znajduje się w tkankach, przy bardzo niskim stężeniu

znajduje się w tkankach, przy bardzo niskim stężeniu

we krwi

we krwi

Należą do nich:

Należą do nich:

trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

pochodne fenotiazyny

pochodne fenotiazyny

opiaty

opiaty

digoksyna

digoksyna

haloperidol

haloperidol

lindan

lindan

background image

Objętość dystrybucji

Objętość dystrybucji

wybranych leków i trucizn

wybranych leków i trucizn

duża - 5-10 L/kg

duża - 5-10 L/kg

leki

leki

przeciwdepresyjne

przeciwdepresyjne

lindan

lindan

poch. fenotiazyny

poch. fenotiazyny

opiaty

opiaty

digoksyna

digoksyna

mała - poniżej 1

mała - poniżej 1

L/kg

L/kg

teofilina

teofilina

fenobarbital

fenobarbital

sole litu

sole litu

karbamazepina

karbamazepina

alkohole i glikole

alkohole i glikole

salicylany

salicylany

background image

Forsowana diureza z

Forsowana diureza z

alkalizacją

alkalizacją

dożylne podawanie dużej ilości płynów

dożylne podawanie dużej ilości płynów

(

(

dorośli

dorośli

10-

10-

12 l/dobę

12 l/dobę

,

,

dzieci powyżej 100ml/kg/dobę

dzieci powyżej 100ml/kg/dobę

)

)

z

z

dodatkiem

dodatkiem

wodorowęglanu sodu

wodorowęglanu sodu

w celu

w celu

zwiększenia przesączania kłębkowego oraz

zwiększenia przesączania kłębkowego oraz

zmniejszenia wchłaniania zwrotnego trucizn o

zmniejszenia wchłaniania zwrotnego trucizn o

charakterze

charakterze

słabych kwasów

słabych kwasów

koniecznie prowadzić:

koniecznie prowadzić:

godzinowy bilans płynów!

godzinowy bilans płynów!

kontrolę parametrów krążenia

kontrolę parametrów krążenia

kontrolę elektrolitów i równowagi kwasowo-zasadowej

kontrolę elektrolitów i równowagi kwasowo-zasadowej

pH moczu należy utrzymywać w granicach

pH moczu należy utrzymywać w granicach

7,45 - 7,50

7,45 - 7,50

nie wymaga stosowania środków moczopędnych, jeśli ilość

nie wymaga stosowania środków moczopędnych, jeśli ilość

moczu nadąża za ilością podawanych płynów i nie występują

moczu nadąża za ilością podawanych płynów i nie występują

cechy przewodnienia

cechy przewodnienia

background image

Forsowana diureza z

Forsowana diureza z

alkalizacją

alkalizacją

Wskazania:

Wskazania:

zatrucie

zatrucie

salicylanami

salicylanami

zatrucie barbituranami długodziałającymi (

zatrucie barbituranami długodziałającymi (

fenobarbital

fenobarbital

)

)

zatrucie herbicydem -

zatrucie herbicydem -

kw. 2,4-dichlorofenoksyoctowy

kw. 2,4-dichlorofenoksyoctowy

rabdomioliza z mioglobinurią

rabdomioliza z mioglobinurią

masywna

masywna

hemoliza

hemoliza

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

niewydolność nerek

niewydolność nerek

niewydolność krążenia

niewydolność krążenia

wstrząs

wstrząs

nadciśnienie tętnicze

nadciśnienie tętnicze

zatrucie substancjami mogącymi

zatrucie substancjami mogącymi

wywołać obrzęk płuc

wywołać obrzęk płuc

brak możliwości oznaczania

brak możliwości oznaczania

elektrolitów

elektrolitów

Powikłania:

Powikłania:

- przeciążenie układu krążenia

- przeciążenie układu krążenia

a. wzrost ciśnienia tętniczego

a. wzrost ciśnienia tętniczego

b. obrzęk płuc

b. obrzęk płuc

- obrzęk mózgu

- obrzęk mózgu

- zaburzenia wodno–elektrolitowe

- zaburzenia wodno–elektrolitowe

- zaburzenia równowagi kwasowo-

- zaburzenia równowagi kwasowo-

zasadowej

zasadowej

background image

Hemodializa

Hemodializa

eliminacja trucizny z krwi poprzez błonę

eliminacja trucizny z krwi poprzez błonę

półprzepuszczalną dializatora do płynu

półprzepuszczalną dializatora do płynu

dializacyjnego, na zasadzie różnicy stężeń

dializacyjnego, na zasadzie różnicy stężeń

można nią usuwać substancje:

można nią usuwać substancje:

dobrze rozpuszczalne w wodzie,

dobrze rozpuszczalne w wodzie,

o małej masie cząsteczkowej

o małej masie cząsteczkowej

niskim stopniu wiązania z białkami,

niskim stopniu wiązania z białkami,

o małej polarności

o małej polarności

o małej objętości dystrybujcji

o małej objętości dystrybujcji

background image

Hemodializa

Hemodializa

Wskazania:

Wskazania:

zatrucie

zatrucie

glikolem etylenowym

glikolem etylenowym

zatrucie

zatrucie

metanolem

metanolem

zatrucie

zatrucie

salicylanami

salicylanami

zatrucie o długim okresie działania

zatrucie o długim okresie działania

niewydolność nerek

niewydolność nerek

w przebiegu zatrucia

w przebiegu zatrucia

trudne do wyrównania

trudne do wyrównania

zaburzenia

zaburzenia

równowagi kwasowo-zasadowej i

równowagi kwasowo-zasadowej i

wodno-elektrolitowej

wodno-elektrolitowej

background image

Hemodializa

Hemodializa

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

krwawienie z przewodu pokarmowego

krwawienie z przewodu pokarmowego

krwawienie śródczaszkowe

krwawienie śródczaszkowe

skazy krwotoczne (zaburzenia koagulologiczne)

skazy krwotoczne (zaburzenia koagulologiczne)

wczesne stany pooperacyjne

wczesne stany pooperacyjne

uczulenie na heparynę

uczulenie na heparynę

Powikłania hemodializy

Powikłania hemodializy

zaburzenia elektrolitowe

zaburzenia elektrolitowe

hipotonia (zbyt szybkie odwodnienie)

hipotonia (zbyt szybkie odwodnienie)

zatory powietrzne

zatory powietrzne

krwawienia (przedawkowanie heparyny)

krwawienia (przedawkowanie heparyny)

leuko - i trombocytopenia

leuko - i trombocytopenia

background image

Hemoperfuzja

Hemoperfuzja

przyspiesza eliminację trucizny drogą adsorpcji na

przyspiesza eliminację trucizny drogą adsorpcji na

węglu aktywowanym lub żywicy podczas przepływu

węglu aktywowanym lub żywicy podczas przepływu

krwi przez kolumnę hemoperfuzyjną

krwi przez kolumnę hemoperfuzyjną

jedynym parametrem ograniczającym jej skuteczność

jedynym parametrem ograniczającym jej skuteczność

jest

jest

duża objętośc dystrybucji

duża objętośc dystrybucji

trucizny

trucizny

Wskazania

Wskazania

:

:

ciężkie zatrucia

ciężkie zatrucia

barbituranami

barbituranami

( o średnim okresie

( o średnim okresie

działania)

działania)

zatrucia

zatrucia

teofiliną

teofiliną

zatrucia

zatrucia

fenytoiną

fenytoiną

zatrucia

zatrucia

karbamazepiną

karbamazepiną

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania

- jak w HD

- jak w HD

Powikłania

Powikłania

– jak w HD (z wyjątkiem zab. wodno–

– jak w HD (z wyjątkiem zab. wodno–

elektrolitowych

elektrolitowych

)

)

background image

Węgiel aktywowany w dawkach

Węgiel aktywowany w dawkach

powtarzanych

powtarzanych

(Dializa jelitowa)

(Dializa jelitowa)

działa dekontaminacyjnie, tj. zapobiega

działa dekontaminacyjnie, tj. zapobiega

wchłanianiu

wchłanianiu

przyspiesza wydalanie trucizn, które powracają

przyspiesza wydalanie trucizn, które powracają

do jelit w drodze krążenia wątrobowo-jelitowego

do jelit w drodze krążenia wątrobowo-jelitowego

(w postaci aktywnej wydalane są z żółcią) lub

(w postaci aktywnej wydalane są z żółcią) lub

jelitowo-jelitowego (z unaczynienia jelitowego

jelitowo-jelitowego (z unaczynienia jelitowego

przechodzą na zasadzie gradientu stężeń)

przechodzą na zasadzie gradientu stężeń)

węgiel podaje się w dawce

węgiel podaje się w dawce

20-30 g

20-30 g

lub

lub

0,5-1,0

0,5-1,0

g/kg mc co 2-3 godz.

g/kg mc co 2-3 godz.

doustnie lub przez

doustnie lub przez

sondę, bez dodatku środków przeczyszczających

sondę, bez dodatku środków przeczyszczających

background image

Węgiel aktywowany w dawkach

Węgiel aktywowany w dawkach

powtarzanych

powtarzanych

(Dializa jelitowa)

(Dializa jelitowa)

Wskazania

Wskazania

Zatrucia:

Zatrucia:

karbamazepiną

karbamazepiną

teofiliną

teofiliną

fenobarbitalem

fenobarbitalem

fenytoiną

fenytoiną

digitoksyną

digitoksyną

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:

jak w jednorazowym

jak w jednorazowym

podaniu węgla

podaniu węgla

nadololem

nadololem

nor- i amitryptyliną

nor- i amitryptyliną

cykloseryną

cykloseryną

metotrexatem

metotrexatem

fenytoiną

fenytoiną

dapsonem

dapsonem

background image

Plazmafereza

Plazmafereza

jest metodą eliminacji pozaustrojowej

jest metodą eliminacji pozaustrojowej

polegającą na całkowitej wymianie

polegającą na całkowitej wymianie

osocza

osocza

pozwala na usunięcie z krwi

pozwala na usunięcie z krwi

cząsteczek o dużej masie i trucizn

cząsteczek o dużej masie i trucizn

związanych z białkami osocza

związanych z białkami osocza

background image

Intensywne postępowanie

Intensywne postępowanie

objawowe

objawowe

Clemmensen i Nilson, 1961 r

Clemmensen i Nilson, 1961 r

., wyniki 12-letnich

., wyniki 12-letnich

obserwacji pacjentów zatrutych, szczególnie

obserwacji pacjentów zatrutych, szczególnie

lekami nasennymi, jednoznacznie udowodniły, że

lekami nasennymi, jednoznacznie udowodniły, że

postępowanie objawowe, leczenie wstrząsu,

postępowanie objawowe, leczenie wstrząsu,

niewydolności oddechowej, doprowadziło do

niewydolności oddechowej, doprowadziło do

obniżenia wskaźnika śmiertelności do ok. 1-2%

obniżenia wskaźnika śmiertelności do ok. 1-2%

Określona później

Określona później

metodą skandynawską

metodą skandynawską

intensywna terapia zachowawcza jest obecnie

intensywna terapia zachowawcza jest obecnie

podstawą postępowania w ostrych zatruciach

podstawą postępowania w ostrych zatruciach

background image

Intensywne postępowanie

Intensywne postępowanie

objawowe

objawowe

Stałe monitorowanie i wyrównywanie zaburzeń w zakresie

Stałe monitorowanie i wyrównywanie zaburzeń w zakresie

podstawowych czynności życiowych:

podstawowych czynności życiowych:

krążenia

krążenia

oddychania

oddychania

równowagi kwasowo-zasadowej

równowagi kwasowo-zasadowej

gospodarki wodno-elektrolitowej

gospodarki wodno-elektrolitowej

w celu utrzymania ich na poziomie fizjologicznego

w celu utrzymania ich na poziomie fizjologicznego

optimum oraz zapobieganie powikłaniom i ich zwalczanie

optimum oraz zapobieganie powikłaniom i ich zwalczanie

monitorowanie funkcji centralnego układu nerwowego

monitorowanie funkcji centralnego układu nerwowego

leczenie powikłań ogólnoustrojowych, układowych i

leczenie powikłań ogólnoustrojowych, układowych i

narządowych

narządowych

pokrywanie zapotrzebowania pokarmowego (ilościowe i

pokrywanie zapotrzebowania pokarmowego (ilościowe i

jakościowe) – odżywianie do- i pozajelitowe

jakościowe) – odżywianie do- i pozajelitowe

wysoko kwalifikowana opieka pielęgniarska

wysoko kwalifikowana opieka pielęgniarska

background image

Intensywne postępowanie

Intensywne postępowanie

objawowe

objawowe

W przypadku większości ostrych

W przypadku większości ostrych

zatruć intensywna terapia jest,

zatruć intensywna terapia jest,

po odpowiedniej dekontaminacji,

po odpowiedniej dekontaminacji,

nie tylko podstawową, ale i

nie tylko podstawową, ale i

jedyną metodą skutecznej terapii

jedyną metodą skutecznej terapii

toksykologicznej.

toksykologicznej.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
16 Ogolne zasady leczenia ostrych zatrucid 16903 ppt
16 Ogolne zasady leczenia ostrych zatrucid 16903 ppt
Ogólne zasady postępowania w ostrych zatruciach2014
Podstawowe pojęcia toksykologii i ogólne zasady postępowania w ostrych zatruciach
S2W6A Ogolne zasady leczenia inwazji pasoyztniczych
Leki i zasady postępowania w ostrych zatruciach
ROZRÓD Ogólne zasady leczenia mastitis u krów, kóz i owiec 2
Leczenie ostrych zatruć
Ogólne zasady leczenia mastitis
Leczenie ostrych zatruć
Ogólne zasady leczenia uzdrowiskowego K G
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA W ZATRUCIACH OSTRYCH, Nowy folder, Ratownictwo
Zasady postępowania leczniczego w ostrych zatruciach
Ogólne zasady postępowania w zatruciach - Nowa Klinika 2000 Vol 7 Nr 11-12, uczelnia awf, pierwsza p

więcej podobnych podstron