PODSTAWOWE KATEGORIE

PODSTAWOWE KATEGORIE

POLITOLOGICZNE

POLITOLOGICZNE

POJĘCIE POLITYKI

POJĘCIE POLITYKI

KONCEPCJE KLASYFIKACYJNE

KONCEPCJE KLASYFIKACYJNE



polityka pochodzi od greckiego od przymiotnika

polityka pochodzi od greckiego od przymiotnika

politikon

politikon

(społeczne, publiczne, państwowe,

(społeczne, publiczne, państwowe,

powszechne)

powszechne)



główne koncepcje klasyfikacyjne:

główne koncepcje klasyfikacyjne:



działalność instytucji państwowych – sprowadzenie

działalność instytucji państwowych – sprowadzenie

polityki do działalności instytucji państwowych

polityki do działalności instytucji państwowych



wzajemny stosunek władzy, wpływu i konfliktu, które

wzajemny stosunek władzy, wpływu i konfliktu, które

istnieją niezależnie od stopnia rozwoju organizacji

istnieją niezależnie od stopnia rozwoju organizacji

społecznej – krytyka ze względu na zbytnią ogólność

społecznej – krytyka ze względu na zbytnią ogólność



funkcja w systemie społecznym np. utrzymywanie

funkcja w systemie społecznym np. utrzymywanie

porządku społecznego

porządku społecznego



proces podejmowania decyzji

proces podejmowania decyzji



rozwiązywanie problemów

rozwiązywanie problemów

DEFINICJA POLITYKI

DEFINICJA POLITYKI

To

To

jedna ze stref aktywności ludzi

jedna ze stref aktywności ludzi

dążących do osiągnięcia celów, realizacji

dążących do osiągnięcia celów, realizacji

planów, spowodowania określonego

planów, spowodowania określonego

rezultatu lub doprowadzenia do,

rezultatu lub doprowadzenia do,

zamierzonego najczęściej, stanu rzeczy

zamierzonego najczęściej, stanu rzeczy

poprzez realizację zespołu

poprzez realizację zespołu

działań

działań

podjętych przez ośrodek decyzyjny,

podjętych przez ośrodek decyzyjny,

mających doprowadzić do pojawienia się

mających doprowadzić do pojawienia się

skutków ponadjednostkowych, mających

skutków ponadjednostkowych, mających

zbiorowy, grupowy, ogólnospołeczny lub

zbiorowy, grupowy, ogólnospołeczny lub

publiczny.

publiczny.

PROCES POLITYCZNY

PROCES POLITYCZNY



proces

proces

– względnie jednorodne serie

– względnie jednorodne serie

zjawisk powiązanych zależnościami

zjawisk powiązanych zależnościami

przyczynowo – skutkowymi lub strukturalno

przyczynowo – skutkowymi lub strukturalno

– funkcjonalnymi,

– funkcjonalnymi,



punkty wyjścia do analizy procesu

punkty wyjścia do analizy procesu

politycznego:

politycznego:



rozpatrywanie go jako ciągu zdarzeń

rozpatrywanie go jako ciągu zdarzeń

obiektywnie ze sobą powiązanych,

obiektywnie ze sobą powiązanych,



ich analiza obejmuje nie tylko określenie

ich analiza obejmuje nie tylko określenie

stanów początkowych i końcowych, ale

stanów początkowych i końcowych, ale

przede wszystkim pośrednich,

przede wszystkim pośrednich,



analiza pomaga nam stwierdzić w jakim

analiza pomaga nam stwierdzić w jakim

zakresie ulega przekształceniom dany

zakresie ulega przekształceniom dany

system polityczny

system polityczny

DEFININCJA PROCESU POLITYCZNEGO

DEFININCJA PROCESU POLITYCZNEGO



proces polityczny

proces polityczny

jest to przebieg

jest to przebieg

regularnie po sobie następujących faktów

regularnie po sobie następujących faktów

politycznych pozostających ze sobą w

politycznych pozostających ze sobą w

związku przyczynowo – skutkowym

związku przyczynowo – skutkowym



fakt polityczny

fakt polityczny

– to przejaw procesów

– to przejaw procesów

politycznych związanych z walką o

politycznych związanych z walką o

zdobycie władzy państwowej,

zdobycie władzy państwowej,

stanowiących cześć życia społecznego i

stanowiących cześć życia społecznego i

występujący wszędzie tam, gdzie mamy

występujący wszędzie tam, gdzie mamy

do czynienia z organizacją społeczeństwa

do czynienia z organizacją społeczeństwa

i sprawowaniem władzy oraz

i sprawowaniem władzy oraz

organizowaniem i sterowaniem

organizowaniem i sterowaniem

procesami społecznymi

procesami społecznymi

DETERMINANTY PROCESU

DETERMINANTY PROCESU

POLITYCZNEGO

POLITYCZNEGO



osiągnięty stopień rozwoju społeczno –

osiągnięty stopień rozwoju społeczno –

gospodarczego danego kraju i jego dynamika

gospodarczego danego kraju i jego dynamika

rozwojowa,

rozwojowa,



charakter współdziałania tego kraju z innymi

charakter współdziałania tego kraju z innymi

krajami, tak w sensie ekonomicznym, jak i

krajami, tak w sensie ekonomicznym, jak i

społeczno – politycznym

społeczno – politycznym



rywalizacja ekonomiczna i polityczna z innymi

rywalizacja ekonomiczna i polityczna z innymi

krajami

krajami



program ugrupowań mających większość w

program ugrupowań mających większość w

parlamencie lub faktycznie sprawujących władzę

parlamencie lub faktycznie sprawujących władzę



dojście do władzy innej partii lub grupy

dojście do władzy innej partii lub grupy

politycznej

politycznej



działalność partii skrajnych

działalność partii skrajnych

DZIAŁANIE POLITYCZNE

DZIAŁANIE POLITYCZNE



kluczowy komponent podmiotowej

kluczowy komponent podmiotowej

koncepcji polityki

koncepcji polityki



wg M. Webera

wg M. Webera

działanie

działanie

to

to

czynność

czynność

(zewnętrzna , wewnętrzna, czynienie

(zewnętrzna , wewnętrzna, czynienie

czegoś, zaniechanie lub tolerowanie),

czegoś, zaniechanie lub tolerowanie),

z którym wiąże się pewien

z którym wiąże się pewien

subiektywny sens

subiektywny sens

DEFINICJA DZIAŁANIA POLITYCZNEGO

DEFINICJA DZIAŁANIA POLITYCZNEGO

To podejmowanie i realizacja decyzji

To podejmowanie i realizacja decyzji

politycznych, poprzez

politycznych, poprzez

zorganizowane podmioty, wynikiem

zorganizowane podmioty, wynikiem

czego jest powstanie określonych

czego jest powstanie określonych

faktów politycznych i kształtowanie

faktów politycznych i kształtowanie

się określonych procesów

się określonych procesów

politycznych

politycznych

DZIAŁANIE POLITYCZNE

DZIAŁANIE POLITYCZNE

Cechy:

Cechy:



celowy, ukierunkowany charakter

celowy, ukierunkowany charakter



jest podejmowane z zamiarem wywołania

jest podejmowane z zamiarem wywołania

określonych skutków politycznych

określonych skutków politycznych

(np. zawiązanie koalicji rządzącej)

(np. zawiązanie koalicji rządzącej)



jest zazwyczaj podejmowane w interesach

jest zazwyczaj podejmowane w interesach

wielkich grup społecznych

wielkich grup społecznych



podejmują je głównie aparat państwowy

podejmują je głównie aparat państwowy

oraz partie polityczne

oraz partie polityczne



konfliktowy charakter

konfliktowy charakter



mogą przyjąć formę bezpośrednią

mogą przyjąć formę bezpośrednią

(np. wybory prezydenckie) lub pośrednią

(np. wybory prezydenckie) lub pośrednią

(odpływ ludności ze wsi do miast)

(odpływ ludności ze wsi do miast)

RODZAJE DZIAŁAŃ POLITYCZNYCH

RODZAJE DZIAŁAŃ POLITYCZNYCH

Podział działań politycznych ze względu na:

Podział działań politycznych ze względu na:



stopień złożoności działania politycznego,

stopień złożoności działania politycznego,



rodzaj podmiotów podejmujących działanie

rodzaj podmiotów podejmujących działanie



liczba podmiotów uczestniczących w

liczba podmiotów uczestniczących w

działaniu oraz współzależność między nimi

działaniu oraz współzależność między nimi



stopień instytucjonalizacji

stopień instytucjonalizacji



zakres swobody podmiotu wykonującego

zakres swobody podmiotu wykonującego

działanie

działanie



stopień przymusowości

stopień przymusowości



stopień jawności

stopień jawności

KRYTERIUM STOPNIA ZŁOŻONOŚCI

KRYTERIUM STOPNIA ZŁOŻONOŚCI



działania proste

działania proste

– związek

– związek

pomiędzy czynnością a rezultatem

pomiędzy czynnością a rezultatem

ma charakter bezpośredni

ma charakter bezpośredni



działania złożone

działania złożone

– ma charakter

– ma charakter

wieloczynnościowy,

wieloczynnościowy,

wieloskładnikowy, wieloetapowy i

wieloskładnikowy, wieloetapowy i

wielopodmiotowy

wielopodmiotowy

KRYTERIUM RODZAJU PODMIOTÓW

KRYTERIUM RODZAJU PODMIOTÓW

PODEJMUJĄCYCH DZIAŁANIE

PODEJMUJĄCYCH DZIAŁANIE



działania organów władzy i

działania organów władzy i

administracji publiczna

administracji publiczna



działania pozostałych podmiotów

działania pozostałych podmiotów

wchodzących w skład danego

wchodzących w skład danego

systemu politycznego

systemu politycznego



działania podmiotów pozostających

działania podmiotów pozostających

poza systemem politycznym (np.

poza systemem politycznym (np.

dążenie do zdobycia władzy)

dążenie do zdobycia władzy)



działania grup niesformalizowanych,

działania grup niesformalizowanych,

wyrażających polityczne postawy

wyrażających polityczne postawy

środowisk

środowisk

KRYTERIUM LICZBY PODMIOTÓW

KRYTERIUM LICZBY PODMIOTÓW

UCESTNICZĄCYCH W DZIAŁANIU

UCESTNICZĄCYCH W DZIAŁANIU



działania jednostkowe,

działania jednostkowe,



działania zbiorowe (np.

działania zbiorowe (np.

manifestacja),

manifestacja),



działania grupowe

działania grupowe



działania totalne (np. wojna obronna)

działania totalne (np. wojna obronna)

KRYTERIUM STOPNIA

KRYTERIUM STOPNIA

INSTYTUCJONALIZACJI

INSTYTUCJONALIZACJI



działania żywiołowe

działania żywiołowe



działania częściowo zorganizowane

działania częściowo zorganizowane



działania wysokozorganizowane

działania wysokozorganizowane

KRYTERIUM ZAKRESU STOPNIA

KRYTERIUM ZAKRESU STOPNIA

SWOBODY PODMIOTU WYKONUJĄCEGO

SWOBODY PODMIOTU WYKONUJĄCEGO

DZIAŁANIE

DZIAŁANIE



działania suwerenne

działania suwerenne

– cel jest

– cel jest

zgodny z dążeniami wykonawcy oraz

zgodny z dążeniami wykonawcy oraz

jego obiektywnym interesem

jego obiektywnym interesem



działania niesuwerenne

działania niesuwerenne

– podmiot

– podmiot

ma niewielki lub ograniczony wpływ

ma niewielki lub ograniczony wpływ

na ostateczny cel i bezpośredni

na ostateczny cel i bezpośredni

przebieg swojego działania

przebieg swojego działania

KRYTERIUM STOPNIA PRZYMUSOWOŚCI

KRYTERIUM STOPNIA PRZYMUSOWOŚCI



działania przymusowe

działania przymusowe

– nakazane

– nakazane



działania dobrowolne

działania dobrowolne

– ich

– ich

wykonanie nie jest ani zakazane ani

wykonanie nie jest ani zakazane ani

nakazane

nakazane



działania narzucone

działania narzucone

– pod wpływem

– pod wpływem

nacisku ulega w nich modyfikacji i

nacisku ulega w nich modyfikacji i

ograniczeniu własna wola i

ograniczeniu własna wola i

samodzielność podmiotu, jednak nie

samodzielność podmiotu, jednak nie

do tego stopnia, aby czynności nie

do tego stopnia, aby czynności nie

wynikały z jego własnej decyzji

wynikały z jego własnej decyzji

KRYTERIUM STOPNIA JAWNOŚCI

KRYTERIUM STOPNIA JAWNOŚCI



działania jawne

działania jawne

– prowadzone

– prowadzone

otwarcie i pod kontrolą opinii

otwarcie i pod kontrolą opinii

publicznej

publicznej



działania ukryte

działania ukryte

– prowadzone w

– prowadzone w

najgłębszej tajemnicy i nie

najgłębszej tajemnicy i nie

podlegające kontroli społecznej

podlegające kontroli społecznej



działania zamaskowane

działania zamaskowane

– ich

– ich

ogólne założenia są wprawdzie

ogólne założenia są wprawdzie

znane, jednak cele szczegółowe są

znane, jednak cele szczegółowe są

pozostawione w tajemnicy

pozostawione w tajemnicy