Wykład 1

Dlaczego bliskie związki są ważne?

Dlaczego związki są ważne?



Specyfika gatunku



Zdolność przeżycia i możliwość przekazania genów jest
uzależniona od innych ludzi



Specyfika umysłu



Nasz umysł jest stworzony do kontaktów społecznych



Jesteśmy motywowani, aby tworzyć i podtrzymywać bliskie
relacje z innymi ludźmi.



Liczy się jakość a nie ilość



introwertykowi wystarczy 1 osoba,
ekstrawertykowi - 3

Samotność

Predyktory:



osobne mieszkanie



liczba przeprowadzek w ciągu ostatnich 10 lat,



odległość od rodzinnego domu,



Istotne jest subiektywne poczucie osamotnienia, a nie

realny brak obecności innych ludzi.

Samotność jako sygnał



Samotność jako awersyjny sygnał biologiczny:
jesteś w niebezpieczeństwie!

Skutki samotności



Podejrzliwość i wrogość wobec innych ludzi



Egocentryzm



Lęk i większa wrażliwość na zagrożenia społeczne



Zniekształcony obraz świata



Kłopoty ze snem



Obniżenie samooceny



Skłonność do antropomorfizacji



Nasilenie wiary religijnej

Samotność jako choroba zakaźna

Cacioppo, Fowler & Christakis (2009).
Alone in the Crowd: The Structure and Spread of Loneliness in

a Large Social Network



Rok 1948, miasteczko Framingham



12 tysięcy połączeń społecznych między 5124 osobami.

Samotność jako choroba zakaźna

Samotność jako choroba zakaźna



Podatność:



Kobiety, które częściej potrzebują emocjonalnego wsparcia,

łatwiej zarażają się samotnością niż mężczyźni.



Nosiciele:



samotnością łatwiej możemy się zarazić od przyjaciół niż od

rodziny.



samotnością najłatwiej zarazić się od sąsiada (najbardziej

zakaźna odległość: ok. 1,6 km).



Ryzyko zarażenia:



Od przyjaciela - około 52%,



Od przyjaciela przyjaciela - około 25%,



Od znajomego przyjaciela znajomego - około 16%.

Czy odrzucenie boli?



On złamał mi serce,



To zraniło moje uczucia,



To było bolesne rozstanie



Dlaczego ludzie opisując odrzucenie mówią o bólu? Czy
odrzucenie naprawdę boli?



czy odrzucenie aktywizuje w mózgu rejony podobne do
tych odpowiedzialnych za odczucia bólu fizycznego?

Czy odrzucenie boli?

Eisenberger, N., Lieberman, M. & Williams K. (2003)



fMRI



Cyberball



Samoopis – czy czułeś się wykluczony?

Czy odrzucenie boli?



Odrzucenie społeczne powoduje aktywację tych samych

rejonów mózgu, które są odpowiedzialne za ból fizyczny



Osoby, u których aktywacja tego obszaru była szczególnie silna
zeznawały w samoopisie, że czuły się szczególnie odrzucone

.



Mimiczne wyrazy dezaprobaty –

aktywacja tych samych rejonów mózgu.



ludzie o większej wrażliwości na ból są bardziej wrażliwi na

odrzucenie.

Lekarstwo na odrzucenie?

Badanie 1



Środek przeciwbólowy lub placebo przez 3 tygodnie



Codzienne notatki na temat poczucia odrzucenia,
zranienia przez innych



Wynik: Grupa eksperymentalna (ze środkiem
przeciwbólowym) czuła coraz mniej bólu psychicznego

Lekarstwo na odrzucenie?

Badanie 2



Środek przeciwbólowy lub placebo przez 3 tygodnie



Po 3 tygodniach - Cyberball



Wynik: badani, którzy systematycznie brali wcześniej
środek przeciwbólowy mieli w trakcie gry mniejszą
aktywację tego rejonu mózgu.



Ból psychiczny to więcej niż metafora – oba rodzaje

doświadczeń rozgrywają się w podobnych rejonach mózgu.



Czy wsparcie społeczne może zmniejszać odczucie bólu?



dla osób cierpiących trzymanie ręki osoby bliskiej lub

patrzenie na jej zdjęcie zmniejsza odczucie bólu. Czy

podobnie jest z bólem psychicznym?

Czy...



Jesteś lekiem na całe zło?

Pomocna dłoń

Coan, Schaefer & Davidson (2006)



Reakcja mózgu na zagrożenie rejestrowana dzięki fMRI.



Kobiety oczekiwały na szok elektryczny



samotnie



trzymając za rękę obcego mężczyznę



trzymając za rękę męża



Wynik: wsparcie bliskiej osoby zmieniło

reakcję mózgu na zagrożenie



im lepsza relacja, tym SILNIEJSZY efekt!

Zamężne kobiety...



mają niższe niż samotne kobiety ciśnienie tętnicze krwi



mają niższy poziom cholesterolu,



rzadziej są otyłe



są bardziej odporne na depresję.

Żonaci mężczyźni...



rzadziej chorują



częściej rzucają palenie,



mniej piją



lepiej się wysypiają



rzadziej cierpią na schorzenia układu oddechowego



rzadziej mają nadciśnienie,



rzadziej mają kłopoty ze wzrokiem



rzadziej mają podwyższony poziom cukru.



lepiej radzą sobie z napadami duszności towarzyszącymi
przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc.

W związku ludzie żyją zdrowiej

Ludzi w związku rzadziej dotyka:



alkoholizm



schizofrenia,



zaburzenia jedzenia



myśli samobójcze



otyłość



U samotnych szybciej rozwija się choroba Alzheimera



W rodzinach wielopokoleniowych obserwuje się mniej

nawrotów chorób i powikłań schorzeń układu krążenia



Po rozwodzie ludzie mają wyższe ciśnienie krwi i słabszy

układ odpornościowy



Samotni studenci częściej łapią przeziębienie i grypę

W związku ludzie żyją dłużej

wywilżnia karłówka, Drosophila melanogaster



Żonaci mężczyźni żyją dłużej niż kawalerowie, mimo iż
wykazują mniejszą aktywność fizyczną i częściej są otyli.



Osoby posiadające bliskich mają 2 do 3 razy większe
szanse na przeżycie najbliższych 9 lat (Berkman & Glass,
2000)

W dobrym związku ludzie żyją dłużej

Coyne i in.., 2001



Zapis filmowy rozmawiającej pary.



Zachowania pozytywne/

zachowania negatywne



Wynik: mili wobec siebie żyją dłużej...

W związku ludzie żyją szczęśliwiej



Ludzie, którzy kontaktują się z bliskimi dbającymi o nich są

bardziej zadowoleni z życia niż ci, którym brakuje kontaktów

społecznych. (Nezlek i in, 2002)



Ludzie w małżeństwie są szczęśliwsi niż niezwiązani

(Diener, 2000)



zadowolonych z życia i swojego zdrowia jest 47 proc.

żonatych mężczyzn i 21 proc. kawalerów.



Ludzie w nieszczęśliwych związkach są szczęśliwsi od

całkiem samotnych (Dush & Amato, 2005).

PODSUMOWANIE

Związki z innymi ludźmi są podstawą naszej egzystencji od

urodzenia aż do śmierci.

Bliski satysfakcjonujący związek sprawia, że jesteśmy szczęśliwsi:

żyjemy, pracujemy, uczymy się bardziej efektywnie.

Brak bliskich relacji lub związki zaburzone, niesatysfakcjonujące są

źródłem cierpienia, wpływają negatywnie na zdrowie i życie

człowieka.

Ludzie potrzebują częstych i pozytywnych interakcji z bliskimi

osobami, aby normalnie funkcjonować

Żadna inna sfera ludzkiego doświadczenia nie wywiera tak

głębokiego wpływu na nasze życie jak relacje z ludźmi.

.

Kontakt



Magdalena Śmieja-Nęcka



[e-mail]



[e-mail]



Dyżury: wtorek 15.30-17.00



www.surveymonkey.com/s/bliskiezwiazkiW1



Identyfikator: inicjały, dzień i miesiąc urodzenia,

np. MŚ2304