NIETRZYMANIE STOLCA U STARSZYCH OSÓB.

Przewód pokarmowy w procesie starzenia:
1. Mniejsze napięcie mięśni okrężnych ust, niedomykanie ust i
ślinienie
2

. Słabsze żucie pokarmów, połykanie dużych kęsów.

3. Zmniejsza się powonienie i zdolność odczuwania
smaków.
4. Spadek ciśnienia w zwieraczu połączenia
przełykowo-żoładkowego
stąd zarzucanie treści żołądkowej do przełyku.
5. Zmniejsza się wydzielanie kwasu solnego a zwiększa
gastryny.
6. Spadek napięcia błony mięśniowej i siły zwieraczy w
jelitach i
prostnicy przyczynia się do zaparć i nietrzymania
stolca.
7. Zmniejszenie liczby hepatocytów w wątrobie o ok.
20% oraz spada
jej wydolność.
8. Nasila się nietolerancja laktozy.
9. Stopniowa atrofia błony śluzowej i warstwy
mięśniowej jelit,
zwiększenie zawartości tkanki łącznej.

10.

Zwiększają się rozmiary okrężnicy poprzez pogrubienie

warstw podłużnych co sprzyja powstawaniu zaparć.
11. Spowolnieniu ulega pasaż jelitowy zwłaszcza u osób leżących.
Terminal reservoir syndrome- zespół końcowego zbiornika. Brak
przesuwania mas kałowych do końcowego odcinka przewodu
pokarmowego stąd jego zaleganie w esicy i trudności w defekacji. Niecelowe
jest podawanie środków drażniących przeczyszczających.

EPIDEMIOLOGIA I CZYNNIKI RYZYKA

NIETRZYMNIE STOLCA TO NIEMOŻNOŚĆ KONTROLOWANIA
WYPRÓŻNIEŃ

NS- występuje u ok. 9% osób starszych w warunkach ambulatoryjnych
i u 14-22% pacjentów hospitalizowanych.
W DPS od 17-95% w zależności od profilu i standardu opieki.

Czynniki ryzyka NS w starszym wieku:
1. Wiek powyżej 70 r.ż. Płeć męska
2. Ograniczenie sprawności ruchowej.
3. Nietrzymanie moczu, luźne stolce
4. Zaburzenia funkcji poznawczych.
5. Choroby neurologiczne
6. Niska ocena stanu zdrowia

CZYNNIKI PATOFIZJOLOGICZNE I CHOROBOWE SPRZYJAJĄCE
NS W PODESZŁYM WIEKU.

1. STARCZE ZMIANY PATOFIZJOLOGICZNE SPRZYJAJACE
NIETRZYMANIU.
A-

zaburzenia funkcji zwieracza odbytu oraz mięśnia łonowo-odbytniczego

B- zaburzenia mechanizmów rozróżniających konsystencję stolca i odróżniających

go od gazów

C- mniejsza elastyczność odbytnicy

2.

CHOROBOWE CZYNNIKI NIETRZYMANIA

A- uszkodzenia urazowe lub operacyjne zwieracza
B- uszkodzenie CUN
C- zaburzenia pamięci
D- neuropatia cukrzycowa
E- nietrzymanie idiopatyczne ( zależy od neuropatii okolicy krocza z dysfunkcją
mięśni i/lub z rozerwaniem wew. lub zewnętrznego zwieracza odbytu.

Nietrzymanie stolca skojarzone z zaburzeniami pamięci.
Prowadzi do neurologicznego odhamowania odbytnicy, co wiąże się
z występowaniem uformowanego stolca jeden do dwóch razy dziennie
do łóżka lub ubrania.

Leczenie polega na systematycznym czasami
częstym
wyprowadzaniu do toalety i stosowaniem czopków
przeczyszczających oraz stosowanie
kontrolowanego
wypróżniania pacjenta.
U pacjentów z bardzo nasilonymi dolegliwościami
stosuje się
Loperamid lub Kodeinę a następnie enema lub
czopki w dogodnym czasie

.

Nietrzymanie stolca zależne od chorób
towarzyszących.
Przyczyny: u pacjentów po udarze mózgu lub z
długotrwałą cukrzycą ( enteropatia- w leniwym jelicie
wzrasta liczba bakterii powodująca biegunki nocne).

Nietrzymanie anorektalne lub neurogenne związane z
funkcją zwieraczy

Częstość rośnie z wiekiem. U chorych bez zaparć
skutek odnosi
stosowanie loperamidu, który zwiększa napięcie
zwieracza wewn.
U pacjentów z osłabieniem zwieracza zewnętrznego
odbytu korzyść
przynoszą ćwiczenia zwieracza oraz dna mięśni
miednicy.
Leczenie chirurgiczne stosowane jest przy wypadaniu
odbytnicy oraz
uszkodzeniu zwieracza zewnętrznego

.

Luźne stolce i biegunka są jedną z przyczyn NS w starszym wieku

.

Objawowe nietrzymanie stolca ( wtórne)
1. Nadużywanie środków przeczyszczających
2. Działania niepożądane leków ( np.żelazo, antybiotyki)
3. Uchyłkowatość, nowotwór, wypadanie odbytu, stan zapalny odbytnicy
lub odbytu.
4. Choroba Leśniowskiego i Crohna
5. Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
6. Zespół złego wchłaniania
7. Niedokrwienie jelita grubego

,

nieżyt żołądkowo-jelitowy

Diagnostyka nietrzymania stolca w starości.

1. Badanie funkcji poznawczych i nastroju.
2. Badanie neurologiczne
3. Ocena zdolności do korzystania z toalety- określenie sprawności
czynnościowej, testy mobilności, siły mięśniowej, koordynacji ruchów,
zaburzeń widzenia oraz warunków środowiskowych/ domowych
4. Dokładny wywiad lekarski.
5. Badanie fizykalne pacjenta.
6. Badania endoskopowe: anoskopia, kolonoskopia, badanie radiologiczne, USG,
w tym transrektalne
7. Badania laboratoryjne: krwi, stolca.

Najczęstsze typy nietrzymania stolca u osób w starszym wieku:
1. Przelewanie stolca wtórne do zaparć.
2. Zaklinowanie stolca

Przy braku organicznej przyczyny zaparć należy:
1. Stosować odpowiednią dla pacjenta podaż płynów, dietę bogatoresztkową,
zwiększyć aktywność ruchową, regularnie podawać środki przeczyszczające
np. Laktuloza codziennie, czopki i enema raz w tygodniu.

Nietrzymanie czynnościowe występuje u osób z ograniczeniem ruchowym np.
W DPS