BEZROBO
CIE

jest ono przejawem

nierównowagi na rynku pracy.

Polega ono na tym, że pewna
część osób zdolnych do pracy i

chcących ją podjąć nie może

otrzymać zatrudnienia przy

istniejących stawkach płac.

Bezrobocie

(nadwyżka potencjału pracy)

Ludność w wieku

produkcyjnym

Aktywni

zawodowo

Bierni

zawodowo

Zatrudnieni

Bezrobotni

Ludność w wieku

produkcyjnym dzielimy na:

Aktywni zawodowo

Zasoby siły roboczej

Bierni

zawodo

wo

Do tej grupy należą osoby

pracujące oraz osoby

poszukujące pracy i zdolne

do jej podjęcia –

bezrobotni.

Do grupy tej należą: emeryci

i renciści w wieku

produkcyjnym; osoby uczące

się; osoby, które zaniechały

poszukiwania pracy ze

względu na zniechęcenie

bezskutecznością

poszukiwania pracy oraz

inne powody, w tym osobiste

lub rodzinne.

Współczynnik aktywności

zawodowej



Jest to stosunek liczby ludzi aktywnych zawodowo
(Sr), do liczby ludzi w wieku produkcyjnym (Lp).

a

z

=

S

r

L

p



Miarą bezrobocia ( w wielkościach

relatywnych) jest wskaźnik bezrobocia,

który wyraża stosunek liczby bezrobotnych

do zasobu siły roboczej.



b – wskaźnik bezrobocia



B – liczba bezrobotnych



Sr – liczba aktywnych zawodowo

STOPA BEZROBOCIA



są bez pracy



nie pobierają nauki w systemie dziennym,



mogą podjąć zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy,



są zarejestrowane w urzędach pracy,



mają skończone 18 lat, z wyjątkiem młodocianych

absolwentów,



nie nabyły prawa do emerytur lub rent ze względu na

niezdolność do pracy,



- nie posiadają i nie są właścicielami nieruchomości rolnych o

powierzchni powyżej 2 ha przeliczeniowych,

W Polsce w świetle Ustawy o zatrudnieniu i

przeciwdziałaniu bezrobociu za

BEZROBOTNYCH uznaje się osoby, które:



nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej,



jeżeli są niepełnosprawne, stan ich zdrowia pozwala podjąć
pracę co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy w danym
zawodzie,



nie są aresztowane ani nie odbywają kary pozbawienia
wolności,



nie otrzymują świadczeń przedemerytalnych,



nie odbywają szkoleń ani stażu u pracodawcy,



nie ukończyły 65 lat w przypadku mężczyzn, a 60 lat w
przypadku kobiet,



nie są właścicielami lub posiadaczami gospodarstw
stanowiących dział specjalny produkcji rolnych,



nie uzyskuje miesięcznie dochodu

przekraczającego połowę najniższego
wynagrodzenia.

KLASYFIKACJA

BEZROBOCIA



strukturalne,



technologiczne,



koniunkturalne,



frykcyjne,



sezonowe,



klasyczne.

Ze względu na

przyczynę:



powszechne,



lokalne,



agrarne.

Ze względu na zakres

przestrzenny:



krótkookresowe,

rodzaj bezrobocia, który

obejmuje osoby pozostające bez pracy do 3 miesięcy.



średniookresowe,

rodzaj bezrobocia,

który obejmuje osoby pozostające bez pracy przez 3
do 6 miesięcy.



długookresowe,

rodzaj bezrobocia, który

obejmuje osoby pozostające bez pracy przez 6 do 12
miesięcy.



chroniczne,

określenie bezrobocia, niekiedy

wyróżniane jako podrodzaj bezrobocia
długookresowego. Bezrobocie chroniczne dotyczy
ludzi, którzy pozostają bez pracy przynajmniej 12
miesięcy. Bezrobotni długotrwale posiadają często
cechy, które ograniczają ich szanse powrotu na rynek
pracy.

Ze względu na czas

trwania:



utajone,



dobrowolne,



przymusowe,



naturalne,



jawne,



pozorne.

Ze względu na formę

występowania:

Bezrobocie frykcyjne



Powstaje ono w związku z powolnością przystosowań

struktury podaży siły roboczej i struktury popytu na siłę

roboczą na niedoskonale funkcjonującym rynku pracy.



Jest ono związane z niedopasowaniami strukturalnymi

strukturalnymi.



Jest to spowodowane tym, iż ciągle zachodzą procesy

dotyczące:



tworzenia i likwidacji miejsc pracy,



napływu siły roboczej na rynek pracy i odpływu,



zmian miejsc pracy przez pracowników.



W wyniku wymienionych wyżej procesów, zawsze

występuje pewna liczba wolnych miejsc pracy i osób

bezrobotnych.

Bezrobocie strukturalne



Jest związane z niedopasowaniami
strukturalnymi.
Powstaje w wyniku niedopasowań struktury
podaży siły roboczej i popytu na siłę roboczą,
przede wszystkim w aspekcie kwalifikacyjnym,
zawodowym i regionalnym.



W Polsce bezrobocie strukturalne pojawiło się
wraz z restrukturyzacją podstawowych branż
przemysłu takich jak górnictwo, hutnictwo, a
także na skutek likwidacji PGR-ów.

Bezrobocie cykliczne



Jest ono związane z nadwyżką całkowitej podaży siły
roboczej nad całkowitym popytem na siłę roboczą.
Inaczej nazywane koniunkturalne czy keynesowskie.



Bezrobocie cykliczne zwane również koniunkturalnym
zostało po raz pierwszy zdefiniowane przez
angielskiego ekonomistę J.M. Keynesa. Postulat
wysuwany przez Keynesa podnosił kwestię roli państwa
w łagodzeniu i wydłużaniu cykli koniunkturalnych.
Polityka, która w mniemaniu Keynesa miała
doprowadzić do skutecznego przeciwdziałania
bezrobociu opierała się w znacznej mierze na
tworzeniu popytu inwestycyjnego ze strony państwa.
Najbardziej znanym przykładem takiej polityki były
zakrojone na szeroką skalę roboty publiczne.

Jest to zapotrzebowanie na pracę zgłaszane

przez pracodawców, czyli ilość pracy, jaką
pracodawcy mają do zaoferowania przy
określonych stawkach płac.

Popyt na pracę zależy od:



kosztów i wydajności pracy



wielkości popytu globalnego na dobra i usługi



postępu technicznego



struktury produkcji i jej zmiany



rentowności inwestycji; wysokości stóp

procentowych



wysokości wydatków publicznych w budżecie

POPYT NA PRACĘ



To liczba osób, które chcą w danym okresie pracować za

określoną stawkę płacy.



Pojęcie to nie jest jednoznaczne. Na rynku pracy

występują bowiem osoby, które poszukują zatrudnienia,

ale gotowe są je podjąć za wyższe stawki, niż w danym

momencie się za nią oferuje.

PODAŻ PRACY

Czynniki wpływające na
podaż pracy

Czynniki

demograficzne



Przyrost naturalny



Struktura ludności wg
wieku



Saldo migracji ludności w
wieku produkcyjnym



Struktura zamieszkania
"miasto-wieś"



Struktura ludności wg płci



System szkolenia i
kształcenia

Czynniki

ekonomiczne



Wysokość płacy realniej



Wysokość podatków od
dochodów



Wysokość płacy
nominalnej



Stopień aktywacji
zawodowej kobiet



wysoki przyrost naturalny;



wyczerpywanie zasobów naturalnych - likwidacja

niektórych gałęzi gospodarki np. górnictwo;



automatyzacja i komputeryzacja procesów

produkcji;



brak odpowiednich kwalifikacji bezrobotnych;



zły przepływ informacyjny o wolnych miejscach
pracy oraz wolnej sile roboczej;



niskie stawki płacy;



korzystne zasiłki dla bezrobotnych.

PRZYCZYNY BEZROBOCIA:



W działalności państwa w zakresie
bezrobocia możemy wyróżnić:



politykę aktywną,



politykę pasywną.

POLITYKA PAŃSTWA

NA RYNKU PRACY

AKTYWNA POLITYKA PAŃSTWA

NA RYNKU PRACY:

Polityka
makroekonomiczna:

Polityka
mikroekonomiczna:



Stymulowanie

globalnego popytu na

towary – niskie

podatki, niska stopa

%, podaż pieniądza;



Odpowiednie

wydatki budżetowe;



Stworzenie

producentom
najkorzystniejszych
warunków do rozwijania
produkcji;



Publiczne programy

zatrudnienia



Szkolenia zawodowe



Usługi pośrednictwa

pracy świadczone przez
biura pracy



nowe miejsca pracy w sektorze państwowym – roboty

publiczne;



dotacje (subsydia) w sektorze prywatnym np. ulgi

podatkowe, zwolnienie pracodawcy od opłat

ubezpieczeń społecznych w przypadku zatrudnienia

absolwentów szkół;



wspieranie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw

oraz pracy na własny rachunek;



poprawa warunków BHP na stanowiskach uciążliwych;

SPOSOBY WALKI

Z BEZROBOCIEM:



prowadzenie doradztwa zawodowego i pracy;



dokształcanie, kształcenie i przekwalifikowanie
bezrobotnych;



pomoc finansowa np. wypłacanie zasiłków szkoleniowych,
dodatków wyrównawczych, przyznanie pożyczek ze
środków Funduszu Pracy;



redukcja nadgodzin;



zatrudnianie w niepełnym wymiarze czasu pracy;



kierowanie do pracy za granicą;



dłuższy czas kształcenia młodzieży;



Pasywna polityka państwa na rynku pracy obejmuje

różnorodne formy pomocy finansowej dla bezrobotnych.



Należy wymienić przede wszystkim:



zasiłki dla bezrobotnych,



jednorazowe odszkodowania dla osób zwalnianych z

pracy



dodatki związane z wcześniejszym przechodzeniem na

emeryturę.

PASYWNA POLITYKA

PAŃSTWA NA RYNKU PRACY



SPOŁECZNE (spadek poziomu życia,
frustracja i niezadowolenie),



MAKROEKONOMICZNE (niepełne
wykorzystanie zasobów siły roboczej i
spadek dochodów budżetu państwa).



Indywidualne korzyści i społeczne
koszty bezrobocia.

Pozytywne skutki

bezrobocia



korzystny wpływ na konkurencyjność na rynku

pracy, stymulacja wzrostu poziomu wykształcenia
i kwalifikacji zawodowych wśród osób
poszukujących pracy,



wzrost motywacji do kształcenia, do

zwiększania nakładów na inwestycje w kapitał
ludzki, co prowadzi do przyspieszenia procesów
długofalowego wzrostu gospodarczego kraju,



możliwość realokacji zasobów ludzkich przy

głębokich przemianach strukturalnych gospodarki
z zawodów nieopłacalnych i nieefektywnych do
zawodów nowoczesnych i efektywnych,



walka z inflacją, wyższy poziom bezrobocia
oznacza bowiem osłabienie pozycji pracowników i
związków zawodowych w przetargach płacowych z
pracodawcami, co z kolei prowadzi do zmniejszenia
presji na wzrost płac. Wzrost bezrobocia osłabia
także dynamikę popytu na towary, która odgrywa
rolę w kształtowaniu inflacji,



wzrost motywacji pracowników do bardziej
efektywnej i solidnej pracy oraz ograniczenie
nadmiernej fluktuacji kadr, przez co dochodzi do
racjonalizacji zatrudnienia i poprawy efektywności
gospodarowania.