Sektor finansów

publicznych

Sektor finansów publicznych i jego jednostki

1. Pojęcie i cechy sektora finansów

publicznych

2. Specjalny reżim finansowy
3. Jednostki sektora finansów

publicznych

4. Organy władzy publicznej
5. Skarb państwa

Sektor finansów publicznych

• Tworzą jednostki wskazane w ustawie

o finansach publicznych (art. 9)

• Przynależność do tego sektora

oznacza poddanie jego jednostek
specjalnemu reżimowi finansowemu

• Reżim ten też określa ustawa o

finansach publicznych

Reżim finansów publicznych odnosi się do;

• Zasad gromadzenia i wydatkowania

publicznych środków pieniężnych

• Ich planowania
• Zarządzania nimi i kontroli
• Odpowiedzialności za naruszenie

dyscypliny finansów publicznych

Zakres sektora finansów

publicznych

• Nie pokrywa się z zakresem sektora

publicznego

• Nie obejmuje państwowych osób prawnych

działających jako;

1.Przedsiębiorstwa państwowe
2.Banki
3.Spółki handlowe
• Do sektora finansów publicznych należy

natomiast Skarb Państwa

Jednostki sektora finansów publicznych

Art. 8.

1. Jednostki sektora finansów publicznych są

tworzone w formach określonych w ustawie o
finansach publicznych rozdział 3

2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą

być tworzone na podstawie niniejszej ustawy
albo na podstawie odrębnych ustaw.

Listę jednostek zaliczanych do sektora finansów

publicznych określa Ustawa o finansach publicznych

Art. 9.

Sektor finansów publicznych tworzą:
1) organy władzy publicznej, w tym organy
administracji rządowej, organy kontroli państwowej i
ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3) jednostki budżetowe;
4) samorządowe zakłady budżetowe;
5) agencje wykonawcze;
6) instytucje gospodarki budżetowej;
7) państwowe fundusze celowe;

Listę jednostek zaliczanych do sektora finansów

publicznych określa Ustawa o finansach publicznych

8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego
fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i
fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego

Ubezpieczenia Społecznego;

9) Narodowy Fundusz Zdrowia;
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11) uczelnie publiczne;
12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki
organizacyjne;
13) państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe
instytucje filmowe;
14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone

na

podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań
publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów
badawczych, banków i spółek prawa handlowego.

Art. 10.

1. Jednostki budżetowe, samorządowe zakłady

budżetowe, agencje wykonawcze, instytucje

gospodarki budżetowej i państwowe fundusze

celowe stosują zasady gospodarki finansowej.

2. Do jednostek sektora finansów publicznych,

o których mowa w art. 9 pkt 8–14,

działających na podstawie odrębnych ustaw

stanowiących podstawę ich utworzenia

przepisy niniejszej ustawy stosuje się

odpowiednio.

Art. 11.

1. Jednostkami budżetowymi są jednostki

organizacyjne sektora finansów publicznych

nieposiadające osobowości prawnej, które

pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu,

a pobrane dochody odprowadzają na rachunek

odpowiednio dochodów budżetu państwa albo

budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

2. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu

określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę

i przedmiot działalności.

3. Podstawą gospodarki finansowej jednostki

budżetowej jest plan dochodów i wydatków,

zwany dalej „planem finansowym jednostki

budżetowej”.

Art. 12.

1. Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych ustaw,

tworzą, łączą i likwidują:

1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych,

wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie

odrębnych ustaw – państwowe jednostki budżetowe;

2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego

– gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki

budżetowe.

2. Tworząc jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w

ust. 1, nadaje jej statut, chyba że odrębne ustawy

stanowią inaczej, oraz określa mienie przekazywane tej

jednostce w zarząd.

3. Likwidując jednostkę budżetową, organ, o którym mowa

w ust. 1, określa przeznaczenie mienia znajdującego się

w zarządzie tej jednostki, z zastrzeżeniem ust. 7. W

przypadku państwowej jednostki budżetowej decyzja o

przeznaczeniu tego mienia jest podejmowana w

porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu

Państwa.

4. Z zastrzeżeniem ust. 7, należności i zobowiązania

likwidowanej:

1) państwowej jednostki budżetowej – przejmuje

organ, który podjął decyzję o likwidacji;

2) gminnej, powiatowej lub wojewódzkiej jednostki

budżetowej – przejmuje urząd odpowiedniej

jednostki samorządu terytorialnego.

5. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia

jednostek budżetowych.

6. Likwidując jednostkę budżetową, organ, o którym

mowa w ust. 1, może postanowić o utworzeniu

jednostki o innej formie organizacyjno-prawnej.

7. W przypadku, o którym mowa w ust. 6, organ

może również zdecydować o przejęciu należności i

zobowiązań likwidowanej jednostki budżetowej

przez nowo utworzoną jednostkę.

Art. 13.

1. Prezes Rady Ministrów może utworzyć jednostkę

budżetową realizującą zadania na rzecz

administracji rządowej.

2. Prezes Rady Ministrów, tworząc jednostkę

budżetową, o której mowa w ust. 1, określi zakres

realizowanych przez nią zadań.

3. Jednostka budżetowa, o której mowa w ust. 1,

podlega Prezesowi Rady Ministrów albo

wskazanemu przez niego ministrowi lub

kierownikowi urzędu centralnego.

Organy władzy publicznej

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 7.

Organy władzy publicznej działają na podstawie i w

granicach prawa.

Art. 10.

1. Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na

podziale i równowadze władzy ustawodawczej,

władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.

2. Władzę

ustawodawczą sprawują

Sejm i Senat,

władzę

wykonawczą

Prezydent Rzeczypospolitej

Polskiej i Rada Ministrów, a władzę

sądowniczą

sądy

i trybunały.

Do organów tych zalicza się ponadto ;

• Organy władzy wykonawczej

takie jak;

ministrowie, kierownicy urzędów centralnych,
wojewodowie

• Organy władzy konstytucyjnej

(NIK, rzecznik praw

obywatelskich, KRRiT)

• A także bezpośrednio wymienione w Konstytucji

RP - Generalny Inspektorat Ochrony Danych
Osobowych, Krajowe Biuro Wyborcze , IPN, PIP
itp..

Konstytucja RP do organów władzy publicznej zalicza

także

• Samorząd terytorialny (art.163)
Jednostkami sektora finansów publicznych są

wszystkie jednostki samorządu terytorialnego –
gminy, powiaty, województwa samorządowe i ich
organy (rady i zarządy)

Do organów tych Ustawa… włącza także - spółki

prawa handlowego - utworzone przez jednostki
samorządu terytorialnego lub z ich
przeważającym udziałem kapitałowym – mogą
one działać w sferze użyteczności publicznej lub
też poza nią lecz w ściśle określonych ramach

Państwowa osoba prawna – Kodeks cywilny

Art. 33.

Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki
organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają
osobowość prawną.

Art. 40.

§ 1. Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za

zobowiązania państwowych osób prawnych, chyba że przepis

odrębny stanowi inaczej. Państwowe osoby prawne nie

ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania Skarbu Państwa.

§ 2. W razie nieodpłatnego przejęcia, na podstawie

obowiązujących ustaw, określonego składnika mienia od

państwowej osoby prawnej na rzecz Skarbu Państwa, ten

ostatni odpowiada solidarnie z osobą prawną za

zobowiązania powstałe w okresie, gdy składnik stanowił

własność danej osoby prawnej, do wysokości wartości tego

składnika ustalonej według stanu z chwili przejęcia, a według

cen z chwili zapłaty.

§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do

odpowiedzialności jednostek samorządu terytorialnego i

samorządowych osób prawnych.

Skarb Państwa

• Państwowa osoba prawna
• Bardzo niejednoznaczne określenie
- Odpowiednik państwa
- Zarządca skarbu publicznego
- Tradycyjny fiskus
- Osoba prawna działająca w imieniu

państwa

Skarb państwa

• Realizuje zadania państwa lecz w obrocie prawnym

występuje w roli prywatnoprawnej – właściciela
,który

włada

, korzysta i rozporządza majątkiem

państwowym

• Może prowadzić samodzielną działalność

gospodarczą poprzez jednostki organizacyjne , które
nie mają odrębnej osobowości prawnej (jednostki i
zakłady budżetowe) oraz w formie jednosoobowych
spółek skarbu państwa lub spółek z jego udziałem

• Może realizować funkcje gospodarcze poprzez

udziały kapitałowe w funduszach powierniczych i w
fundacjach.