RYSUNEK

TECHNICZN

Y

BUDOWLAN

Y

Wykłady dla

studentów

kierunku

budownictwo

Wojskowa Akademia
Techniczna

Opracował : dr inż. W.

Młodożeniec

Wydział Inżynierii Lądowej i

Geodezji

Warszawa 2010

WYMIAROWANIE

PODSTAWY PRAWIDŁOWEGO WYMIAROWANIA

Istotą rysunku technicznego jest prawidłowe odwzorowanie

elementu

i jego zwymiarowanie (podanie liczbowych wartości

określających wymiary elementu lub jego części).

Wymiarowanie powinno spełniać następujące
wymagania:

 podajemy tylko niezbędne dane,
 na tym samym arkuszu dane są podawane
jednokrotnie,
 dane podajemy w sposób jednoznaczny.

1500

1500

0,6

900

1

,0

0

0

5

5

0

,5

4

5

0

Czy wszystko jest tu zgodne z zasadami ?

1

Powtórzenie
wymiaru

2

Niejednoznaczność

3

Ewidentne błędy

3

1

1

2

PODSTAWY PRAWIDŁOWEGO WYMIAROWANIA

Poziom szczegółowości (liczba wymiarów i
opis) rysunku dostosowuje się do etapu
opracowania dokumentacji technicznej i
do rodzaju rysunku.

 na schematach rozmieszczania elementów i
rysunkach
zestawieniowych należy podawać wymiary
podstawowe
(np. wymiary siatki projektowej),
 na rysunkach roboczych elementów lub szczegółów

- wymiary niezbędne do jednoznacznego i
dokładnego
odtworzenia elementu w rzeczywistości.

LINIE WYMIAROWE

Wymiarowanie i opisywanie elementów wykonuje się za
pomocą:

- linii wymiarowych,
- pomocniczych linii
wymiarowych,

- znaków ograniczenia,
- liczb i symboli.

LINIE WYMIAROWE

 Linie wymiarowe

kreśli się linią cienką ciągłą, w miarę

możliwości na zewnątrz obrysu przedmiotu i zawsze
równolegle
do wymiarowanej długości.
 Linie wymiarowe zakończone są znakami
ograniczenia.
 Odstęp między równoległymi liniami wymiarowymi
powinien
być jednakowy i nie mniejszy niż 7 mm.
 Odstęp między linią wymiarową a linią zarysu nie
powinien być
mniejszy niż 10 mm i zależny od podziałki rysunku
oraz od
posiadanego miejsca.
 Linie wymiarowe nie powinny się przecinać. Należy
też unikać
przecinania linii wymiarowych pomocniczymi liniami
odniesienia
i innymi liniami.

POMOCNICZE LINIE WYMIAROWE

 Pomocnicze linie wymiarowe rysuje się linią ciągłą
cienką,
przeciągając je 2 - 4 mm poza odpowiadające im
linie
wymiarowe.

 Pomocnicze linie wymiarowe

są zazwyczaj

przedłużeniem
wymiarowanych krawędzi elementu.

 W rysunku budowlanym dopuszcza się
niedoprowadzanie
pomocniczej linii wymiarowej do linii zarysu, a w
razie
przedstawienia zarysu przedmiotu linią cienką, nie
należy jej
doprowadzać do zarysu przedmiotu.

ZNAKI OGRANICZENIA LINII

WYMIAROWYCH

kreski

kółko – początek linii

wymiarowej

groty

Uwaga:

Wielkość znaków ograniczenia powinna być
proporcjonalna do wielkości rysunku !

ZNAKI OGRANICZENIA LINII WYMIAROWYCH

Gdy na wspólnej linii wymiarowej brak jest miejsca
na groty, dopuszcza się zastąpienie grotów
kreskami lub kropkami
(z wyjątkiem pozycji skrajnych).

Jako znaków ograniczania na schematach
statycznych

nie należy stosować grotów

, gdyż

strzałka oznacza siłę skupioną.

LINIE ODNIESIENIA

 Linie odniesienia rysuje się linią
cienką ciągłą.

 Linie odniesienia wykorzystywane są np.
do
bezpośredniego opisu rysunku, opisania
pozycji
obliczeń itp.

 Podanie wymiarów boków prostokąta
realizuje
się linią odniesienia zakończoną grotem
(w pierwszej kolejności podaje się
wymiar boku,
którego dotyka strzałka linii
odniesienia).

 Linie odniesienia stosuje się także wtedy,
gdy
skala rysunkowa uniemożliwia opisanie
i wymiarowanie elementu na liniach
wymiarowych.

LINIE ODNIESIENIA

 Na liniach odniesienia oznacza się także rzędne
poziomów.
Odniesione do poziomu zerowego budowli wartości
rzędnych
poziomów podaje się w metrach z dokładnością do
trzech
miejsc po przecinku.

LINIE ODNIESIENIA

Oznaczenie poziomu „zero”
- bazy

Podanie wysokości bazy
- poziomu „zero”

LICZBY WYMIAROWE

 Wszystkie liczby wymiarowe na całym arkuszu
rysunkowym
powinny mieć tę samą wysokość, zależną od formatu
arkusza.

 Liczby wymiarowe umieszcza się
nad
linią wymiarową, w miarę
możliwości
w pobliżu jej środka, lub nad linią

odniesienia.

 Liczby wymiarowej nie
powinno się
przecinać żadnymi liniami.
Linie
kreskowania, osie symetrii i
linie
zarysu należy przerwać w
miejscu
występowania liczby
wymiarowej .

LICZBY WYMIAROWE

 W przypadku wymiarów
ustawionych
szeregowo, liczby wymiarowe
można
umieszczać na przemian nad i
pod linią
wymiarową lub nad linią
odniesienia

 Zależnie od nachylenia linii
wymiarowych, liczby
wymiarowe
wpisuje się w sposób
umożliwiający
ich odczytanie od dołu lub od
prawej
strony rysunku

LICZBY WYMIAROWE

 W razie podania liczby wymiarowej
niezgodnej
z wymiarami liniowymi rysunku
wykonanego
w danej podziałce – liczbę tą należy
podkreślić.

 Gdy na rysunku występują elementy
różniące się między sobą tylko
niektórymi
wymiarami, należy je przedstawić na
jednym
rysunku elementu, a wymiary wpisać
w
odpowiedniej liczbie wariantów,
oznaczając
je nawiasami

lub….

Wymiary wpisuje
się
w tabelce wraz ze
specyfikacją
elementów

LICZBY WYMIAROWE

 Wymiary liniowe (podawane w mm lub m) opisywane są
liczbami
wymiarowymi bez podawania jednostki miary, gdy na tym
samym
arkuszu rysunkowym wszystkie są jednego miana, np. w
mm.

 Jeżeli trzeba podać wymiary w innych jednostkach miary
niż
większość wymiarów na danym arkuszu rysunkowym lub
wszystkie
wymiary są podane w innych jednostkach niż mm lub m,
to przy tych
liczbach wymiarowych podaje się jednostki miary.

 Rysunki podające informacje o usytuowaniu obiektów
wymiaruje się
w metrach z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

 Rzuty budynków, rysunki konstrukcji budowlanych,
rysunki
architektoniczne należy wymiarować w mm lub w m.