ANALIZA
JAKOŚCIOWA
III I IV GRUPY
ANIONÓW

III GRUPA ANIONÓW

III GRUPA ANIONÓW

- SO

- SO

3

3

2-

2-

jon siarczanowy

jon siarczanowy

-CO

-CO

3

3

2-

2-

jon węglanowy

jon węglanowy

-C

-C

2

2

O

O

4

4

2-

2-

jon szczawianowy

jon szczawianowy

-BO

-BO

2

2

2-

2-

jon boranowy

jon boranowy



Podobnie jak aniony II grupy tworzą z

Podobnie jak aniony II grupy tworzą z

Ag+

Ag+

osady

osady

rozpuszczalne w rozcieńczonym

rozpuszczalne w rozcieńczonym

kwasie azotowym

kwasie azotowym

.

.

Jednak w przeciwieństwie do anionów II grupy tworzą

Jednak w przeciwieństwie do anionów II grupy tworzą

białe osady z

białe osady z

Ba2+

Ba2+

.

.

W środowisku kwaśnym

W środowisku kwaśnym

CO

CO

3

3

2-

2-

bardzo intensywnie

bardzo intensywnie

rozkłada się z wydzieleniem

rozkłada się z wydzieleniem

dwutlenku węgla

dwutlenku węgla

, który

, który

zmętnia

zmętnia

wode wapienną

wode wapienną

. Wydzielający się gaz nie ma

. Wydzielający się gaz nie ma

zapachu. Ze względu na dużą intensywność rozkładu

zapachu. Ze względu na dużą intensywność rozkładu

tworzą się bąbelki i może dojść nawet do powstania

tworzą się bąbelki i może dojść nawet do powstania

piany.

piany.

SO

SO

3

3

2-

2-

również rozkładają się w środowisku kwaśnym z

również rozkładają się w środowisku kwaśnym z

wydzieleniem

wydzieleniem

dwutlenku siarki

dwutlenku siarki

, jednak zachodzi to

, jednak zachodzi to

znacznie wolniej.

znacznie wolniej.

Dwutlenek siarki

Dwutlenek siarki

ma ostry, duszący

ma ostry, duszący

zapach.SO

zapach.SO

3

3

2-

2-

odbarwia MnO

odbarwia MnO

4-

4-

utleniając się doSO

utleniając się doSO

4

4

2-

2-

.

.

JON SO

JON SO

3

3

2-

2-

Analiza jakościowa:

Analiza jakościowa:

Reakcja z jonami Ag

Reakcja z jonami Ag

+

+

2Ag

2Ag

+

+

+SO

+SO

3

3

2-

2-





AgSO

AgSO

3

3

AgSO

AgSO

3

3

+SO

+SO

3

3

2-

2-





2AgSO

2AgSO

3

3

-

-

Jony Ag+ wytrącają biały osad siarczanu srebra, łatwo

Jony Ag+ wytrącają biały osad siarczanu srebra, łatwo

rozpuszczalnego w nadmiarze siarczynów. AgS

rozpuszczalnego w nadmiarze siarczynów. AgS

O

O

3

3

rozpuszcza się w HNO

rozpuszcza się w HNO

3

3

,CH

,CH

3

3

COOH i NH

COOH i NH

4

4

OH

OH

Reakcja z jonami Ba

Reakcja z jonami Ba

2+

2+

Ba

Ba

2+

2+

+SO

+SO

3

3

2-

2-





BaSO

BaSO

3

3

Jony Ba2+ wytrącają biały osad BaSO

Jony Ba2+ wytrącają biały osad BaSO

3

3

. Osad ten

. Osad ten

rozpuszcza się w rozcieńczonym HNO

rozpuszcza się w rozcieńczonym HNO

3

3

Reakcja z jonami Sr

2+

Sr

2+

+ SO

32-

 SrSO

3

Jony Sr2+ wytrącają biały osad siarczanu strontowego,

nie rozpuszczalny w CH

3

COOH

Reakcja z KMnO

4

2MnO

4-

+5SO

32-

+H

+

5SO

42-

+2Mn

2+

+3H

2

O

Roztwór nadmanganianu potasowego odbarwia się pod

wpływem jony SO

32-

utleniając go do jonów SO

42-

Reakcja z wodą jodową (I2 w KI)

I

2

+ SO

32-

+H

2

O 2I

-

+SO

42-

+2H

+

Następuje odbarwienie wody jodowej

JON CO

JON CO

3

3

2-

2-



Analiza jakościowa:

Analiza jakościowa:

Reakcja z azotanem (V) srebra:

Reakcja z azotanem (V) srebra:



Azotan (V) srebra tworzy z jonami

Azotan (V) srebra tworzy z jonami

węglanowymi biały osad, który z

węglanowymi biały osad, który z

czasem ciemnieje (szybciej po

czasem ciemnieje (szybciej po

ogrzaniu), ze względu na rozkład

ogrzaniu), ze względu na rozkład

węglanu srebra, z utworzeniem

węglanu srebra, z utworzeniem

brunatnego tlenku srebra:

brunatnego tlenku srebra:

Reakcja z chlorkiem baru

(NH

4

)

2

CO

3

+BaCl

2

 BaCO

3

+ 2NH

4

Cl

Powstaje biały osad węglanu baru (III)

Reakcja z chlorowodorem

(NH

4

)

2

CO

3

+2HCl  H

2

O +CO

2

+2NH

4

Cl

Uwalnia się dwutlenek węgla, który powoduje

zmętnienie wody wapiennej lub wody barytowej na
skutek wytrącenia się osadu CaCO

3

lub BaCO

3

Reakcja z kwasem siarkowym (VI):

Reakcja z kwasem siarkowym (VI):



Kwas siarkowy (VI) rozkłada węglany

Kwas siarkowy (VI) rozkłada węglany

z wydzieleniem dwutlenku węgla

z wydzieleniem dwutlenku węgla

(roztwór perli się).

(roztwór perli się).

JON C

JON C

2

2

0

0

4

4

2-

2-

Analiza jakościowa

Reakcja z azotanem (V) srebra (III)

K

2

C

2

O

4

+2AgNO

3

 Ag

2

C

2

C

4

+2KNO

3

Wytrąca się biały serowaty osad szczawianu srebra,

rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO

3

i NH

4

OH

Reakcja z chlorkiem baru (II)

K

2

C

2

O

4

+BaCl

2

 BaC

2

O

4

+2KCl

Wytrąca się biały osad szczawianu barowego ,

łatwo rozpuszczalny w rozcieńczonym HNO

3

i

NH

4

OH, w dużej ilości w CH

3

COOH i H

2

C

2

O

4

podczas gotowania.

Reakcja z jonami Ca2+

Ca

2+

+ C

2

O

42-

 CaC

2

O

4

Wytrąca się biały osad szczawianu wapniowego,

rozpuszczalny w kwasach mineralnych, nie
rozpuszczalny w CH

3

COOH, H

2

C

2

O

4

i (NH

4

)

2

C

2

O

4

Reakcja z KMnO

4

2MnO

4-

+5C

2

O

42-

+16H

+

10CO

2

+2Mn

2+

+H

2

O

W roztworze zakwaszonym utlenia na gorąco C

2

O

42-

do

CO

2

. przy tej reakcji następuje charakterystyczne

wydzielanie pęcherzyków CO

2

.

JON BO

JON BO

2

2

2-

2-

Analiza jakościowa

Reakcja z azotanem srebra

NaBO

2

+ AgNO

3

 AgBO

2

+ NaNO

3

Wytrąca się biały osad metaboranu srebra,

rozpuszczalny w HNO

3

i NH

4

OH

.

2AgBO

2

+ 3H

2

O  Ag

2

O + 2H

3

BO

3

Powstaje brunatny osad

Reakcja z chlorkiem baru

2KBO

2

+BaCl

2

 Ba(BO

2

)

2

+ 2KCl

Wytrąca się biały osad metaboranu barowego,

rozpuszczalny w rozcieńczonych kwasach

mineralnych.

Zabarwienie płomienia. Lotne sole boru zabarwiają

płomień na zielono.

IV GRUPA ANIONÓW

IV GRUPA ANIONÓW

-S

-S

2

2

O

O

3

3

2-

2-

jon tiosiarczanowy

jon tiosiarczanowy

-PO

-PO

4

4

3-

3-

jon fosforanowy

jon fosforanowy

-AsO

-AsO

4

4

3-

3-

jon arsenianowy

jon arsenianowy

JON S

JON S

2

2

0

0

3

3

2-

2-

Analiza jakościowa

Reakcja z azotanem srebra (III)

Na

2

S

2

O

3

+ 2AgNO

3

 Ag

2

S

2

O

3

+ 2NaNO

3

Ag

2

S

2

O

3

+ H

2

O  Ag

2

S +H

2

SO

4

Ag

2

S

2

O

3

+2Na

2

S

2

O

3

 Na

4

[Ag

2

(S

2

O

3

)

3

]

Wytrąca się początkowo biały osad tiosiarczanu srebra,

który szybko żółknie i czernieje, tworząc ostatecznie
czarny siarczek srebra.

Osad Ag

2

S

2

O

3

rozpuszcza się w nadmiarze Na

2

S

2

O

3

Reakcja z chlorkiem Baru

Na

2

S

2

O

3

+BaCl

2

 BaS

2

O

3

+2NaCl

Wytrąca się biały krystaliczny osad tiosiarczanu

barowego, rozpuszczalny w gorącej wodzie i
rozcieńczonych HCl i HNO

3

. podczas rozp wydziela się

siarka.

Roztwór nadmanganianu potasowego KMnO

4

utlenia jon S

2

O

32-

w środowisku kwaśnym do

jonów SO

42-

a w środowisku zasadowym do

S

4

O

62-

Jod utlenia tiosiarczan do czterotionianu:

2S

2

O

32-

+ I

2

 S

4

O

62-

+2I

-

JON PO

JON PO

4

4

3-

3-



Analiza jakościowa:

Analiza jakościowa:

Reakcja z azotanem (V) srebra:

Reakcja z azotanem (V) srebra:



Azotan (V) srebra wytrąca z obojętnych

Azotan (V) srebra wytrąca z obojętnych

roztworów zawierających jon

roztworów zawierających jon

wodoroortofosforanowy (V) żółty osad

wodoroortofosforanowy (V) żółty osad

ortofosforanu (V) srebra.

ortofosforanu (V) srebra.

Osad łatwo rozpuszcza się w kwasie azotowym (V), kwasie octowym
i wodzie amoniakalnej

Reakcja charakterystyczna:

Reakcja charakterystyczna:

Reakcją charakterystyczną jonu

Reakcją charakterystyczną jonu

ortofosforanowego (V) jest powstanie żółtego

ortofosforanowego (V) jest powstanie żółtego

osadu molibdenianofosforanu (V)

osadu molibdenianofosforanu (V)

amonowego w reakcji z mieszaniną

amonowego w reakcji z mieszaniną

molibdenową. Mieszanina molibdenowa jest

molibdenową. Mieszanina molibdenowa jest

to roztwór molibdenianu amonowego

to roztwór molibdenianu amonowego

zakwaszany stężonym kwasem azotowym

zakwaszany stężonym kwasem azotowym

(V).

(V).

Reakcja z mieszaniną magnezową

HPO

43-

+ Mg

2+

+ NH

4

OH MgNH

4

PO

4

+H

2

O

Powstaje biały krystaliczny osad

ortofosforanu magnezowoamonowego

JON AsO

JON AsO

4

4

2-

2-

Reakcja z jonami Ag+

Reakcja z jonami Ag+

3Ag

3Ag

+

+

+ AsO

+ AsO

4

4

2-

2-





Ag

Ag

3

3

AsO

AsO

4

4

Wytrąca się czekoladowobrunatny osad arsenianu

Wytrąca się czekoladowobrunatny osad arsenianu

srebra, osad rozpuszcza się w HNO

srebra, osad rozpuszcza się w HNO

3

3

, CH

, CH

3

3

COOH i

COOH i

NH

NH

4

4

OH

OH

Reakcja z jonami Ba2+

Reakcja z jonami Ba2+

Wytrąca się biały osad BaHAsO

Wytrąca się biały osad BaHAsO

4

4

lub

lub

Ba

Ba

3

3

(AsO

(AsO

4

4

)

)

2

2

Reakcja z (NH

4

)

2

MoO

4

Na

3

AsO

4

+12(NH

4

)

2

MoO

4

+24HNO

3



21NH

4

NO

3

+(NH

4

)

3

As(Mo

3

O

10

)

4

+3NaNO

3

+

12H

2

O

Roztwór molibdenianu amonowego w

nadmiarze stężonego HNO

3

wytrąca żółty

osad molibdenianoarsenianu amonowego.

Reakcja z mieszaniną

magnezową

AsO

43-

+Mg

2+

+NH4

+

 MgNH

4

AsO

4

Wytrąca się biały krystaliczny osad arsenianu

magnezowoamonowego