Organizacja i zarządzanie

Przywództwo w organizacji

Medycyna
Ratunkowa
I rok studia
licencjackie
2006/2007 r.

ćwiczenie 2

2

Przywództwo – zakres wiedzy

1.

Przywództwo, teorie przywództwa, źródła

władzy

2.

Funkcje i umiejętności kierownicze

3.

Style kierowania

4.

Stanowiska kierownicze w ochronie

zdrowia

a)

Kwalifikacje

b)

Procedury powoływania

c)

Pozycja dyrektora

ćwiczenie 2

3

Źródła i podręczniki



Internet



Stoner J.A.F., Wankel C.: Kierowanie. PWE. PWE
2000



Shortell SM, Kaluzny AD: Podstawy
zarządzania opieką zdrowotną. Vesalius 2001



Sikorski Cz.: Podstawy organizacji i
zarządzania. IMP 1994



Przepisy prawne

ćwiczenie 2

4

Przywództwo



Proces



w którym jednostka świadomie



usiłuje wpłynąć



na inną jednostkę lub grupę



w celu osiągnięcia jakiegoś celu

ćwiczenie 2

5

Hierarchia



Rozpiętość kierowania – liczba osób i
działów podlegających bezpośrednio
jednemu kierownikowi

–

Struktury wysmukłe – wiele szczebli pośrednich

–

Struktury płaskie – 1 – 2 szczeble pośrednie



Linie podporządkowania – powiązania
określające kto komu podlega



Hierarchia

ćwiczenie 2

6

Teorie przywództwa (1)



Asymetria w relacjach władzy



Koncepcja mechanistyczna



Kierownik: stawia cele, sprawuje
kontrolę, ponosi odpowiedzialność



Podwładni – narzędzia w realizacji celów

ćwiczenie 2

7

Władza i autorytet



Wywieranie wpływu na innych,
doprowadzanie do zmiany postaw lub
zachowań

ćwiczenie 2

8

Teorie przywództwa (2)



Koncepcja organiczna



Kierownik: „mózg”, „głowa”



Podwładni: organy zdolne do
skomplikowanych ale rutynowych
działań

ćwiczenie 2

9

Teorie przywództwa (3)



Koncepcja organiczna



Kierownik: „mózg”, „głowa”



Podwładni: organy zdolne do
skomplikowanych ale rutynowych
działań

ćwiczenie 2

1
0

Teorie przywództwa (4)



Skutki (w obu koncepcjach)



Centralizacja



Przeciążenie decyzyjne kierowników



Rozbudowanie hierarchii organizacyjnej



Wydłużenie czasu podejmowania decyzji



Dominacja komunikacji pionowej (na potrzeby

władzy)



Negatywne skutki – zwłaszcza w niestabilnym

otoczeniu

ćwiczenie 2

1
1

Teorie przywództwa (5)



Zarządzanie partycypacyjne



Delegowanie uprawnień decyzyjnych



Dzielenie się władzą

–

Zarządzanie przez cele

–

Ringi

–

Koła jakości



Decyzje powinny być podejmowane tam,
gdzie są podejmowane z największą
znajomością rzeczy

ćwiczenie 2

1
2

Teorie przywództwa (6)



Zarządzanie partycypacyjne



Konsekwencje



Zmiana relacji między kierownikiem a
podwładnymi



Liczy się:

–

pełne wykorzystywanie możliwości pracowników

–

zdolność definiowania problemów,

–

dostrzegania szans

–

komunikacji społecznej

ćwiczenie 2

1
3

Teorie przywództwa (7)



Przywództwo charyzmatyczne

(zarządzanie transformacyjne)



Relacje emocjonalne



Akceptacja i silna identyfikacja

podwładnych z osobą kierownika



Integrowanie pracowników wokół norm i

wartości



Mit heroicznego lidera

ćwiczenie 2

1
4

Teorie przywództwa (8)



W strukturach sieciowych



Tymczasowość i zmienność funkcji
kierowniczych



Rezygnacja z zasady hierarchii –
poziomy przepływ informacji



Demokratyzacja wizji i decyzji –
ograniczenie zakresu władzy kierownika

ćwiczenie 2

1
5

Źródła władzy -

POTENCJALNE



Władza nagradzania (mogę nagrodzić

dobrym zadaniem)



Władza wymuszania (mogę ukarać)



Władza z mocy prawa (autorytet

formalny „w dół” i „w górę”)



Władza ekspercka (szczególna wiedza

szefa)



Władza odniesienia (naśladuję szefa)

ćwiczenie 2

1
6

Autorytet



Jedna z postaci władzy rozumiana jako
zdolność sprawowania władzy w wyniku
dysponowania określonymi wartościami
np. wiedzą lub stanowiskiem



Autorytet formalny

–

Pogląd klasyczny – władza jest
przekazywana z góry na dół

–

Założenie przyzwolenia

ćwiczenie 2

1
7

Władza



Władza liniowa – bezpośrednia
odpowiedzialność za osiąganie celów przez
organizację



Władza sztabowa – usługi na rzecz
kierowników liniowych



Władza funkcjonalna – prawo sprawowania
kontroli przez członków zespołów sztabowych
nad czynnościami innych działów odpowiednio
do zakresu odpowiedzialności tych działów

ćwiczenie 2

1
8

Kierowanie



Kierowanie – realizowanie czegoś za

pośrednictwem innych ludzi



Dyrektor – ktoś kto pracuje przy pomocy innych

ludzi (sam „nic nie robi”)



Kierowanie jest to proces

planowania, organizowania,

przewodzenia i kontrolowania

działalności członków organizacji

oraz wykorzystania wszystkich

innych jej zasobów dla osiągnięcia

ustalonych celów

.

ćwiczenie 2

1
9

PLANOWANIE



Planowanie – kierownik z góry
obmyśla cele i działania.



Działania te są zazwyczaj oparte na:

•

Metodzie

•

Planie

•

Logice

ćwiczenie 2

2
0

Organizowanie



Kierownik koordynuje ludzkie i
materialne zasoby organizacji



Efektywność organizacji zależy od
umiejętności gospodarowania zasobami dla
osiągania celów



Im bardziej zintegrowana i skoordynowana
praca organizacji tym większe jej efekty



„Armia baranów pod wodzą lwa pokona armię
lwów pod wodzą barana”

ćwiczenie 2

2
1

Przewodzenie



Kierownik kieruje podwładnymi,
wpływa na nich, doprowadza do
realizacji przez nich zadań



Kierownik powinien ułatwiać pełne
wykorzystanie możliwości swoich
pracowników



Odpowiednia atmosfera w pracy

ćwiczenie 2

2
2

Kontrolowanie



Kierownik zapewnia by organizacja
zmierzała we właściwym kierunku



Jeśli część organizacji podąża w
kierunku niewłaściwym – kierownik
winien wykryć przyczyny i poprawić
sytuację

ćwiczenie 2

2
3

Style kierowania - kryteria



Sposób podziału władzy organizacyjnej
między przełożonym a podwładnymi



Dominujący rodzaj bodźców
stosowanych przez przełożonego



Główny przedmiot zainteresowania
przełożonego

ćwiczenie 2

2
4

Style kierowania



Autokratyczny



Demokratyczny



Nieingerujący

ćwiczenie 2

2
5

Styl autokratyczny



Całość władzy w ręku kierownika



Kierownik samodzielnie rozstrzyga o
wszystkich sprawach (nawet najbardziej
szczegółowych)

ćwiczenie 2

2
6

Styl demokratyczny



Kierownik zostawia swobodę
podwładnym



Przyznaje prawo decyzji podwładnym

ćwiczenie 2

2
7

Styl nieingerujacy



Kierownik unika podejmowania decyzji



Przekazuje całkowicie lub prawie
całkowicie uprawnienia podwładnym

ćwiczenie 2

2
8

Dominujący rodzaj bodźców



Teoria X i Y McGregora



Teoria X – człowiek jest leniwy, trzeba
go poganiać



Teoria Y – człowiek odczuwa naturalną
potrzebę pracy



Konsekwencje

ćwiczenie 2

2
9

Typy przywódców



Siłacz (kary i strach)



Kontrahent (wymiana, handel)



Wizjoner (atrakcyjne cele)



Superlider (usamodzielnianie
podwładnych)

ćwiczenie 2

3
0

Typy technik przywództwa



Strach



Charyzma



Kompetencja

umiejętności techniczne,

interpersonalne, polityczne)



Perswazja

– legitymizacja władzy kierownika,

racjonalność wymagań



Komunikacja

: interakcje, wykorzystanie

możliwie wszystkich kanałów
komunikacyjnych

ćwiczenie 2

3
1

Przedmiot zainteresowań

kierownika



Zadania



Ludzie

ćwiczenie 2

3
2

Skuteczny podwładny



ZROZUMIEĆ KIEROWNIKA



Zrozumieć istotę organizacji

ćwiczenie 2

3
3

Kierownik - role



Polityk



Dyplomata



Symbol



Podejmowanie trudnych decyzji



Sprzeczne role – różne „kostiumy”

ćwiczenie 2

3
4

Efektywność kierownika



Sprawność (umie właściwie działać)



Skuteczność (wybiera właściwe cele)



Żaden stopień sprawności nie
równoważy braku skuteczności

ćwiczenie 2

3
5

Rodzaje kierowników



Kierownik pierwszej linii – najniższy
szczebel, nadzoruje tylko pracowników



Kierownik średniego szczebla – kieruje
innymi kierownikami, może być kilka
szczebli zarządzania na „średnim
szczeblu”



Kierownik najwyższego szczebla –
dyrketor naczelny, prezes, prezydent

ćwiczenie 2

3
6

Rodzaje kierowników



Kierownik funkcjonalny – odpowiada tylko za

jeden rodzaj działalności

–

Produkcja

–

Marketing

–

Sprzedaż

–

Finanse



Kierownik ogólny – nadzoruje całą jednostkę

–

Przedsiębiorstwo

–

Wydział

–

Filia

ćwiczenie 2

3
7

Umiejętności i role

kierownicze



Umiejętności techniczne („zna się na
rzeczy”)



Umiejętności społeczne (współpraca z
innymi ludźmi, ich rozumienie,
motywowanie)



Umiejętności koncepcyjne (koordynacja
i integracja wszystkich interesów i
działalności organizacji)

ćwiczenie 2

3
8

Umiejętności i role

kierownicze



Niższe szczeble – najważniejsze są
umiejętności techniczne, dominuje
nadzorowanie



Najwyższe szczeble – najważniejsze są
umiejętności koncepcyjne, dominuje
planowanie



Wszystkie szczeble – najważniejsze są
umiejętności społeczne

ćwiczenie 2

3
9

Role kierownicze (1)



Interpersonalne

–

Reprezentacja

–

Przywódca (zatrudnia, motywuje)

–

Łącznik (wewnątrz i poza organizacją)

ćwiczenie 2

4
0

Role kierownicze (2)



Informacyjne

–

Monitor (szuka informacji)

–

Upowszechniający (przekazuje
podwładnym)

–

Rzecznik (przekazywanie poza
organizację)

ćwiczenie 2

4
1

Role kierownicze (3)



Decyzyjne

–

Przedsiębiorca (udoskonala swoją
jednostkę)

–

Przeciwdziała zakłóceniom

–

Rozdziela zasoby

–

Negocjator

ćwiczenie 2

4
2

Cechy skutecznego

kierownika



Potrzeba kierowania

–

Czerpie zadowolenie z kierowania



Potrzeba władzy

–

Wywiera wpływ poprzez wykorzystanie swojej
wiedzy i umiejętności (nie autorytet
stanowiska)



Zdolność empatii

–

Rozumie i umie postępować z reakcjami
emocjonalnymi członków organizacji

ćwiczenie 2

4
3

Teoria organizacji i

zarządzania



Szkoła behawioralna – organizacja to
ludzie



Psychologia przemysłowa



Human relations

–

złożone przyczyny wzrostu wydajności
pracy, (Elton Mayo),

–

koncepcja nieformalnych grup roboczych

ćwiczenie 2

4
4

Teoria organizacji i

zarządzania



Szkoła ilościowa

–

Mieszany zespół specjalistów z odpowiednich
dziedzin

–

Analiza problemu

–

Model matematyczny symulujący problem
(możliwie wszystkie czynniki wpływające na
problem, wzajemne związki między
czynnikami



Teoria decyzji

ćwiczenie 2

4
5

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA

z dnia 17 maja 2000 r. w sprawie wymagań, jakim

powinny odpowiadać osoby na stanowiskach

kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej

określonego rodzaju



Przechodzimy do pełnego tekstu
oryginalnego

ćwiczenie 2

4
6

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 28

maja 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie

wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na

stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki

zdrowotnej określonego rodzaju

Na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o

zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z późn.

zm.2)) zarządza się, co następuje:

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2000 r. w

sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać osoby na

stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej

określonego rodzaju

(Dz. U. Nr 44, poz. 520) w § 13 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2. Osoba, o której mowa w ust. 1, obowiązana jest uzupełnić

wymagane kwalifikacje w okresie 6 lat od dnia wejścia w życie

rozporządzenia.”.

§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 7 czerwca 2003 r.

Minister Zdrowia: L. Sikorski

ćwiczenie 2

4
7

I teraz wszystko jest już

proste



Dziękuję za uwagę