Definicja maszyny

Według Dyrektywy UE „maszyna” to:



zespół, wyposażony lub przeznaczony do

wyposażenia w mechanizm napędowy inny niż

bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub

zwierzęcych, składający się ze sprzężonych części lub

elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje

ruch, połączonych w całość mającą konkretne

zastosowanie,



zespół sprzężonych części lub elementów, z których

przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych

wcałość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, a

którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie

wykorzystanie siły ludzkich mięśni,

Przegląd techniczny w
budownictwie

Przegląd techniczny w budownictwie



to czynności polegające na sprawdzeniu stanu technicznego budynku oraz
sporządzeniu po ich zakończeniu stosownego protokołu zawierającego
niezbędne informacje o jego stanie technicznym. A więc zgrupowane w
formie uwag spostrzeżenia, co do występujących nieprawidłowości,
uszkodzeń i mankamentów funkcjonalnych obiektu oraz jego otoczenia
(osobno w każdej z występujących branż kontrolnych).
Protokół z wykonanego przeglądu technicznego stanowi, zgodnie z
zakresem kontroli, kompendium wiedzy o stanie technicznym budynku i
poza sformułowanymi uwagami do stanu technicznego wyposażony jest
również w część opisową ujmującą zasady budowy, kompozycję,
charakterystykę materiałową i technologiczną elementów składowych
budynku oraz stanu jego otoczenia.



Przeglądy pięcioletnie budynków są z racji obowiązujących przepisów (patrz
art. 61 i 62 Prawa budowlanego) obowiązkowe i mają charakter okresowy

Przegląd techniczny
maszyny

Przegląd techniczny maszyny to



sprawdzenie stanu technicznego maszyny, urządzenia bądź linii

technologicznej, połączone z regulacją, wymianą olejów, smarów,

filtrów, itd. oraz usuwaniem drobnych usterek,



konserwacja - zabiegi mające na celu utrzymanie maszyny,

urządzenia bądź linii technologicznej w dobrym stanie

technicznym, pozwalającym na prawidłowe i bezpieczne

użytkowanie,



remont –doprowadzenie maszyny, urządzenia bądź linii

technologicznej do prawidłowego stanu technicznego,

zapewniającego poprawną pracę określoną w instrukcji

użytkowania polegający na wymianie części, elementów,

podzespołów. Wyróżnia się remonty bieżące, średnie i kapitalne.



Czynności wykonywane podczas konserwacji, przeglądów i

remontów oraz częstotliwość ich wykonania są opisane w DTR dla

urządzeń

Dokumentacja techniczno-
ruchowa



Dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) zwana

również paszportem maszyny, jest opracowywana

dla każdego urządzenia lub maszyny i powinna

zawierać: charakterystykę techniczną i dane

ewidencyjne, rysunek złożeniowy, wykaz

wyposażenia normalnego i specjalnego, schematy

kinematyczne, elektryczne i pneumatyczne,

schemat funkcjonowania, instrukcję obsługi,

instrukcję użytkowania instrukcję konserwacji i

smarowania, instrukcję bhp normatywy remontowe

wykaz części zamiennych, wykaz faktycznie

posiadanego wyposażenia, wykaz załączonych

rysunków, wykaz części zapasowych.



Dla obrabiarek DTR zawiera:



dane ewidencyjne,



spis rysunków



opis techniczny z określeniem wielkości charakterystycznych obrabiarki i wykazem wyposażenia normalnego i

specjalnego,



opis sposobu transportowania obrabiarki ilustrowany rysunkami wykazującymi miejsca złożenia lin podczas

transportu suwnicą,



opis ustawienia i fundamentowania obrabiarki na stanowisku pracy wraz z rys. fundamentu



opis przyłączenia obrabiarki do sieci elektrycznej oraz jej uziemienia lub zerowania,



opis sposobu czyszczenia obrabiarki przed uruchomieniem,



instrukcję smarowania,



opis przeznaczenia poszczególnych dżwigni, korb, pokręteł, wyłączników itp. opis sposobu uruchomienia

obrabiarki,



szczegółowy opis eksploatacji obrabiarki,



schemat elektryczny ideowy i montażowy



schemat kinematyczny obrabiarki, opis poszczególnych zespołów i mechanizmów obrabiarki wraz z rysunkami



opis wyposażenia normalnego i specjalnego



opis regulacji i usuwania usterek w poszczególnych zespołach i mechanizmach obrabiarki,



określenie cyklu naprawczego oraz uwagi dotyczące konserwacji, przeglądów, remontu bieżącego, remontu

średniego i remontu głównego oraz odbioru technicznego po remontach,



katalog części zamiennych,



karty pomiarów dokładności obrabiarki.



W przedsiębiorstwie, które zakupiło urządzenie lub

maszynę, dokumentację DTR otrzymuje dział głównego

mechanika.



Jeżeli nie zawiera ona oddzielnie wykonanych instrukcji

smarowania i obsługi, to dział głównego mechanika

powinien opracować takie instrukcje na podstawie DTR i

umieścić je na stanowisku pracy.



Dział głównego mechanika opracowuje na podstawie DTR



kartę maszynową, która zawiera:



dane ewidencyjne, czyli nazwę maszyny, typ, nr fabryczny, nr

inwentarzowy, rok budowy, rok ustawienia i miejsce

ustawienia, wielkości charakterystyczne maszyny, rysunek lub

zdjęcie maszyny, wymiary zewnętrzne maszyny u jej masę,

dane dotyczące napędu, dane dotyczące wyposażenia

normalniego i specjalnego, dane eksploatacyjne maszyny.

Przepisy prawa dotyczące przeglądów technicznych
maszyn i urządzeń



DYREKTYWA 2006/42/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I

RADY z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn



Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października

2008 w sprawie zasadniczych wymagań do maszyn (wejście

w życie grudzień 2009)



Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym

(Dz. U. Nr 122, poz. 1321 i z 2002 r. Nr 74, poz. 676)



Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r w

sprawie w sprawie rodzajów urządzeń technicznych

podlegających dozorowi technicznemu. (Dz. U. Nr 120, poz.

1021) wraz ze zmianą z dnia 3 lutego 2003 (Dz. U Nr 28 poz.

240)

Przepisy prawa dotyczące przeglądów
technicznych maszyn i urządzeń



Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu

drogowym. (Dz. U. z dnia 19 sierpnia 1997 r.) z
późniejszymi zmianami



Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31

grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych
pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego
wyposażenia (Dz. U. z dnia 26 lutego 2003 r.)



Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 15

października 2007 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie warunków technicznych pojazdów oraz
zakresu ich niezbędnego wyposażenia

Maszyna jako system z przepływem energii i

informacji

oraz możliwością obserwacji diagnostycznej.

Definicja diagnostyki



Jest to określenie szeroko rozumianego stanu
technicznego urządzeń za pomoce
obiektywnych metod i środków dla
podwyższenia ich trwałości, niezawodności i
efektywności działania.



Według Ziemskiego i Pszczołowskiego
diagnostyka to rozeznanie jakiegoś stanu rzeczy
(obiektu) i jego tendencji rozwojowych na
podstawie jego objawów (symptomów) i
znajomości ogólnych prawidłowości - do celów
planowego działania.



Diagnostyka techniczna charakteryzuje się
następującymi trzema zadaniami:



diagnoza - określenie aktualnego stanu

technicznego,



geneza - określenie przyczyn istniejącego

aktualnie stanu,



prognoza - określenie przedziału czasowego, w

którym należy spodziewać się następnej zmiany
stanu technicznego.

Intensywność uszkodzeń maszyny jako funkcja

czasu eksploatacji.

Etapy istnienia obiektu



Etapy istnienia obiektu w aspekcie
diagnostyki:



Fazy wytwórcze



Projektowanie



Produkcja



Fazy eksploatacyjne



Użytkowanie



Obsługa



Likwidacja



Proces projektowania jest etap ideowej

syntezy obiektu o właściwościach
umożliwiających spełnienie określonych w tej
fazie wymagań wynikających z realizacji
wszystkich etapów istnienia obiektu.



Proces produkcji jest etap materialnej syntezy

obiektu o założonych i wymaganych
właściwościach (o określonym w fazie
projektowania potencjale użytkowym). Obiekt
stanowi więc materialny model idei
projektowych.



Proces użytkowania jest to proces wytwarzania
określonego efektu użytkowego, więc proces realizacji
zadań do jakich obiekt został stworzony. Faza
użytkowania jest główną fazą w okresie życia obiektu.
Procesowi temu towarzyszy proces zmniejszania
potencjału użytkowego.



Proces obsługiwania jest proces mający na celu
nadanie obiektowi określonego potencjału użytkowego.



Proces likwidacji (złomowanie) jest proces mający na
celu rozformowanie struktury (unicestwienie) obiektu
oraz odzyskanie materiałów i elementów przydatnych.
Jest to więc proces odwrotny do procesu produkcji.



Rozróżnia się trzy formy obsługiwania:



Obsługiwanie regeneracyjne:



Terapeutyczne,



Profilaktyczne,



Wymuszone zewnętrzne,



Regulacje,



Naprawy elementów,



Wymiany elementów,



Zaopatrzenie,



Usuwanie produktów zużycia



Wymuszone samoczynne,



Naturalne (autoregeneracja),



Obsługiwanie generacyjne:



Generacyjne wymuszone,



Generacyjne naturalne:



Docieranie,



Formowanie,



Osiadanie,



Uodparnianie,



Wstępne starzenie,



Nagrzewanie



Obsługiwanie degeneracyjne:



Kompresja struktury,



Dezorganizacja struktury,



Regresja struktury.



Rozróżnia się następujące przemiany
właściwości obiektu:



Zmiany generacyjne ideowe, materialne i

wtórne,



Zmiany regeneracyjne,



Zmiany degeneracyjne



W badaniach diagnostycznych wyróżnia się
następujące klasy stanów diagnostycznych:



Sprawności,



Niesprawności,



Zdatności,



Niezdatności.

Dozór techniczny



Dozorowi technicznemu podlegają urządzenia

techniczne począwszy od fazy projektowania,

wytwarzania, obrotu oraz eksploatacji.



Decyzje dozoru technicznego



Wszystkie urządzenia objęte dozorem

technicznym mogą być eksploatowane tylko i

wyłącznie na podstawie decyzji zezwalającej na ich

eksploatację, która jest wydawana przez organ

właściwej jednostki dozoru technicznego .

Na eksploatującym urządzenie ciąży obowiązek

niezwłocznego zawiadomienia właściwej jednostki

dozoru technicznego o każdym niebezpiecznym

uszkodzeniu urządzenia lub nieszczęśliwym

wypadku związanym z jego eksploatacją

Dozór techniczny



Jednostka dozoru technicznego może wydać

decyzję o wstrzymaniu eksploatacji
urządzenia w  przypadkach, gdy:



eksploatujący nie przestrzega przepisów o

dozorze technicznym,



nastąpi stwierdzenie zagrożenia dla życia lub

zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska.

W zakresie działania Urzędu Dozoru

Technicznego są:



Wszelkie maszyny służące do przemieszczania osób

lub ładunków w ograniczonym zasięgu, czyli:



wciągarki i wciągniki,



żurawie,



dźwigniki (podnośniki),



wyciągi towarowe, podesty ruchome, przenośniki okrężne

kabinowe i platformowe,

jak również:



wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem

podnoszenia,



dźwigi do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane,



urządzenia techniczne służące do przemieszczania

kontenerów przy pracach przeładunkowych.

Zakres działania TDT



Wykonywanie dozoru technicznego nad:



urządzeniami technicznymi zainstalowanymi na obszarze kolejowym, w

kolejowych pojazdach szynowych oraz na bocznicach kolejowych,



osobowymi i towarowymi kolejami linowymi oraz wyciągami narciarskimi,



zbiornikami, w tym cysternami wykorzystywanymi w ruchu kolejowym, drogowym

i żegludze śródlądowej,



urządzeniami technicznymi na statkach morskich, z wyłączeniem statków, na

których urządzenia techniczne objęte są nadzorem technicznym instytucji

klasyfikacyjnej, pontonach, dokach oraz na terenie portów i przystani morskich

nad urządzeniami związanymi bezpośrednio z żeglugą morską, w szczególności

urządzeniami ciśnieniowymi, bezciśnieniowymi zbiornikami (cysternami) i

dźwignicami,



urządzeniami technicznymi w ciągach technologicznych portowych baz

przeładunkowych oraz urządzeniami technicznymi stanowiącymi wyposażenie

innych stanowisk usytuowanych na terenie przeznaczonym do prac

przeładunkowych i innych czynności wchodzących w zakres obsługi żeglugi

morskiej,



wydawanie świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych

materiałów niebezpiecznych, na podstawie odrębnych przepisów,



wydawanie decyzji w sprawach wynikających z wykonywania dozoru

technicznego nad urządzeniami technicznymi,



prowadzenie ewidencji eksploatowanych urządzeń technicznych,

Badanie techniczne
pojazdu



Na podstawie art. 81 Ustawy z dnia 20.06.1997 - Prawo o ruchu drogowym,

badaniom technicznym podlegają pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze,

motorowery i przyczepy.



Badanie techniczne jest przeprowadzane na koszt właściciela pojazdu w Stacji

Kontroli Pojazdów i ma na celu



sprawdzenie cech identyfikacyjnych pojazdu,



sprawdzenie pojazdu pod względem bezpieczeństwa użytkowania zarówno dla osób

nim jadących jak i innych uczestników ruchu, ochrony środowiska oraz ich

obowiązkowego wyposażenia.



System badań technicznych obejmuje różne rodzaje badań, od okresowych, którym

cyklicznie podlegają prawie wszystkie pojazdy poruszające się po drogach, przez

pierwsze badania techniczne np. dla pojazdów sprowadzonych z zagranicy, badania

dodatkowe aż po specjalistyczne badania, którym muszą być poddane np. pojazdy

uczestniczące w wypadku drogowym.



W polskim systemie badań technicznych funkcjonują trzy rodzaje stacji,



okręgowe oraz



dwa rodzaje stacji podstawowych.



Stacje okręgowe są upoważnione do przeprowadzania wszystkich rodzajów badań,

wszelkiego rodzaju pojazdów,



natomiast stacje podstawowe są upoważnione do badania pojazdów w ograniczonym

zakresie. Zakres badań stacji podstawowej jest zależny od jej możliwości technicznych, jak

również od tego, w okresie obowiązywania, jakich przepisów prawnych uzyskała

zezwolenie starosty na przeprowadzanie badań. Od momentu wejścia w życie Przepisów

wprowadzających Ustawę o Swobodzie Gospodarczej stacje podstawowe mogą jedynie

uzyskać uprawnienia do przeprowadzania badań w zakresie ograniczonym do kontroli

pojazdów pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska.



Okresowe badania techniczne

Najczęściej wykonywanymi badaniami pojazdów są badania okresowe.

Motocykle, samochody osobowe, samochody ciężarowe o d.m.c. do 3,5t oraz

przyczepy o d.m.c. do 3,5t podlegają badaniom w systemie 3, 2, 1, 1. Oznacza

to, że pierwsze badanie pojazdu, należy przeprowadzić przed upływem trzech lat

od daty pierwszej rejestracji, następnie po dwóch latach a później corocznie.

Nie dotyczy to jednak pojazdów używanych jako:



taksówka osobowa, pojazdów o liczbie miejsc od 5 do 9 wykorzystywanych do

zarobkowego transportu osób,



pojazdów zasilanych gazem,



pojazdu marki "SAM", pojazdu uprzywilejowanego,



nauki jazdy oraz  pojazdu wykorzystywanego do przewozu materiałów

niebezpiecznych. Pojazdy te podlegają corocznym badaniom technicznym.

Inne rodzaje pojazdów np. samochody ciężarowe o d.m.c. powyżej 3,5t, również

podlegają badaniom technicznym przeprowadzanym corocznie. Wyjątek stanowią

autobusy o liczbie miejsc, powyżej 15, których badania w stacji kontroli pojazdów

należy dokonywać, co pół roku, oraz ciągniki rolnicze, które podlegają badaniom

diagnostycznym w systemie 3,2,2…

Motorower, przyczepa lekka i pojazd zabytkowy nie podlegają okresowym

badaniom technicznym.

Dodatkowe badania
techniczne



Badania dodatkowe przeprowadza się niezależnie

od badań okresowych i podlegają im pojazdy,
które:



zostały skierowane przez policję lub starostę, w
przypadku uzasadnionego podejrzenia, że zagraża
bezpieczeństwu ruchu drogowego lub środowisku,



zostały skierowane przez starostę, w celu ustalenia
nieznanych danych technicznych pojazdu,



przystosowano do wykorzystywania jako taksówka,
pojazd uprzywilejowany lub do nauki jazdy

Specjalistyczne badania
techniczne



Specjalistyczne badania techniczne są wykonywane:



w przypadku pojazdów, które uczestniczyły



w kolizji lub wypadku drogowym i są wykonywane na podstawie

skierowania policji lub starosty.



Podczas tego badania przeprowadzana jest pełna kontrola stanu

technicznego obejmująca swym zakresem badanie okresowe

dla danego rodzaju pojazdu, wszystkie badania dodatkowe np.

badanie instalacji gazowej oraz dodatkowe sprawdzenie

konstrukcji nośnej pojazdu i układu jezdnego.



Na życzenie właściciela pojazdu może być dokonany pomiar

punktów bazowych podwozia pojazdu,



Badaniom specjalistycznym podlegają również pojazdy,

które będą wykorzystywane do przewozu materiałów

niebezpiecznych, pojazdy, w których dokonano zmian

konstrukcyjnych, zarejestrowane po raz pierwszy za granicą

oraz autobusy, poruszające się po autostradach i drogach

ekspresowych z prędkością 100 km/h.

Badania pojazdów
typu „SAM”



Pojazdy określane jako "SAM", są to pojazdy zbudowane przy wykorzystaniu

nadwozia, podwozia lub ramy konstrukcji własnej, do której zaadaptowano

z innych pojazdów układ napędowy, kierowniczy, hamulcowy itd.

Badania tego typu pojazdów można przeprowadzić w stacjach okręgowych

oraz niektórych stacjach podstawowych posiadających odpowiednie

upoważnienie.

Badanie pojazdu SAM polega na sprawdzeniu:



prawidłowości konstrukcji i poprawności montażu;



czy pojazd odpowiada warunkom technicznym;



czy przedmioty wyposażenia i części badanego pojazdu są oznaczone

znakami homologacji lub znakiem bezpieczeństwa



oraz czy stan faktyczny pojazdu odpowiada warunkom technicznym

zgłoszonym przez właściciela pojazdu we wniosku.



Na podstawie decyzji starosty o nadaniu numeru nadwozia / podwozia,

wykonany zostaje numer i tabliczka znamionowa pojazdu.

Po przeprowadzonej kontroli stacja wydaje zaświadczenie o

przeprowadzonym badaniu na zgodność z warunkami technicznymi oraz

dokument identyfikacyjny, na których podstawie można dokonać rejestracji

pojazdu we właściwym wydziale komunikacji.

Badania pojazdów
zabytkowych



Pojazdy zabytkowe podlegają tylko jednemu badaniu

technicznemu, na podstawie, którego zostają dopuszczone

do ruchu przez właściwy wydział komunikacji. Badanie

takiego pojazdu można przeprowadzić na stacji okręgowej i

obejmuje:



sprawdzenie zgodności z warunkami określonymi w przepisach

o warunkach technicznych,



prawidłowości działania poszczególnych mechanizmów

pojazdu, w szczególności pod względem bezpieczeństwa jazdy



oraz porównania stanu faktycznego pojazdu z warunkami

zgłoszonymi przez właściciela pojazdu we wniosku.



Po przeprowadzonej kontroli stacja wydaje zaświadczenie o

przeprowadzonym badaniu na zgodność pojazdu

zabytkowego z warunkami technicznymi oraz protokół

oceny stanu technicznego z zawartymi ograniczeniami w

sposobie użytkowania.