1

Podstawy zarządzania

Wykładowca:
Prof. zw. dr hab. inż. Andrzej

Matczewski

Kierownik katedry Organizacji i Zarządzania WZiKS UJ

Asystent:

Mgr Joanna Kozub
Doktorant WZiKS UJ

2

Podstawy zarządzania

Zakres przedmiotu:

1. Kontekst

społeczny

współczesnego

zarządzania

•

wyzwania dla zarządzania,

•

współczesne podejścia do zarządzania.

2. Przedmiot i charakter nauk zarządzania

•

organizacja - konieczny element cywilizowanego

życia,

•

zarządzanie; rodzaj działalności kierowniczej,

•

elementy składowe procesu zarządzania.

3

Podstawy zarządzania

3.

Kierownicy

•

cechy kierowników,

•

rodzaje kierowników,

•

pożądane kwalifikacje i zadania,

•

przywództwo.

4.

Ewolucja

teorii

organizacji

i

zarządzania

•

nauki zasilające zarządzanie,

•

szkoły zarządzania.

4

Podstawy zarządzania

4. Funkcje

przedsiębiorstwa

a

funkcje zarządzania

•

wykształcanie się funkcji przedsiębiorstwa

•

relacje między funkcjami przedsiębiorstwa a

funkcjami zarządzania

5

Podstawy zarządzania

5.

Planowanie

•

treść i rola planowania gospodarce i w przedsiębiorstwie,

•

więź między planowaniem i kontrolą,

•

planowanie strategiczne: formułowanie strategii w
planowaniu długookresowym, planowanie celów i zadań,
proces planowania strategicznego,

•

planowanie

operatywne:

plany

operatywne

i

krótkookresowe,

•

rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji:
rodzaje problemów i decyzji,

•

instrumenty planowania i rozwiązywania problemów

.

6

Podstawy

zarządzania

6. Kontrola

•

miejsce i niezbędność kontroli w procesie
zarządzania,

•

rodzaje kontroli,

•

ewolucja funkcji kontroli,

•

projektowanie procesu kontroli

7

Podstawy zarządzania

7. Organizowanie

• podział pracy i struktura organizacyjna,
• władza, delegacja i decentralizacja,
• więzi organizacyjne i inne czynniki

determinujące struktury organizacyjne,

• Rodzaje

i

kształtowanie

struktur

organizacyjnych.

8

Podstawy zarządzania

8. Motywowanie

• podstawy teoretyczne motywowania:

człowiek jako przedmiot i podmiot w

organizacji i zarządzaniu, znaczenie

motywacji,

• ewolucja podejścia w motywowaniu do

pracy,

• podstawowe teorie

9

Podstawy zarządzania

9. Zmiany organizacyjne

•

twórczość i innowacja organizacyjna,

•

zmiany organizacyjne i kierowanie zmianą: pojęcie
zmiany, obszary zmian organizacyjnych, strategie
zmian organizacyjnych.

10.Konflikty

•

podłoże konfliktów,

•

konflikt w organizacji,

•

kierowanie konfliktami; zasady i metody regulowania
konfliktów.

10

Podstawy zarządzania

11.Rola informatyki w zarządzaniu

•

systemy informacyjne a systemy
informatyczne,

•

informatyka a funkcje zarządzania,

•

systemy informowania kierownictwa,
systemy wspomagania decyzji i systemy
eksperckie, ich wpływ na kierowników i
organizacje.

11

Podstawy zarządzania

12.Organizacje wirtualne

• natura pracy sieciowej i

zarządzania w sieciach,

• telepraca
• e-biznes

12

Podstawy zarządzania

Literatura podstawowa:

1)

Stoner

James

A.F.,

Wankel

Charles:

Kierowanie. Warszawa, PWE, 1992 i kolejne.

2)

Praca

zbiorowa

pod

redakcją

A.K.

Koźmińskiego

i

Wł.

Piotrowskiego:

Zarządzanie. Teoria i praktyka. Warszawa,

PWN, wyd. V, 2000

3)

Griffin

R.W.:

Podstawy

zarządzania

organizacjami. Wydawnictwa Naukowe PWN,

Warszawa 1996.

13

Podstawy zarządzania

Forma zaliczenia:

egzamin (testy)

ćwiczenia: ocena referatów i

aktywności.

14

Podstawy zarządzania

1. Kontekst społeczny

współczesnego zarządzania

15

16

Globalizacja

• Globalizacja gospodarki: tworzenie gospodarki

światowej, w której istnieje swobodna możliwość

przepływu

dóbr,

usług

oraz

czynników

wytwórczych

(czynniki

produkcyjne),

czyli

materialne i niematerialne środki niezbędne do

prowadzenia procesu.

• Materialnymi czynnikami produkcji są ziemia i jej

zasoby

naturalne

oraz

(budynki,

maszyny,

urządzenia, surowce, materiały itp.).

• Czynnikami niematerialnymi są praca i wiedza

(know-how).

17

Globalizacja

• Globalizacja:

świadomość

organizacji,

że

w

interesach

należy

uwzględniać

ogólnoświatowy, a nie

lokalny

punkt

widzenia

(Stoner, Freeman, Gilbert, Kierowanie, s.

137).

18

Globalizacja

Globalizacja interesów -

zjawisko obejmujące trzy wzajemnie powiązane czynniki:

1.

Bliskość – bliższa styczność z coraz większą niż

kiedykolwiek w przeszłości ilością klientów, konkurentów,

dostawców i z różnego rodzaju instytucjami dzięki

rozwojowi technik telekomunikacyjnych i informatycznych.

Wyrazem bliskości są też coraz bardziej zbliżone wiedza i

umiejętności menedżerów na całym świecie.

19

Globalizacja

2. Lokalizacja – umiejscowienie

operacji danej organizacji w

różnych

krajach

przy

jednoczesnej ich integracji

20

Globalizacja

3. Postawa – otwartość w odniesieniu do

zarządzania w skali międzynarodowej.

Postawa ta łączy ciekawość świata z

pragnieniem

wyrabiania

w

sobie

umiejętności

uczestniczenia

w

gospodarce światowej

.

(

Zarządzanie ponadnarodowe – Barlett, Ghoshal).

21

R

R

E

E

G

G

I

I

O

O

N

N

A

A

L

L

I

I

Z

Z

M

M

Kraje rozwijają się w regionach

22

 a tak naprawdę o rozwoju regionu decydują

współcześnie siły endogeniczne (własne, wewnętrzne),
przy czym na czoło wysuwa się czynnik technologiczny
oraz nowe zasady międzynarodowego podziału pracy;

 ujawniają się nowe relacje pomiędzy badaniami

naukowymi a kształceniem oraz mechanizmy
transferu wyników badań naukowych do praktyki.

23

N

N

I

I

E

E

Z

Z

W

W

Y

Y

K

K

Ł

Ł

A

A

D

D

Y

Y

N

N

A

A

M

M

I

I

K

K

A

A

P

P

R

R

O

O

C

C

E

E

S

S

Ó

Ó

W

W

I

I

N

N

N

N

O

O

W

W

A

A

C

C

Y

Y

J

J

N

N

Y

Y

C

C

H

H





O

O

s

s

i

i

ą

ą

g

g

n

n

i

i

ę

ę

c

c

i

i

a

a

n

n

a

a

u

u

k

k

i

i

i

i

t

t

e

e

c

c

h

h

n

n

i

i

k

k

i

i

z

z

a

a

c

c

z

z

y

y

n

n

a

a

j

j

ą

ą

d

d

e

e

c

c

y

y

d

d

o

o

w

w

a

a

ć

ć

o

o

s

s

u

u

k

k

c

c

e

e

s

s

i

i

e

e

r

r

y

y

n

n

k

k

o

o

w

w

y

y

m

m

24

25

U

U

W

W

A

A

R

R

U

U

N

N

K

K

O

O

W

W

A

A

N

N

I

I

A

A

E

E

K

K

O

O

L

L

O

O

G

G

I

I

C

C

Z

Z

N

N

E

E

1. Ma miejsce i nasila się postęp naukowo

technologiczny, pozwalający na coraz
bardziej intensywne opanowanie – przyrody.
J ego konsekwencją, być może nieuchronną,
jest wzrost liczby ludności oraz ilości
zasobów naturalnych przetwarzanych na
potrzeby jednostki.

26

 Musi to w konsekwencji napotkać barierę zasobów

naturalnych ziemi .

Napotkanie na barierę naturalnych cech i zasobów może
prowadzić do zmian nieodwracalnych środowiska, lecz
również przeszkodzić w pogarszaniu się jego jakości na
szerszą skalę

.

27

M

M

a

a

j

j

ą

ą

n

n

a

a

t

t

o

o

w

w

p

p

ł

ł

y

y

w

w

:

:

 opóźnione w czasie następstwa ekologiczne

spowodowane przez rosnące ilości szkodliwych
substancji chemicznych;

 wpływ globalnych przemian w stanie naturalnego

środowiska;

 różnica między czasem, jaki należy oczekiwać zmian

w środowisku, a czasem jakiego potrzebuje
społeczność ludzka, aby tym zmianom zaradzić.

28

K

K

o

o

l

l

e

e

j

j

n

n

a

a

c

c

e

e

c

c

h

h

a

a

i

i

w

w

s

s

p

p

ó

ó

ł

ł

c

c

z

z

e

e

s

s

n

n

e

e

g

g

o

o

z

z

a

a

r

r

z

z

ą

ą

d

d

z

z

a

a

n

n

i

i

a

a

–

–

„

„

e

e

l

l

a

a

s

s

t

t

y

y

c

c

z

z

n

n

o

o

ś

ś

ć

ć

”

”

 PRODUKCJ I

 LUDZI

29

D

D

o

o

b

b

r

r

z

z

e

e

w

w

y

y

k

k

s

s

z

z

t

t

a

a

ł

ł

c

c

o

o

n

n

e

e

,

,

d

d

y

y

n

n

a

a

m

m

i

i

c

c

z

z

n

n

e

e

k

k

a

a

d

d

r

r

y

y

k

k

i

i

e

e

r

r

o

o

w

w

n

n

i

i

c

c

z

z

e

e

.

.

30

Z

Z

a

a

r

r

z

z

ą

ą

d

d

z

z

a

a

n

n

i

i

e

e

w

w

i

i

e

e

d

d

z

z

ą

ą

 „Wiedza staje się kluczowym czynnikiem w produkcji, a tradycyjne

zasoby: praca, ziemia i kapitał staja się raczej przeszkodami niż
siłą napędową w rozwoju przedsiębiorstwa” P. Drucker

 Wiedza jest fundamentalnym

składnikiem

współczesnych

korporacji, a zrozumienie jak
przełożyć potencjał wiedzy na
strumień gotówki jest wielkim
wyzwaniem obecnej epoki.

31

P

P

a

a

r

r

t

t

y

y

c

c

y

y

p

p

a

a

c

c

j

j

a

a

p

p

r

r

a

a

c

c

o

o

w

w

n

n

i

i

c

c

z

z

a

a

32

Kontekst społeczny

współczesnego zarządzania

• WYKLUCZENI

 LUKA EDUKACYJNA

 SYNDROM SOMALIJSKI

 DYSKRYMINACJA POZYTYWNA

• PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

WYMUSZONA

 TRANSFORMACJE
 RESTRUKTURYZACJE