Cele i przedmiot

zarządzania finansami

firmy

Finanse są określane mianem „ekonomiki i ryzyka”. Czas
oraz ryzyko są bowiem podstawowymi kategoriami, na
których opiera się współczesna (normatywna) teoria
zarządzania finansowego (teoria finansów firmy). Trzecim
podstawowym elementem tej teorii jest kryterium decyzji
podejmowanych w przedsiębiorstwie

.

Podstawowe kategorie:



celem wszystkich decyzji podejmowanych w firmach jest

maksymalizacja korzyści osiąganych przez ich właścicieli,



proces gospodarowania w przedsiębiorstwie jest traktowany

jako proces
polegający na angażowaniu zasobów rzeczowych i
finansowych na
różne okresy,



przyjmujemy, że wszelkie decyzje podejmowane są w

warunkach niepewności i
ryzyka.

Cel i przedmiot

zarządzania finansami

firmy

A.

Gospodarka rynkowa jest gospodarką pieniężną.

Pieniężny charakter
gospodarowania szczególnie dotyczy przedsiębiorstw.
Pieniądz
warunkuje i determinuje ich funkcjonowanie

.

B. Zjawiska i procesy finansowe zachodzące w
przedsiębiorstwie składają
się na pojęcie finansów firmy

(przedsiębiorstwa).

Finanse firmy w poszczególnych aspektach:



funkcjonalnym można mówić o procesach gromadzenia

(pozyskiwania)
pieniądza oraz o procesach jego wykorzystania ,



podmiotowym finanse firmy przedstawiane są z punktu

widzenia podmiotowej i
organizacyjnej struktury zarządzania procesami gromadzenia i
wydatkowania
pieniądza ,



przedmiotowym przedstawia się zjawiska finansowe w różnych

wyodrębnionych
sferach działalności przedsiębiorstwa, np. w działalności
bieżącej, działalności
rozwojowej, w planowaniu działań, finansowej analizie ich
przebiegu.

Cel i przedmiot

zarządzania finansami

firmy

Można również mówić o finansach firmy
zawężonych do zjawisk dziejących się

:



wewnątrz przedsiębiorstwa



z całą gospodarką – np. z branżą, rynkiem

kapitałowym,
systemem bankowym, systemem instytucji finansów
publicznych



międzynarodowym związanym z wymianą

gospodarczą z
zagranicą, międzynarodowymi rynkami
finansowymi.

Cel i przedmiot

zarządzania finansami

firmy

Proces zarządzania finansami firmy (przedsiębiorstwa)
obejmuje dwie zasadnicze sfery i sprowadza się do
konieczności podejmowania dwóch grup decyzji:

A. 

decyzji inwestycyjnych (w szerokim znaczeniu) -

decyzje inwestycyjne to decyzje, w wyniku których
kształtowana jest wielość i struktura rzeczowych aktywów
niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Rezultatem tych decyzji są więc tzw. inwestycje rzeczowe.
Decyzjami inwestycyjnymi są także decyzje o wielkości i
strukturze aktywów finansowych (tzw. inwestycje
finansowe). Zarówno jedne jak i drugie inwestycje, jak
każde aktywa, wymagają zaangażowania kapitału. Wynika
więc z tego, że decyzje inwestycyjne w gruncie rzeczy
dotyczą wykorzystania kapitału.

Cel i przedmiot

zarządzania finansami

firmy

Proces zarządzania finansami firmy (przedsiębiorstwa)
obejmuje dwie zasadnicze sfery i sprowadza się do
konieczności podejmowania dwóch grup decyzji:

B. decyzji finansowych – decyzje finansowe dotyczą
poszukiwania źródeł sfinansowania aktywów, a więc
ich rozmiarów i struktury. Są to więc decyzje o
gromadzeniu (pozyskiwaniu) kapitału.

Funkcjonowanie

przedsiębiorstw jest w dużej

mierze uzależnione od:

1. zewnętrznych warunków gospodarowania –
warunki te kreuje w pierwszym rzędzie państwo
poprzez realizowaną politykę gospodarczą , a
szczególnie poprzez ustanawianie podstawowych
parametrów polityki makroekonomicznej, takich jak:
stopy procentowe, kursy walut, podatki, cła,
ewentualne ceny urzędowe. Również zewnętrzne
warunki gospodarowania tworzone są przez
działalność innych przedsiębiorstw. Te zewnętrzne
warunki gospodarowania muszą być uwzględniane w
procesie zarządzania finansami firmy. Inaczej mówiąc,
ich wszechstronne rozpoznanie i metodologicznie
poprawne uwzględnienie w decyzjach jest jednym z
istotnych warunków skutecznego zarządzania
finansami firmy,

Funkcjonowanie

przedsiębiorstw jest w dużej

mierze uzależnione od:

2. rynków finansowych – przedsiębiorstwa (nie będące
pośrednikami finansowymi) występują na rynkach
finansowych przede wszystkim jako podmioty pozyskujące
fundusze konieczne do zrealizowania ich zamierzeń
inwestycyjnych w zamian za emitowane papiery
wartościowe. W pewnym zakresie występują one także jako
podmioty lokujące na tym rynku wolne zasoby gotówki.
Warunki występujące na rynkach finansowych wpływają na
decyzje podejmowane w przedsiębiorstwach w dwojaki
sposób:

a. poprzez dostępność źródeł finansowania koniecznych do
zrealizowania
zamierzeń inwestycyjnych,
b. jako punkt odniesienia do oceny przedsięwzięć
podejmowanych przez
przedsiębiorstwo

Kryterium maksymalizacji

wartości firmy

1.

Decyzje podejmowane w warunkach niepewności

charakteryzują się tym, że nie można jednoznacznie
przewidzieć konsekwencji dokonywanych wyborów.

2. Decyzjami, których rozciągają się na kilka okresów są
przede wszystkim decyzje inwestycyjne, wymagające
szczególnie precyzyjnego rachunku.

3. W zachodniej literaturze ekonomicznej i finansowej
dominuje przy tym pogląd, że funkcję kryterium dla decyzji
obarczonych ryzykiem winna spełniać wartość
przedsiębiorstwa.

4. Rynkowa wartość przedsiębiorstw kształtuje się jako
wypadkowa decyzji podejmowanych na rynku kapitałowym
przez różnych ludzi, którym przypisywana jest zdolność do
rozpoznawania i pomiaru ryzyka.

Kryterium maksymalizacji

wartości firmy

Dla właściwego funkcjonowania rachunku ekonomicznego
opartego na wartości przedsiębiorstwa konieczne jest jednak
istnienie przejrzystych stosunków własnościowych.

1. w przedsiębiorstwie kierowanym przez jednoosobowego
właściciela nie występują czynniki powodujące powstawanie
rozbieżności interesów pomiędzy właścicielem a
kierownikiem, dlatego też - w tym przypadku istnieją w pełni
zobiektywizowane warunki przestrzegania omawianego
kryterium. Istnieje jednakże określona trudność wynikająca
stąd, że przedsiębiorstwa te (tytuły własności tych
przedsiębiorstw) nie są na ogół przedmiotem obrotu
rynkowego. Brak jest zatem zobiektywizowanego
mechanizmu, który weryfikowałby zgodność podejmowanych
decyzji z kryteriami wartości przedsiębiorstwa,

Kryterium maksymalizacji

wartości firmy

Dla właściwego funkcjonowania rachunku ekonomicznego
opartego na wartości przedsiębiorstwa konieczne jest jednak
istnienie przejrzystych stosunków własnościowych.
2.

spółka akcyjna – dla tych przedsiębiorstw istnieje

zobiektywizowany mechanizm kontroli zgodności
podejmowanych decyzji z omawianym kryterium. Funkcje tego
mechanizmu spełnia rynek kapitałowy, dostarczający
obiektywnej informacji dotyczącej wartości spółek akcyjnych,
których akcje są przedmiotem obrotu i notowań giełdowych.
Rozdzielność funkcji własności od funkcji zarządzania powoduje
jednak, że ze względu na sprzeczność interesów płatnego
kierownika z interesami właścicieli kryterium to nie zawsze jest
postrzegane w praktyce. W związku z tym pojawia się
konieczność sprawowania przez właścicieli (akcjonariuszy)
kontroli nad poczynaniami kierownictwa spółek. Podstawowym
czynnikiem określającym wartość przedsiębiorstwa jest wielkość
strumienia dochodów, jaki to przedsiębiorstwo przynosi
swojemu właścicielowi.

Kryteria wyboru stosowane

przez inwestorów.

Decyzje podejmowane w przedsiębiorstwach w warunkach
gospodarki rynkowej są weryfikowane przez:

1. rynek kapitałowy - inwestorzy nabywający na rynku
kapitałowym papiery wartościowe emitowane przez różne
firmy kierują się określonymi przesłankami,
2. funkcję użyteczności – prawidłowe wyjaśnienie wielu
aspektów zachowań ludzkich wymaga przyjęcia rozszerzonej
interpretacji preferencji, która nie ogranicza się do
maksymalizacji wąsko rozumianego zestawu dóbr
materialnych, czy też dochodu pieniężnego, ale ujmuje
problem preferencji w kategoriach fundamentalnych
aspektów życia ludzkiego. Kardynalnym założeniem teorii
użyteczności jest założenie malejącej użyteczności
krańcowej.

Kryteria wyboru stosowane

przez inwestorów.

Krzywa użyteczności dochodu pieniężnego:

y

x

X – dochód

Y - użyteczność

Krzywa użyteczność
dochodu pieniężnego jest
malejąca. Nabywając aktywa
przynoszące dochód w
różnym stopniu obarczone
ryzykiem, inwestorzy będą
domagać się różnej stopy
dochodu w zależności od
skali przyjmowanego
ryzyka.