"Jakość jest to stopień spełnienia

stawianych wymagań"

Geneza



Lata 50’ przyniosły wzmożenie
współzawodnictwa firm
dostarczających wyroby i usługi dla
potrzeb przemysłu lotniczego i
nuklearnego w USA.



Konkurencja dotyczyła: niezawodności,
funkcjonalności, sprawności, a nade
wszystko

jakości

wyrobów.

Geneza



Do tej pory żmudnie sprawdzanie części
wyrobu tj. sprawdzanie ich zgodności z
ustalonymi wcześniej wymaganiami.



Teraz wprowadzono ideę zapewnienia
jakości

Quality Assurance

.



Oznacza ona tyle, że producent
zapewnia jakość dobrego wytwarzania
poprzez doskonałe przesłanki
przygotowania pracy.



Twórca: marynarka wojenna (US Navy)
-norma MILQ 21549 oraz siły powietrzne
(USAF) - norma AF 1523.

Geneza



Opracowane jednolite normy
systemu i ich przestrzeganie przez
producentów/dostawców było
spełnieniem żądanych wymagań
jakościowych wyposażenia dla
armii USA.



W późniejszych latach NATO
stworzyło normę AQAP-1 dotyczącą
wymagań systemu sterowania
jakością w przemyśle.

"Odpowiedzialność za wyrób

spoczywa na wszystkich

pracownikach uczestniczących w

procesie wytwarzania wyrobu"

Geneza



Nadal konieczne było ujednolicenie
wymagań rynkowych w zakresie
przepisów, reguł i zasad w celu
uzyskania wysokiej jakości
sprzedawanych wyrobów bądź usług.



Konieczne było ujęcie
międzynarodowej normy dotyczącej
zapewnienia jakości wyrobów i usług
ale też utworzenie
międzynarodowych aktów prawnych.

ISO



Międzynarodowa Organizacja
Normalizacyjna

(International

Organization for Standardization).



Siedziba w Genewie.



Zrzesza 91 członków – państw.



Rozwija i wprowadza międzynarodowe
normy wszystkich przemysłów (z
wyjątkiem przemysłu elektrycznego i
elektronicznego).

ISO



Organizacja wydała w 1987 r.
normy dotyczące zarządzania
systemami jakości jako serię IS0
9000 (ISO 9000 - ISO 9001 - ISO
9002 - ISO 9003 - ISO 9004).



W 1994r nastąpiła nowelizacja
norm serii ISO 9000.



Prace nad doskonaleniem tych
norm są kontynuowane.

ISO 9000

Dostarcza obiektywnych dowodów na
konsekwentnej bazie, że uzgodnione
wymagania klienta będą w pełni
zapewnione (zaspokojone).

ISO



Normę tę mogą stosować wszystkie
organizacje, niezależnie od ich
wielkości i rodzaju.



Zaleca się objęcie procesów
organizacji cyklem PDCA, znanym
również jako Cykl Deminga.



ISO polega na rozumieniu i
spełnieniu wymagań klienta.

Cykl Deminga

Wymagania normy ISO

9001



Wprowadzenie nadzoru nad
dokumentacją i zapisami.



Zaangażowanie kierownictwa w
budowanie systemu zarządzania jakością.



Usystematyzowanie zarządzania
zasobami.



Ustanowienie procesów realizacji wyrobu.



Dokonywanie systematycznych pomiarów
(zadowolenia klienta, wyrobów,
procesów).

Osiem zasad jakości:



Zorientowanie na klienta;



Przywództwo ;



Zaangażowanie ludzi;



Podejście procesowe;



Systemowe podejście do zarządzania;



Ciągłe doskonalenie;



Rzeczowe podejście do podejmowania

decyzji;



Wzajemne korzyści w stosunkach z

dostawcami.

ISO



Certyfikat zgodności z normą wydaje

niezależna jednostka certyfikująca.



Norma ISO 9001:2008 składa się z

dziewięciu rozdziałów (od 0

wprowadzenie;1 nawiązanie do

normy ISO 9000:2008... do 8), z

czego rozdziały od 4 do 8 zawierają

wymagania.



Znak jest akceptowany i

rozpoznawany na całym świecie.

Jednolity Akt Europejski



Założenia:

•

usunięcie barier w handlu między
krajami Wspólnoty,

•

wzrost współzawodnictwa pomiędzy
przedsiębiorstwami europejskimi,

•

zahamowanie inwazji krajów
Dalekiego Wschodu (Japonia, Korea
Płd., Tajwan) na rynek Wspólnoty
Europejskiej.

Europa



Zrzeszający 18 państw w ramach
Wspólnot Europejskich i Europejskiego
Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) -

Europejski Komitet Normalizacyjny

(European Committee Normalization) w
1987 r. opublikował europejskie normy
ISO.



Oznaczenia: EN 29000 (EN 29000 - EN
29001 - EN 29002 - EN 29003 - EN
29004).

Normy EN



Miejscem dyrektyw i norm
jakościowych serii EN 9000 w
odniesieniu do prawa i aspektów
jego obowiązywania są dwa
obszary:

* obszar regulowany,
* obszar kontraktowy.

Dyrektywa Rady Nr 85/374 z dnia

25.07.1981 art.1. stanowi:

" Producent będzie odpowiedzialny

za szkodę spowodowaną wadą

wyrobu”

Polska



W 1990 r. Polski Komitet Normalizacji
Miar i Jakości opublikował w wersji
polsko - angielskiej zbiór norm ISO
8402 - ISO 9000 - ISO 9001 - ISO 9002
- ISO 9003 - ISO 9004.



W 1996 wydał normy serii ISO 9000 wg
stanu prawnego z 1994 (normy
znowelizowane).

Polska



Wydana 14 listopada 2008 roku

przez

Międzynarodową Organizację Normalizacyjną

norma, została adaptowana w języku polskim

w lutym 2009 roku przez Polski Komitet

Normalizacyjny.



Oznaczenie

PN-EN ISO 9001:2009

.



Zastępuje ona normy PN-ISO 9001:2001 oraz

PN-ISO 9001:2008 (wersja oryginalna została

przyjęta z oznaczeniem PN w 2008 roku).



Jest to jedyna norma zawierająca wymagania

dla systemu zarządzania jakością,

przeznaczona dla celów certyfikacji.

Rodzina norm ISO

Rodzina norm ISO serii 9000 składa się z 4

norm podstawowych:

ISO 9000:2005

Quality management system – Fundamentals and

vocabulary

polski odpowiednik: PN-EN ISO 9000:2006(U) System

zarządzania jakością – Podstawy i terminologia

ISO 9001:2008

Quality management systems – Requirements

polski odpowiednik: PN-EN ISO 9001:2009 System zarządzania

jakością - Wymagania

ISO 9004:2000

Quality management systems - Guidelines for

performance improvements

polski odpowiednik: PN-EN ISO 9004:2001 Systemy zarządzania

jakością - Wytyczne doskonalenia funkcjonowania

ISO 19011:2002

Guidelines on Quality and/or Environmental

Management Systems Auditing

polski odpowiednik: PN-EN ISO 19011:2005 Wytyczne

dotyczące auditowania systemów zarządzania jakością lub

zarządzania środowiskowego

ISO 14001



Jeden ze standardów ISO.



Stosowany w

ekozarządzaniu

.



Jest to norma zarządzania środowiskowego.



Aktualna norma wydana została w 2004 r. Polska wersja,

wydana przez Polski Komitet Normalizacyjny, pochodzi z 2005

r. i ma oznaczenie PN-EN ISO 14001:2005.



Norma pozwala zbudować System Zarządzania

Środowiskowego w oparciu o tzw. podejście procesowe.



Jednym z najważniejszych elementów, podobnie jak w ISO

9001, jest uwzględnienie ciągłego doskonalenia w działaniach

danej organizacji. Doskonalenie to prowadzone jest w oparciu o

założenia cyklu Deminga.



Podstawowym kryterium, na którym opiera się działania w

zakresie SZŚ, jest identyfikacja aspektów środowiskowych.

Tworzy się rejestr tych aspektów i wyszczególnia aspekty

znaczące w działalności danej Organizacji. Następnie na ich

podstawie buduje się cele, zadania i programy środowiskowe.



W turystyce zainteresowanie normą 14001 przejawiają

przewoźnicy, obiekty hotelarskie i restauracje.



W Polsce nie ma do tej pory przedsiębiorstw turystycznych

wyróżnionych certyfikatem ISO 14001.

Normy branżowe

A.

QS-9000

- standard motoryzacyjny opracowany przez Wielką

Trójkę (Big 3) producentów samochodów (stracił ważność

15.12. 2006).

B.

VDA 6.1

- Verband der Automobilindustrie

standard niemiecki

w branży motoryzacyjnej

C.

EAQF

- standard francuski w branży motoryzacyjnej

D.

AVSQ

- standard włoski w branży motoryzacyjnej

E.

ISO/TS 16949

- specyfikacja techniczna dla dostawców na

pierwszy montaż (OE/ OES) w branży motoryzacyjnej,

obejmujący wymagania ISO 9001 oraz specyficzne dla branży

motoryzacyjnej.

F.

ISO 14001

- International Organization for Standardization

systemy zarządzania środowiskiem

G.

EMAS

- Eco-Management and Audit Scheme

bardziej

restrykcyjny system zarządzania środowiskowego

H.

HACCP

- Hazard Analysis and Critical Control Points

-

system

analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli przy produkcji

i przechowywaniu żywności

I.

TL 9000

- standard dla przemysłu telekomunikacyjnego

J.

SQAS

- standard dla systemu transportu i przechowywania

produktów chemicznych

K.

AQAP

- (Allied Quality Assurance Publication)(Standaryzacyjna

publikacja dotycząca jakości)-przepisy NATO dotyczące jakości

Normy branżowe

L.

SCC

- certyfikacja na zgodność z systemem zarządzania

bezpieczeństwem dla podwykonawców

Ł.

AS 8000

- wymagania dotyczące odpowiedzialności za warunki

socjalne

M.

OHSAS 18001

- międzynarodowy dokument, wymagania dla

systemów zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

N.

PN-N-18001:2004

- systemy zarządzania bezpieczeństwem i

higieną pracy

O.

ISMS

- systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji

P.

TickIT

- brytyjski standard dla dostawców systemów

informatycznych

R.

9000 0056

- standard zarządzania jakością dostaw w przemyśle

lotniczym

S.

TS 157

- standard zarządzania jakością dostaw w przemyśle

lotniczym

T.

ISO 9001:2000

- Wymagania systemu zarządzania jakością

U.

ISO 9000:2000

- Pojęcia i definicje systemu zarządzania

jakością. (Księga Jakości, proces, procedura, instrukcja, system

jakości)

Normy branżowe

W.

ISO 45000

- systemy zarządzania w laboratoriach, w tym:



PN-EN 45001 Ogólne kryteria działania laboratoriów badawczych,



PN-EN 45002 Ogólne kryteria oceny laboratoriów badawczych,



PN-EN 45003 Ogólne kryteria dotyczące jednostek akredytujących

laboratoria badawcze,



PN-EN 45011 Ogólne kryteria dotyczące jednostek certyfikujących

wyroby,



PN-EN 45012 Ogólne kryteria dotyczące jednostek certyfikujących

systemy jakości,



PN-EN 45013 Ogólne kryteria dotyczące jednostek certyfikujących

personel,



PN-EN 45014 Ogólne kryteria dotyczące deklaracji zgodności

wydawanej przez dostawców.



PN-EN ISO/IEC 17025 Ogólne wymagania dotyczące laboratoriów

badawczych i wzorcujących

Z.

EN 460001/2

- certyfikacja na zgodność z wymogami dla

producentów wyrobów medycznych

X.

ISO 13485

- zastąpiła EN 46001

Y.

ISO 19011:2000

- norma dotycząca audytowania systemów

jakości i środowiska