Inspekcja sanitarna

instytucja publiczna,
posiadająca kompetencje władcze
i kontrolne w zakresie zdrowia

publicznego

Działa na podstawie ustawy
z dnia 14 marca 1985 r.

o Inspekcji Sanitarnej
(tekst jednolity Dz.U.98.90.575).

1

Zadania i zakres działania

Inspekcji Sanitarnej

Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań

z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez

sprawowanie nadzoru nad warunkami:



higieny środowiska,



higieny pracy w zakładach pracy,



higieny radiacyjnej,



higieny procesów nauczania i wychowania,



higieny wypoczynku i rekreacji,



zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku,



higieniczno–sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny,

sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia

zdrowotne

w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem

szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania

powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.

2

Wykonywanie zadań

inspekcji sanitarnej polega na:



 sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego
nadzoru

sanitarnego,



prowadzeniu działalności zapobiegawczej

i przeciwepidemicznej w zakresie chorób
zakaźnych i innych chorób powodowanych
warunkami środowiska,



prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej

3

Zakres działania Inspekcji Sanitarnej

w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru

sanitarnego:



uzgadnianie projektów wojewódzkich i miejscowych planów zagospodaro-
wania przestrzennego oraz warunków zabudowy i zagospodarowania
terenu inwestycji, a także wskazań lokalizacyjnych i lokalizacji autostrad
pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych,



uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań
higienicznych i zdrowotnych dotyczących:

a) budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych,

statków morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych,

b)nowych materiałów i procesów technologicznych przed ich

zastosowaniem w produkcji lub budownictwie,



uczestniczenie w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych,
statków morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych oraz środków
komunikacji lądowej,



inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych w dziedzinie
zapobiegania negatywnym wpływom czynników i zjawisk

fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi.

4

Zakres działania Inspekcji Sanitarnej

w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego:

Kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdro-

wotne, w szczególności dotyczących:



higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spożycia, czystości powietrza

atmosferycznego, gleby, wód i innych elementów środowiska w zakresie

ustalonym w odrębnych przepisach,



utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy,

instytucji, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, dróg, ulic oraz osobo-

wego i towarowego transportu kolejowego, drogowego, lotniczego i morskiego,



warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz

warunków żywienia zbiorowego,



warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku oraz innymi

wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi,



warunków zdrowotnych środowiska pracy, a zwłaszcza zapobiegania

powstawaniu chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami

pracy,



higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach

i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz

w ośrodkach wypoczynku,



higieny procesów nauczania.

5

Zakres działania Inspekcji Sanitarnej

w dziedzinie zapobiegania i zwalczania

chorób:



opracowywanie programów i planów działalności zapobiegawczej i

przeciwepide-micznej, przekazywanie ich do realizacji zakładom opieki

zdrowotnej oraz kontrola realizacji tych programów i planów,



dokonywanie analiz i ocen epidemiologicznych,



ustalanie zakresów i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie

nadzoru w tym zakresie,



wydawanie zarządzeń i decyzji lub występowanie do innych organów o ich

wydanie - w wypadkach określonych w przepisach o zwalczaniu chorób

zakaźnych,



wydawanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku

podstaw do jej stwierdzenia,



planowanie i organizowanie sanitarnego zabezpieczenia granic państwa,



nadzór sanitarny nad ruchem pasażerskim i towarowym w morskich i

lotniczych portach oraz przystaniach,



udzielanie poradnictwa w zakresie spraw sanitarno-epidemiologicznych

lekarzom okrętowym i personelowi pomocniczo-lekarskiemu, zatrudnionemu

na statkach morskich, żeglugi śródlądowej i powietrznych,



kierowanie akcją sanitarną przy masowych przemieszczeniach ludności,

zjazdach i zgromadzeniach.

6

Inspekcja Sanitarna inicjuje, organizuje, prowadzi,

koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo-zdrowotną

w celu ukształtowania odpowiednich postaw i zachowań

zdrowotnych,

a w szczególności:



inicjuje i wytycza kierunki przedsięwzięć zmierzających do
zaznajamiania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia,
popularyzowania zasad higieny i racjonalnego żywienia, metod
zapobiegania chorobom oraz umiejętności udzielania pierwszej
pomocy,



pobudza aktywność społeczną do działań na rzecz własnego zdrowia,



udziela porad i informacji w zakresie zapobiegania i eliminowania
negatywnego wpływu czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych
i biologicznych na zdrowie ludzi,



ocenia działalność oświatowo-zdrowotną prowadzoną przez szkoły i
inne placówki oświatowo-wychowawcze, szkoły wyższe oraz środki
masowego przekazywania, zakłady opieki zdrowotnej, inne zakłady,
instytucje i organizacje oraz udziela im pomocy w prowadzeniu
tej działalności.

7

Podstawowy obszar konfliktu

z innymi służbami:

Zadania Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie

nadzoru nad warunkami zdrowotnymi
żywności i żywienia, w zakresie i na
zasadach określonych w przepisach
o warunkach zdrowotnych żywności
i żywienia, wykonują organy Inspekcji
Weterynaryjnej (WIS).

8

Organizacja Inspekcji Sanitarnej

Poziom centralny



Inspekcja Sanitarna podlega ministrowi zdrowia.



Inspekcją Sanitarną kieruje Główny Inspektor Sanitarny jako centralny organ administracji

rządowej.



Główny Inspektor Sanitarny zadania wykonuje przy pomocy Głównego Inspektoratu

Sanitarnego.



Organizację Głównego Inspektoratu Sanitarnego określa statut nadany w drodze

rozporządzenia przez ministra zdrowia.



Główny Inspektor Sanitarny jest centralnym organem administracji rządowej podległym

ministrowi właściwemu do spraw zdrowia (wiceminister zdrowia).



Głównego Inspektora Sanitarnego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek

ministra zdrowia.



Organem doradczym i opiniodawczym Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawach

objętych zakresem działania Inspekcji Sanitarnej jest Rada Sanitarno-Epidemiologiczna,

powoływana na okres trzech lat.



Rada Sanitarno-Epidemiologiczna składa się z przewodniczącego, sekretarza i 15

członków, których powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia spośród

pracowników nauki i osób posiadających wybitne przygotowanie praktyczne z

dziedziny sanitarno-epidemiologicznej.

9

Zadania Inspekcji Sanitarnej

wykonują następujące organy:



Główny Inspektor Sanitarny, który ustala ogólne kierunki działania
organów Inspekcji lub - w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa
sanitarnego w zakresie należącym do właściwości Inspekcji -
szczegółowe zasady postępowania inspektorów sanitarnych, a także
zasady współdziałania z innymi organami kontroli państwowej.



wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora sanitarnego, jako
kierownika wojewódzkiej inspekcji sanitarnej wchodzącej w skład
zespolonej administracji wojewódzkiej,



powiatowy inspektor sanitarny, jako kierownik powiatowej inspekcji
sanitarnej wchodzącej w skład zespolonej administracji powiatowej,



graniczny inspektor sanitarny dla obszarów przejść granicznych
drogowych, kolejowych, lotniczych, rzecznych i morskich, portów
lotniczych i morskich oraz jednostek pływających na obszarze wód
terytorialnych.

10

Zadania Inspekcji Sanitarnej

wykonują następujące organy (c.d.):



Główny inspektor sanitarny koordynuje i nadzoruje ustawową
działalność inspektorów sanitarnych.



Wojewódzki, powiatowy i graniczny inspektor sanitarny kierują
działalnością odpowiednio wojewódzkiej, powiatowej i granicznej
stacji sanitarno-epidemiologicznej, będących zakładami opieki
zdrowotnej.



Wojewódzki inspektor sanitarny może powierzyć powiatowemu
i granicznemu inspektorowi sanitarnemu, w drodze
porozumienia, prowadzenie spraw z zakresu swojej właściwości, w
tym wydawanie w jego imieniu decyzji administracyjnych.

11

Powoływanie inspektorów:



Wojewódzkiego, powiatowego i granicznego inspektora
sanitarnego powołuje i odwołuje Główny Inspektor Sanitarny,
po zakończeniu postępowania kwalifikacyjnego, prowadzonego
z udziałem wojewody, w odniesieniu do wojewódzkiego
i granicznego inspektora sanitarnego, lub starosty, w
odniesieniu do powiatowego inspektora sanitarnego,



Zastępcę wojewódzkiego, powiatowego i granicznego
inspektora sanitarnego powołuje i odwołuje Główny Inspektor
Sanitarny na wniosek właściwego inspektora sanitarnego,



Powołanie na stanowisko inspektora sanitarnego następuje na
okres 5 lat.

12

Główny Inspektor Sanitarny

może w każdym czasie odwołać wojewódzkiego, powiatowego

i granicznego inspektora sanitarnego, jeżeli przemawia za

tym interes służby, a w szczególności, jeżeli działalność tego

inspektora lub podległej mu jednostki może zagrozić prawidłowemu

wykonywaniu zadań Inspekcji Sanitarnej, a zwłaszcza naruszyć

bezpieczeństwo sanitarne na terenie właściwości danej jednostki.

Odwołanie w tym trybie następuje w drodze decyzji administracyjnej i

wymaga szczegółowego uzasadnienia na piśmie.

W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, w sprawach

należących do zakresu zadań i kompetencji Inspekcji Sanitarnej, jeżeli

ustawa nie stanowi inaczej, organem właściwym jest powiatowy lub

graniczny inspektor sanitarny (z wyjątkiem higieny radiacyjnej, która

znajduje się w gestii wojewódzkiego inspektora sanitarnego).

13

14

Inne zależności inspekcji sanitarnej:

Rada powiatu i sejmik województwa przynajmniej raz na rok

rozpatrują informacje właściwego inspektora sanitarnego o stanie
bezpieczeństwa sanitarnego powiatu i województwa.

Wojewódzki inspektor sanitarny informuje zarząd powiatu o

wynikach kontroli obiektów o podstawowym znaczeniu dla danego
terenu.

15

Inspektorem sanitarnym

może zostać osoba, która:



jest obywatelem polskim,



ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni
praw publicznych,



jest lekarzem i uzyskała kierunkową specjalizację w trybie
przewidzianym w odrębnych przepisach, albo posiada inne
wyższe wykształcenie i uzyskała specjalizację z dziedziny
medycyny,



swoją postawą obywatelską daje rękojmię należytego
wykonywania zadań pracownika organu państwowego,



posiada stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na
określonym stanowisku.

 

Do inspektorów sanitarnych stosuje się przepisy dotyczące
pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej.