1

FIZJOTERAPIA

W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE

2

1.

Rozwój metod rehabilitacji
w ginekologii i położnictwie

3

Rys historyczny rehabilitacji ruchowej w
ginekologii i położnictwie w Europie



Hipokrates V – IV w. p. n. e. „Corpus

Hippocraticum”



Saranos z Efezu – II w. n. e. „De arte

obstetrica” - twórca teorii położnictwa



„Hotel de Dieu” – 1610 r. Paryż

pierwsza szkoła położnych



XVII w. - Szpitale położnicze:

Strasburg, Londyn, Sztokholm,

Kopenhaga, Praga, Petersburg

4

Początki rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Europie



1928 r. – Niemcy - zasady stosowania masażu i

gimnastyki leczniczej



1929 - Anglia – zasady masażu tkanki łącznej



Lata 20-te XX w. – Rosja - hipnosugestia – metoda

walki z bólem porodowym



Lata 40-te – Anglia – metoda „naturalnego porodu”

bez lęku



Od 1947 r. – Płatonow i Welwowski –

psychoterapeutyczna metoda analgezji w połoznictwie



Od 1950 r. – Francja – psychoprofilaktyka porodowa

5

Rys historyczny rehabilitacji ruchowej
w ginekologii i położnictwie w Polsce



1534 r.– rozdział w „Zielniku”

Falimirza „O rodzeniu dziatek”



1773 r. – pierwsza szkoła położnych

we Lwowie i



Kilka lat później – nauczanie

położnictwa na Uniwersytecie

Jagiellońskim,



Rafał Czerwiakowski – ojciec

położnictwa w Polsce

6

Rozwój rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Polsce



XVIII w. - pierwsze podręczniki



„Początki sztuki połogowania”



„Sztuka babienia”



XIX w. – intensywny rozwój położnictwa i

ginekologii, Maurycy Madurowicz, Kraków



1936 – otwarcie nowego budynku Kliniki

Ginekologiczno-Położniczej na Wydziale

Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego



Początek XX w. - szkoły położnych w:

Poznaniu, Kaliszu, Płocku, Piotrkowie

Trybunalskim, Lwowie

7

Rozwój rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Polsce –cd.



1956 r. – Polska - prof. J. Lesiński:

„Psychoprofilaktyka bólów porodowych”



0d 1956 – pierwsze szkoły rodzenia w

Polsce: Nowa Huta,



Lata 60-te – rozwój psychoprofilaktyki

porodowej i psychofizycznego

przygotowania do porodu oraz

wprowadzenie kinezyterapii do leczenia w

oddziałach ginekologii



Lata 70-te – terapia ruchem i leczenie

uzdrowiskowe

8

Rozwój rehabilitacji w położnictwie
i ginekologii w Polsce –cd.



1974 r. - powołano Sekcję
Psychoprofilaktyki Porodowej i Kinezyterapii
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego –
od 1983 r. -Sekcja Psychosomatyczna PTG



Ostatnie 20-lecie



rozwój medycy prenatalnej i perinatalnej,



szersze zastosowanie rehabilitacji
w ginekologii zachowawczej i operacyjnej



dalszy rozwój szkół rodzenia

9

Nowe metody kinezystymulacji



Porody w immersji wodnej



Porody rodzinne



Terapia ruchem

10

SZKOŁA RODZENIA

11

Cele szkoły rodzenia

Psychiczne i fizyczne przygotowanie kobiet/par
do porodu naturalnego



Reedukacja postawy
macierzyńskiej/rodzicielskiej



Psychagogika/psychoanalgezja

12

Zadania szkoły rodzenia



Profilaktyka zdrowia kobiety i dziecka w
okresie ciąży (

kinezystymulacja i

psychoprofilaktyka porodowa)



Pedagogizacja



Pogłębianie dialogu małżeńskiego



Propagowanie zasad higieny ciąży, porodu
i połogu



Utrzymanie psychofizycznej równowagi w
organizmie kobiety

13

Program szkoły rodzenia



Specjalne ćwiczenia ruchowe, 2-3 razy w
tygodniu



Wykłady, dyskusje, pogadanki



Ćwiczenia praktyczne z zakresu
pielęgnowania noworodka



Wyświetlanie filmów, przedstawianie
plakatów

14

Postępowanie psychofizyczne w ciąży



Przywrócenie równowagi
emocjonalnej



Rozładowanie napięcia
wegetatywnego



Nauka rozluźniania mięśni

15

Kinezystymulacja w okresie ciąży



We wczesnym okresie ciąży



Ogólne psychoruchowe pobudzenie



Korygowanie postawy



Nauka oddychania torem brzusznym



Relaks bierny przy muzyce



W późnym okresie



Poprawa krążenia, przemiany materii, zapobieganie obrzękom,

kurczom łydek, zastojom żylnym,



Rozciąganie tkanek miękkich, stymulacja stawów krzyżowo-

lędźwiowych, zapobieganie bólom krzyża



Zapewnienie optymalnego tonusu mięśni brzucha



Wypracowanie umiejętności rozluźniania dowolnych partii

mięśni tułowia



Nauka zachowania się podczas porodu (nauka oddychania i

przyjmowania pozycji)



Relaks przy muzyce

16

Ćwiczenia fizyczne
w szkole rodzenia



ćwiczenia wzmacniające i rozciągające,



ćwiczenia relaksujące,



nauka oddychania torem brzusznym,



ćwiczenia przygotowujące do porodu,



ćwiczenia w połogu,

17

2.

Fizjologia okresu ciąży



Pierwsze objawy ciąży



Okres ciąży



Zmiany ogólnoustrojowe

18

Przemiany ogólnoustrojowe
u kobiety w okresie ciąży



Gruczoły wydzielania wewnętrznego



Układ rodny



Układ nczyniowo-sercowy



Układ oddechowy



Układ moczowy



Układ pokarmowy



Układ kostno-stawowy



Przemiana materii

19

Gruczoły wydzielania wewnętrznego



Przysadka mózgowa



Gruczoł tarczowy



Kora nadnerczy



Jajniki

20

Układ rodny



Wzrost liczby włókien mięśniowych –
hiperplazja



Rozrost włókien i nowotworzenie –
hipertrofia

Zmiany w macicy:



Doczesna



Wzrost masy i pojemności



Większy przepływ krwi

21

Układ naczyniowo-sercowy



Zwiększenie objętości krwi i większe

światło naczyń krwionośnych



Większa objętość wyrzutowa serca



Zwiększona pojemność serca



Przyrost mięśnia sercowego



Nieznaczne obniżenie RR rozkurczowego



Wzrost ciśnienia żylnego w dolnej

połowie ciała



Zwiększenie przepływu krwi przez

macicę, nerki i skórę

22

Układ oddechowy



Uaktywnienie przepony



Zwiększenie wymiaru poprzecznego
klatki piersiowej



Zwiększenie wentylacji płuc



Zwiększenie pojemności wdechowej płuc



Zwiększenie wymiany gazowej



Obniżenie progu wrażliwości ośrodka
oddechowego

23

Układ moczowy



Znaczne poszerzenie dróg moczowych



Zwiększenie przepływu krwi przez nerki



Zwiększenie resorbcji sodu i wody



Częstomocz

24

Układ pokarmowy



Przesunięcie żołądka, jelit, wątroby



Spowolnienie motoryki błony mięśniowej
przewodu pokarmowego

25

Przemiana materii



Zwiększenie masy ciała o ok. 20%



Większe zapotrzebowanie energetyczne



Hiperlipidemia



Zatrzymanie w organizmie sodu, potasu i
wapnia



Intensywny przebieg procesów syntezy
białek



Duża ilość przyswajanej wody

26

Układ kostno-mięśniowy



Rozluźnienie połączeń stawowych w
obrębie miednicy



Rozciągnięcie tkanek mięśni brzucha,
krocza i dna miednicy



Przesunięcie się środka ciężkości o 2 cm
do przodu

27

3.

Uciążliwości ciąży oraz wybrane
zagadnienia z patologii

–

postępowanie kinezyterapeutyczne

28

Ukończenie ciąży



Fizjologiczne



Patologiczne



Poronienie samoistne i sztuczne



Poród przedwczesny



Poród opóźniony

29

Uciążliwości ciąży



Niepowściągliwe wymioty ciężarnych



Nadciśnienie w ciąży



Niewydolność cieśniowo-szyjkowa



Łożysko przodujące



Przedwczesne odklejanie się łożyska



Zagrożenie porodem przedwczesnym



Ciąża przeterminowana/przenoszona

30

Niepowściągliwe wymioty ciężarnych

Przyczyny:



Niewłaściwa adaptacja OUN na skutek lęku lub braku

akceptacji ciąży



Wzmożona pobudliwość nerwu błędnego



Zaburzenia układu wydzielania wewnętrznego



Wzrost napięcia układu współczulnego



Stres i sytuacje konfliktowe ciężarnej

Objawy:



Wymioty ok.5-6 tyg. ciąży



Bóle nadbrzusza



Wstręt do jedzenia



Wychudzenie



Skąpomocz



Białko w moczu

31

Postępowanie rehabilitacyjne
w niepowściągliwych wymiotach ciężarnych



Psychoterapia



Relaks przy muzyce



Kinezyterapia



ćwiczenia p/zakrzepowe



ćwiczenia izometryczne tułowia i kończyn



ćwiczenia oddechowe



Relaks bierny

32

Nadciśnienie w ciąży

Gestoza



Przyczyny



Przewlekła choroba nerek



Przewlekłe nadciśnienie tętnicze



Cukrzyca



Uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych



Ciąża wielopłodowa



Obrzęk płodu



Zaśniad groniasty



Zaburzenia odżywiania



Objawy



Obrzęki



Białkomocz



Nadciśnienie tętnicze krwi

33

Nadciśnienie w ciąży – cd.

Rzucawka – ciężka postać gestozy



Objawy:



Drganie mięśni twarzy, kończyn i gałek ocznych



Zatrzymanie czynności oddechowej



Skurcz tężcowy mięśni szkieletowychi przepony



Utrata przytomności



Skurcze kloniczne mięśni tułowia, kończyn,
twarzy i szyi



Śpiączka

34

Postępowanie rehabilitacyjne
przy nadciśnieniu w ciąży



Leżenie



Specjalne ćwiczenia ruchowe p/obrzękowe i
uspakajające



Przeciwskazanie do ćwiczeń

I - Kinezyterapia



ćwiczenia czynne dystalnych odcinków ciała:
stóp, dłoni, przedramion, podudzi

II – Relaks bierny



zastosowanie muzyki o charakterze
uspakajającym

35

Niewydolność cieśniowo-szyjkowa

Przyczyny:



Stany pourazowe po zabiegach



Wady wrodzone:



Późne wystąpienie miesiączki



Nieregularne cykle



Nidorozwój trzonu macicy



Nieprawidłowości tkanki łącznej i
mięśniowej szyjki macicy



Zaburzenia hormonalne

36

Postępowanie rehabilitacyjne przy
niewydolności cieśniowo-szyjkowej

I – Terapia ułożeniowa



równia Trendelenburga

II – Kinezyterapia



terapia przeciwzakrzepowa



ćwiczenia izometryczne



oddychanie torem piersiowym

III – Psychoterapia



relaks



wyciszenie

37

Łożysko przodujące

Przyczyny:



Nieodpowiednio przygotowana śluzowa macicy



Stany zapalne lub atroficzne śluzówki



Guzy narządu rodnego



Wielodzietność



Zaawansowany wiek



Częste wyłyżeczkowania macicy



Porody operacyjne



Opóźniona implantacja jaja



Wady rozwojowe łożyska

Objawy:



Niebolesne krwawienie

38

Postępowanie rehabilitacyjne przy
łożysku przodującym

I – pozycja ułożeniowa



równia Trendelenburga

II – Kinezyterapia



Leżenie na plecach



Ćwiczenia izometryczne mięśni górnej partii

grzbietu, ramion, przedramion, podudzi



Ćwiczenia czynne dystalnych odcinków ciała



Oddychanie torem piersiowym

III – Psychoterapia



Relaks



muzykoterapia

39

Przedwczesne odklejanie się łożyska

Przyczyny:



Zmiany naczyniowe łożyska



Zmiany morfologiczne



Mięśniaki macicy



Urazy mechaniczne



Nagły wzrost ciśnienia u ciężarnej



Nadciśnienie tętnicze



Nikotyna

Objawy:



Zaburzenia stanu ogólnego



Nagły, kłujący ból w brzuchu



Kwawienie



Wzmożone napięcie macicy



Niepokój



Przyspieszenie tętna



Spadek ciśnienia tętniczego krwi



Wstrząs hipowolemiczny



Zaburzenia krzepliwości krwi

Nie stosuje się
postępowania
rehabilitacyjnego

40

Zagrożenie porodem przedwczesnym

Grupy przyczyn:



Medyczne:



Choroby zakaźne, nadciśnienie tętnicze,

rzucawka, zaburzenia wydzielania gruczołów

wewnętrznych,wady rozwojowe macicy,

niewydolność cieśniowo-szyjkowa, łozysko

przodujące, krwawienia z macicy …



Socjalno-ekonomiczne:



złe warunki domowe, ciężka praca, niekorzystna

przeszłość ginekologiczno-położnicza, wiek,

stosowanie używek, intensywna działalność

sportowa …

41

Postępowanie rehabilitacyjne przy
zagrożeniu porodem przedwczesnym

Pozycja leżąca na lewym boku

I – Kinezyterapia



Ćwiczenia bierno-czynne



Ćwiczenia izometryczne dystalnych odcinków



Oddychanie torem piersiowym

II – Psychoterapia



Relaks bierny – wyciszenie, muzykoterapia:
utwory wolne, spokojne, ciche

42

Ciąża przedterminowa lub przenoszona

Przyczyny nie są dostatecznie znane,

przypuszczalnie są to:



Opóźnione przemiany biochemiczne



Niewłaściwe stężenie we krwi
prostaglandyn, progesteronu, oksytocyny

43

Postępowanie rehabilitacyjne przy c

iąży

przedterminowanej/przenoszonej

Nie stosuje się ćwiczeń

z wyjątkiem:



oddychania torem brzusznym



kinezystymulacja jak w późnym okresie
ciąży

44

Przeciwwskazania do kinezyterapii
w okresie ciąży



Bezwzględne



Zagrażające poronienie, poród niewczesny lub przedwczesny



Ostra niewydolność krążenia



Nadciśnienie



Cukrzyca, choroby nerek, choroby tarczycy



Stan przedrzucawkowy i rzucawka



Łożysko przedwcześnie odklejone, przodujące



Przedwczesne pęknięcie pęcherza



Wysoka temperatura



Zaburzenia tętna płodu



Nieprawidłowa ilość płynu owodniowego



Ciąża przenoszona



Względne



Stan po zagrażającym poronieniu, porodzie przedwczesnym



Obrzęki kończyn dolnych



Niwydolność cieśniowo-szyjkowa



Przodujące łożysko



Niepowściągliwe wymioty



Rozejście się spojenia łonowego



Przewlekłe stany gorączkowe

45

4.

Fizjologia okresu połogu

46

Zmiany połogowe w organizmie kobiety



Okres wczesny



Chwiejny układ nerwowy



Zmniejsza się stężenia progesteronu i estrogenów



Uwolnienie prolaktyny



Duże stężenie oksytocyny i wazopresyny



Zwiększenie objętości krwi - w 1 dobie



Zwolnienie akcji serca



Wzrasta stężenie fibrynogenu, liczba płytek



Zwiększa się diureza



Inwolucja macicy



Oczyszczanie macicy

47

Zmiany połogowe w organizmie kobiety



Okres środkowy



Wraca poziom stężenia estrogenów



Kończy się regeneracja błony śluzowej



Objętość krwi wraca do normy



Znikają przebarwienia skóry



Mięśnie brzucha wracają do swojej
elastyczności

48

Zmiany połogowe w organizmie kobiety



Okres późny



Powrót czynności jajników u kobiet
niekarmiących



Słabe dojrzewanie pęcherzyków Graafa u
kobiet karmiących



Tkanka mięsniowa nie w pełni elastyczna



Mogą wystąpić bóle głowy, uczucie
zmęczenia, bezsenność, drażliwość

49

Proces laktacji



Mammogeneza



Laktogeneza



Laktopoeza

Do podjęcia karmienia naturalnego zdolnych

jest 90% kobiet



Przeciwskazania do karmienia naturalnego



Choroby przewlekłe



Wady serca



Choroby zakaźne



Stany zapalne sutków



Stosowanie niektórych leków



Choroby metaboliczne dziecka

50

Cele rehabilitacji w połogu



Przyspieszenie i ułatwienie zmian
regeneracyjnych w układach i narządach



Profilaktyka lub likwidacja powikłań ciąży,
porodu i połogu



Osiągnięcie w optymalnym czasie
równowagi psychofizycznej kobiety
sprzed okresu ciąży

51

Zadania rehabilitacji w okresie połogu



Zapobiega powikłaniom



Poprawia funkcjonowanie układu
krążenia, oddechowego i moczowego



Szybsze obkurczenie macicy



Szybsze gojenie ran



Szybsze odtworzenie funkcji przepony
moczowo-płciowej



Szybsze odzyskanie napięcia mięśni
brzucha

52

Dobór ćwiczeń po porodzie

zależy od:



Rodzaju i przebiegu porodu



Doby połogu



Stanu psychofizycznego położnicy

53

Wczesny okres połogu na potrzeby
rehabilitacji dzieli się na:

I podokres połogu



1-2 doba po porodzie fizjologicznym



1-3 doba po porodzie operacyjnym

II podokres połogu



3-5 doba po porodzie fizjologicznym



4-7 doba po porodzie operacyjnym

III podokres połogu



Do 14 doby po porodzie

54

Zadania rehabilitacji w I podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym



Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył



Zapobieganie obniżeniu narządu rodnego i
nietrzymaniu moczu



Likwidacja zmęczenia okołoporodowego



Stymulacja laktacji



Szybsza inwolucja macicy i jej opróżnianie



Poprawa perystaltyki jelit



Ułatwienie mikcji i defekacji



Wczesne uruchomienie - pionizacja

55

Rodzaje ćwiczeń



Ćwiczenia synergistyczne



Ćwiczenia izometryczne



Ćwiczenia w odciążeniu



Ćwiczenia czynne, właściwe



Oddychanie torem przeponowym



Pionizacja metodą zmodyfikowaną

56

Sposób zastosowania ćwiczeń specjalnych w
I podokresie połogu po porodzie fizjologicznym



Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył



Ćwiczenia czynne stóp i dłoni



Ćwiczenia izometryczne kończyn dolnych, górnych i tułowia



Wczesna pionizacja poprzedzona ćwiczeniami



Zapobieganie obniżaniu narządu rodnego i nietrzymania

moczu



Ćwiczenia synergistyczne mięśni krocza i dna macicy ( czyli

ćwiczenia izometryczne mięśni przywodzicieli ud, brzucha i

pośladków)



Pionizacja z leżenia bokiem, bez fazy siadu



Likwidacja zmęczenia okołoporodowego- stymulowanie

układu krążenia, oddechowego, nerwowego



Ćwiczenia izometryczne oraz czynne mięśni kończyn górnych i

dolnych, klatki piersiowej, grzbietu



Ćwiczenia rozluźniające mięśni karku



Oddychanie torem przeponowym

57

Zasady stosowania ćwiczeń w I podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym



Czas wykonywania: 10-12 minut



Stopniowanie wysiłku według przyjętych
metod



Dynamika ćwiczeń



Pozycje do ćwiczeń: leżenie tyłem,
bokiem, przodem



Przeciwskazane ćwiczenia w siadzie i
rozkroku, długotrwałe chodzenie i stanie



Pionizacja wykonywana z leżenia bokiem

58

Przeciwwskazania do ćwiczeń
ruchowych w I podokresie połogu



Wysoka temperatura – powyżej 37,5°C



Znaczny ubytek krwi podczas porodu



Choroby układu krążenia



Powikłania porodu i połogu



Inne przyczyny, o których decyduje
lekarz

59

Zadania rehabilitacji w II podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym



Zapobieganie obniżaniu się narządu
rodnego



Aktywizacja mięśni brzucha



Dalsza stymulacja laktacji



Korygowanie postawy w czasie chodu



Instruktaż wraz z nauką właściwych
ćwiczeń do stosowania w III podokresie
połogu

60

Zadania rehabilitacji w III podokresie
połogu po porodzie fizjologicznym



Terapia ruchem o charakterze ćwiczeń
ogólnousprawnijących, zwłaszcza:



Ćwiczenia izometryczne



Ćwiczenia czynne, właściwe



Ćwiczenia z oporem mięśni krocza, dna
miednicy i brzucha

61

Zadania rehabilitacji w I podokresie
połogu po porodzie operacyjnym:



Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył



Zapobieganie powikłaniom ze strony układu
oddechowego



Przyspieszenie ewakuacji środków
znieczulających



Zapobieganie zrostom otrzewnej



Poprawa ukrwienia w obrębie pola operacyjnego



Pionizacja z uwzględnieniem fazy siadu w
odciążeniu

62

Zasady stosowania ćwiczeń w I podokresie
połogu po porodzie operacyjnym:



Ćwiczenia rozpoczyna się po 12-24
godzinach od zabiegu



Tempo umiarkowane, spokojne



Czas trwania: 10-15 minut



Pozycje do ćwiczeń: leżenie przodem,
bokiem, kończyny dolne ugięte lub
wyprostowane, siad w odciążeniu

63

Rodzaje ćwiczeń w I podokresie
połogu po porodzie operacyjnym



Terapia przeciwzakrzepowa



Ćwiczenia czynne właściwe dystalnych odcinków ciała



Ćwiczenia izometryczne tułowia



Zapobieganie powikłaniom ze strony układu

oddechowego



Oddychanie torem piersiowym w pozycjach drenażowych z

nauką odkrztuszania (w cięciu w linii środkowej ciała)



Oddychanie torem piersiowo-brzusznym (po cięciu

nadłonowym)



Zapobieganie zrostom otrzewnej i bólom

„rzutowym

”



Ćwiczenia czynne w odciążeniu mięśni dna macicy, brzucha,

kończyn dolnych



Pionizacja z fazą siadu w odciążeniu



Z leżenia bokiem

64

Ćwiczenia w II podokresie połogu
po porodzie operacyjnym



Podobne jak w I podokresie, z większą
intensywnością

65

Zadania rehabilitacji w III podokresie
połogu po porodzie operacyjnym



Polepszenie funkcjonowania układu krążenia

(ćwicz. izometryczne i czynne mięśni kończyn

dolnych, górnych, szyi)



Polepszenie funkcjonowania układu

oddechowego



Dalsza stymulacja laktacji



Stymulacja mięśni brzucha powierzchownych i

głębokich



Korygowanie postawy w czasie kilkuminutowego

spaceru



Uzyskanie równowagi psychicznej

66

Rodzaje ćwiczeń w III podokresie
połogu po porodzie operacyjnym



Kinezyterapia



Ćwiczenia ogólnousprawniające, mięśni
brzucha, dna miednicy i krocza



Masaż



Automasaż blizny operacyjnej



Masaż klasyczny mięśni brzucha



Fizykoterapia



Elektrostymulacja mięśni brzucha

67

5.

Powikłania połogu

–

zasady postępowania kinezyterapeutycznego

68

Powikłania w okresie połogu



Zakrzepowe zapalenie żył w połogu



Rozejście się spojenia łonowego i
stawów krzyżowo-biodrowych



Rozstęp mięśni prostych brzucha



Atonia mięśni brzucha



Psychoza poporodowa



Poporodowe urazy krocza

69

Zakrzepowe zapalenie żył w połogu



Czynniki wywołujące chorobę



Wzmożona krzepliwość krwi



Zwolniony przepływ krwi



Żylaki kończyn dolnych i w obrębie miednicy



Uszkodzenie śródbłonków naczyniowych



Zakażenia połogowe



Niedokrwistość poporodowa



Objawy



Bolesne stwardnienia



Zaczerwienienie skóry



Zator tętnicy płucnej



Zespół pozakrzepowy



Profilaktyka



Specjalne ćwiczenia ruchowe i uruchomienie



Środki przeciwzakrzepowe

70

Zakrzepowe zapalenie żył w połogu- cd.

Postępowanie fizjoterapeutyczne:



Unieruchomienie pacjentki



Kończyna na szynie Brauna



Terapia ruchem – decyduje lekarz



Ćwiczenia:



Bierne



Izometryczne



„Gry naczyń’



Czynne, właściwe



Z oporem



Pionizacja wg zasad



Oddychanie torem piersiowym, mieszanym, a

następnie brzusznym

Szyna Brauna

71

Zakrzepowe zapalenie żył w połogu- cd.



Etap I - przez 2 dni



Ćwiczenia czynne, właściwe kończyn nie objętych stanem zapalnym



Ćwiczenia „gry naczyń”



Ćwiczenia izometryczne kończyny chorej



Oddychanie torem piersiowym



Etap II - następne 2 dni



powtarzanie ćwiczeń z I etapu



Ćwiczenia bierne kończyny chorej



Ćwiczenia siłowe kończyn zdrowych



Oddychanie torem mieszanym



Etap III – kolejne

dni



Ćwiczenia siłowe kończyn zdrowych



Ćwiczenia czynne, właściwe kończyny chorej



Pionizacja



Ćwiczenia czucia podłoża, równowagi, chodu



Oddychanie torem brzusznym

72

Rozejście się spojenia łonowego i
stawów krzyżowo-biodrowych



Przyczyny



Niewspółmierność porodowa



Znaczne hormonalne rozluźnienie

chrząstkozrostu łonowego



Rozejście się spojenia łonowego podczas

poprzedniego porodu



Objawy



Ostry ból



Ruchomość kości łonowej przy badaniu

palpacyjnym

73

Rozejście się spojenia łonowego i
stawów krzyżowo-biodrowych

Postępowanie rehabilitacyjne:

I – Kinezyterapia



Unieruchomienie pacjentki (3-5 tygodni)



Założenie opaski ściągającej



Zastosowanie terapii ruchem w 5 etapach
(początek drugi dzień po porodzie)



pionizacja

II – Psychoterapia

74

Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych

Etap I



Zadania:



profilaktyka zakrzepów, stymulacja układu krążenia i
oddychania, stymulacja laktacji



Pozycja:



leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą



Ćwiczenia:



izometryczne stóp, górnego odcinka tułowia, czynne
w odciążeniu mięśni szyi, czynne dłoni i przedramion



oddychanie torem piersiowym

75

Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych

Etap II



Zadania



profilaktyka zakrzepów,



profilaktyka niewydolności przepony moczowo-płciowej



Pozycja



leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą



Ćwiczenia



Izometryczne kończyn dolnych, górnej partii tułowia,

mięśni pośladków, krocza i dna macicy



Czynne, właściwe kończyn dolnych



Mięśni szyi, karku



Oddychanie torem piersiowym

76

Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych

Etap III



Zadania – jw.



profilaktyka zakrzepów,



profilaktyka niewydolności przepony moczowo-płciowej



Pozycja – jw.



leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą



Ćwiczenia – jak w etapie II o większym stopniu trudności



Izometryczne kończyn dolnych, górnej partii tułowia,

mięśni pośladków, krocza i dna macicy



Czynne, właściwe kończyn dolnych



Mięśni szyi, karku



Oddychanie torem piersiowym

77

Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych

Etap IV



Zadania – jw. oraz powolne uruchamianie pacjentki



profilaktyka zakrzepów,



profilaktyka niewydolności przepony moczowo-płciowej



Pozycja – leżenie tyłem, bokiem przodem



leżenie tyłem z założoną opaską ściągającą



Ćwiczenia



Izometryczne kończyn dolnych, mięśni pośladków,

brzucha, krocza i dna macicy



Czynne w odciążeniu kończyn dolnych



Czynne, właściwe kończyn górnych, barków i głowy



Oddychanie torem brzusznym

78

Kinezyterapia po rozejściu się spojenia
łonowego i stawów krzyżowo-biodrowych

Etap V



Zadania



Pełna pionizacja i uruchomienie pacjentki



Pozycje



Leżenie tyłem, bokiem, przodem, siad, stanie



Ćwiczenia



Izometryczne mięśni krocza, dna macicy



Czynne mięsni brzucha



Czynne kończyn dolnych



Uruchomienie stawów biodrowych



Pionizacja wg przyjętych zasad



Oddychanie torem brzusznym

79

Rozstęp mięśni prostych brzucha



Przyczyny



Gwałtowny przebieg porodu



Objawy



Szczelina między pępkiem a wyrostkiem
mieczykowatym mostka

80

Rozstęp mięśni prostych brzucha

Postępowanie fizjoterapeutyczne:

I – Kinezyterapia

(od pierwszej doby)



Ćwiczenia wzmacniające mięśnie proste i skośne brzucha



Ćwiczenia rozciągające mięśni grzbietu w odcinku

krzyżowo-lędźwiowym

II – Masaż mięśni brzucha



W okresie środkowym i późnym połogu

III – Fizykoterapia



Elektrostymulacja mięśni brzucha

81

Atonia mięśni brzucha



Przyczyna



Nadmierne rozciągnięcie się włókien
mięśniowych z powodu dużej ciąży,
nadmiernej masy ciała kobiety w okresie
ciąży



Objawy



Zniesienie elastyczności mięśni brzucha

82

Atonia mięśni brzucha

Postępowanie rehabilitacyjne:

I – Kinezyterapia



Pozycja: leżenie tyłem, kończyny dolne ugięte



Ćwiczenia mięśni prostych i skośnych brzucha –

początkowo bierne, oddychanie torem

brzusznym

II – Masaż



Ma początku delikatny, palpacyjny, następnie

klasyczny

III – Fizykoterapia



Elektrostymulacja mięśni brzucha

IV - Psychoterapia

83

Psychoza poporodowa



Przyczyny



Niezrównoważenie psychiczne



Zaburzenia hormonalne



Brak akceptacji ciąży i noworodka



Brak przygotowania do porodu



Objawy



Silny stan depresji lub pobudzenie



Rozdrażnienie



Apatia



Halucynacje



Zachowania nieadekwatne do sytuacji



Postępowanie



Natychmiastowy nadzór psychiatryczny



Odizolowanie od dzieci innych położnic



Wskazany relaks i stymulacja ruchem

84

Poporodowe urazy krocza

Postępowanie fizjoterapeutyczne:

I – Kinezyterapia



Ćwiczenia indywidualne z terapią mięśni krocza i
miednicy

II – Fizykoterapia



Miejscowo lampa Sollux z fioletowym filtrem

85

6.

Poród operacyjny



operacje ginekologiczne



metody postępowania

86

Cięcie cesarskie



Przyczyny



Objawy zagrożenia życia płodu



Brak postępu porodu



Nieprawidłowe położenie płodu



Nieudana próba porodu siłami natury po poprzednim cięciu

cesarskim



Wskazania



Nieprawidłowa budowa kostna



Łożysko przodujące zupełnie



Zagrażające pęknięcie macicy



Przedwczesne odklejanie się łożyska



Zaawansowany wiek ciężarnej



Nadciśnienie tętnicze



Ciąża wielopłodowa



Niektóre wady rozowojwe płodu



Makrosomia płodu



Poród dzieci o małej masie ciała



Poród przedwczesny



Wady wzroku



Zakażenie sromu



Nadwrażliwość psychiczna

87

Operacje ginekologiczne



Operacje przez powłoki brzuszne



Guzy jajników i macicy



Niepłodność pochodzenia jajowodowego



Mięśniaki macicy



Wady rozowjowe narządów płciowych



Guzy zapalne przydatków



Endometrioza miednicy mniejszej



Krwotok z narządów płciowych



Ciąża pozamaciczna



Operacje przez pochwę



Nowotwory sromu i szyjki macicy



Zaburzenia statyki narządów płciowych



Wysiłkowe nietrzymanie moczu



Stany zapalne szyjki macicy



Wady rozwojowe narządów płciowych

88

Mastektomia



Objawy wczesne raka piersi



Pojedynczy guz



Wyciek z brodawki



Zmiany skórne w okolicy brodawki



Asymetria sutków



Objawy późne raka piersi



Guzki satelitarne w obrębie zajętego sutka



Obrzęk sutka



Duży nieruchomy guz w klatce piersiowej



Powiększenie sutka, wciągnięcie skóry do brodawki



Powiększone węzły chłonne pachowe nad i podobojczykowe



Obrzęk ramienia



Bóle spowodowane przerzutami

89

Metody leczenia raka piersi



Leczenie operacyjne



Radioterapia



Chemioterapia



Leczenie hormonalne



Rehabilitacja

90

Cele postępowania rehabilitacyjnego

po operacjach ginekologicznych



Gojenie się rany w optymalnym czasie



Zapobieganie powikłaniom



Przywrócenie ogólnej sprawności
psychofizycznej

91

Schemat postępowania rehabilitacyjnego
w przypadku operacji ginekologicznych



Rehabilitacja wewnątrzszpitalna



Przed zabiegiem



Po zabiegu – okresy A, B, C



Rehabilitacja poszpitalna



Ambulatoryjna



sanatoryjna

92

Cele postępowania rehabilitacyjnego

przed operacją



Przygotowanie pacjentki do ćwiczeń
stosowanych po operacji



Stymulacja psychoruchowa pacjentki,
nauczenie ćwiczeń dystalnych części ciała i
sposobu wstawania z łóżka po zabiegu



Nauczenie właściwego toru oddychania i
umiejętności odkrztuszania



Uzyskanie akceptacji planowanego zabiegu
przez pacjentkę

93

Postępowanie rehabilitacyjne po zabiegu



Przez powłoki brzuszne



Okres A – 0-3 doby



Okres B – 4-7 doby



Okres C – 8 doba, wypis



Przez pochwę



Okres A – 0-2 doby



Okres B – 3-5 doby



Okres C – 6 doba, wypis

94

Zadania do ćwiczeń po zabiegu

przez powłoki brzuszne



Okres A



Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył



Profilaktyka powikłań ze strony układu

oddechowego



Przyspieszenie „wyprowadzania” środków

znieczulających z organizmu



Profilaktyka zastojów żylno-limfatycznych



Profilaktyka tworzenia się zrostów otrzewnej



Polepszenie perystaltyki jelit



Ułatwienie defekacji i mikcji



Wczesna pionizacja

95

Zadania do ćwiczeń po zabiegu

przez pochwę



Okres A



Profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył



Profilaktyka powikłań ze strony układu

oddechowego



„wyprowadzania” środków znieczulających z

organizmu



Profilaktyka obniżania narządu rodnego



Profilaktyka tworzenia się zrostów otrzewnej



Utrzymanie perystaltyki jelit



Ułatwienie defekacji i mikcji



Pionizacja

96

Zadania do ćwiczeń po zabiegu

przez powłoki brzuszne



Okres B



Aktywizacja układów krążenia i oddychania



Łagodna aktywizacja mięśni brzucha



Przyspieszenie gojenia się rany operacyjnej



Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy oraz
chodu

97

Zadania do ćwiczeń po zabiegu

przez pochwę



Okres B



Aktywizacja układów krążenia i oddychania



Aktywizacja mięśni krocza i dna macicy



Aktywizacja mięśni brzucha



Wyrabianie nawyku prawidłowej postawy oraz
chody

98

Zadania do ćwiczeń po zabiegu

przez powłoki brzuszne



Okres C



Właściwa aktywizacja miśni brzucha



Uelestycznianie blizny pooperacyjnej



Usuwanie lub zapobieganie tzw. bólom

rzytowym



Podnoszenie ogólnej sprawności

psychofizycznej



Instruktarz do ćwiczeń

ogólnousprawniających w warunkach

domowych

99

Zadania do ćwiczeń po zabiegu

przez pochwę



Okres C



Zapobieganie obniżaniu się narządu
rodnego – instruktaż do ćwiczeń w
warunkach domowych



Właściwa aktywizacja mięśni brzucha



Podnoszenie ogólnej sprawności
psychofizycznej

100

I – Fizjoterapeutyczne leczenie szpitalne

po operacjach

- kinezyterapia



Okres A



Ćwiczenia oddechowe torem piersiowym, piersiowo-brzysznym lub

brzusznym (w zależności od rodzaju operacji i stanu pacjentki)



Terapia ułozeniowa (nauka odkrztuszania)



Ćwiczenia izometryczne tułowia, pośladków



Ćwiczenia bierno-czynne kończyn dolnych (w odciążeniu ręką

terapeuty) u pacjentek po operacjach przez powłoki brzuszne



Ćwiczenia czynne, właściwe stóp, dłoni, przedramion u pacjentek po

operacjach przez pochwę



Nauka przyjmowania pozycji pionowej



Zasady stosowania ćwiczeń

:



Czas trwania: 15 minut



Tempo umirkowane



Według ww. kolejności



Częste powtarzanie ćwiczeń oddechowych

101



Okres B



Ćwiczenia oddechowe



Ćwiczenia izometryczne mięśni całego ciała



Ćwiczenia synergistyczne mięśni brzycha u pacjentek

po operacjach przez powłoki brzuszne



Ćwiczenia synergistyczne mięśni krocza i dna

miednicy u pacjentek po operacjach przez pochwę



Ćwiczenia czynne, właściwe stóp, kończyn górnych,

pośladków, mięśni szyi i karku,



Ćwiczenia przyjmowania prawidłowej postawy ciała



Zasady stosowania ćwiczeń:



Jak w okresie A

I – Fizjoterapeutyczne leczenie szpitalne

po operacjach-

kinezyterapia

102



Okres C



Ćwiczenia oddechowe torem brzusznym



Ćwiczenia cynne, właściwe mięśni
brzucha i całego ciała



Masaż blizny pooperacyjnej u pacjentek
po zabiegach przez powłoki brzuszne



Utrzymanie prawidłowej postawy ciała i
chodu

I – Fizjoterapeutyczne leczenie szpitalne

po operacjach

- kinezyterapia

103

II –

Fizjoterapeutyczne l

eczenie

ambulatoryjne -

po operacjach



Kinezyterapia – ćwiczenia: usprawniające

krążenie, likwidujące zrosty otrzewnej i

bóle rzutowane (u pacjentek po operacjach

przez powłoki brzuszne), stymulujące

mięśnie dna miednicy i krocza u pacjentek

po operacjach prze pochwę



Światłolecznictwo - lampa Sollux



Fizykoterapia – terapuls



Masaż klasyczny – powłoki brzuszne



Automasaż blizny pooperacyjnej

104

III – Leczenie uzdrowiskowe

-

po operacjach



Światolecznictwo – lampa Sollux, budka
Polano



Fizykoterapia – diatermia krótkofalowa



Peloidoterapia – kąpiele borowinowe



Wodolecznictwo – kąpiele jodkowe,
solankowe, siarczkowe, kwasowęglowe

105

Rehabilitacja po mastektomii



Niekorzystne następstwa mastektomii:



Ubytek sutka



Zwężenie światła żyły pachowej lub
podobojczykowej



Dysfunkcja kończyny górnej



Zaburzenie postawy ciała



Przerzuty nowotworowe



Otyłość



Problemy społeczne i zawodowe

106

Cele rehabilitacji po mastektomii



Profilaktyka powikłań pooperacyjnych



Likwidacja powikłań pooperacyjnych



Uzyskanie optymalnej sprawności
psychofizycznej



Przystosowanie społeczne i zawodowe



Utrwalanie wyników operacji i terapii

107

Schemat rehabilitacji po mastektomii



Rehabilitacja psychofizyczna



Szpitalna



Przed operacją 2 dni



Po operacji ok. 4 -12 dni



Dostarczanie materiałów informacyjnych



Ambulatoryjna



Etap wstępny -14 dni



Etap zasadniczy -30 dni



Postępowanie specjalne – ambulatoryjne



Reahabilitacja po operacjach odtwórczych



Rehabilitacja wad postawy



Postępowanie usprawniające u osób z utrwalonym obrzękiem

kończyny górnej



Postępowanie utrwalające wyniki



Rehabilitacja ambulatoryjna i uzdrowiskowa



Uczestnictwo w klubie kobiet po mastektomii „Amazonki”

108

Zadania rehabilitacji po
mastektomii



okres szpitalny



Wstępna profilaktyka obrzękowa (masaż, wysokie

ułożenie kończyny)



Ćwiczenia oddechowe, czynne palców, dłoni,

przedramion



Ćwiczenia czynne wspomagające stawy

obeczybarkowej



Psychoterapia



Uzupełnienie ubytku sutka lekką protezą

tymczasową



Możliwość spotykania się z kobietami z klubu

„Amazonek”



Instruktaż o sposobie wykonywania ćwiczeń i

masażu

109

Zadania rehabilitacji po mastektomii



okres ambulatoryjny



Zwiększenie zakresu ruchów w stawach obręczy barkowej



Zwiększenie siły mięśniowej kończyny górnej



Zapobieganie zastojowi chłonki



Terapia przeciwobrzękowa



Korygowanie zmian postawy



Przystosowanie społeczne i zawodowe



Metody:



Kinezyterapia



Masaż klasyczny



Masaż limfatyczny



Fizykoterapia



Psychoterapia społeczna i zawodowa

110

7.

Ginekologia zachowawcza



niewydolność przepony moczowo-płciowej



wysiłkowe nietrzymanie moczu

111

Zaburzenia statyki narządów płciowych



Przyczyny organiczne



Uraz okołoporodowy



Częste porody



Wielodzietność



Porody patologiczne



Operacje ginekologiczne



Straca inwolucja macicy



Przyczyny czynnościowe



Niedobór estrogenów w okresie klimakterium

112

Nietrzymanie moczu



Rodzaje:



Wysiłkowe nietrzymanie moczu



Naglące nietrzymanie moczu



Odruchowe nietrzymanie moczu



Nietrzymanie moczu z powodu
przepełnienia



Mieszane nietrzymanie moczu

113

Przyczyny wysiłkowego nietrzymania moczu



Niewydolność aparatu podtrzymująco-nośnego narządy miednicy

małej

Czynniki predysponujące:



Okres klimakterium i senium



Ciężka praca fizyczna



Liczne porody



Niewłaściwe postępowanie w połogu



Pooperacyjna/poporodowa niedomoga zwieracza cewki moczowej



Stresy, czynniki neurogenne



Otyłość, żylaki, nadciśnienie



Przewlekły kaszel, astma



Przewlekłe zaparcia



Choroby wyniszczające



Predyspozycje genetyczne

114

Stopnie wysiłkowego nietrzymania moczu

I°

- wypływ moczu podczas kichania, śmiechu,
kaszlu, ciężkiej pracy fizycznej

II°

- wypływ moczu podczas chodzenia,
wchodzenia po schodach, noszenia ciężkich
przedmiotów, lekkiej pracy fizycznej

III ° - wypływ moczu podczas spoczynku, leżenia

115

Profilaktyka i postępowanie rehabilitacyjne

w zaburzeniach statyki narządów rodnych i wysiłkowym
nietrzymaniu moczu



Właściwy tryb życia



Odpowiednie postępowanie kinezyterapeutyczne w

okresie połogu



Zastosowanie chwytu Poręby po III okresie porodu



Izometryczna stymulacja mięśni krocza i dna miednicy

wg metody Poręby



Stosowanie kinezyterapii przed zabiegiem operacyjnym

wykonywanym na narządzie rodnym i po jego

zakończeniu



Wykonywanie specjalnych ćwiczeń ruchowych w okresie

klimakterium i senium

116

Leczenie zachowawcze

w zaburzeniach statyki narządów rodnych i wysiłkowym

nietrzymaniu moczu



Metody postępowania



Ćwiczenia Kegla



Zasady stosowania ćwiczeń



Stopniowe trudności z uwzględnieniem synergizmów

mięśniowych



Stosowanie szybkich serii ćwiczeń z wytrzymaniem skurczu

przez 2-3 sekundy



Wspomaganie maksymalnego skurczu mięśni wydechem



Powtarzanie ćwiczeń minimum 2 razy dzienne



Czas trwania ćwiczeń do 20 minut



Ścisła współpraca z rehabilitantem

117

I – Fizjoterapeutyczne leczenie
ambulatoryjne

w zaburzeniach statyki narządów rodnych i wysiłkowym

nietrzymaniu moczu



Kinezyterapia, najczęściej indywidualna



Ćwiczenia izometryczne mięśni krocza, brzucha,

przywodzicieli ud, pośladków – wspomagane

intensywnym oddychaniem torem brzusznym



Ćwiczenia czynne w odciążeniu ww. grup

mięśniowych



Ćwiczenia czynne właściwe i siłowe ww. grup

mięśniowych w pozycji siadu na taborecie



Masaż klasyczny powłok brzusznych



Elektroterapia – prądy o niskiej częstotliwości i

interferencyjne



Psychoterapia

118

II – Leczenie uzdrowiskowe

w zaburzeniach statyki narządów rodnych i

wysiłkowym nietrzymaniu moczu



Kąpiele lecznicze: ziołowe pełne i
półkąpiele, 2-3 razy w tygodniu, 10-15 min.



Nasiadówki: zabiegi ciepłe i gorące, 2-3
razy w tygodniu, 10-20 min.



Peloidoterapia: zabiegi borowinowe, okłady
i zawijania, codziennie, 15-30 min.

119

8.

Klimakterium



Premenopauza



Menopauza



Postmenopauza

120

Objawy klimaktrium



W okresie premenopauzy



Niepłodność



Zaburzenia cyklu

miesiączkowego



Krwawienia czynnościowe



W okresie postmenopauzy



tzw. zespół klimakteryczny



Zmiany w układzie krążenia



Zmiany w obrębie narządów

płciowych



Zmiany w układzie moczowym



Zmiany w układzie kostnym

121

Postępowanie profilaktyczne i fizjoterapeutyczne
zaburzeń

w okresie klimakterium i senium



Farmakoterapia



Hormonoterapia



Rehabilitacja



Kinezyterapia



Ćwiczenia ogólnousprawniające, stymulujące

układy krążenia i oddychania, wzmacniające

mięśnie dna macicy, krocza i brzucha,rozluźniające



Muzykoterapia i choreoterapia



Balneoterapia



Peloidoterapia



Wodolecznictwo



Klimatoterapia

122

9.

Zaburzenia w miesiączkowaniu



Postępowanie

kinezyterapeutyczne

123

Zespół napięcia przedmiesiączkowego



Przyczyny



Nagły spadek prodesteronu



Nadmierna aktywność estrogenów (?)



Niewydolność ciałka żółtego



schorzenia wątroby



Objawy



Dolegliwości psychiczne: nadpobudliwość nerwowa, drażliwość,

lęk, depresja, wzmożone napięcie



Dolegliwości neurologiczne: bóle głowy, migrena, nudności



Dolegliwości ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, uczucie

pełności, wzmozone łaknienie



Dolegliwości ortopedyczne: bóle okolicy krzyżowo-lędźwiowej,

bóle stawów



Ogólne obrzęki: zwiększenie ilości płynu pozakomórkowego i

pozanaczyniowego



Bolesność gruczołów sutkowych

124

Bolesne miesiączkowanie



Przyczyny



Organiczne



Stany zapalne przydatków i przymacicz



Zmiany położenia i budowy narządu rodnego



Mięśniaki macicy, gruczolistość



Czynnościowe



Czynniki hormonalne wzmożona kurczliwość macicy



Niewłaściwe złuszczanie się śluzówki macicy



Czynniki psychiczne



Objawy



Silne bóle podbrzusza i okolicy krzyżowo-lędźwiowej



Bóle głowy, nudności, wymioty



Bolesne skurcze macicy



Utrata przytomności

125

Postępowanie rehabilitacyjne

w napięciu przedmiesiączkowym i bolesnym miesiączkowaniu

Cele



Wspomaganie leczenia medycznego,
łagodzenie dolegliwości, likwidacja
dyskomfortu psychofizycznego i osiągnięcie
bezbolesnego krwawienia

126

I – Fizjoterapeutyczne leczenie ambulatoryjne

w napięciu przedmiesiączkowym i bolesnym miesiączkowaniu



Kinezyterapia



Ćwiczenia rozluźniające grzbietu, brzucha, pośladków, krocza i dna miednicy,

oddychanie torem brzusznym – rozpoczyna się w połowie cyklu



Ćwiczenia wibracji i wstrząsania miednicy, brzucha i grzbietu –

w

połowie cyklu



Wibracje w siadzie na krześle, ręka terapeuty na przeponie



Wstrząsanie w pozycji leżącej, podciąganie kończyny dolnej ku górze

skręcając na boki



Masaż tkanki łącznej –

3-5 dni po krwawieniu co drugi dzień



W pozycji leżenia bokiem, ruchem tzw. cięcia, prowadzonym od krętarzy

tylnych kości biodrowej do kości krzyżowej (40 min.)



Światłolecznictwo –

w połowie cyklu



Lampa Sollux, Helios



Naświetlanie promieniami UV



Diatermia krótkofalowa



Na zmianę z naświetlaniem lampą Sollux

127

II – Leczenie uzdrowiskowe

w napięciu przedmiesiączkowym i bolesnym
miesiączkowaniu



Wodolecznictwo: kąpiele nasiadowe,
gorące kąpiele kończyn dolnych



Kąpiele lecznicze: siarczkow-
siarkowodorowe, solankowe,
kwasowęglowe, radonowe, aromatyczne



Peloiditerapia: borowinowe zawijania i
półkąpiele



Kuracje pitne

128

Rzadko występujące miesiączkowanie



Przyczyny



Niewydolność jajników



Niedoczynność tarczycy



Zespół Stein-Leventhala



Zmiany zapalne w narządzie rodnym



Objawy



Uczucie przepełnienia, nudności



Przyrost masy ciała



Zaburzenia krążenia, zastoje żylne w kończynach

dolnych



Ospałość, depresja, rozstrój nerwowy

129

Skąpe miesiączkowanie



Przyczyny



Zanik śluzówki macicy i jej niecałkowite
odklejenie



Hiperadrogenizm, prowadzi do atrofii
endometrium



Objawy



Podobne jak w rzadkim miesiączkowaniu

130

Metody postępowania rehabilitacyjnego

w skąpym i rzadkim miesiączkowaniu

- Fizjoterapia ambulatoryjna



Kinezyterapia



Ćwiczenia o charakterze dynamicznym, prowadzone

w szybkimtempie



Ćwiczenia wibracji i wstrząsania miednicy



Dłonie terapeuty ułożone na przeponie i na kści

krzyżowej



Masaż tkanki łącznej jw.



Światłolecznictwo lub ciepło mokre



Lampa Sollux i Helios

131

Wtórny brak miesiączki



Przyczyny



Pierwotne



Zaburzenia rozwoju narządów płciowych



Zaburzenia funkvjonowania jajników



Anomalie chromosomalne



Wtórne



Dysfunkcje hormonalne



Schore4nia macicy



Psychogenne pochodzenie zaburzenia



Objawy



Brak miesiączki ponad 90 dni

132

Metody postępowania rehabilitacyjnego

przy wtórnym barku miesiączki



I – Fizjoteraputyczne leczenie ambulatoryjne



Kinezyterapia



Ćwiczenia wstrząsania miednicy



Masaż tkanki łącznej



Światłolecznictwo

Zabiegi stosuje się 2-3 razy w tyg. przez 21 dni



II – Leczenie sanatoryjne



Wodolecznictwo



Peloidoterapia

133

Obfite i przedłużające się krwawienia



Przyczyny



Znaczne przekrwienie narządów miednicy małej



Objawy



Obfite, przedłużające się krwawienie, 5-7 dni



Fizjoterapia ambulatoryjna



Kinezyterapia – ćwiczenia czynne kończyn, tułowia



Masaż relaksacyjny strefy „bolesnej miesiączki”

134

Nietypowe zaburzenia w miesiączkowaniu



Krwawienia liczne



Całkowicie nieregularne krwawienia

Nie stosuje rehabilitacji

135

Koniec wykładów

Dziękuję za uwagę

Lek. specjalista

w zakresie położnictwa i ginekologii

PIOTR MATWIEJSZYN