Hinduizm – określenie
zbiorcze na grupę
wierzeń religijnych,
wyznawanych głównie
na Półwyspie Indyjskim.
Hinduizm jest religią bez jednego
głównego założyciela. Rozpoczął
się razem z rozkwitem kultury
w Indiach. Wówczas
powstała
- najstarsza
święta księga hinduizmu. Z
czasem do kanonu świętych pism
tej wiary dołączyły pozostałe Wedy
oraz wiele innych tekstów
religijnych (część z których
uznawana za święte tylko przez
niektóre odłamy). Hinduizm jako
religia powstał właśnie z Wed.
Z uwagi na to, że hinduizm nie jest jednolitym
zbiorem wierzeń, z jasno zdefiniowaną
doktryną, można w obrębie hinduizmu
napotkać różne poglądy na naturę bóstwa.
Odłamy hinduizmu zawierają cechy
,
,
,
,
, a nawet, według niektórych,
szeroko pojmowanego
czy
.
hinduistyczne takie jak
czy
prezentują pogląd, że
istnieje tylko jeden jedyny Bóg. Hinduizm
określany jest przez niektórych mianem
"pseudopoliteizmu"; według tego poglądu pod
powierzchowną warstwą wielobóstwa kryje się
warstwa monoteistyczna (jedyny Bóg i jego
emanacje, czyli wcielenia). We współczesnym
(dziewiętnasto- i dwudziestowiecznym)
hinduizmie jego przedstawiciele, tacy jak
,
,
,
,
czy
nauczali i nauczają
monoteistycznych koncepcji Boga.
OM-Zapis sylaby będącej
symbolem Hinduizmu
• W hinduizmie istnieje wiara w bóstwa –
(bóstwa męskie) i
(bóstwa
żeńskie), które
• są zwykle traktowane albo jako emanacje
jedynego Boga lub (rzadziej) jako istoty
niższe (odpowiedniki
w
).
• Hinduizm ma ogromny zbiór świętych
- Wedy oraz
- literaturę
początkowo niekanoniczną, w skład której
wchodzą
:
i
(w tym na szczególną uwagę zasługuje
jedna z jej ksiąg -
),
oraz
. Istnieją również inne
księgi uznawane za święte tylko przez
niektóre hinduistyczne odłamy bądź ruchy
religijne. Dla części hinduistów kanon
świętych ksiąg jest w dalszym ciągu
otwarty, a nawet w niektórych nurtach za
święte uznawane są święte teksty innych
wyznań.
•
Rozmaite odłamy hinduizmu wyznaje prawie 1
miliard ludzi, z których ok. 910 milionów mieszka w
i
(łącznie). Inne państwa ze
znacznym odsetkiem hinduistów to:
,
,
,
,
,
,
. W związku z tym
hinduizm, traktowany zbiorczo, jest trzecią pod
względem liczby wyznawców religią świata
.
•
Istnieje bardzo wiele odłamów hinduistycznych,
różniących się zarówno wierzeniami na temat Boga,
jak i praktykami. Ich wyznawców łączy przede
wszystkim:
•
Szacunek dla świętych ksiąg –
•
Wiara w
•
Wiara w prawo akcji i reakcji (
)
•
, różnie rozumianego przez
poszczególne odłamy.
•
Różne odłamy hinduizmu zawierają cechy
,
,
,
,
,
czy nawet
.
Generalnie hinduizm uznaje, że każda wiara, która
prowadzi do Boga, jest dobra.
• W hinduizmie istnieje wiara w bóstwa (
–
bóstwa męskie np.
, i
– bóstwa
żeńskie, np.
), które w większości odłamów
hinduizmu traktowanie są jako różne postacie i emanacje
jedynego Boga bądź też jako istoty astralne, niższe od Boga
(podobnie jak
w
czy
)
.
Hinduizm ma najbogatszy panteon ze wszystkich religii.
Bóstwa te mają znaczenie mocno symboliczne, w dużej
mierze zależne od regionu, w którym są czczone. Każda z
głównych grup wierzeń w hinduizmie uznaje swojego dewa
/
lub
(osobowego
Boga) (czy też jego głównego
). Najpowszechniejszy
jest kult
(w tym jego Awatarów) i
.
Także prawie wszyscy hinduiści modlą się do
, rzadko
czci się go jednak jako przejaw Boga jedynego.
• Powyższe bóstwa uzyskały obecny status w połowie I
tysiąclecia p.n.e. i zastąpiły bogów drugiej generacji (np.
), które z kolei były następcami bogów
panindoeuropejskich.
• W hinduizmie istnieją także miliony innych dewów i dewi.
Kulty większości z nich mają charakter lokalny. Ich
przedstawienia są ściśle symboliczne.
•
Hinduiści wierzą, że Bóg lub bogowie zstępują na Ziemię co
kilka tysięcy lat jako
, aby wypełnić ważną misję –
uratować świat przed upadkiem moralnym (np.
lub
). W przypadku niektórych awatarów (tu chodzi głównie
o
) nie ma jasności co do dokładnej misji jaką mieli
wypełnić.
•
Dla większości hinduistów najważniejsze znaczenie ma
dziesięciu głównych awatarów (
) Wisznu:
•
– pod postacią
•
– pod postacią
•
– pod postacią
•
– pod postacią pół-człowieka pół-lwa
•
– pod postacią karła
•
– pod postacią człowieka
•
•
– pod postacią człowieka, urodzonego w rodzinie
pasterzy krów, który w przyszłości zostaje władcą
•
– pod postacią człowieka, jednak część hinduistów
uważa, że dziewiątym awatarem był
(który zstąpił na
Ziemię razem z Kryszną)
•
– pod postacią jeźdźca (na białym koniu), którego
przyjście ma zwiastować koniec obecnej
; większość
hinduistów oczekuje na jego przybycie, jednak niektóre odłamy
hinduistyczne uważają, że ono już nastąpiło
•
Zdecydowanie najbardziej czczeni spośród wyżej wymienionych
awatarów są Rama i Kryszna.
•
Pojawiają się też awatary
i
innych niż Wisznu, są
jednak mniej popularne.
•
Według hinduizmu
jest nieśmiertelna. Dotyczy to zarówno
ludzi jak i zwierząt, roślin i przedmiotów. Przechodzi ona serię
wcieleń aż do osiągnięcia
omówione w tym artykule w sekcji "Reinkarnacja i samsara".
•
Zgodnie z hinduizmem dusza została stworzona na podobieństwo
Boga, różni się od niego tym, że jeszcze nie jest doskonała,
natomiast Bóg tak. Może ona jednak osiągnąć doskonałość i pełne
zespolenie z Bogiem.
•
W hinduizmie powszechna jest wiara w reinkarnację. Według
hinduistów dusza przechodzi przez coraz wyższe postacie – od
przedmiotu, przez postać rośliny, zwierzęcia, człowieka (i jeszcze
parę wyższych) po zjednoczenie i stopienie się z
(Bogiem, Absolutem) raz na zawsze. W skrajnych przypadkach (za
karę za popełnienie poważnych zbrodni) dusza może przybrać
postać niższą.
•
Losy duszy (w tym postać, którą przybierze w następnym życiu)
warunkowane są przez czyny – poprzez każdy czyn dusza zbiera
określoną (dobrą lub złą, zależnie od czynów)
, której
rezultatem są sukcesy i szczęście lub cierpienia. Gdy te nastąpią,
wtedy karma się spala.
•
Wędrówka dusz, w którą wierzą hinduiści, nazywa się
Hinduiści dążą do jej zakończenia i zjednoczenia się na zawsze z
Bogiem (Brahmanem), co jest możliwe poprzez jedną z trzech dróg
–
(miłość i oddanie),
(zdobywanie mądrości
duchowej) lub
(bezinteresowne działanie).
•
Reinkarnacja opisana jest w
:
•
Duch porzuca zużyte ciało, by nowe przyoblec, jak człowiek co
odzież znoszoną na świeżą zamienia. (Bhagawadgita 2:22)
• Według hinduizmu czas się dzieli na cztery ery, czyli
:
,
i
. Satjajuga jest uważana za erę najwyższej
moralności, a podczas następnych następuje spadek
moralności ludzi, aż do Kalijugi, gdzie jest on najniższy.
Według większości hinduistów obecną erą jest Kalijuga.
Kritajuga trwa cztery tysiące lat, Tretajuga trwa trzy tysiące
lat, Dwaparajuga dwa tysiące lat, a Kalijuga tysiąc lat, z tym,
że jest to podawane w latach Boskich (każdy z których jest
360 razy dłuższy od roku ludzkiego). Czas każdej z tych jug
trwa dodatkowo o "zmierzch" i "poranek" trwający jedną
dziesiątą głównego czasu trwania każdej jugi. Wszystkie jugi
(razem ze zmierzchami i porankami) składają się na
trwającą dwanaście tysięcy Boskich lat. Tysiąc
Maha jug składa się na jedną
(zwaną też "dniem
Brahmy"), czyli okres trwania jednego wszechświata.
• W obrębie hinduizmu można spotkać dwa
różne poglądy na ten temat: monistyczny i
. Według pierwszego świat jest
tworzony przez Boga cały czas. Według
drugiego (zakładającego istnienie trzech
osobnych jednostek: Boga, dusz i materii)
świat był raz stworzony, gdy Bóg ułożył
materię w odpowiednie kształty. Wysnuwano
w świętych pismach hinduizmu różne teorie
na temat tego w jaki sposób powstał
wszechświat - według niektórych powstał ze
złotego jaja, według innych ze związku
seksualnego itp.
• Według hinduizmu, pod koniec
wszechświat zostanie zniszczony, a potem
po okresie kolejnej kalpy nowy wszechświat
będzie powołany do życia. W momencie
zniszczenia wszechświata następuje
, czyli "wielkie rozwiązanie".
Inny pogląd, powszechny wśród śiwaitów
głosi, że wszechświat jest nieustannie
niszczony i powoływany do życia (symbolem
tego jest taniec
).
• Święte księgi hinduizmu – Wedy – spisane zostały w
. Składają się z czterech
(hymny do dewów) - powstałej najwcześniej,
, (formuły przy składaniu
(pieśni czarodziejskie, wiedza zaklęć)
- powstałej najpóźniej. Każda z sanhit ma jeszcze dwa
teksty:
(traktaty rytualno-teologiczne) i
(traktaty filozoficzne). Oprócz nich
(Brahmanów i Upaniszad) wyróżnia się jeszcze
, o
treści mistyczno-alegorycznej, przeznaczone dla leśnych
ascetów.
• Większość hinduistów kieruje się świętą tradycją (smryti)
przekazaną w dwóch eposach: Mahabharacie i Ramajanie.
Pierwszy zawiera księgę dydaktyczną – Bhagawad Gitę,
stanowiącą jedną z podstawowych elementów kultury
indyjskiej. Ramajana to historia Ramy – siódmego awatary
Wisznu i bohaterskiego królewicza. Oprócz tego istnieją
jeszcze
, poruszające tematy takie jak mitologia,
historia, tradycja, a także np. stworzenie świata. Ponadto,
do smriti należy także księga
spisana przez
. Do smryti zalicza się również
• Do innych świętych pism uznawanych tylko przez niektóre
odłamy należą na przykład
),
. W Indiach Południowych bardzo duże znaczenie
kulturalno-religijno-społeczne ma księga
, które
spełnia tam bliźniaczo podobną rolę jak
chrześcijańska w krajach zachodnich.
• Według hinduistów święte księgi zostały spisane przez
natchnionych przez Boga
i jako takie bezpośrednio
pochodzą od Boga.
• Hinduizm zakazuje krzywdzenia wszelkich istot czujących. Święte pisma
tejże religie nakazują
i twierdzą, że każdy kto spożywa, a
nawet ma udział w przygotowywaniu mięsa, popełnia grzech zabicia
zwierzęcia, z którego to mięso pochodzi.
• W wyjątkowych przypadkach dopuszczane jest jednak zabicie drapieżnika,
w obronie własnej lub cudzej bądź w celu utrzymania równowagi w
przyrodzie. Zadanie to jednak przeznaczone jest wyłącznie dla kszatriów.
Z największym szacunkiem hinduiści traktują
krowy. W hinduizmie krowa jest zwierzęciem
wielce szanowanym. Już w Rygwedzie
przypisywano jej boskie pochodzenie. Święte
pisma hinduizmu traktują krowy jako
podtrzymujące życie (ponieważ ich mleko było
bardzo ważnym elementem diety dla wielu
ludzi). Religia hinduistyczna zakazuje
spożywania wołowiny i zdecydowana
większość hinduistów tego unika.
• Już od najdawniejszych czasów taniec
indyjski i związana z nim symbolika
miała wyraźne korzenie religijne.
Teoria tańca została sklasyfikowana w
traktacie hinduskim Natjaśastra.
Tańce rozwijające się w różnych
częściach Indii miały wyraźne
elementy bhakti, wykonywane do
celów kultowych. Z czasem jednak
tańce rozszerzono na tańce świeckie.
• Muzyka indyjska także wywodzi się z
hinduizmu, dokładniej to z tradycji
Rygwedy i Samawedy. Wiedza o
muzyce i jej zasady również zostały
dokładnie opisane w tekście
Natjaśastra.
Document Outline
- Slide 1
- Slide 2
- Slide 3
- Slide 4
- Slide 5
- Slide 6
- Slide 7
- Slide 8
- Slide 9
- Slide 10
- Slide 11
- Slide 12
- Slide 13
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Kamasutra czyli traktat o miłowaniu - M.K.Byrski, Religioznawstwo, Hinduizm
Great World Religions Hinduism
Hinduizm, Pomoce naukowe, religia
Konflikty między islamem a hinduizmem, Główne antagonizmy religijne współczesnego świata
AT2H History Hinduism's Influence On World Religion
buddyzm i hinduizm (2), Politologia, Systemy religijne świata
Filozofia rok I, hinduizm, Religia, którą nazywamy hinduizmem jest właściwie bez nazwy
Religia Mezopotamii prezentacja
zróżnicowanie religijne na świecie
Religie wobec fenomenu Âmierci
religijne znaczenie wyjścia z niewoli egipskiej
Literature and Religion
Pedagogika Religii prezentacja
Wprowadzenie do psychologii religii
religie swiata (1)
2012 Religijny kalendarz żołnierza polskiego
więcej podobnych podstron