Leki stosowane w

Leki stosowane w

chorobach dróg

chorobach dróg

oddechowych

oddechowych

Leki stosowane w

Leki stosowane w

chorobach dróg

chorobach dróg

oddechowych

oddechowych



1. Leki wykrztuśne



2. Leki przeciwkaszlowe



3. Leki przeciwastmatyczne



4. Inne

Podział ze względu na

Podział ze względu na

punkt uchwytu działania:

punkt uchwytu działania:



1. Leki działające ośrodkowo

(kofeina, doksapram, lobelina)

- pobudzają ośrodek oddechowy i kaszlu

 pogłębienie oddechów łatwiejsze

wyzwolenie odruchu kaszlowego



2. Leki działające obwodowo

- zwiększają wydzielanie śluzu w

oskrzelach lub

- powodują rozpuszczenie i upłynnienie

śluzu

- wydzielina powoduje nasilenie odruchu

kaszlu

Leki sekretolityczne

Leki sekretolityczne



Zastosowanie:



stany zapalne dróg oddechowych:

- z suchym kaszlem z niewielką ilością

plwociny

- z silnym kaszlem z gęstą plwociną

1.Solne środki wykrztuśne



wydalane przez gruczoły śluzowe błony

śluzowej drzewa oskrzelowego



wzmagają ich wydzielanie i upłynniają

wydzielinę śluzową

- jodek potasowy
- wodorowęglan sodowy
- chlorek amonowy

2. Gwajakol i olejki eteryczne



wydalane przez płuca



drażnią błonę śluzową oskrzeli od

strony ich światła

3. Emetyna, saponiny, kwas benzoesowy



drażnią błonę śluzową żołądka



wzmagają na drodze odruchowej

wydzielanie wodnistego śluzu w

oskrzelach

Solne środki wykrztuśne

Solne środki wykrztuśne



JODEK POTASOWY

- bardzo skuteczny lek wykrztuśny



Działanie niepożądane:

- bolesny obrzęk ślinianek
- wyciek z nosa
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe
- objawy uczuleniowe



Przeciwskazania:

- nadwrażliwość na jod
- nadczynność tarczycy
- gruźlica
- nie należy mieszać go z innymi lekami



Preparat:

- Kalium iodatum

Solne środki wykrztuśne

Solne środki wykrztuśne



CHLOREK AMONOWY



Działanie:

- powoduje zakwaszenie organizmu
- wydziela się przez gruczoły śluzowe

oskrzeli, zwiększa ich wydzielanie i

upłynnia wydzielinę

- zakwaszenie pobudza ośrodek

oddechowy

- stosuje się go z innymi lekami

wykrztuśnymi



Działanie niepożądane:

- podany doustnie drażni błonę śluzową

żołądka

- w większych dawkach działa

moczopędnie



Preparaty:

- Ammonium chloratum
- Spiritus Ammonii anisatus

Solne środki wykr

Solne środki wykr

ztuśne

ztuśne



WODOROWĘGLAN SODOWY



Działanie:

- alkalizuje wydzielinę oskrzeli przez co ją

upłynnia

- silnie alkalizuje sok żołądkowy i mocz
- działanie wykrztuśne wykazują również

wody mineralne zawierające

wodorowęglan sodu



Działanie niepożądane:

- przy dłuższym stosowaniu większych

dawek sprzyja tworzeniu się kamieni
nerkowych i zakażeniu dróg moczowych



Preparaty:

- Natrium bicarbonicum
- wody szczawnickie Józefina i Stefan
- Sal Ems Factitium (Sal Ems Artificiale)

Leki wydalane przez płuca

Leki wydalane przez płuca



ZWIĄZKI KREOZOTU

- kreozot – produkt destylacji smoły z

drewna bukowego

- zawiera gwajakol, krezol i inne

pochodne fenolu



Działanie:

- kreozot podany doustnie wydala się

przez drogi oddechowe, drażni błonę
śluzową oskrzeli i zwiększa wydzielanie
śluzu

- drażni błonę śluzową żołądka
- słabe odkażające



Działanie niepożądane:

- zaburzenia ze strony przewodu

pokarmowego



Preparaty:

- Guajazyl – eter glicerynowy gwajakozylu
- Kalium guajaosulfonicum

Leki wydalane przez płuca

Leki wydalane przez płuca



OLEJKI ETERYCZNE

- lotne aromatyczne ciecze
- obecne w wielu roślinach
- po podaniu doustnym wydalają się

przez gruczoły oskrzelowe



Działanie:

- wykrztuśne
- nieznacznie odkażające



Preparaty:

- Sirupus Pini compositus – syrop sosnowy
- Sirupus Thymi – syrop tymiankowy

Środki drażniące błonę

Środki drażniące błonę

śluzową żołądka

śluzową żołądka



KORZEŃ WYMIOTNICY



Działanie:

-

emetyna (alkaloid) zawarta w korzeniu

wymiotnicy silnie drażni błonę śluzową

żołądka po podaniu doustnym

-

w małych dawkach wykrztuśne

- w większych dawkach wymiotne

Środki drażniące błonę

Środki drażniące błonę

śluzową żołądka

śluzową żołądka



SAPONINY



Działanie:

- podobne do emetyny



Występowanie:

- w wielu roślinach:
korzeń senegi, omanu, lukrecji, mydlnicy,

pierwiosnka

Środki drażniące błonę

Środki drażniące błonę

śluzową żołądka

śluzową żołądka



BENZOESAN SODOWY



Działanie:

- podany doustnie drażni błonę śluzową

żołądka  odruchowe wzmożenie

wydzielania śluzu przez gruczoły
oskrzelowe

- żółciopędne
- słabe antyseptyczne na drogi żółciowe i

oddechowe

Leki mukolityczne

Leki mukolityczne

(mukolityki)

(mukolityki)



Zmniejszają lepkość śluzu w oskrzelach

i ułatwiają jego usunięcie przez
odkrztuszanie.

Leki mukolityczne

Leki mukolityczne



Zastosowanie:



w pulmonologii:

- zapalenie oskrzeli
- mukowiscydoza



w laryngologii:

- zapalenie krtani, ucha środkowego i

zewnętrznego



w chirurgii

1.

Związki sulfhydrylowe:

- acetylocysteina
- karbocysteina
- mesna



ACETYLOCYSTEINA



Działanie:

- silne i szybkie działanie mukolityczne
- zmniejsza lepkość śluzu
- pobudza produkcję śluzu
- antidotum w zatruciu paracetamolem

ACETYLOCYSTEINA



Działanie niepożądane:

- skurcz oskrzeli
- uczulenie
- nudności, wymioty

ACETYLOCYSTEINA



Przeciwskazania:

- choroba wrzodowa
- ciąża

-

dychawica oskrzelowa



Preparaty:

- Acetylocysteina 100 mg ( Mucosolv,

Mucosolvin)



KARBOCYSTEINA



Działanie:

- podobne do acetylocysteiny



Preparaty:

- Mucodyne
- Mukolina
- Mucopront

MESNA



Działanie:

- podobne jak acetylocysteina
- jest bardziej skuteczna niż pochodne

cysteiny



Zastosowanie:

- w postaci aerozolu lub we wlewach
- przewlekłe choroby oskrzeli, którym

towarzyszą trudności w odkrztuszaniu

- rozpuszcza i ułatwia usunięcie z drzewa

oskrzelowego skrzepów krwi



Interakcje:

- osłabia działanie aminoglikozydów



Preparaty:

- Mistabron
- Mucofluid

2. Tenzydy (detergenty):

- tyloksapol
- etosulfat sodowy



TYLOKSAPOL



Działanie:

- podawany w postaci aerozolu
- zmniejsza napięcie powierzchniowe
- ułatwia wykrztuszanie wydzieliny
- przywraca ruch rzęsek nabłonka oskrzeli



Zastosowanie:

- w torakochirurgii
- w zapaleniu płuc



Preparat:

- Alevaire

3.Bromheksyna, ambroksol



BROMHEKSYNA



Działanie:

- rozrzedza gęsta wydzielinę
- powoduje wzrost wydzielania mniej

lepkiego śluzu

- ułatwia transport rzęskowy w oskrzelach
- zwiększa wydzielanie surfaktantu



Zastosowanie:

- podawana doustnie i dożylnie
- różne choroby dróg oddechowych w

celu wykrztuszania



Działanie niepożądane:

- zaburzenia ze strony przewodu

pokarmowego



Preparaty:

- Flegamina – bromheksyna
- Ambroksol (Mucosolvan, Aflegan) –

ambroksol – czynny metabolit
bromheksyny o silniejszym działaniu

4. Dornaza  (deoksyrybonukleaza)



Działanie:

- zmniejsza lepkość wydzieliny w drogach

oddechowych, upłynnia ją

- upłynnia wydzieliny ropne



Działanie niepożądane:

- podrażnienie błon śluzowych
- odczyny alergiczne, wstrząs

anafilaktyczny



Preparat:

- Pylmozyne