Przyczyny zróżnicowania:



przyrodnicze (np. niekorzystne warunki do

rozwoju rolnictwa, brak surowców mineralnych),



polityczne (np. konflikty zbrojne, niestabilne i

nieudolne rządy, izolacja na arenie
międzynarodowej),



społeczne (np. słabo rozwinięta oświata i opieka

medyczna, co wpływa na niską jakość siły roboczej),



gospodarcze (np. brak rozwiniętego przemysłu i

tradycji przemysłowych, słabo rozwinięta
infrastruktura komunikacyjna),



historycznej (np. przeszłość kolonialna).

W porównaniach międzynarodowych najczęściej używanym

wskaźnikiem poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego

państw jest wielkość produktu krajowego brutto (PKB),

produktu narodowego brutto (PNB) lub dochodu

narodowego brutto przypadająca na jednego mieszkańca i

podawana najczęściej w dolarach. Wielkości PKB w

dolarach USA zniekształca jednak prawdziwe relacje cen i

dochodów w państwach słabiej rozwiniętych gospodarczo.

W wielu krajach rzeczywiste możliwości nabywcze walut są

wyższe niż po ich przeliczeniu na dolary według oficjalnego

kursu. Dlatego też w celu uzyskania rzeczywistej pozycji

danego państwa w gospodarce światowej oblicza się

produkt krajowy brutto, korzystając z przelicznika

dolarowego według jego mocy nabywczej w danym kraju

(purchasing-power parity – PPP).

-

Państwa wysoko rozwinięte

-

Państwa intensywnie rozwijające się

-

Państwa opóźnione w rozwoju gospodarczym i

społecznym

Państwa wysoko
rozwinięte

Są to te państwa w których w okresie powojennym

panował ustrój kapitalistyczny (Kanada, USA, Australia,
Japonia, Korea Południowa, Singapur, Izrael, Cypr).
Cechuje je:



wysoki poziom dochodu narodowego w przeliczeniu na
1 mieszkańca,



wysoki poziom rozwoju wszystkich dziedzin gospodarki,



zatrudnienie największego odsetka ludności w sferze
usług nieprodukcyjnych,



wysoki poziom rozwoju oświaty i kultury,



demokratyczny ustrój polityczny.

Państwa intensywnie
rozwijające się

Są to Ameryka Łacińska, niektóre kraje Afryki,

większość krajów Azji i Oceanii. Cechuje je:



systematyczny wzrost dochodu narodowego,



znaczny udział rolnictwa w gospodarce,



zróżnicowanie struktur społecznych i

politycznych,



zróżnicowanie poziomu oświaty.

Państwa opóźnione w rozwoju
gospodarczym i społecznym

Jest to wiele krajów afrykańskich, takich jak

Czad, Etiopia, Libia, Mozambik, Somalia,
Uganda, Zair oraz część azjatyckich, takich jak
Afganistan, Bangladesz, Nepal) Cechuje je:



niski poziom dochodu narodowego (nie

przekracza 200-250USD na 1 mieszkańca),



przemysł słabo rozwinięty,



ludność trudni się głównie rolnictwem,

najczęściej prymitywnym,



poziom oświaty jest bardzo niski.

Stany Zjednoczone

Powierzchnia : 9 363 500 km2
Liczba ludności : 291 040 000
Współczynnik przyrostu naturalnego : 5,6 ‰
Ludność miejska: 75,2 %
Ludność wiejska : 24,8 %
Dochód na 1 mieszkańca : 35 986 USD

Państwo federacyjne, podzielone administracyjnie na

50 stanów. Zamieszkują ją potomkowie ludności z

całego świata, głównie Europejczyków. Sprzyjające

warunki naturalne przyczyniły się do rozwoju

osadnictwa i gospodarki. Dynamiczny rozwój tego

kraju sprawił, że w stosunkowo krótkim czasie stał się

pierwszą potęgo gospodarczą w świecie. Do tego

sukcesu przyczyniły się czynniki społeczno-polityczne i

ekonomiczne. USA są krajem demokratycznym,

ludność posiada pełnie swobód obywatelskich,

wszyscy są równi. Wysoki poziom oświaty. Kopalnie,

fabryki ziemi itp. Są własnością prywatną czyli jest to

kraj kapitalistyczny, gdzie panuje gospodarka

rynkowa.

Chiny

Powierzchnia : 9 597 000 km2
Liczba ludności : 1 294 377 000
Współczynnik przyrostu naturalnego : 9,2 ‰
Ludność miejska: 28,6 %
Ludność wiejska : 71,4 %
Dochód na 1 mieszkańca : 847 USD

Najludniejsze państwo świata, powierzchnią

dorównuje Europie. Regiony są zróżnicowane

gospodarczo co jest spowodowane warunkami

przyrodniczymi. Po głębokim kryzysie po 1949 roku i

nieudanych reformach oraz niewłaściwej polityce

Chiny udało się podnieść gospodarkę. Partie

komunistyczne wprowadziły elementy wolnego rynku,

utworzono na wybrzeżu specjalne strefy ekonomiczne

i zezwolono na udział kapitału zagranicznego. Rozwój

gospodarki jest bardzo intensywny bo rynek nie jest

jeszcze nasycony, a ponadto wyroby chińskie mają

niskie centy i są eksportowane na cały świat. W wielu

dziedzinach gospodarki Chiny zajmują czołowe

miejsca. Dynamiczny rozwój kraju jest przyczyną

degenerowania środowiska przyrodniczego.

Rosja

Powierzchnia : 17 075 400 km2
Liczba ludności : 142 752 000
Współczynnik przyrostu naturalnego : -6,5 ‰
Ludność miejska: 72,9 %
Ludność wiejska : 27,1 %
Dochód na 1 mieszkańca : 1726 USD

Największy pod względem powierzchni kraj,

rozciąga się na 2 kontynentach. Kraj

wielonarodowościowy, zamieszkuje go 100

narodów. Z powodu warunków przyrodniczych

istnieje duże zróżnicowanie przestrzenne

gospodarki, północ państwa jest niezamieszkała.

Rosja obfituje w surowce materialne takie jak złoża

węgla brunatnego i kamiennego, ropy naftowej,

gazu ziemnego, rud metali, diamentów, soli

kamiennej. Rosja przechodzi obecnie transformację

ustrojową i gospodarczą, przekształca się w

państwo o ustroju demokratycznym z gospodarką

rynkową.