Interakcje lekowe:

Interakcje lekowe:

IKA,

IKA,

beta-adrenolityki,

beta-adrenolityki,

antagoniści wapnia,

antagoniści wapnia,

leki hipolipemiczne

leki hipolipemiczne

Leki

Leki

beta-adrenolityczne

beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

Metaboliczne interakcje leków beta-

Metaboliczne interakcje leków beta-

adernolitycznych (LBA) zależą od

adernolitycznych (LBA) zależą od

ich

ich

lipofilności

lipofilności

.

.

Metabolizmowi wątrobowemu z

Metabolizmowi wątrobowemu z

udziałem izoenzymu cytochromu

udziałem izoenzymu cytochromu

P450 CYP 2D6 podlegają głównie

P450 CYP 2D6 podlegają głównie

lipofilne LBA (propranolol,

lipofilne LBA (propranolol,

metoprolol, tymolol)

metoprolol, tymolol)

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

Chinidyna

Chinidyna

zwiększa stężenie propranololu,

zwiększa stężenie propranololu,

nasila jego działanie hipotensyjne oraz wpływ

nasila jego działanie hipotensyjne oraz wpływ

na przewodnictwo p-k i częstość akcji serca.

na przewodnictwo p-k i częstość akcji serca.

Amiodaron, propafenon, enkainid, hydralazyna

Amiodaron, propafenon, enkainid, hydralazyna

zwiększają stężenie propranololu i

zwiększają stężenie propranololu i

metoprololu.

metoprololu.

Propafenon

Propafenon

hamuje biotranformację

hamuje biotranformację

metoprololu, zwiększa stężenie leku w

metoprololu, zwiększa stężenie leku w

surowicy i nasila działanie, toksyczność i

surowicy i nasila działanie, toksyczność i

możliwość działań niepożądanych.

możliwość działań niepożądanych.

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

Leki przeciwdepresyjne

Leki przeciwdepresyjne

: amitryptylina,

: amitryptylina,

fluoksetyna

fluoksetyna

hamują aktywność CYP2D6,

hamują aktywność CYP2D6,

zwiększają stężenie metoprololu,

zwiększają stężenie metoprololu,

karwedilolu, propranololu, bizoprololu

karwedilolu, propranololu, bizoprololu

i prowadzą do nasilonego działania

i prowadzą do nasilonego działania

hipotensyjnego i beta-

hipotensyjnego i beta-

adrenolitycznego LBA.

adrenolitycznego LBA.

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

LBA dodane do terapii chorym

LBA dodane do terapii chorym

przyjmującym leki z grupy

przyjmującym leki z grupy

alfa-

alfa-

adrenolitycznych

adrenolitycznych

(prazosyna,

(prazosyna,

doksazosyna) mogą nasilać

doksazosyna) mogą nasilać

hipotonię ortostatyczną.

hipotonię ortostatyczną.

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

Leki hamujące kanał wapniowy

Leki hamujące kanał wapniowy

(werapamil

(werapamil

i dilitiazem) stosowane z LBA powodują

i dilitiazem) stosowane z LBA powodują

nasilenie:

nasilenie:

- ujemnego działania dromotropowego

- ujemnego działania dromotropowego

(sumowanie wpływu obu grup leków na

(sumowanie wpływu obu grup leków na

wydłużenie czasu przewodzenia p-k do

wydłużenie czasu przewodzenia p-k do

bloku A-V),

bloku A-V),

- obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,

- obniżenie ciśnienia tętniczego krwi,

- niewydolności układu krążenia lub

- niewydolności układu krążenia lub

zahamowania czynności serca.

zahamowania czynności serca.

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE



W leczeniu skojarzonym

W leczeniu skojarzonym

digoksyną

digoksyną

i LBA obserwowano nasilenie wpływu

i LBA obserwowano nasilenie wpływu

depresyjnego obu leków na układ

depresyjnego obu leków na układ

bodźcoprzewodzący mięśnia sercowego,

bodźcoprzewodzący mięśnia sercowego,

czego klinicznym objawem jest

czego klinicznym objawem jest

bradykardia i zaburzenia przewodzenia

bradykardia i zaburzenia przewodzenia

obserwowane w ekg.

obserwowane w ekg.



Stosowanie LBA i

Stosowanie LBA i

iwabradyny

iwabradyny

może

może

wywołać bradykardię.

wywołać bradykardię.

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

NLPZ

NLPZ

głównie kwas acetylosalicylowy

głównie kwas acetylosalicylowy

i indometacyna,

i indometacyna,

stosowane razem z LBA, hamując

stosowane razem z LBA, hamując

syntezę prostaglandyn,

syntezę prostaglandyn,

osłabiają

osłabiają

działanie hipotensyjne

działanie hipotensyjne

LBA.

LBA.

Leki beta-adrenolityczne

Leki beta-adrenolityczne

INTERAKCJE

INTERAKCJE

LBA, szczególnie propranolol,

LBA, szczególnie propranolol,

hamują wydzielanie insuliny

hamują wydzielanie insuliny

,

,

a także zmniejszają insulinowrażliwość

a także zmniejszają insulinowrażliwość

tkanek organizmu.

tkanek organizmu.

Stosowane z doustnymi lekami

Stosowane z doustnymi lekami

przeciwcukrzycowymi maskują objawy

przeciwcukrzycowymi maskują objawy

niedocukrzenia,

niedocukrzenia,

zwiększając ryzyko hipoglikemii.

zwiększając ryzyko hipoglikemii.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

INTERAKCJE

INTERAKCJE

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

Istotne klinicznie interakcje IKA

Istotne klinicznie interakcje IKA

należą głównie do interakcji

należą głównie do interakcji

farmakodynamicznych.

farmakodynamicznych.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

Interakcje IKA z

Interakcje IKA z

lekami moczopędnymi

lekami moczopędnymi

hamującymi

hamującymi

wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach

wchłanianie zwrotne sodu w kanalikach

nerkowych (diuretyki pętlowe i tiazydowe).

nerkowych (diuretyki pętlowe i tiazydowe).

U chorych intensywnie leczonych moczopędnie z

U chorych intensywnie leczonych moczopędnie z

zastosowaniem IKA, u osób z hiponatremią,

zastosowaniem IKA, u osób z hiponatremią,

hipowolemią lub ciężką zastoinową

hipowolemią lub ciężką zastoinową

niewydolnością serca, obserwowano niekiedy

niewydolnością serca, obserwowano niekiedy

gwałtowną hipotonię oraz objawy ostrej

gwałtowną hipotonię oraz objawy ostrej

niewydolności nerek

niewydolności nerek

.

.

Częstość tego powikłania jest wprost

Częstość tego powikłania jest wprost

proporcjonalna do wielkości dawki IKA.

proporcjonalna do wielkości dawki IKA.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

Objawy niepożądanej

Objawy niepożądanej

hipotonii

hipotonii

obserwowano

obserwowano

zazwyczaj w ciągu godziny po podaniu

zazwyczaj w ciągu godziny po podaniu

pierwszej dawki kaptoprilu, a po

pierwszej dawki kaptoprilu, a po

zastosowaniu preparatu długodziałającego

zastosowaniu preparatu długodziałającego

nieco później.

nieco później.

Ryzyko wystąpienia tych objawów można

Ryzyko wystąpienia tych objawów można

zmniejszyć, podając połowę dawki leku

zmniejszyć, podając połowę dawki leku

moczopędnego przed dołączeniem IKA do

moczopędnego przed dołączeniem IKA do

diuretyku.

diuretyku.

Gdy wystąpi hipotonia, należy chorego położyć

Gdy wystąpi hipotonia, należy chorego położyć

i podać 0,9 % roztwór NaCl.

i podać 0,9 % roztwór NaCl.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

U pacjentów z chorobami nerek

U pacjentów z chorobami nerek

łączne stosowanie IKA i leków

łączne stosowanie IKA i leków

sodopędnych może prowadzić do

sodopędnych może prowadzić do

narastania stężenia kreatyniny i

narastania stężenia kreatyniny i

mocznika w surowicy krwi.

mocznika w surowicy krwi.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

IKA zmniejszając wytwarzanie

IKA zmniejszając wytwarzanie

aldosteronu, zwiększają zawartość

aldosteronu, zwiększają zawartość

potasu

potasu

w organizmie.

w organizmie.

Zjawisko to nasila się podczas łącznego

Zjawisko to nasila się podczas łącznego

stosowania IKA z diuretykami

stosowania IKA z diuretykami

oszczędzającymi potas:

oszczędzającymi potas:

spironolakton,

spironolakton,

eplerenon, amylorid

eplerenon, amylorid

.

.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

U chorych z

U chorych z

niewydolnością nerek

niewydolnością nerek

należy

należy

unikać kojarzenia IKA z

unikać kojarzenia IKA z

diuretykami

diuretykami

oszczędzającymi potas

oszczędzającymi potas

, gdyż może

, gdyż może

spowodować to niebezpieczne, często

spowodować to niebezpieczne, często

zagrażające życiu objawy

zagrażające życiu objawy

hiperkalemii

hiperkalemii

.

.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

Łączne podawanie IKA i spironolaktonu

Łączne podawanie IKA i spironolaktonu

może być uzasadnione u chorych

może być uzasadnione u chorych

wymagających uzupełnienia potasu w

wymagających uzupełnienia potasu w

organizmie oraz przy zastosowaniu

organizmie oraz przy zastosowaniu

naparstnicy.

naparstnicy.

W celu zachowania bezpieczeństwa

W celu zachowania bezpieczeństwa

skojarzonej terapii dawki spironolaktonu

skojarzonej terapii dawki spironolaktonu

nie powinny przekraczać 25 mg/dobę.

nie powinny przekraczać 25 mg/dobę.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

Hipotensyjne działanie IKA może być

Hipotensyjne działanie IKA może być

zmniejszone przez jednoczesne zastosowanie

zmniejszone przez jednoczesne zastosowanie

kwasu acetylosalicylowego, indometacyny i

kwasu acetylosalicylowego, indometacyny i

innych

innych

NLPZ

NLPZ

hamujących syntezę

hamujących syntezę

prostaglandyn.

prostaglandyn.

Z grupy przebadanych NLPZ ibuprofen i sulindak

Z grupy przebadanych NLPZ ibuprofen i sulindak

mają najsłabszy wpływ na działanie IKA.

mają najsłabszy wpływ na działanie IKA.

Małe dawki aspiryny poniżej 250 mg/dobę nie

Małe dawki aspiryny poniżej 250 mg/dobę nie

mają wpływu na skuteczność kliniczną IKA.

mają wpływu na skuteczność kliniczną IKA.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny



IKA, poprawiając wrażliwość tkanek na

IKA, poprawiając wrażliwość tkanek na

insulinę mogą w skojarzeniu z

insulinę mogą w skojarzeniu z

lekami

lekami

hipoglikemizującymi

hipoglikemizującymi

być przyczyną

być przyczyną

istotnego

istotnego

zmniejszenia stężenia glukozy

zmniejszenia stężenia glukozy

we krwi.

we krwi.



Środki znieczulenia ogólnego

Środki znieczulenia ogólnego

podczas

podczas

dużych zabiegów chirurgicznych mogą

dużych zabiegów chirurgicznych mogą

nadmiernie obniżać ciśnienie tętnicze

nadmiernie obniżać ciśnienie tętnicze

krwi u chorych leczonych IKA

krwi u chorych leczonych IKA

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny

W nielicznych przypadkach zanotowano

W nielicznych przypadkach zanotowano

niepożądane interakcje IKA z

niepożądane interakcje IKA z

allopurynolem

allopurynolem

polegające na

polegające na

występowaniu zaburzeń

występowaniu zaburzeń

neurologicznych, zespołu Stevensa-

neurologicznych, zespołu Stevensa-

Johnsona, reakcji anafilaktycznych i

Johnsona, reakcji anafilaktycznych i

nasilenia neutropenii.

nasilenia neutropenii.

Rumień wielopostaciowy

Rumień wielopostaciowy

(erythema multiforme, EM) -

(erythema multiforme, EM) -

zespół nadwrażliwości na różnorodne czynniki (infekcyjne,

zespół nadwrażliwości na różnorodne czynniki (infekcyjne,

chemiczne, leki) o różnym nasileniu. W zależności od

chemiczne, leki) o różnym nasileniu. W zależności od

przebiegu rozróżnia się trzy formy:

przebiegu rozróżnia się trzy formy:

erythema multiforme minor

erythema multiforme minor

- rumieniowo-obrzękowe

- rumieniowo-obrzękowe

zmiany, zazwyczaj w kształcie pierścieni znajdujące się

zmiany, zazwyczaj w kształcie pierścieni znajdujące się

zwykle na dystalnych częściach kończyn, choć mogą również

zwykle na dystalnych częściach kończyn, choć mogą również

zajmować skórę innych okolic oraz błony śluzowe. Zmiany

zajmować skórę innych okolic oraz błony śluzowe. Zmiany

mogą się ze sobą zlewać. W obrębie zmian mogą pojawiać

mogą się ze sobą zlewać. W obrębie zmian mogą pojawiać

się pęcherze, które pękając tworzą nadżerki.

się pęcherze, które pękając tworzą nadżerki.

Zespół Stevensa-Johnsona

Zespół Stevensa-Johnsona

(erythema multiforme major,

(erythema multiforme major,

SJS) - zmianami pierwotnymi są nietrwałe pęcherze

SJS) - zmianami pierwotnymi są nietrwałe pęcherze

pojawiające się na błonach śluzowych, głównie jamy ustnej i

pojawiające się na błonach śluzowych, głównie jamy ustnej i

narządów płciowych. Pęcherze pękając tworzą bolesne

narządów płciowych. Pęcherze pękając tworzą bolesne

nadżerki, które utrudniają odżywianie się. Chorobie

nadżerki, które utrudniają odżywianie się. Chorobie

towarzyszą niespecyficzne objawy ogólne takie jak gorączka,

towarzyszą niespecyficzne objawy ogólne takie jak gorączka,

bóle stawowe.

bóle stawowe.

Zespół Lyella

Zespół Lyella

(toksyczna nekroliza naskórka, TEN, TENS) -

(toksyczna nekroliza naskórka, TEN, TENS) -

najcięższa z postaci rumienia wielopostaciowego. Objawia

najcięższa z postaci rumienia wielopostaciowego. Objawia

się erytrodermią. Na skórze pojawiają się pęcherze

się erytrodermią. Na skórze pojawiają się pęcherze

podnaskórkowe, które po pęknięciu tworzą sączące

podnaskórkowe, które po pęknięciu tworzą sączące

nadżerki

nadżerki

.

.

Inhibitory konwertazy

Inhibitory konwertazy

angiotensyny

angiotensyny



Należy zachować ostrożność w stosowaniu IKA

Należy zachować ostrożność w stosowaniu IKA

(szczególnie kaptoprilu, cylazapryu,

(szczególnie kaptoprilu, cylazapryu,

trandolaprylu) u chorych z upośledzoną

trandolaprylu) u chorych z upośledzoną

wydolnością nerek, leczonych

wydolnością nerek, leczonych

allopurynolem,

allopurynolem,

lekami immunosupresyjnymi (azatiopryną

lekami immunosupresyjnymi (azatiopryną

),

),

cytostatykami, z uwagi na zwiększone ryzyko

cytostatykami, z uwagi na zwiększone ryzyko

neutropenii

neutropenii

(kaptopril).

(kaptopril).



Przy stosowaniu chlorpromazyny z kaptoprilem

Przy stosowaniu chlorpromazyny z kaptoprilem

i klozapiny z enalaprilem obserwowano

i klozapiny z enalaprilem obserwowano

hipotonię i omdlenia ortostatyczne.

hipotonię i omdlenia ortostatyczne.

ANTAGONIŚCI RECEPTORA

ANTAGONIŚCI RECEPTORA

DLA ANGIOTENSYNY II –

DLA ANGIOTENSYNY II –

SARTANY

SARTANY



Badania kliniczne nie wykazały dotychczas

Badania kliniczne nie wykazały dotychczas

klinicznie groźnych interakcji sartanów.

klinicznie groźnych interakcji sartanów.



Telmisartan zwiększa stężenie digoksyny,

Telmisartan zwiększa stężenie digoksyny,

a kandesartan stężenie litu w osoczu i

a kandesartan stężenie litu w osoczu i

możliwość ich toksyczności.

możliwość ich toksyczności.



Sartany stosowane z diuretykami

Sartany stosowane z diuretykami

oszczędzającymi potas mogą być

oszczędzającymi potas mogą być

przyczyną hiperkalemii.

przyczyną hiperkalemii.



Indometacyna osłabia działanie

Indometacyna osłabia działanie

hipotensyjne losartanu i irbesartanu.

hipotensyjne losartanu i irbesartanu.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY

- INTERAKCJE

- INTERAKCJE

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY



Niebezpieczne klinicznie interakcje

Niebezpieczne klinicznie interakcje

tej grupy wynikają z faktu, że

tej grupy wynikają z faktu, że

podlegają intensywnemu

podlegają intensywnemu

metabolizmowi z udziałem

metabolizmowi z udziałem

izoenzymów cytochromu P450

izoenzymów cytochromu P450

(CYP).

(CYP).



Substraty, inhibitory i induktory CYP

Substraty, inhibitory i induktory CYP

mogą powodować interakcje z Ca-

mogą powodować interakcje z Ca-

blokerami.

blokerami.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY



Inhibitory CYP3A4 (erytromycyna, itrakonazol,

Inhibitory CYP3A4 (erytromycyna, itrakonazol,

ketokonazol, cymetydyna, sok grejpfrutowy

ketokonazol, cymetydyna, sok grejpfrutowy

)

)

hamując metabolizm Ca-blokerów zwiększają

hamując metabolizm Ca-blokerów zwiększają

ich stężenie we krwi, nasilają działanie

ich stężenie we krwi, nasilają działanie

hipotensyjne (hipotonia), ryzyko wystąpienia

hipotensyjne (hipotonia), ryzyko wystąpienia

zaburzeń rytmu serca, zawrotów i bólów głowy

zaburzeń rytmu serca, zawrotów i bólów głowy

oraz obrzęków obwodowych.

oraz obrzęków obwodowych.



Metabolizm nifedypiny hamuje cymetydyna

Metabolizm nifedypiny hamuje cymetydyna

(H2-bloker) znany jako inhibitor aktywności

(H2-bloker) znany jako inhibitor aktywności

enzymów mikrosomalnych wątroby.

enzymów mikrosomalnych wątroby.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY

Induktory CYP3A4 (ryfampicyna,

Induktory CYP3A4 (ryfampicyna,

fenobarbital)

fenobarbital)

przyspieszając

przyspieszając

metabolizm leków blokujących

metabolizm leków blokujących

kanał wapniowy,

kanał wapniowy,

zmniejszają ich skuteczność

zmniejszają ich skuteczność

terapeutyczną.

terapeutyczną.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY



Istnieje niebezpieczeństwo interakcji

Istnieje niebezpieczeństwo interakcji

metabolicznych między werapamilem i

metabolicznych między werapamilem i

dilitiazemem a

dilitiazemem a

lekami przeciwarytmicznymi:

lekami przeciwarytmicznymi:

chinidyną, dizopiramidem i amiodaronem

chinidyną, dizopiramidem i amiodaronem

,

,

które hamują metabolizm werapamilu i

które hamują metabolizm werapamilu i

dilitiazemu, zwiększając ich stężenie w osoczu

dilitiazemu, zwiększając ich stężenie w osoczu

i nasilając ich działanie.

i nasilając ich działanie.



W czasie leczenia skojarzonego obserwowano

W czasie leczenia skojarzonego obserwowano

bradykardię, zaburzenia przewodzenia

bradykardię, zaburzenia przewodzenia

przedsionkowo-komorowego, hipotonię oraz

przedsionkowo-komorowego, hipotonię oraz

nasilenie objawów niewydolności serca.

nasilenie objawów niewydolności serca.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY

Leki blokujące kanał wapniowy mogą

Leki blokujące kanał wapniowy mogą

same być

same być

inhibitorami CYP3A4

inhibitorami CYP3A4

,

,

mogą hamować metabolizm leków

mogą hamować metabolizm leków

będących substratami dla tego

będących substratami dla tego

izoenzymu,

izoenzymu,

a zwiększając ich stężenie we krwi,

a zwiększając ich stężenie we krwi,

nasilić działania niepożądane.

nasilić działania niepożądane.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY

Dilitiazem, amlodypina, werapamil,

Dilitiazem, amlodypina, werapamil,

nifedypina zwiększają działanie

nifedypina zwiększają działanie

nefrotoksyczne

nefrotoksyczne

jednocześnie stosowanej

jednocześnie stosowanej

cyklosporyny i takrolimusa

cyklosporyny i takrolimusa

.

.

W celu zwiększenia bezpieczeństwa takiej

W celu zwiększenia bezpieczeństwa takiej

terapii należy zmniejszać o 1/3 do ½

terapii należy zmniejszać o 1/3 do ½

dawkę cyklosporyny i kontrolować jej

dawkę cyklosporyny i kontrolować jej

stężenie we krwi.

stężenie we krwi.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY



Opisano przypadki

Opisano przypadki

rabdomiolizy

rabdomiolizy

w

w

czasie skojarzonego leczenia

czasie skojarzonego leczenia

dilitiazemem i

dilitiazemem i

lowastatyną

lowastatyną

oraz

oraz

werapamilem i

werapamilem i

simwastatyną

simwastatyną

.

.



Gdy istnieje konieczność kojarzenia leku

Gdy istnieje konieczność kojarzenia leku

z grupy antagonistów wapnia i

z grupy antagonistów wapnia i

statyn

statyn

zaleca się stosowanie

zaleca się stosowanie

fluwastatyny

fluwastatyny

lub

lub

prawastatyny – leków podlegających

prawastatyny – leków podlegających

tylko w niewielkim stopniu

tylko w niewielkim stopniu

metabolizmowi wątrobowemu

metabolizmowi wątrobowemu

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY



U chorych na padaczkę leczonych

U chorych na padaczkę leczonych

karbamazepiną

karbamazepiną

lub

lub

fenytoiną

fenytoiną

i werapamilem lub

i werapamilem lub

dilitiazemem obserwowano nasilone

dilitiazemem obserwowano nasilone

neurotoksyczne

neurotoksyczne

działania leków

działania leków

przeciwpadaczkowych: nudności, wymioty,

przeciwpadaczkowych: nudności, wymioty,

diplopię, ataksję.

diplopię, ataksję.

Obserwowane objawy były spowodowane

Obserwowane objawy były spowodowane

zwiększeniem stężenia leków

zwiększeniem stężenia leków

przeciwpadaczkowych na skutek

przeciwpadaczkowych na skutek

zahamowania

zahamowania

ich metabolizmu

ich metabolizmu

przez leki blokujące kanał

przez leki blokujące kanał

wapniowy i

wapniowy i

wypierania LPP z ich połączeń z

wypierania LPP z ich połączeń z

białkami.

białkami.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY

Leki blokujące kanał wapniowy

Leki blokujące kanał wapniowy

przedłużają działanie zwiotczające

przedłużają działanie zwiotczające

komórki mięśniowe w czasie

komórki mięśniowe w czasie

leczenia

leczenia

tubokuraryną,

tubokuraryną,

atrakuronium i wekuronium

atrakuronium i wekuronium

. Należy

. Należy

pamiętać o tym w czasie

pamiętać o tym w czasie

prowadzenia znieczulenia.

prowadzenia znieczulenia.

LEKI BLOKUJĄCE

LEKI BLOKUJĄCE

KANAŁ WAPNIOWY

KANAŁ WAPNIOWY



Istotne są niebezpieczne następstwa

Istotne są niebezpieczne następstwa

skojarzonego leczenia werapamilem lub

skojarzonego leczenia werapamilem lub

dilitiazemem z

dilitiazemem z

lekami beta-adrenolitycznymi

lekami beta-adrenolitycznymi

.

.

Obserwowano nasilony depresyjny wpływ

Obserwowano nasilony depresyjny wpływ

skojarzonego leczenia na układ

skojarzonego leczenia na układ

bodźcoprzewodzący, kurczliwość mięśnia

bodźcoprzewodzący, kurczliwość mięśnia

sercowego, skłonność do bradykardii, zaburzeń

sercowego, skłonność do bradykardii, zaburzeń

przewodzenia p-k do bloków A-V, hipotonię, a

przewodzenia p-k do bloków A-V, hipotonię, a

nawet niewydolność serca i zaburzenia rytmu

nawet niewydolność serca i zaburzenia rytmu

serca typu

serca typu

torsade de pointes.

torsade de pointes.

NIEBEZPIECZEŃSTWO

NIEBEZPIECZEŃSTWO

WIELOKSZTAŁTNEGO

WIELOKSZTAŁTNEGO

CZĘSTOSKURCZU

CZĘSTOSKURCZU

KOMOROWEGO TYPU

KOMOROWEGO TYPU

TORSADE DE POINTES

TORSADE DE POINTES

JAKO ZAGRAŻAJĄCE ŻYCIU

JAKO ZAGRAŻAJĄCE ŻYCIU

NASTĘPSTWO INTERAKCJI

NASTĘPSTWO INTERAKCJI

LEKÓW

LEKÓW



Wiele leków przedłuża czas trwania odstępu QT w EKG,

Wiele leków przedłuża czas trwania odstępu QT w EKG,

czego następstwem klinicznym może być wystąpienie

czego następstwem klinicznym może być wystąpienie

zagrażających życiu epizodów wielokształtnego

zagrażających życiu epizodów wielokształtnego

częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes.

częstoskurczu komorowego typu torsade de pointes.



Ryzyko wystąpienia komorowych zaburzeń rytmu serca

Ryzyko wystąpienia komorowych zaburzeń rytmu serca

zwiększa się, gdy w łącznej terapii stosowane są dwa

zwiększa się, gdy w łącznej terapii stosowane są dwa

lub więcej

lub więcej

leki wydłużające odstęp QT

leki wydłużające odstęp QT

(powyżej 500ms),

(powyżej 500ms),

oraz gdy leki te są podawane w dużych dawkach, a

oraz gdy leki te są podawane w dużych dawkach, a

ponadto łączone z inhibitorami ich metabolizmu, dlatego

ponadto łączone z inhibitorami ich metabolizmu, dlatego

obecnie takie skojarzenia lekowe są zabronione.

obecnie takie skojarzenia lekowe są zabronione.



Oprócz leków dodatkowym czynnikiem ryzyka może być

Oprócz leków dodatkowym czynnikiem ryzyka może być

przedłużenie odstępu QT występujące częściej u kobiet,

przedłużenie odstępu QT występujące częściej u kobiet,

u osób predysponowanych genetycznie, z ciężkimi

u osób predysponowanych genetycznie, z ciężkimi

chorobami serca, z hipokaliemią lub hipomagnezemią

chorobami serca, z hipokaliemią lub hipomagnezemią

.

.

Odstęp QT w EKG najczęściej wydłużają leki:

Odstęp QT w EKG najczęściej wydłużają leki:

Przeciwarytmiczne (amiodaron, sotalol,

Przeciwarytmiczne (amiodaron, sotalol,

dizopiramid, chinidyna)

dizopiramid, chinidyna)

Przeciwbakteryjne (erytromycyna,

Przeciwbakteryjne (erytromycyna,

klarytromycyna, cyprofloksacyna,

klarytromycyna, cyprofloksacyna,

norfloksacyna, kotrymoksazol)

norfloksacyna, kotrymoksazol)

Przeciw grzybicze (ketokonazol)

Przeciw grzybicze (ketokonazol)

Przeciwpierwotniakowe (metronidazol,

Przeciwpierwotniakowe (metronidazol,

chinidyna, chlorochina)

chinidyna, chlorochina)

Przeciwdepresyjne (TLPD, fluoksetyna)

Przeciwdepresyjne (TLPD, fluoksetyna)

Leki przeciwpsychotyczne (chlorpromazyna,

Leki przeciwpsychotyczne (chlorpromazyna,

haloperidol, sole litu)

haloperidol, sole litu)

Leki blokujące kanał wapniowy

Leki blokujące kanał wapniowy

Agoniści receptorów opiatowych (metadon)

Agoniści receptorów opiatowych (metadon)

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

INTERAKCJE

INTERAKCJE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

Do leków hipolipemicznych zaliczamy:

Do leków hipolipemicznych zaliczamy:



Inhibitory reduktazy

Inhibitory reduktazy

hydroksymetylokoenzymu A –HMGCoA

hydroksymetylokoenzymu A –HMGCoA

czyli statyny (symwastatyna,

czyli statyny (symwastatyna,

atorwastatyna, lowastatyna,

atorwastatyna, lowastatyna,

prawastatyna, fluwastatyna)

prawastatyna, fluwastatyna)



Pochodne kwasu fibronowego (fibraty)

Pochodne kwasu fibronowego (fibraty)



Kwas nikotynowy i analogi ezetymib

Kwas nikotynowy i analogi ezetymib

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

Najczęstsze i najbardziej istotne klinicznie

Najczęstsze i najbardziej istotne klinicznie

są interakcje

są interakcje

statyn

statyn

w procesie ich

w procesie ich

biotransformacji związane ze zmianą,

biotransformacji związane ze zmianą,

przez inne równocześnie stosowane leki,

przez inne równocześnie stosowane leki,

aktywności enzymów metabolizujących

aktywności enzymów metabolizujących

statyny.

statyny.

Leki, które są substratami tych enzymów,

Leki, które są substratami tych enzymów,

indukują lub hamują ich aktywność, a w

indukują lub hamują ich aktywność, a w

następstwie nasilają lub osłabiają

następstwie nasilają lub osłabiają

działanie statyn.

działanie statyn.

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE



Metabolizm

Metabolizm

statyn

statyn

odbywa się wstępnie w

odbywa się wstępnie w

jelicie w wyniku pierwszego przejścia, a

jelicie w wyniku pierwszego przejścia, a

następnie w wątrobie z udziałem

następnie w wątrobie z udziałem

izoenzymów cytochromu P450, takich jak:

izoenzymów cytochromu P450, takich jak:

CYP3A4, CYP2D6, CYP2C8-9. Najistotniejsze

CYP3A4, CYP2D6, CYP2C8-9. Najistotniejsze

klinicznie okazały się interakcje z lekami,

klinicznie okazały się interakcje z lekami,

które hamują aktywność izoenzymu

które hamują aktywność izoenzymu

CYP3A4

CYP3A4

, ponieważ wszystkie statyny, z

, ponieważ wszystkie statyny, z

wyjątkiem fluwastatyny (CYP2C9), są jego

wyjątkiem fluwastatyny (CYP2C9), są jego

substratami

substratami

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

Stosowanie łącznie ze statynami

Stosowanie łącznie ze statynami

leków hamujących

leków hamujących

aktywność CYP3A4

aktywność CYP3A4

:

:



Antybiotyki makrolidowe (erytromycyna,

Antybiotyki makrolidowe (erytromycyna,

klarytromycyna)

klarytromycyna)



Azolowe leki przeciwgrzybicze (ketokonazol,

Azolowe leki przeciwgrzybicze (ketokonazol,

itrakonazol, flukonazol)

itrakonazol, flukonazol)



Leki blokujące kanał wapniowy (dilitiazem,

Leki blokujące kanał wapniowy (dilitiazem,

werapamil)

werapamil)



Cyklosporyna

Cyklosporyna

na skutek zahamowania metabolizmu statyn może

na skutek zahamowania metabolizmu statyn może

spowodować wzrost stężenia statyn w organizmie i

spowodować wzrost stężenia statyn w organizmie i

ujawnić działania niepożądane

ujawnić działania niepożądane

.

.

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE



Do najgroźniejszych działań

Do najgroźniejszych działań

niepożądanych należą:

niepożądanych należą:

toksyczne

toksyczne

uszkodzenie mięśni

uszkodzenie mięśni

w wyniku miopatii a

w wyniku miopatii a

nawet rozpadu komórek mięśniowych,

nawet rozpadu komórek mięśniowych,

czyli

czyli

rabdomiolizy

rabdomiolizy

.

.



Podczas leczenia statynami możemy

Podczas leczenia statynami możemy

skutecznie stosować antybiotyk

skutecznie stosować antybiotyk

makrolidowy – azytromycynę, lek

makrolidowy – azytromycynę, lek

przeciwgrzybiczy – terbinafinę, które nie

przeciwgrzybiczy – terbinafinę, które nie

wpływają na aktywność CYP3A4.

wpływają na aktywność CYP3A4.

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

U pacjentów

U pacjentów

po przeszczepieniu

po przeszczepieniu

narządu

narządu

, podczas stosowania

, podczas stosowania

cyklosporyny

cyklosporyny

– statynami z wyboru

– statynami z wyboru

powinny być – fluwastatyna

powinny być – fluwastatyna

(CYP2C9) lub prawastatyna,

(CYP2C9) lub prawastatyna,

metabolizowana przez CYP3A4 w

metabolizowana przez CYP3A4 w

niewielkim stopniu.

niewielkim stopniu.

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

Niepożądane działanie statyn w

Niepożądane działanie statyn w

postaci miopatii lub rabdomiolizy

postaci miopatii lub rabdomiolizy

mogą się nasilić po ich zażyciu i

mogą się nasilić po ich zażyciu i

wypiciu

wypiciu

soku grejpfrutowego

soku grejpfrutowego

.

.

Zawarte w soku grejpfrutowym

Zawarte w soku grejpfrutowym

bioflawonoidy są silnymi

bioflawonoidy są silnymi

inhibitorami aktywności CYP3A4

inhibitorami aktywności CYP3A4

znajdującego się w ścianie jelita.

znajdującego się w ścianie jelita.

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE



Zahamowanie aktywności tego enzymu może

Zahamowanie aktywności tego enzymu może

spowodować osłabienie biotransformacji statyn

spowodować osłabienie biotransformacji statyn

podlegających w ścianie jelita mechnizmowi

podlegających w ścianie jelita mechnizmowi

pierwszego przejścia, zwiększenie ich

pierwszego przejścia, zwiększenie ich

biodostępności biologicznej, a w następstwie

biodostępności biologicznej, a w następstwie

zwiększenie ich stężeń w organizmie.

zwiększenie ich stężeń w organizmie.



Jak wiadomo spożywanie

Jak wiadomo spożywanie

soku grejpfrutowego

soku grejpfrutowego

może prowadzić do istotnych klinicznie

może prowadzić do istotnych klinicznie

interakcji nie tylko ze statynami dlatego nie

interakcji nie tylko ze statynami dlatego nie

należy używać soku grejpfrutowego do

należy używać soku grejpfrutowego do

popijania leków!!

popijania leków!!

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE



Stosowanie leczenia skojarzonego

Stosowanie leczenia skojarzonego

statynami z

statynami z

fibratami i niacyną

fibratami i niacyną

nie

nie

jest wskazane, ponieważ leki te

jest wskazane, ponieważ leki te

zmniejszają eliminację statyn,

zmniejszają eliminację statyn,

zwiększają ich stężenie w

zwiększają ich stężenie w

organizmie, co prowadzi do

organizmie, co prowadzi do

nasilenia działania statyn, a w

nasilenia działania statyn, a w

następstwie do niebezpieczeństwa

następstwie do niebezpieczeństwa

wystąpienia miopatii i rabdomiolizy

wystąpienia miopatii i rabdomiolizy

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE

Fluwastatyna

Fluwastatyna

jest substratem i jednocześnie

jest substratem i jednocześnie

inhibitorem izoenzymu CYP2C9.

inhibitorem izoenzymu CYP2C9.

Stosowana łącznie z

Stosowana łącznie z

warfaryną

warfaryną

, która jest

, która jest

substratem tego izoenzymu, może

substratem tego izoenzymu, może

hamować jej metabolizm i nasilać

hamować jej metabolizm i nasilać

działanie hamujące krzepnięcie.

działanie hamujące krzepnięcie.

Interakcje fluwastatyny z innymi lekami są

Interakcje fluwastatyny z innymi lekami są

rzadko stwierdzane; pod tym względem

rzadko stwierdzane; pod tym względem

fluwastatyna jest uważana za

fluwastatyna jest uważana za

najbezpieczniejszą ze statyn

najbezpieczniejszą ze statyn

.

.

LEKI HIPOLIPEMICZNE

LEKI HIPOLIPEMICZNE



Żywice jonowymienne (cholestyramina i

Żywice jonowymienne (cholestyramina i

kolestipol

kolestipol

) upośledzają wchłanianie

) upośledzają wchłanianie

statyn z przewodu pokarmowego,

statyn z przewodu pokarmowego,

należy je podawać 4 godziny po zażyciu

należy je podawać 4 godziny po zażyciu

żywicy.

żywicy.



Barbiturany, ryfampicyna

Barbiturany, ryfampicyna

zwiększają

zwiększają

aktywność CYP3A4 odpowiedzialnego za

aktywność CYP3A4 odpowiedzialnego za

metabolizm statyn, w związku z czym

metabolizm statyn, w związku z czym

mogą osłabić działanie tych leków.

mogą osłabić działanie tych leków.