Analiza rachunku zysków i

strat przedsiębiorstwa

Rachunek zysków i

strat

Raportuje działalność przedsiębiorstwa, jego

aktywność operacyjną.

W istocie przedstawia zmiany (choć nie

wszystkie) aktywów i zobowiązań spółki

pomiędzy dwoma kolejnymi dniami

bilansowymi.

Nie wszystkie, bo niektóre zmiany są odnoszone

bezpośrednio na kapitał własny z pominięciem

rachunku zysków i strat.

Zasady



Zasadą jest wykazywanie w
rachunku zysków i strat
przychodów wraz ze związanymi z

nimi kosztami.

Przykład



Spółka, która wytworzyła produkt poniosła w związku z tym jakieś

koszty.



Te koszty trafiają do rachunku zysków i strat dopiero w momencie

sprzedaży tego produktu. Wcześniej ich suma znajduje się w

bilansie w pozycji Zapasy.



Jak produkt zostanie sprzedany, to w rachunku zysku i strat

pojawią się przychody ze sprzedaży. W tym samym momencie,

koszty poniesione na wytworzenie produktu wyksięgowywane są z

zapasów i przenoszone do rachunku jako koszty wytworzenia

produktu.



Dzięki temu możliwy jest do zmierzenia wynik finansowy

działalności

operacyjnej.



Zasada ta daje też możliwość manipulacji zyskiem księgowym

przez zarządy spółek.

Rachunek zysków i strat

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
II. Koszty sprzedanych towarów, produktów i materiałów
III. Zysk (strata) ze sprzedaży (I-II)
IV. Koszt sprzedaży
V. Koszty ogólnego zarządu
VI. Zysk (strata) ze sprzedaży (III-IV-V)
VII. Pozostałe przychody operacyjne
VIII. Pozostałe koszty operacyjne
IX. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (VI+VII-VIII)
X. Przychody finansowe
XI. Koszty finansowe
XII. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (IX+X-XI)
XIII. Wynik zdarze nadzwyczajnych
XIV. Zysk (strata) brutto
XV. Podatek dochodowy
XVI. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)
XVII. Zysk (strata) netto (XIV-XV-XVI)

Przychody ze

Sprzedaży Netto



Jest to najważniejszy składnik
wszystkich przychodów
osiągniętych w danym okresie
sprawozdawczym przez spółkę.

Co to znaczy netto?

Czym są przychody ze sprzedaży

brutto?

Przychody ze sprzedaży

brutto



Na przychody ze sprzedaży brutto
składa się sprzedaż gotówkowa i
dokonywana na kredyt w
określonym okresie
sprawozdawczym.

Przychody ze sprzedaży

brutto a netto



Przychody ze sprzedaży netto tym
różnią się od przychodów ze
sprzedaży brutto, że są
skorygowane o przewidywane
zwroty sprzedanych produktów i
towarów oraz udzielone rabaty.

Ciekawostka?



Pomimo, że zapłata gotówkowa
może nie być dokonana aż do
kolejnego okresu
sprawozdawczego, przychód jest
wykazywany w momencie
przekazania produktu lub towaru
odbiorcy.

O czym informują

przychody ze sprzedaży

netto?



Trendy wyznaczane przez przychody ze

sprzedaży odzwierciedlają tempo rozwoju

przedsiębiorstwa. Na ich podstawie analitycy

określają przyszły popyt na produkty

wytwarzane przez spółkę.



Zatem wzrastająca sprzedaż świadczy o

wzroście spółki.



Spadająca lub nawet

wzrastająca wolniej niż wskaźnik inflacji świadczy

o spadku popytu rynkowego na produkty i

może być sygnałem ostrzegawczym przed

nadchodzącymi kłopotami finansowymi.

Aby prawidłowo zidentyfikować

trendy w sprzedaży netto trzeba
porównać ze sobą rachunki zysków
i strat z co najmniej trzech do
pięciu lat.

Koszty Sprzedanych

Produktów, Towarów i

Materiałów



W spółce zajmującej się handlem,
koszty sprzedanych towarów są
wydatkami poniesionymi na ich zakup.



W spółce zajmującej się działalnością
produkcyjną, koszty sprzedanych
produktów są sumą kosztów
poniesionych na ich wyprodukowanie.

Zysk (Strata) Brutto ze

Sprzedaży



Różnica pomiędzy przychodami ze
sprzedaży netto i kosztami
sprzedanych produktów, towarów i
materiałów.



Bezwzględnie powinna być
dodatnia.

Zysk (Strata) Brutto ze

Sprzedaży



Wielkość ta powinna być na tyle
duża, aby pokryć jeszcze pozostałe
koszty operacyjne i pozostawić
odpowiednio wysoki zysk netto.

Nie tylko samą wysokość zysku

(straty) brutto ze sprzedaży jest

istotna.



Ważną informację jest marża zysku, czyli

wyrażony procentowo stosunek zysku

brutto ze sprzedaży do przychodów ze

sprzedaży netto.



Powinniśmy obserwować trendy zmian

marży zysku w czasie.



Powinniśmy porównywać ją ze średnią

marżą zysku w sektorze i marżą zysku

wypracowaną przez inne spółki

działające w branży.

Informacja dla zarządu



Marża zysku dostarcza istotne
informacje przy planowaniu
strategii cenowej przedsiębiorstwa.



Czy przy danej cenie, popyt jest na tyle

elastyczny, że obniżenie ceny

doprowadzi do wzrostu popytu na tyle,

by pokryć stratę spowodowaną niższą

ceną jednostkową i zwiększy tym

samym marżę zysku?



Czy może odwrotnie:



Czy elastyczność popytu jest na tyle

niska, że spokojnie można podnieść

ceny bez obawy o istotny spadek ilości

sprzedawanych produktów?

Koszty Operacyjne

Wszystkie koszty (wyłączając koszty

sprzedanych produktów, towarów i
materiałów), których poniesienie
jest niezbędne w celu prowadzenia
działalności operacyjnej.

Kategorie kosztów

operacyjnych



Koszty sprzedaży,



Koszty ogólnego zarządu.

Koszty sprzedaży



Koszty przechowywania produktów i
towarów w magazynach,



Koszty przygotowania ich do sprzedaży,



Koszty promocji i reklamy,



Koszty związane z samą sprzedażą i
dostarczeniem produktów i towarów do
odbiorcy, jeśli sprzedający ponosi koszty
transportu.

Koszty ogólnego zarządu



Koszty związane z utrzymaniem biura,
księgowości i kadry zarządzającej.



Czyli wszystkie te koszty, które są
niezbędne do prawidłowego
prowadzenia działalności operacyjnej, a
jednocześnie nie da się ich
bezpośrednio przypisać do
produkowanych i sprzedawanych
wyrobów.

Wnikliwe planowanie i kontrola

kosztów operacyjnych może mieć
bardzo pozytywny wpływ na
rentowność spółki.

Pozostałe Przychody i

Koszty Operacyjne

Są to przychody i koszty powstające

w toku działalności operacyjnej
niejako przy okazji.

Czyli nie związane z działalnością

podstawową, ale odnoszące się
jeszcze do działalności operacyjnej.

Przykład



Sprzedaż starych maszyn i urządzeń w
momencie, gdy spółka postanowi
wymienić sprzęt na nowy lub zmienić
technologię produkcji.



Przychodem w takim przypadku będzie
dodatnia różnica pomiędzy ceną
sprzedawanej maszyny i jej wartości
widniejącej w księgach. Jeżeli różnica ta
będzie ujemna, to powstanie koszt.

Zysk (Strata) z

Działalności

Operacyjnej



Pozycja podsumowująca wszystkie
wymienione wcześniej pozycje.



Często nazywany jest określeniem
EBIT będącym skrótem od
angielskiego Earnings Before
Interest and Tax (Zyski przed
kosztami odsetek i podatku
dochodowego).

Zysk (Strata) z

Działalności

Operacyjnej



Ponieważ spółki mają często znaczące inne przychody i

koszty oraz różnią się stopami podatku dochodowego,

wynik finansowy na działalności operacyjnej jest bardzo

ważną kategorią służącą do porównań rentowności

przedsiębiorstw.



Porównując zyski z działalności operacyjnej dwóch

różnych spółek można wyciągnąć wnioski na temat

różnic zyskowności biznesów, które prowadzą. W takich

porównaniach automatycznie wyeliminowany jest wpływ

różnic w strukturach kapitału i różnic wynikających z

odmiennych sytuacji podatkowych.



Nie da się takiego porównania przeprowadzić

zestawiając jedynie zysk netto obu spółek.

Pozostałe Przychody i

Koszty



Przychody i koszty, które nie
wynikają z działalności operacyjnej
przedsiębiorstwa.



W rzeczywistym rachunku i strat
nie znajdzie się tej kategorii jako
takiej, gdyż jest to pewien agregat.
Więc będzie rozbity na kilka innych
pozycji.

Pozostałe Przychody i

Koszty



Przychody z inwestycji takie jak

otrzymane dywidendy i odsetki oraz

koszty odsetek płaconych od

zaciągniętych kredytów i pożyczek, czy

wyemitowanych obligacji.



Zyski lub straty z tytułu różnic

kursowych, czyli wynikające ze zmian

kursów walutowych, które również są

niezależne od działalności operacyjnej

przedsiębiorstwa.

Ale uwaga!



Dywidendy płacone
akcjonariuszom spółki nie stanowią
kosztu. Wszelkie transakcje z
akcjonariuszami zwiększają lub
zmniejszają bezpośrednio kapitał
własny.

Zysk (Strata) Brutto



Kwota zarobiona bądź stracona przez

spółkę w wyniku wszelkiej działalności,

operacyjnej i nieoperacyjnej, zanim

weźmie się pod uwagę koszty podatku

dochodowego.



Ponieważ spółki mogą mieć różne

rzeczywiste stopy podatkowe, zysk

brutto również jest dobrą kategorią

służącą do porównań rentowności

przedsiębiorstw między sobą.

Podatek Dochodowy



Czym jest, każdy wie!



Podatek dochodowy wykazywany w tej

kategorii nie jest tylko podatkiem należnym

Urzędowi Skarbowemu w danym okresie

sprawozdawczym.



Na pozycję podatku dochodowego w

rachunku zysków i strat składają się

ponadto zmiany aktywów i rezerw na

odroczony podatek dochodowy, wynikające

z wystąpienia różnic przejściowych.

Przykład



Spółki nie muszą stosować tych
samych stawek amortyzacyjnych
na potrzeby sprawozdań
kierowanych do Urzędu
Skarbowego i sprawozdawczości
finansowej.



Jedne i drugie regulowane są
osobnymi przepisami prawa.

Zakładamy



Zakup maszyny produkcyjnej za 60 000 zł.



Maszyna przyniesie 40 000 zł w każdym roku
jej użytkowania.



Spółka przewiduje, że w toku produkcji
maszyna zużyje się w ciągu 2 lat i przez taki
okres zamierza ją amortyzować odliczając co
roku 30 000 zł.



Przepisy podatkowe wymuszają jednak
amortyzowanie tejże maszyny przez 3 lata.

Po roku:



Wartość bilansowa maszyny
wynosi teraz 30 000 zł.



Z kolei wartość podatkowa 40 000
zł.



Różnica obu tych wartości
nazywana jest różnicą przejściową.

Sytuacja podatkowa



Urząd skarbowy - podatek od kwoty
20 000 zł zysku (40 000 przychodu
minus 20 000 kosztów amortyzacji
podatkowej).



W sprawozdaniu finansowym w
rachunku zysków i strat –podatek
od 10 000 zł (40 000 przychodu
minus 30 000 amortyzacji).

Zysk Netto



Wartość, która zostaje z przychodów ze

sprzedaży netto po uwzględnieniu

wszystkich przychodów i kosztów.



Wyraża kwotę należącą do akcjonariuszy

spółki. Oni zadecydują ile z niej zatrzymać w

spółce, a ile wypłacić sobie w postaci

dywidendy.



Na tej podstawie oceniamy, czy, w ciągu

ostatniego okresu sprawozdawczego

działalność spółki zakończyła się sukcesem,

czy nie.