Wirusy wywołujące
zapalenie wątroby
• Wirus zapalenia wątroby typu A (HAV)
• Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV)
• Wirus zapalenia wątroby typu C (HCV)
• Wirus zapalenia wątroby typu D (HDV)
• Wirus zapalenia wątroby typu E (HEV)
• Inne wirusy zapalenia wątroby GB
typu A,B,C
• Wirus Epsteina-Barr (EBV)
• Wirus cytomegalii (CMV)
WZW A
• Choroba szeroko rozpowszechniona w
świecie
• Występuje głównie na terenach o złych
warunkach sanitarnych
• W krajach rozwiniętych zakażenia u
małych dzieci nie są częste , a zwykle
występują w starszych grupach wiekowych
• Szerzy się endemicznie ( epidemie lokalne)
•
1) sporadyczne zachorowania osób dorosłych
podróżujących
•
2) epidemii wśród dzieci szkolnych i przedszkolnych
•
3) gwałtownych epidemii z ustalonym źródłem
zakażenia
WZW A
• Epidemie w krajach rozwiniętych
wykazują tendencję do powolnego
narastania
• Trwają przez wiele miesięcy i obejmują
duże obszary
• Do zakażenia dochodzi najczęściej
wśród
współmieszkańców
, a także w
żłobkach
,
przedszkolach, szkołach
i
innych placówkach
• Największa zapadalność wśród dzieci w
wieku 5-14 lat
( w sezonie jesień-zima)
• Ostatnie wielkie epidemie w
1979
i
1997
r
HAV – wrażliwość na
czynniki fizyko-chemiczne
• Stabilny przez wiele lat w temp.-20ºC
• Wysuszony w temperaturze pokojowej –
wiele tygodni zdolny do zakażenia
• Ginie pod wpływem gotowania po 5 min.
• Traci częściowo aktywność w
temperaturze 60ºC po 10-12 h
• W mleku ginie po 10 h w temperaturze
60-65ºC (zalecana metoda pasteryzacji)
HAV – wrażliwość na
czynniki fizyko-chemiczne
•
Wrażliwy na autoklawowanie w temp. 121ºC
•
Wrażliwy na : *glutardechyd
*aminy czwartorzędowe
*podchloryn sodu
*formalinę
•
Niewrażliwy na: *alkohole
*związki fenolu
*kwasy: fosforowy i octowy
*cytrynian
Epidemiologia WZW A
• Zakażenie szerzy się drogą
pokarmową
• Wirus wydalany jest z kałem osoby
zakażonej do środowiska
na 2-3 tyg.
przed
wystąpieniem objawów
choroby i
utrzymuje się ok. 8 dni po wystąpieniu
żółtaczki
• Źródłem zakażenia może być
woda i
produkty spożywcze
, lub „
brudne ręce
”
• W latach 70- 100% dorosłych w Polsce miało
w badaniach cechy przebytego WZW A ( w
Szwecji 13%). Obecnie szacuje się , że w
Polsce ok. 30-60% osób po 40rż ma dane dla
przechorowania WZW A
Czynniki ryzyka zakażenia
HAV
• Wielodzietność rodzin (częściej
wśród dzieci)
• Złe warunki mieszkaniowe
• Niski poziom edukacji
• Zły system zbierania odpadów
• Podróże do krajów rozwijających
się
Grupy ryzyka zakażenia
HAV
• Podróżujący do krajów endemicznych
• Personel wojskowy odbywający służbę w tych
rejonach
• Misjonarze, pracownicy instytucji humanitarnych
• Dzieci i personel żłobków
• Młodzież szkolna i nauczyciele
• Osoby z kontaktu z chorymi na wzw A
• Narkomani
• Pracownicy oddziałów zakaźnych i laboratoriów
• Zatrudnieni w przemyśle spożywczym
Objawy WZW A
• Okres wylęgania choroby 15-49 dni (śr.
4
tyg
.)
• Objawy początkowe
: rozbicie, znużenie, bóle
mięśniowo-stawowe, stany podgorączkowe
• Po kilku-kilkunastu dniach
mogą dołączyć
się : nudności wymioty, biegunka, utrata
apetytu, nieżyt górnych dróg oddechowych,
powiększenie węzłów chłonnych i wątroby -
pojawia się żółtaczka, ciemne zabarwienie
moczu,odbarwiony stolec, świąd skóry ( ale
nie zawsze!!)
• Okres trwania choroby
nawet do 6 miesięcy
(20 % chorych wymaga hospitalizacji)
Powikłania WZW A
• Bardzo poważne powikłania na
szczęście zdarzają się stosunkowo
rzadko – ale ich częstość wzrasta wraz
z wiekiem chorego
• Najczęstsze – żółtaczka cholestatyczna i
przewlekanie się zapalenia wątroby
• Zaburzenia hematologiczne
(np.uszkodzenie szpiku kostnego)
• Ostra niewydolność nerek
• Piorunujące nadostre zapalenie wątroby
(w ok.0,5%) (śmiertelne w 50%).
• Choroby autoimmunologiczne
WZW A
• LECZENIE: Brak leczenia swoistego,
– Leki objawowe, dieta,wypoczynek,
– Dzieci w okresie choroby wymagają
opieki , co wiąże się z długotrwałym
urlopem i nieobecnością w pracy
PROFILAKTYKA!!!
- SZCZEPIENIA
- Poprawa warunków
epidemiologicznych , kontrola
produktów spożywczych
WZW A – szczepienia
• Szczepienie ochronne jest jedyną szybką i
długotrwałą metodą zapobiegania WZW A
• Szczepionki przeciwko WZW A są bezpieczne –
szczepionki inaktywowane (zawierają całe
wiriony uzyskane przez namnażanie 4 szczepów
HAV, które inaktywuje się formaldehydem)
• Pełny cykl szczepień to 2 dawki podane w
odstępie 6-12 miesięcy (0-6~12)–
odporność
utrzymuje się przez 20-30 lat
• Możliwość jednoczesnego uodpornienia p/wzw
A i p/wzw B
Rekomendacje do
szczepień przeciwko WZW
A
• W USA, Włoszech , Izraelu, Hiszpanii
– są to szczepienia obowiązkowe
• W Polsce szczepienie przeciwko
WZWA dzieci w wieku
przedszkolnym i szkolnym jest
szczepieniem zalecanym w
Programie Szczepień Ochronnych
Ministerstwa Zdrowia.