Badanie ortopedyczne

bydła cz. 2

Korekcja racic

• U bydła 80 % kulawizn wywołują

schorzenia w obrębie palców. Z tego
powodu bardzo ważna jest
pielęgnacja racic przez zapewnienie
zwierzętom właściwych warunków
środowiskowych i higienicznych w
oborze oraz przede wszystkim
odpowiedniej struktury powierzchni
podłoży stanowisk dla bydła.

Korekcja racic

• W przypadku zaniedbania tych

warunków i wystąpienia schorzenia w
obrębie racic konieczna jest korekcja,
czyli przywrócenie palcom
właściwych warunków oparcia
poprzez odpowiednie skrócenie
nadmiernie wyrastającego rogu
puszki racicowej. 

Korekcja racic

• Wyrośnięte racice mogą doprowadzić do załamania osi

palcowej. Wskutek tego dochodzi do przeciążenia

opuszki („piętki”), która jest miejscem do tego

nieprzystosowanym i charakteryzuje się miękkim

rogiem. Wskutek złego ukrwienia tworzywo dodatkowo

zaczyna produkować róg złej jakości. Załamanie osi

implikuje także wzrost napięcia ścięgien zginaczy

palcy, torebki stawu racicowego, a skutkiem tego

może być zapalenie kości oraz stawu racicznego.

Nadmiernie wyrośnięty róg racicowy może być

również przyczyną bólu związanego ze wzrostem

naprężenia tkanek, uciskiem zbierającego się między

kością a puszką wysięku zapalnego. Zwierzęta

dotknięte tym problemem tracą apetyt, nie rozwijają

się należycie, obniża się też produkcja mleka.

Narzędzia używane w korekcji

racic

• - podstawowe narzędzie to poskrom i stół

(najlepiej nachylany)

• - tarcze strugające róg
• - nożyce (boczne i czołowe)
• - tasak
• - stępor
• - noże kopytowe (ostrze ze stali nierdzewnej,
• - tarnik (rodzaj pilnika)
• - szlifierka kątowa (elektryczna, szybkoobrotowa)
• - cęgi do kopyt (służą do obcinania nadmiernie

wyrośniętej puszki racicowej (u koni- kopytowej)

Korekcja racic

• Celem korekcji racic jest przywrócenie im

prawidłowego kształtu i właściwego rozłożenia
sił w palcach. Najpierw należy dokonać analizy
postawy i kształtu puszki racicowej. Następnie
zdejmuje się odpowiednią ilość rogu od strony
podeszwowej ze ściany i podeszwy. Nie wolno
zdejmować tej samej grubości rogu z całej
podeszwy, gdyż róg najszybciej wyrasta na
ścianie przedniej i tam jest go najwięcej,
najwolniej zaś rośnie na piętkach. 

Korekcja racic

• Korekcja racicy wewnętrznej – pomiar

dł. ściany , wycinamy wierzchołek
kleszczami, wycinamy róg
podeszwowy, 2/3 podeszwy jest
powierzchnią nośną.

• Korekcja racicy zewnętrznej –

dopasowujemy jej długość do
poprzedniej (takie same), pomiar
grubości podeszwy (obie równe).

Korekcja racic

Skracanie racic można podzielić na 3 etapy :
1. zestruganie nożem kopytowym kruchego

rogu podeszwowego, co pokaże na ile
trzeba skrócić ścianę

2. obcięcie nożycami, obcęgami lub

tasakiem ściany od strony podeszwowej

3. wyrównanie tarnikiem
Obie racice po skróceniu powinny mieć
jednakową długość i przypominać kopyto.

Korekcja racic

• Jeżeli korekcja zostanie wykonana

prawidłowo, to po zabiegu
przywrócony zostanie przebieg
prosty osi palca i zwiększa się kąt
ścienno podeszwowy. W ten sposób
przywracamy nacisk na twardą i
grubą podeszwę, odciążając cienki
róg puszki.

Okresowa korekcja racic

• Fizjologicznie róg narasta 3-6 mm/mc. W

związku z tym konieczna jest okresowa

korekcja racic 2 razy w roku.

• Pierwsza taka korekcja wykonywana jest

w wieku 12- 16 miesięcy

• Korekcję wykonuje się również 6 tygodni

przed porodem, przed łączeniem

jałówek ze stadem głównym oraz przed

i po okresie pastwiskowym

Korekcja racic

Korekcja racic

Korekcja racic

Korekcja racic

Wrzód podeszwy

• Wrzód podeszwy, czyli tzw. Zespół

Rusterholza jest to schorzenie
tworzywa podeszwowego, które
początkowo rozwija się bez
widocznych przerw w ciągłości puszki
racicowej. Z reguły dotyczy kończyn
tylnych i ich racic bocznych.

Wrzód podeszwy- przyczyny

• Główną przyczyną schorzenia jest

nadwaga

• Żywienie wysokoenergetyczne,

sprzyjające powstawaniu częstych

ochwatów

• Przeciążenie tylnej części racicy

powstające wskutek wad postawy,

zniekształceń wrodzonych lub braku

pielęgnacji racic

Wrzód podeszwy

• Proces chorobowy rozpoczyna się

aseptycznym zapaleniem tworzywa w
okolicy gdzie pokrywa ono ścięgno
mięśnia zginacza do kości

• Następnie rozwija się ropne i

martwicowe zapalenie skóry w wyniku
częstego ucisku

• W końcu ustaje proces wytwarzania

rogu

Wrzód podeszwy

• żółtawe zabarwienie rogu i jego gąbczasta

konsystencja

• kraterowate obnażenie tworzywa (tzw.

wypadnięcie podeszwy)

• Zmiany są charakterystycznie

zlokalizowane na granicy podeszwy i

opuszki, przy przyśrodkowym brzegu

podstawowym racicy zewnętrznej.

Zazwyczaj jest to IV palec tylnej nogi, który

przenosi około 70% masy ciała

przypadającej na kończynę.

Wrzód podeszwy- typowa

lokalizacja

Wrzód podeszwy

• Zwierzę stara się odciążać tylną część

racicy

• Później wyciąga chorą nogę do tyłu, opiera

czubek racicy o podłoże i pionowo ustawia
wszystkie palce

• Jeżeli choroba dotyczy obu kończyn zwierzę

grabiąc się podsuwa przednie kończyny pod
tułów

• Idąc kuleje, czasem pozostawiając ślady

krwi

Wrzód podeszwy-

diagnostyka

• Przy badaniu stwierdza się

podwyższoną temperaturę racicy,
powiększony chory palec, nacieki
ropowicze i silna bolesność w okolicy
koronki i piętki

• Rozpoznanie różnicowe: penetracja

przez podeszwę ciała obcego i ropnie

Wrzód podeszwy-

postępowanie

• We wczesnych, niepowikłanych

postaciach należy wykonać korekcję
racicy zdrowej z pozostawieniem
możliwie grubej podeszwy oraz
wykonanie korekcji racicy chorej z
dokładnym usunięciem zmienionego i
pozbawionego łączności z podłożem
rogu w okolicy ubytku

Wrzód podeszwy-

postępowanie

• W przypadku przejścia procesu w głęboki,

ropno- martwicowy stan zapalny
konieczne jest usunięcie martwych
tkanek aż do zdrowej warstwy ( jeżeli to
konieczne aż do kości) za pomocą ostrej
łyżeczki. Rany należy pokryć
opatrunkiem z antybiotykiem o szerokim
spektrum działania. W celu odbarczenia
chorej racicy okuwamy zdrową na 3- 6
tygodni

Wrzód podeszwy-

postępowanie

• Przy powikłanych wrzodach

podeszwy konieczna może być
resekcja końca ścięgna zginacza
głębokiego

Wrzód podeszwy-

profilaktyka

• Regularna, prawidłowa korekcja racic
• Podawanie biotyny
• Selekcja w kierunku prawidłowo

ukształtowanych, odpornych i
dostosowanych do wielkości
zwierzęcia racic

• Brakowanie zwierząt z wadami

postawy

Resekcja zginacza głębokiego

(resectio tendinis m. flexoris

digitalis profundus)

Wskazaniem do zabiegu jest:
• Ropne/ martwicowe zapalenie pochewki

ścięgnowej wspólnej z zajęciem ścięgien

• Wstępujące zapalenia pochewki ścięgnowej

wskutek powikłań wrzodu podeszwy,
resekcji końca ścięgna zginacza głębokiego
lub innych procesów infekcyjnych w obrębie
palca

• Zabieg ten stanowi również pierwsza fazę

operacji wycięcia stawu racicowego

Resekcja zginacza głęgokiego-

podział

• Resekcja niska. Poniżej raciczek po

stronie dłoniowej przecinamy opuszkę i
skórę na długości 5-6cm w zgiętku
pęcinowym. Na tępo odpreparowujemy
ścięgno, przecinamy je na granicy
tkanki zdrowej, a następnie wycinamy
w miejscu przyczepu. Po usunięciu z
rany resekowanego odcinka ścięgna,
skórę zamykamy szwem pojedynczym.

Resekcja zginacza głęgokiego-

podział

• Resekcja wysoka. Polega ona na wykonaniu dwóch

osobnych cięć. Pierwsze ma miejsce w 1/3 górnej

śródręcza względnie śródstopia. Skalpelem

przecinamy po stronie dłoniowej skórę na długości 6

cm, kończąc cięcie bezpośrednio nad raciczką.

Drugie cięcie wykonujemy jak przy resekcji niskiej. W

górnym cięciu wypreparowujemy na tępo ścięgno i

przecinamy je potem na granicy zdrowej tkanki.

Pociągając ścięgno w dół wyciągamy je przez cięcie

opuszkowe (w zgiętku pęcinowym) na zewnątrz, a

następnie wycinamy w miejscu przyczepu i

usuwamy. Skórę w cięciu górnym i dolnym

zespalamy szwem pojedynczym.

Po operacji należy

uwzględnić odciążenie

palca operowanego i

przeciwdziałanie jego

przeprostowaniu. Cel ten

osiągamy

ortopedycznym kuciem z

użyciem podkowy z

koturnem i dwoma

wąsami bądź szwem z

drutu łączącym

wierzchołki racic.

Zależnie od zasięgu martwicy

wykonuje się resekcję

końcowego odcinka ścięgna

mięśnia zginacza głębokiego,

o mniejszym lub większym

zasięgu, aż do bardzo

radykalnego zabiegu, jakim

jest operacja wycięcia gałęzi

obydwu ścięgien mięśni

zginaczy według Westhuesa i

Breuera.

Przygotowanie

• Z reguły stosuje się metodę operacyjną

zaproponowana przez Breuera dającą dobry wgląd

w pole operacyjne i pochewkę ścięgnową

• Uprzednio skraca się raciczki, tak jak jest to tylko

możliwe

• Oczyszcza się dokładnie ich otoczenie i

przeprowadza dezynfekcję

• Następnie pole operacyjne należy wygolić rozlegle i

zdezynfekować

• w końcu znieczulić poprzez okrężne ostrzykiwanie

w połowie wyskokośc kości pęcinoiwej

(zniueczulenie miejscowe dożylne lub nadoponowe)

Technika

• Jeśli proces zapalny, będący punktem

wyjścia stanu zapalnego, położony jest w

obrębie racic, operację rozpoczyna się w

tej okolicy, chroniąc przebiegające osiowo i

obwodowo naczynia krwionośne i nerwy

• Opuszki należy przeciąć aż do ścięgna

zginacza głębokiego, a w przypadku

istniejącego już otworu, wprowadzamy do

niego tenotom zaopatrzony w guziczek na

końcu ostrza i otwieramy pochewkę

ścięgnową na całej długości

• Cięcie na wysokości raciczek, obejmując je,

prowadzi się po stronie odosiowej

• Wskazane jest prowadzenie cięcia od części

bliższej do dalszej- w tym celu przecina się
skórę na wysokości dwóch palców nad
raciczką i pogłębia nacięcie aż do ścięgna
zginacza głębokiego. Wtedy wprowadza się
tenotom do otworu pochewki ścięgnowej i
rozcina się w kierunku dalszym, omijając,
po stronie osiowej, raciczkę

• Po przecięciu rurowatego ścięgna

zginacza powierzchniowego w osi
długiej, odsłonięte zostaje ścięgno
zginacza głębokiego, które należy
przeciąć najpierw w bliższym kącie rany
(bez silnego pociągania), a następnie,
dystalnie, przy kości racicowej. Jeżeli
jest to konieczne, należy przeciąć
ścięgno zginacza powierzchniowego

•

Zabieg kończy usunięcie wszystkich tkanek

martwicowych

•

Dokładne przemycie rany antybiotykiem

Zabieg kończy usunięcie wszystkich tkanek martwicowych

•

Dokładne przemycie rany antybiotykiem

•

Włożenie grubego drenu z gazy

•

W razie potrzeby, zakłada się 2-3 szwy skórne w

odcinku proksymalnym oraz wysoki opatrunek na racicę

•

Pierwsza zmiana opatrunku, po 5-8 dniach

•

Druga zmiana opatrunku, 14-18 dni po operacji, z

usunięciem sączka

•

Trzeci opatrunek należy pozostawić tak długo, jak się da