Urazy głowy

Wstrząśnieni

e mózgu

Wstrzą

mózgu

Pęknięcie

podstawy

czaszki

Otwarte
zranienie
czaszkowo
- mózgowe

Czaszka otacza i chroni mózg, a wszelkie urazy w jej obrębie należy
traktową poważnie, ponieważ mogą uszkodzić mózg.

Wstrząśnienie mózgu

Wstrząśnienie mózgu – zaburzenie czynności pnia mózgu, będące wynikiem urazu lub zniesienia

czynności komórek zwojowych mózgu bez znaczących zmian anatomicznych.

Do wstrząśnienia mózgu dochodzi wskutek uderzenia w głowę tępym przedmiotem lub na skutek

upadku , gdy siła urazu w postaci fali uderzeń przenosi się na mózg. Stłuczona tkanka mózgowa

ulega nabrzmieniu, co powoduje dalsze zaburzenia czynności mózgu. Uszkodzony mechanicznie

mózg jest szczególnie wrażliwy na niedostatek tlenu.

Objawy:

utrata przytomności

zwiotczenie mięśni

poszkodowany,

odzyskaniu przytomności nie
pamięta wydarzeń, które
nastąpiły tuż przed i po
urazie.

wymioty

krótkotrwałe zaburzenia

pracy serca i oddechu

Pamiętaj !

Pierwsza pomoc ofierze urazu czaszkowo – mózgowego
polega przede wszystkim na sprawdzaniu i utrzymaniu
jej czynności życiowych.

Pierwsza pomoc

Gdy poszkodowany jest nieprzytomny należy
ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. Jeśli w ciągu
3 min. nie odzyska przytomności, trzeba wezwać
pogotowie ratunkowe. W przypadku odzyskania
przytomności układa się poszkodowanego w
pozycji półleżącej, na boku, z uniesionym
podpartym tułowiem. Głowa powinna być
odwiedziona do tyłu i skierowana na bok, bo
poszkodowany może odczuwać mdłości. Nie wolno
pozostawić go bez opieki, ponieważ stan w każdej
chwili może ulec pogorszeniu. Stopniowy powrót do
pełnej aktywności trwa ok. 2 – 3 dni.

Pęknięcie podstawy

czaszki

Pęknięcie podstawy czaszki jest częstym urazem głowy w wypadkach

samochodowych. Linie pęknięć biegną w ten sposób, iż uszkadzają naczynia

krwionośne i nerwy. Uszkodzeniu ulegają również okolice mózgu stykające się z

podstawą czaszki.

Objawy:

- Częstym objawem pęknięcia
podstawy czaszki jest wyciek krwi z
nosa, ust i uszu. Krew bywa
zmieszana z płynem
mózgowordzeniowym. Mogą się
pojawiać jedno- (monokl) lub
obustronne (binokle, okulary)
krwawe podbiegnięcia w luźnej
tkance oczodołu lub na powiekach.
Krwiaki mogą się pojawić po upływie
około 2 godzin po wypadku.

Naruszenie tkanki mózgowej może
spowodować zaburzenia
świadomości i oddechu. Nierówność
oddechowa oraz krwawienie z jamy
ustnej mogą spowodować
zachłyśnięcie i bezdech.
Dodatkowym zagrożeniem jest
możliwość wystąpienia zakażenia
powłok czaszki i samego mózgu
przez powstałe szczeliny, stanowiące
połączenie jamy nosowo-gardłowej
lub ucha z wnętrzem czaszki

Pierwsza pomoc

Jeśli poszkodowany zachował zdolność do
samodzielnego oddychania, to trzeba go
ułożyć z głową odwiedziona do tyłu, aby
zapewnić drożność dróg oddechowych i
zapobiec zachłyśnięciu. W razie braku
oddechu u ratowanego, należy
natychmiast przystąpić do sztucznego
oddychania. Krwawego wycieku nie
wycieramy ani nie zdrapujemy, tylko
nakrywamy czysta tkaniną. Swobodne
wypływanie wydzieliny zapobiega
przenikaniu bakterii do mózgu.

Pamiętaj !

Najważniejszym zadaniem ratownika
udzielającego pierwszej pomocy jest częsta
kontrola i utrzymanie czynności życiowych.

Wstrząs mózgu

Wstrząs to zespól zaburzeń ogólnoustrojowych, powstałych z powodu niedotlenienia tkanek

ważnych dla życia narządów wskutek niedostatecznego przepływu krwi. Zaburzenia te mogą powstawać w

wyniku utraty krwi (wstrząs pokrwotoczny), rozległe oparzenia i utraty osocza (wstrząs pooparzeniowy),

utraty krwi i osocza (wstrząs pourazowy), na skutek zaburzeń pracy serca (wstrząs kardiogenny) lub pod

wpływem bodźców nerwowych (wstrząs neuropochodnych)

bjawy wstrząsu są proporcjonalne do

ciężkości urazu i okresu działania
przyczyny.

Są to :

niepokój

pobudzona lękliwość

bladość warg i paznokci

lepki pot, pojawiający się na skórze

stopniowa zmiana koloru skóry na

żółtoszary

płytki, szybki i nierówny oddech

nitkowate tętno

może dość do utraty przytomności, a

nawet do zatrzymania czynności
życiowych .

Ustalamy jak mogło dojść i z jakiej przyczyny powstał wstrząs
Sprawdzamy, czy poszkodowany nie ma urazu kręgosłupa i

czy on nie jest przyczyną wstrząsu.

Jeżeli nie ma żadnego urazu, kładziemy poszkodowanego na

plecach z uniesionymi nogami w górze na 20-30 centymetrów

Sprawdzamy, czy poszkodowany oddycha, jeżeli nie

rozpoczynamy sztuczne oddychanie

Sprawdzamy tętno na dużych tętnicach i czy jest

wyczuwalne, jeżeli nie rozpoczynamy reanimacje

Jeżeli poszkodowany jest przytomny, wymiotuje lub krwawi,

należy go ułożyć w pozycji bocznej.

Gdy poszkodowanemu będzie się chciało pić, nie podawaj mu

żadnego napoju, tylko zwilż jego usta wodą.

Sprawdzamy co 2 minuty oddech i tętno, jeżeli nie

wyczuwamy i nastąpi zatrzymanie krążenia należy rozpocząć
reanimację.

Wezwać pogotowie ratunkowe,

Pierwsza pomoc

Otwarte zranienie

czaszkowo-mózgowe

W otwartych zranieniach czaszkowo-mózgowych dochodzi, do

uszkodzenia skóry, kości czaszki oraz mózgu.

Objawy:

- Krwiak na głowie

- miękki galaretowaty
obszar lub wgłębienie
na owłosionej części
głowy

Objawy
uszkodzenia
czaszki :

-Zaburzenia lub
utrata przytomności

- ból głowy
- przesunięcie lub
brak symetrii twarzy
wskutek wylewu krwi
do mózgu

Pamiętaj !

Trzeba natychmiast wezwać pogotowie
ratunkowe. Należy unikać
przypadkowego transportu
poszkodowanego.

Najważniejszym zadaniem jest utrzymanie lub wznowienie
czynności oddechowych. Gdy oddech jest zachowany, wówczas
poszkodowanego układamy w sposób stabilny na boku, z
uniesionym tułowiem. Trzeba pamiętać, żeby głowa leżała po
zdrowej stronie. Rany głowy przykrywa się luźno suchym i
czystym opatrunkiem chłonącym. Sterczące odłamy kostne
osłania się sterylna gazą. Nie należy dotykać ani tym bardziej
próbować umieścić z powrotem w czaszce odsłoniętego kawałka
mózgu. Sterczące w ranie ciała obce pozostawia się, stabilizując
je.

Pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc w

przypadku podejrzenia

urazu

Urazy głowy należy łączyć z urazami szyjnej części kręgosłupa. Stosuje się to połączenie w
myśl zasady "każde podejrzenie urazu należy traktować jakby ten uraz wystąpił".
Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż mechanizm, w którym powstał urazy głowy mógł
wywołać także uszkodzenie szyjnej części kręgosłupa.

Postępowanie:

Oceń sytuację. Oceń bezpieczeństwo.

Zastosuj ochronę osobistą m.in. rękawiczki.

Oceń czynności życiowe poszkodowanego.

WEZWIJ POMOC!

Jeśli brak czynności życiowych:

ROZPOCZNIJ RESUSCYTACJĘ!

Udzielając pomocy poszkodowanemu

z urazem głowy pamiętaj o możliwości
uszkodzenia kręgosłupa. Stabilizuj
głowę chwytając po obu jej stronach.
Tak jak widać to na zdjęciach.

Rozmawiaj z przytomnym

poszkodowanym. Uspokajaj go.
Informuj poszkodowanego o kolejnych
czynnościach ratowników. Dzięki temu,
poszkodowany będzie odczuwał, iż
ratownicy mają kontrolę nad sytuacją,
co wpłynie na poczucie
bezpieczeństwa. Takie działanie jest
wsparciem psychicznym.

Utrzymuj ręczną stabilizację do

chwili przekazania podmiotom
ratowniczym

Urazy kręgosłupa

Do uszkodzenia kręgosłupa dochodzi najczęściej w wypadkach komunikacyjnych (motocyklowych i
samochodowych), po upadku z wysokości, skokach do wody i uderzeniach w głowę . Rdzeń kręgowy jest
delikatny. Jeśli zostanie uszkodzony, to nastąpi utrata zdolności ruchu lub czucia części położonych poniżej
uszkodzenia .

Podział urazów uszkodzenia kręgosłupa obejmuje:

Stłuczenia kręgosłupa

Skręcenia stawów międzykręgowych z uszkodzeniem aparatu więzadłowego

Zwichnięcia i podwichnięcia stawów międzykręgowych

Złamania trzonów łuków i wyrostków stawowych

Złamania wyrostków poprzecznych i kolczastych

Przyczyny urazów kręgosłupa :

Zależnie od stopnia uszkodzenia mogą występować następujące objawy: uskok lub skręcenie
prawidłowej krzywizny kręgosłupa , bolesność uciskowa, utrata kontroli ruchu kończyn (ruchy

mogą być

słabe, może wystąpić całkowity bezwład lub utrata czucia kończyn), a także może pojawić się

uczucie

mrowienia lub płonięcia zaburzenia w oddawaniu moczu oraz stolca. Po uszkodzeniu rdzenia w

górnej

części odcinka szyjnego może wystąpić ból w klatce piersiowej i trudności w oddychaniu.

Sprawdzania,

czy kręgosłup został uszkodzony należy dokonać badając osobę poszkodowaną w takiej pozycji, w
jakiej ja znaleziono. W tym celu sprawdza się czucie, dotykając jej kończyn, prosząc o

przesunięcie

palcami.

Objawy w przypadku urazu kręgosłupa

Postępowanie

Z ofiarą wypadku podejrzaną o uraz kręgosłupa w celu ochrony rdzenia kręgowego należy
postępować z wielką ostrożnością aby nie spowodować dalszego uszkodzenia rdzenia. Na
miejscu wypadku należy przede wszystkim:

zabezpieczenie funkcji życiowych (oddychanie, krążenie)
unieruchomienie kręgosłupa szyjnego za pomocą dostępnych środków
ochronić chorego przed wyziębieniem unikać jakiegokolwiek czynnego lub biernego ruchu

chorego przy umieszczaniu go w materacu próżniowym

w razie przemieszczenia kręgów nie podejmować prób nastawiania kręgosłupa na miejscu

wypadku

przewozić poszkodowanego bez wstrząsów przy całkowitym unieruchomieniu,

ewentualnie dodatkowo
przewieźć do szpitala chirurgicznego lub neurochirurgicznego pod opieką lekarza.
Przy przenoszeniu lub wydobywaniu poszkodowanego np. z samochodu należy roić to
bardzo ostrożnie, najlepiej na twardej, płaskiej desce lub drzwiach bez nadmiernych
nacisków tak aby nie dopuścić do uszkodzenia rdzenia kręgowego.