Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
1
Nadciśnienie tętnicze
Dr n.med. Jan Krekora
Dr n.med. Barbara Szaruga
Dr n.med. Monika Kosmalska
Dr n.med. Magdalena Rembek
Nadciśnienie tętnicze w Polsce
( NATPOL III PLUS 2002 rok )
29% dorosłych Polaków choruje
30% ma ciśnienie wysokie prawidłowe
21% ma ciśnienie prawidłowe
20% ma ciśnienie optymalne
wykrywalność 67%
12% jest prawidłowo leczona
90-95% nadciśnienie pierwotne u dorosłych
5-10% nadciśnienie pierwotne u dzieci
Choroba społeczna
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2
Nadciśnienie tętnicze w
Polsce
( Badanie Wobasz 2005 rok )
42,1% mężczyzn choruje na nadciśnienie
tętnicze
32,9% kobiet choruje na nadciśnienie
tętnicze
Prawidłowa kontrola nadciśnienia u 14,1%
(częściej u kobiet – 15% niż u
mężczyzn – 10% )
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
3
Wytyczne postępowania w
nadciśnieniu tętniczym
w
2007 roku
European Society of Hypertension (ESH)
European Society of Cardiology (ESC)
World Health Organization (WHO) -
International Society of Hypertension (ISH)
Joint National Committee VII – 2003r
www.escardio.org
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
4
Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego
(mmHg) wg ESC i ESH 2007
Kategoria
Ciśnienie
skurczowe
Ciśnienie
rozkurczow
e
Optymalne
< 120
i
< 80
Prawidłowe
120-129
i/lub
80-84
Wysokie prawidłowe
130-139
i/lub
85-89
Stopień 1
nadciśnienia
140-159
i/lub
90-99
Stopień 2
nadciśnienia
160-179
i/lub
100-109
Stopień 3
nadciśnienia
≥ 180
i/lub
≥ 110
Izolowane
nadciśnienie
skurczowe
≥ 140
i/lub
< 90
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
5
Cele leczenia
U pacjentów z nadciśnieniem tętniczym uzyskać
maksymalne zmniejszenie długoterminowego całkowitego
ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Wymaga to leczenia samego podwyższonego ciśnienia
tętniczego, a także wszystkich współistniejących
odwracalnych czynników ryzyka
Nadciśnienie tętnicze należy obniżać co najmniej poniżej
140/90mmHg
, a jeżeli jest to tolerowane, dążyć do
jeszcze niższych wartości
Ciśnienie tętnicze
<130/80 mmHg
u pacjentów z
cukrzycą lub niewydolnością nerek
Ciśnienie tętnicze
< 125/75 mmHg
u chorych z
białkomoczem >1g/dobę
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
6
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
7
Główne korzyści wynikają
z samego obniżenia
ciśnienia tętniczego, w
znacznym stopniu
niezależnie od tego jakie
leki zostały zastosowane w
tym celu
Kombinacje pomiędzy poszczególnymi
grupami
leków hipotensyjnych
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
8
Diuretyki
tiazydowe
β-blokery
IKA
α-
blokery
Antagoniści
kanałów
wapniowych
Sartany
Leczenie skojarzone
Korzystniej zacząć od terapii 2 lekami w mniejszych
dawkach niż monoterapię pełną dawką (dostępne w jednej
tabletce) zwłaszcza u pacjentów z grupy wysokiego ryzyka
Skuteczne i dobrze tolerowane połączenia lekowe:
diuretyk tiazydowy i inhibitor ACE
diuretyk tiazydowy i antagonista receptora
angiotensynowego
antagonista wapnia i inhibitor ACE
antagonista wapnia i antagonista receptora
angiotensynowego
antagonista wapnia i diuretyk tiazydowy
β-bloker i dihydropirydynowy antagonista wapnia
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
9
Leczenie nadciśnienia
tętniczego
2009
Leczenie nadciśnienia
tętniczego
2009
Nowe wytyczne ESH/ESC – 2007
Co się zmieniło w porównaniu z poprzednimi ?
Nowe wytyczne ESH/ESC – 2007
Co się zmieniło w porównaniu z poprzednimi ?
Podkreślenie roli całkowitego ryzyka s-n
- konieczność odnoszenia wysokości RR
do całkowitego ryzyka s-n
w podejmowaniu decyzji terapeutycznych
Modyfikacji listy:
- czynników ryzyka s-n
- powikłań narządowych NT
- badań laboratoryjnych
Nowe wskazania do stosowania
poszczególnych
grup leków hipotensyjnych
Podkreślenie roli całkowitego ryzyka s-n
- konieczność odnoszenia wysokości RR
do całkowitego ryzyka s-n
w podejmowaniu decyzji terapeutycznych
Modyfikacji listy:
- czynników ryzyka s-n
- powikłań narządowych NT
- badań laboratoryjnych
Nowe wskazania do stosowania
poszczególnych
grup leków hipotensyjnych
Wysokość
ciśnienia
tętniczego
Powikłania
narządowe
nadciśnienia
Choroby
współistniejące
Czynniki
ryzyka s-n
Ocena całkowitego ryzyka
powikłań sercowo-
naczyniowych
Zalecenia ESH/ESC 2007
Zalecenia ESH/ESC 2007
Decyzje terapeutyczne
Wysokość
ciśnienia
tętniczego
Powikłania
narządowe
nadciśnienia
Choroby
współistniejące
Czynniki
ryzyka s-n
Ocena całkowitego ryzyka
powikłań sercowo-
naczyniowych
Zalecenia ESH/ESC 2007
Zalecenia ESH/ESC 2007
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Możliwości klasyfikacji ciśnienia
tętniczego
Możliwości klasyfikacji ciśnienia
tętniczego
Pomiar całodobowy / samodzielny
Pomiar całodobowy / samodzielny
Prawidłowe RR
Prawidłowe RR
Podwyższone RR
Podwyższone RR
Nadciśnienie
ukryte
Nadciśnienie
ukryte
Nadciśnienie
tętnicze
Nadciśnienie
tętnicze
Nadciśnienie
białego fartucha
Nadciśnienie
białego fartucha
Prawidłowe
ciśnienie
tętnicze
Prawidłowe
ciśnienie
tętnicze
P
o
m
ia
r
k
li
n
ic
zn
y
P
o
m
ia
r
k
li
n
ic
zn
y
P
ra
w
id
ło
w
e
R
R
P
ra
w
id
ło
w
e
R
R
P
o
d
w
y
żs
zo
n
e
R
R
P
o
d
w
y
żs
zo
n
e
R
R
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Prawidłow
e RR
Wysokie
prawidłow
e RR
Stopień 1
NT
Stopień 2
NT
Stopień 3
NT
120-129
80-84
130-139
85-89
140-159
90-99
160-179
100-109
≥180
≥110
Bez czynników ryzyka
Przeciętne
Przeciętne
Małe
Umiarkow
ane
Duże
1-2 czynniki ryzyka
Małe
Małe
Umiarkow
ane
Umiarkow
ane
Bardzo
duże
≥ 3 czynniki ryzyka,
zespół metaboliczny,
pow. narząd.,
cukrzyca
Umiarkow
ane
Duże
Duże
Duże
Bardzo
duże
Rozpoznana
choroba s-n
lub choroba nerek
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Wysokość RR odniesiona
do ryzyka s-n
Korzyści z leczenia
Ryzyko sercowo-naczyniowe – ESH/ESC
2007
Ryzyko sercowo-naczyniowe – ESH/ESC
2007
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Chory wysokiego / bardzo wysokiego
ryzyka s-n
RR ≥ 180 / 110 mm Hg
Skurczowe RR > 160 mmHg i rozkurczowe RR < 70 mmHg
Cukrzyca
Zespół metaboliczny
≥ 3 czynniki ryzyka s-n
Powikłania narządowe NT
Choroba układu s-n / niewydolność nerek
RR ≥ 180 / 110 mm Hg
Skurczowe RR > 160 mmHg i rozkurczowe RR < 70 mmHg
Cukrzyca
Zespół metaboliczny
≥ 3 czynniki ryzyka s-n
Powikłania narządowe NT
Choroba układu s-n / niewydolność nerek
Stopień
1 NT
Stopień
2 NT
Stopień
3 NT
130-
139
85-89
140-
159
90-99
160-
179
100-
109
≥180
≥110
Bez czynników
ryzyka
Duże
1-2 czynniki
ryzyka
Bardzo
duże
≥ 3 czynniki
ryzyka,
zespół
metaboliczny,
pow. narząd.,
cukrzyca
Duże
Duże
Duże
Bardzo
duże
Rozpoznana
choroba s-n
lub choroba
nerek
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Bardzo
duże
Wysokość
ciśnienia
tętniczego
Powikłania
narządowe
nadciśnienia
Choroby
współistniejące
Czynniki
ryzyka s-n
Ocena całkowitego ryzyka
powikłań sercowo-
naczyniowych
Zalecenia ESH/ESC 2007
Zalecenia ESH/ESC 2007
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Wysokość ciśnienia tętniczego
Wysokość ciśnienia tętna (chorzy w wieku
starszym)
Wiek
Palenie tytoniu
Zaburzenia lipidowe
Nieprawidłowe stężenie glukozy na czczo
Upośledzona tolerancja glukozy
Przedwczesne powikłania s-n w rodzinie
Otyłość brzuszna
Zalecenia ESH/ESC 2007
Czynniki ryzyka
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Przerost lewej komory
Ocena elektrokardiograficzna
Ocena echokardiograficzna
Pogrubienie kompleksu intima-media
lub obecność blaszki miażdżycowej w tętnicy
szyjnej
Zwiększenie szyjno-udowej prędkości fali
tętna
Obniżony wskaźnik kostkowo-ramienny
Nieznacznie podwyższone stężenie kreatyniny
Zmniejszone przesączanie kłębuszkowe lub
klirens kreatyniny
Mikroalbuminuria
Zalecenia ESH/ESC 2007
Powikłania
narządowe
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
RR ≥ 180 / ≥ 110 mm
Hg
Choroba układu s-n
Niewydolność nerek
RR ≥ 180 / ≥ 110 mm
Hg
Choroba układu s-n
Niewydolność nerek
ZALECENIA ESH/ESC 2007
Rozpoczynanie leczenia hipotensyjnego
Modyfikacja stylu życia
+
Niezwłoczne rozpoczęcie
leczenia
farmakologicznego
Modyfikacja stylu życia
+
Niezwłoczne rozpoczęcie
leczenia
farmakologicznego
≥ 3 czynniki ryzyka s-
n
Zespół metaboliczny
Powikłania narządowe
Cukrzyca
≥ 3 czynniki ryzyka s-
n
Zespół metaboliczny
Powikłania narządowe
Cukrzyca
Modyfikacja stylu życia
+
Rozpoczęcie leczenia
farmakologicznego
Modyfikacja stylu życia
+
Rozpoczęcie leczenia
farmakologicznego
Wysokie / bardzo wysokie ryzyko
sercowo-naczyniowe
Zalecenia ESH/ESC 2007
Badania laboratoryjne i wartości docelowe RR
Zalecenia ESH/ESC 2007
Badania laboratoryjne i wartości docelowe RR
Badania podstawowe
(ESH/ESC 2007)
Stężenie glukozy na czczo
Stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i
triglicerydów
Stężenie potasu, kreatyniny, kwasu moczowego
Oszacowanie klirensu kreatyniny lub GFR
Morfologia krwi (hemoglobina, hematokryt)
Badanie ogólne moczu (
ocena mikroalbuminurii – test
paskowy
)
EKG
Badania zalecane
(ESH/ESC 2007)
Badanie echokardiograficzne
Badanie dopplerowskie tętnic
szyjnych
Ocena ilościowa białkomoczu
Ocena wskaźnika kostkowo-
ramiennego
Badanie dna oka
Test doustnego obciążenia glukozą
Samodzielne pomiary RR i ABPM
Ocena prędkości fali tętna
Cukrzyca
Chorzy wysokiego i bardzo wysokiego
ryzyka
(po przebytym udarze, zawale serca,
z niewydolnością nerek, białkomoczem)
2007
Zesp metaboliczny
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Zmniejszenie
spożycia
alkoholu
Zmniejszenie
spożycia
alkoholu
Dieta
Dieta
Zmniejszenie
spożycia sodu
Zmniejszenie
spożycia sodu
Aktywność
fizyczna
Aktywność
fizyczna
Zaprzestanie
palenia
Zaprzestanie
palenia
Redukcja masy
ciała
Redukcja masy
ciała
Wszyscy chorzy na NT
Wysokie prawidłowe RR
Wszyscy chorzy na NT
Wysokie prawidłowe RR
Modyfikac
ja stylu
życia
Modyfikac
ja stylu
życia
Zalecenia ESH/ESC 2007 - Modyfikacja stylu życia
Zalecenia ESH/ESC 2007 - Modyfikacja stylu życia
↑ warzywa, owoce
↓nasycone kwas
tłuszczowe
↓ całkowite spoż
tłuszczu
↑ warzywa, owoce
↓nasycone kwas
tłuszczowe
↓ całkowite spoż
tłuszczu
↓ RR
Poprawa kontroli RR
Wpływ na inne czynniki
ryzyka
↓Ryzyka s-n
↓ RR
Poprawa kontroli RR
Wpływ na inne czynniki
ryzyka
↓Ryzyka s-n
Zalecenia ESH/ESC 2007
Leki pierwszego wyboru w terapii NT
Zalecenia ESH/ESC 2007
Leki pierwszego wyboru w terapii NT
Zalecenia ESH/ESC - 2007
-
Lek hipotensyjny pierwszego wyboru
Antagoniści wapnia
Antagoniści wapnia
Inhibitory
konwertazy
Inhibitory
konwertazy
Beta
blokery
Beta
blokery
Antagoniści
receptorów ang II
Antagoniści
receptorów ang II
Diuretyki
Diuretyki
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ESH/ESC
2007
Inhibitory konwertazy
angiotensyny
NT współistniejące z:
Niewydolnością serca
Dysfunkcją skurczową lewej komory
Po przebytym zawal serca
Nefropatią cukrzycową *
Nefropatią niecukrzycową
Przerostem lewej komory m. serca
Miażdżycą tętnic szyjnych
Białkomoczem /
mikroalbuminurią
Migotaniem przedsionków
Zespołem metabolicznym
* W przebiegu cukrzycy typu 1 i 2
* W przebiegu cukrzycy typu 1 i 2
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Antagoniści receptora AT1 ang II
NT współistniejące z:
Niewydolnością serca
Po przebytym zawal serca
Nefropatią cukrzycową *
Przerostem lewej komory m. serca
Białkomoczem /
mikroalbuminurią
Migotaniem przedsionków
Zespołem metabolicznym
Nietolerancją IKA (Kaszel)
* W przebiegu cukrzycy typu 1 i 2
* W przebiegu cukrzycy typu 1 i 2
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Inhibitory konwertazy
angiotensyny
NT współistniejące z:
Niewydolnością serca
Po przebytym zawal serca
Nefropatią cukrzycową
Przerostem lewej komory
m.serca
Białkomoczem /
mikroalbuminurią
Migotaniem przedsionków
Zespołem metabolicznym
Dysfunkcją skurczową lewej
komory
Nefropatią niecukrzycową
Miażdżycą tętnic szyjnych
Antagoniści receptora AT1
ang II
NT współistniejące z:
Niewydolnością serca
Po przebytym zawal serca
Nefropatią cukrzycową
Przerostem lewej komory
m.serca
Białkomoczem /
mikroalbuminurią
Migotaniem przedsionków
Zespołem metabolicznym
Nietolerancją IKA (Kaszel)
ESH/ESC 2007
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ESH/ESC
2007
Antagoniści wapnia
(dihydropirydynowe)
NT współistniejące z:
Izolowane NT skurczowe (wiek
podeszły)
Dusznicą bolesną
Przerostem lewej komory
Miażdżycą tętnic szyjnych /
wieńcowych
NT w ciąży
NT u chorych rasy czarnej
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ESH/ESC
2007
Antagoniści wapnia
(werapamil/diltiazem)
NT współistniejące z:
Dławicą piersiową
Miażdżycą tętnic szyjnych
Nadkomorową tachykardią
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ESH/ESC
2007
Diuretyki tiazydowe
NT współistniejące z:
Izolowane NT skurczowe
(wiek podeszły)
Niewydolnością serca
NT u chorych rasy czarnej
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
ESH/ESC
2007
Beta-adrenolityki
NT współistniejące z:
Dławicą piersiową
Po przebytym zawale
mięśnia serca
Niewydolnością serca
Tachyarytmiami
Jaskrą
NT w ciąży
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Chorobą wieńcową i / lub zaburzeniami
rytmu serca
Przebytym zawałem
Niewydolnością serca
BETA-ADRENOLITYKI
Nadciśnienie tętnicze
Nadciśnienie tętnicze
współistniejące z:
współistniejące z:
Nieustalone miejsce beta-adrenolityków
charakteryzujących się właściwościami
wazodylatacyjnymi
Nieustalone miejsce beta-adrenolityków
charakteryzujących się właściwościami
wazodylatacyjnymi
Beta-adrenolityki
Leki pierwszego wyboru w NT
Beta-adrenolityki
Leki pierwszego wyboru w NT
Niekorzystny wpływ:
- wzrost masy ciała
- profil lipidowy
- ↑częstość nowych przypadków cukrzycy
Nie powinny być preferowane u chorych
z NT i wieloma metabolicznymi czynnikami ryzyka
(zespół metaboliczny i jego składowe)
Niekorzystny wpływ:
- wzrost masy ciała
- profil lipidowy
- ↑częstość nowych przypadków cukrzycy
Nie powinny być preferowane u chorych
z NT i wieloma metabolicznymi czynnikami ryzyka
(zespół metaboliczny i jego składowe)
ESH / ESC
2007
ESH / ESC
2007
Zalecenia ESH/ESC 2007
M
onoterapia vs. leczenie skojarzone
Zalecenia ESH/ESC 2007
M
onoterapia vs. leczenie skojarzone
Leczenie NT – Zalecenia ESH/ESC 2007
Leczenie NT – Zalecenia ESH/ESC 2007
Ocena całkowitego ryzyka
powikłań
sercowo-naczyniowych
Ocena całkowitego ryzyka
powikłań
sercowo-naczyniowych
Leczenie jednym
lekiem
w małej dawce
Leczenie jednym
lekiem
w małej dawce
Leczenie skojarzone 2
lekami
w małych dawkach
Leczenie skojarzone 2
lekami
w małych dawkach
ROZPOCZYNANIE LECZENIA
ROZPOCZYNANIE LECZENIA
Umiarkowanie ↑ RR
Niskie / umiarkowane ryzyko s-n
Konwencjonalne wartości
docelowe
Umiarkowanie ↑ RR
Niskie / umiarkowane ryzyko s-n
Konwencjonalne wartości
docelowe
Istotnie ↑ RR
Wysokie / bardzo wysokie ryzyko
s-n
Niższe wartości docelowe
Istotnie ↑ RR
Wysokie / bardzo wysokie ryzyko
s-n
Niższe wartości docelowe
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Zalecenia ESH/ESC 2007
Przykłady połączeń 2 leków hipotensyjnych
Diuretyk
tiazydowy
+
Inhibitor
konwertazy
Diuretyk
tiazydowy
+
Sartan
Antagonista
wapnia
+
Inhibitor
konwertazy
Antagonista
wapnia
+
Sartan
Antagonista
wapnia
+
Diuretyk
tiazydowy
Beta-bloker
+
Antagonista
wapnia
(dihydropirydynow
y)
Nadciśnienie Tętnicze 2003
Zalecenia Polskiego Towarzystwa
Nadciśnienia Tętniczego – 2003 rok
Przykłady połączeń 3 leków hipotensyjnych
Zalecenia Polskiego Towarzystwa
Nadciśnienia Tętniczego – 2003 rok
Przykłady połączeń 3 leków hipotensyjnych
Diuretyk
+
IKA /
sartan
+
Beta
bloker
Diuretyk
+
IKA /
sartan
+
Antagonista
wapnia
Diuretyk
+
Beta
bloker
+
Alfa
bloker
Diuretyk
+
Beta
bloker
+
Lek
rozszerzający
tętniczki
Diuretyk
+
Antagonist
a
wapnia
+
Lek działający
ośrodkowo
PTNT
2003
PTNT
2003
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Leki z wyboru:
- metylodopa
- labetalol
- antagonisci wapnia
- beta-blokery
(atenolol)
Leki z wyboru:
- metylodopa
- labetalol
- antagonisci wapnia
- beta-blokery
(atenolol)
NT U KOBIET W CIĄŻY
Zalecenia ESH/ESC 2007
Zalecenia ESH/ESC 2007
Leki przeciwwskazane:
- inhibitory konwertazy
- sartany
Leki przeciwwskazane:
- inhibitory konwertazy
- sartany
Nadciśnienie
tętnicze wtórne
ok. 5-10%
Nadciśnienie
tętnicze wtórne
ok. 5-10%
Guz
chromochłonny
Guz
chromochłonny
Obturacyjny bezdech
senny
Obturacyjny bezdech
senny
Zespół Cushinga
Zespół Cushinga
Pierwotny
hiperaldosteronizm
Pierwotny
hiperaldosteronizm
Nadciśnienie naczyniowo-
nerkowe
Nadciśnienie naczyniowo-
nerkowe
NT wywołane lekami
lub innymi
substancjami
NT wywołane lekami
lub innymi
substancjami
Koarktacja aorty
Koarktacja aorty
Inne
Inne
Przewlekłe choroby
nerek
Przewlekłe choroby
nerek
Nadciśnienie tętnicze oporne
Jeśli pomimo stosowania w odpowiednich
dawkach i we właściwym skojarzeniu co
najmniej
3 leków
hipotensyjnych, w tym
diuretyku (jeśli upośledzona czynność
nerek to pętlowego) nie udaje się uzyskać
docelowego ciśnienia tętniczego.
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
43
Klinika Kardiologii, I Katedra Kardiologii i
Kardiochirurgii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
141 chorych z opornym
NT
≥ 3 leki hipotensyjne
141 chorych z opornym
NT
≥ 3 leki hipotensyjne
Przyczyny NT opornego
u chorych kierowanych do ośrodka
specjalistycznego
Przyczyny NT opornego
u chorych kierowanych do ośrodka
specjalistycznego
58% - związane z lekami
nieoptymalny schemat
58% - związane z lekami
nieoptymalny schemat
16% - niestosowanie się do
zaleceń
16% - niestosowanie się do
zaleceń
9% - przyczyny psychologiczne
(niepokój, subiektywna zła
tolerancja)
9% - przyczyny psychologiczne
(niepokój, subiektywna zła
tolerancja)
6% - efekt białego fartucha
6% - efekt białego fartucha
5% - NT wtórne
5% - NT wtórne
1% - substancje interferujące
1% - substancje interferujące
6% - przyczyna nieznana
6% - przyczyna nieznana