INFRASTRUKTURA

PROCESÓW

LOGISTYCZNYCH

prof. nz. dr hab. inż. Franciszek Mroczko

1.

Infrastruktura transportowa logistyki

2

.

Infrastruktura magazynowa

3.

Współczesne narzędzia informatyczne

Infrastruktura procesów logistycznych to zespół

środków technicznych, sposobów ich użycia oraz

systemów ich wykorzystania.

Infrastruktura powinna umożliwiać sprawny i

efektywny przebieg podstawowych funkcji logistyki –

ochrony zapasów, funkcji transportowych oraz
manipulacyjnych.

Na całokształt infrastruktury procesów

logistycznych składają się:

•infrastruktura transportu

wraz ze środkami

transportowymi,

•infrastruktura magazynowa

– umożliwiająca

składowanie zapasów oraz manipulacje nimi,

•opakowania,

jednostki ładunkowe stanowiące

ochronę produktu i jednocześnie ułatwiające transport
oraz przeładunki,

•infrastruktura informatyczna

tj. środki przetwarzania

informacji.

1.

Infrastruktura transportowa logistyki

Infrastrukturę transportową

należy rozpatrywać w

dwóch aspektach:

•sprawność przepływu

produktów w sferze transportu,

•minimalizacji kosztów

tego przepływu.

Sprawność przepływu

to dostarczenie produktu we

właściwym czasie, miejscu, zgodnie z zawartą umową.

Minimalizacja kosztów

zależy od wyboru gałęzi i

środka transportu, wyboru tras i dróg, technologii
przewozu, techniki załadunku oraz czasu trwania
transportu (ekonomika transportu).

Przepływ dóbr zapewnia sprawnie funkcjonujący

system transportowy, który jest określany jako
uporządkowana całość wszystkich gałęzi transportu
działających na określonym obszarze, a więc
obejmująca cały majątek trwały i obrotowy
transportu,

czynnik

ludzki,

międzygałęziowe

powiązania

wewnątrz

tej

całości,

a

także

powiązania całości systemu transportowego z
otoczeniem.

System transportowy

składa się z podsystemów

dotyczących gałęzi transportu:

kolejowego,

samochodowego, wodnego, lotniczego, przesyłowego

.

Można podzielić na:

publiczny, branżowy uspołeczniony,

prywatny

...

Infrastruktura transportowa

posiada dwie grupy

technicznych elementów:

•infrastrukturę sieciową

, którą tworzy sieć dróg

komunikacyjnych i linii przesyłowych (ich jakość,
przepustowość, gęstość sieci, bezpośredniość dróg i
połączeń),

•infrastrukturę punktową

, obejmującą sieć punktów

komunikacyjnych obsługujących ruch pasażerski i sieć
punktów transportowych obsługujących ruch towarowy
(węzły, place, magazyny, rampy, drogi dojazdowe,
stacje, bocznice, bazy, dworce, przystanki, porty...).
Służy ona obsłudze środków transportu i przedmiotu
przewozu (kontrola jakości, manipulowanie ładunkiem,
czynności zabezpieczające jakość, czynności celne...),

Tabor transportowy

można podzielić wg.: ładowności

lub pojemności, specjalizacji nadwozi oraz niektórych
cech konstrukcyjnych (skrzyniowe, obudowane - wagony
kryte, samochody – furgony, środki specjalizowane –
wywrotki, cysterny, izotermy, środki do przewozów
ponadgabarytowych).

Czas procesu transportowego

- umożliwia uzyskanie

przewagi nad konkurencją. Jest czasem traconym w
procesie produkcyjnym. Straty te można ująć w grupach:

•wyłączania

wartości

i

użyteczności

produktu

znajdującego się w sferze transportu (zamrożenie
środków obrotowych),

•konieczność

tworzenia

niezbędnych

zapasów

materiałowych zapewniających ciągłość produkcji i
zaopatrzenia.

Intensyfikowanie wykorzystania czasu pracy środków
transportowych jest najważniejszą metodą wykorzystania
czasu przewozowego i doskonalenia obsługi klienta.

2

.

Infrastruktura magazynowa

Do infrastruktury magazynowej

zalicza się:

•budowle magazynowe,

•place manewrowe,

•techniczne wyposażenie magazynu i urządzenia

transportowe,

•urządzenia do składowania,

•urządzenia pomocnicze (ważące, do składowania),

•techniki informatycznej łączności.

Magazyn

jest jednostką organizacyjno-funkcjonalną

zajmującą się magazynowaniem dóbr materialnych

(zapasów) czasowo wyłączonych z użycia, dysponującą

określoną przestrzenią oraz środkami technicznymi

przeznaczonymi dla ruchu zapasów, ich obsługi oraz stanu

zapasów.

Budowle magazynowe cechuje duża różnorodność
wynikająca z:

•rodzaju towarów i ich podatności magazynowej,

•czasu magazynowania zapasów,

•rotacji zapasów w magazynie,

•stopnia przygotowania ich do zmechanizowanych
manipulacji,

•mechanizacji i automatyzacji procesów
magazynowania...

Każda budowla magazynowa posiada:

•parametry konstrukcyjne

– podstawowe wymiary,

dopuszczalne obciążenie, kształt magazynu, układ
rampowy lub bezrampowy...

•parametry użytkowe

– powierzchnia magazynu

(całkowita, składowania manipulacyjna), pojemność,
przepustowość (sposób i intensywność przepływu
strumieni materiałów), rodzaj obsługi transportowej
magazynu…

Kryteria podziału budowli magazynowych:

•rozwiązania techniczno – budowlane

i stopień

zabezpieczenia podatności magazynowej zapasów
(magazyny otwarte, półotwarte, zamknięte

- naziemne,

parterowe, wielokondygnacyjne), niskiego i wysokiego składowania,
rampowe lub bezrampowe; podziemne – piwnice); magazyny
specjalne – materiałów łatwopalnych i wybuchowych, przechowalnie
owoców, chłodnie ...);

•stan skupienia i podatności magazynowej ładunków

(zbiorniki, silosy, spichlerze, magazyny uniwersalne);

•stopień wprowadzonej mechanizacji procesów
magazynowych

,

(magazyny niezmechanizowane,

zmechanizowane, zautomatyzowane);

•funkcje i przeznaczenie gospodarcze

(magazyny

przemysłowe – zaopatrzenia materiałowego, gotowych wyrobów;
handlowe – skupu, hurtu, detalu; transportowe – spedycyjne,
przewoźników, portów wodnych; usługowe; zasobowe...)

Do technicznego wyposażenia magazynu zalicza się:

•maszyny

i

urządzenia

transportowe

:

(wózki

jezdniowe – bez i z napędem, unoszące podnośnikowe;
dźwignice

–

podnośniki,

suwnice

(pomostowe,

półbramowe, bramowe lub hakowe, widłowe, chwytakowe,
magnesowe),

żurawie

(stacjonarne,

przejezdne);

przenośniki (taśmowe, wałkowe łańcuchowe, ślimakowe
kubełkowe, ślizgowe).

•urządzenia do składowania

muszą spełniać

funkcje utrzymania i obsługi zapasów i są to: legary,
klamry,

podstawki,

rusztowania

(przepływowe,

okrężne), stojaki, regały (przesuwne, przepływowe,
stałe)...,

•urządzenia pomocnicze

to: urządzenia ułatwiające

załadunek środków transportowych (rampy, pomosty
ładunkowe,

pomosty

wyrównawcze,

rampy

ruchome...); urządzenia do składowania i manipulacji
(palety, pojemniki, jarzma, kontenery, urządzenia do
mocowania

ładunków);

urządzenia

kontrolno-

pomiarowe (do określania ilości i jakości zapasów –
wagi, wskaźniki, dozowniki, termometry, higrometry,
urządzenia ppoż.,)

3.

Współczesne narzędzia informatyczne

System

informacyjny

oznacza

mechanizm

przekształcający wejście do systemu w wyjście z
niego. Przekształca więc dane w informacje.
Informacja to dane poddane obróbce (agregacja,
korelacja, analizy trendów, porównania statystyczne),
uporządkowaniu, odpowiednio zorganizowane dzięki
czemu niosą wiedzę.

Informatyzacja

jako proces usprawniania zarządzania

powinna mieć charakter etapowy. Można wyodrębnić
dwie strategie informatyzacji:

•strategia obszarowa

– przedmiotem informatyzacji

jest jeden z systemów przedsiębiorstwa lub jego
część,

•strategia globalna,

polegająca na komputeryzacji

wszystkich podsystemów obszaru gospodarczego.

Informatyczne systemy logistyczne można podzielić na:

•ewidencyjno-rozrachunkowe,

•informacyjno-decyzyjne,

•sterowania procesami – realizujące niezbędne funkcje
logistyki,

•zintegrowane także ze sferą finansową.

Mogą być systemy wspomagające:

•planowanie i kontrolę

(w produkcji, zaopatrzeniu i w

transporcie),

•podejmowanie decyzji

(poprzez prowadzenie analiz, metod

symulacji i optymalizacji),

•w zakresie działalności operacyjnej,

•sterowanie przepływem strumieni fizycznych,

•koordynacji zdarzeń, operacji i procesów logistycznych
w łańcuch przepływu dóbr materialnych i usług,

•monitoringu i kontroli przebiegu operacji zakupu,
sprzedaży, kształtowania zapasów,

•operacyjnego sterowania procesami logistycznymi
(dostawy, transport, magazynowanie, dystrybucja),

Literatura:

1.S. Abt, Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie, PWE,
Warszawa 1998.
2.P. Blaik, Logistyka, PWE, Warszawa 2001.
3.S. Dworecki, Zarządzanie logistyczne, Wyższa Szkoła
Humanistyczna, Pułtusk, 1999.
4.E. Gołembska, Kompendium wiedzy o logistyce, PWN, Warszawa
1999.
5.H. Mokrzyszczak, Logistyka, Wyd. WIG, Białystok 1998.
6.S. Niziński, Logistyka, ART., Olsztyn, 1999.
7.C. Skowronek, Z. Saryusz – Wolski, Logistyka w przedsiębiorstwie,
PWE, Warszawa 1999.