pielegnowanie pacjenta z choroba parkinsona 3

background image

Pielęgnowanie pacjenta z
chorobą Parkinsona

Państwowa Wyższa Szkoła
Zawodowa w Oświęcimiu
Iwona Kaszuba

background image

Epidemiologia

2-2.5 tys. przypadków rocznie

Częściej u mężczyzn

Po 60 roku życia

Chorobę opisał James Parkinson jako
drżączkę poraźną

background image

Choroba Parkinsona

Postępujące schorzenie układu nerwowego,

przejawiające się klinicznie
spowolnieniem ruchowym, sztywnością
mięśni i drżeniem spoczynkowym w
wyniku zmniejszenia ilości
neuroprzekaźnika – dopaminy.

background image

Patomechanizm

Dotyczy zmian zwyrodnieniowych komórek nerwowych znajdujących
się w jądrach podstawnych (odgrywają ważną rolę w kontroli
czynności ruchowych)

W istocie czarnej znajdują się neurony które wytwarzają dopaminę
(neuroprzekaźnik)

W chorobie Parkinsona komórki wytwarzające dopaminę obumierają i
w ten sposób zostaje zaburzony system wewnątrzmózgowych
połączeń

Ponieważ mózg ma znaczne zdolności kompensacyjne, kliniczne
objawy parkinsonowskie pojawiają się dopiero wówczas, gdy obumrze
ok. 80 % komórek wytwarzających dopaminę.

Przyczyna obumierania komórek dopaminowych ciągle nie jest znana.

background image

Objawy

Ogólne spowolnienie ruchowe – szczególne

trudności z wykonywaniem ruchów precyzyjnych

Trudności z zapoczątkowaniem ruchu - akineza

Zgięciowa postawa ciała - przodopochylenie

Chód drobnymi krokami, szurający, brak

współruchów (balans ramionami)

Niestabilność postawy – tendencja do upadków

Wzmożone napięcie mięśniowe

Drżenie spoczynkowe – zwłaszcza palców rąk

(„liczenie pieniędzy” lub „kręcenie pigułek”),

niekiedy obejmuje kończyny dolne oraz głowę

background image

Objawy

Zaburzenia mimiki (hipomimia) tzw. twarz
pokerzysty

Spowolnienie mowy, niewyraźna, cicha mowa

Zmiana charakteru pisma – pismo drobne
niewyraźne

Objawy wegetatywne (ślinotok, napadowe poty,
łojotok)

Osłabiona pamięć

Zaburzenia snu

Trudności w połykaniu

Rzadkie mruganie

background image

Rozpoznanie

Możliwa choroba Parkinsona:

1.

Stwierdzenie co najmniej dwóch z trzech
klasycznych objawów:

1. Drżenie spoczynkowe
2. Spowolnieni ruchowe
3. Wzmożone napięcie mięśniowe

2.

Charakter postępujący

background image

Rozpoznanie

Prawdopodobna choroba Parkinsona

1.

Kryteria jak wyżej i 2 cechy z poniższych:

1. Wyraźna odpowiedź na lewodopę
2. Występowanie fluktuacji i dyskinez z

wiązanych z leczeniem lewodopą

3. Asymetria objawów

background image

Rozpoznanie

Potwierdzona choroba Parkinsona

1.

Spełnione kryteria kliniczne i

potwierdzenie w badaniu
neuropatologicznym zwyrodnienia istoty
czarnej z obecnością ciał Lewy’ego

background image

Przebieg i stadia kliniczne
choroby Parkinsona

Faza przedkliniczna

Faza kliniczna:

▫Okres wczesny, niepowikłany
▫Okres późny, zaawansowana faza choroby

background image

Faza przedkliniczna trwa około 3-7 lat. Procesy

patologiczne prowadzą do uszkodzenia
neuronów dopaminergicznych istoty czarnej.
Jeżeli stężenie dopaminy spadnie do 20-30%
pojawiają się objawy parkinsonowskie a
choroba przechodzi w fazę kliniczną.

Okres wczesny choroby trwa kilka lat, cechuje

się dobrą odpowiedzią na leki (głównie
dopaminergiczne), których zastosowanie
wyraźnie poprawia jakość życia chorych na
chP.

background image

Okres późny chP, po wielu latach jej

trwania, cechuje się takimi objawami jak:
upadki, zaburzenia mowy, połykania, snu,
objawy wegetatywne, zaburzenia
psychiczne.

background image

Leczenie

Leczenie farmakologiczne pozostaje

leczeniem objawowym i nie powstrzymuje

dalszego postępu choroby.

LEWODOPA:

Przechodzi z krwi do mózgu (przekraczając

barierę krew-mózg) i jest przetwarzana w

dopaminę.

Siła lewodopy jest ograniczona przez

enzymy, które przetwarzają ją w dopaminę

background image

Początkowo chorzy dobrze reagują na
lewodopę a objawy mogą być w pełni
kontrolowane

W miarę upływu czasu lewodopa staje się
mniej skuteczna i pacjenci zaczynają
doświadczać nagłych zmian w sprawności
ruchowej - fluktuacje ruchowe (dobra, w
pełni kontrolowana sprawność motoryczna
albo ograniczona, zmniejszona sprawność
ruchowa)

Madopar, Nakom, Sinemet, Poldomet, Pardopa

background image

AGONIŚCI DOPAMINY:

mają strukturę chemiczną bardzo podobną

do dopaminy

„naśladują" lewodopę

stosowani w późniejszych stadiach choroby

jako lek towarzyszący lewodopie, podawany

w celu zmniejszenia fluktuacji ruchowych.

Bromergon, Parlodel, Bromocorn, Permax,

Requip, Mirapexin

background image

SELEGILINA:

Hamuje enzym rozkładający dopaminę
(monoaminooksydazę typu B)

Przedłuża działanie dopaminy

Może spowalniać tempo rozwoju choroby

Segan, Selerin, Jumex, Niar, Selenor, Selgin

background image

Pielęgnowanie

Głównym źródłem problemów pielęgniarskich u

pacjenta z chP są objawy ruchowe i wegetatywne,
powikłania terapii lewodopą oraz reakcje psychiczne
na postępujący przebieg choroby.

Celem opieki pielęgniarskiej jest :

Pomoc pacjentowi w jak najdłuższym utrzymaniu
niezależności

Pomoc w zaspokajaniu potrzeb

Edukacja i wsparcie chorego i jego opiekunów

Współudział w procesie leczenia i profilaktyce
powikłań

background image

Opieka pielęgniarska w końcowej fazie choroby

powinna być ukierunkowana na łagodzenie
cierpienia fizycznego i psychicznego pacjenta,
zapewnienie godnej i spokojnej śmierci, wsparcie
dla rodziny.

background image

Diagnozy pielęgniarskie

1. Ograniczenie samodzielności

spowodowane objawami ruchowymi
(spowolnieniem, sztywność, drżenie)

Cel opieki:

Zapewnienie zaspokojenia potrzeb
biologicznych

Jak najdłuższe utrzymanie niezależności
pacjenta

Przeciwdziałanie nasilaniu się objawów
ruchowych

background image

Interwencje pielęgniarskie:

Ocena zakresu i stopnia niesprawności funkcjonalnej
pacjenta oraz oszacowanie wymaganej pomocy

Zapewnienie pomocy dostosowanej do stanu
niesprawności chorego. Podejmowanie działań
zachęcająco-edukacyjnych, częściowo lub całkowicie
kompensujący deficyt czynnościowy w poruszaniu
się, wykonywaniu czynności fizjologicznych,
higienicznych i innych czynności życia codziennego

Niewykonywanie za pacjenta tych czynności, które
potrafi wykonać sam

Zapewnienie wystarczającej ilości czasu na
wykonanie czynności samoobsługowych,
nieponaglanie chorego

background image

U pacjentów z objawami „przełączania”
wykonywanie czynności pielęgnacyjnych w
okresie najlepszego samopoczucia pacjenta i
najkorzystniejszego oddziaływania leków

U pacjentów leżących, z nasilonymi objawami
sztywności czynności pielęgnacyjne powinny być
wykonywane przez dwie osoby.

background image

2. Ryzyko upadku i urazu spowodowane

objawami ruchowymi, niestabilnością
postawy, objawami zastygnięcia,
zawrotami głowy

Cel opieki:

zapobieganie upadkom

zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego

background image

Interwencje pielęgniarskie:

Usunięcie z drogi poruszania się chorego różnego
rodzaju przeszkód (śliskich dywanów, progów,
zbędnych mebli)

Zapewnienie bezpieczeństwa poprzez umieszczenie
poręczy, mat antypoślizgowych oraz dobre
oświetlenie pomieszczeń

Konsultacja z rehabilitantem mająca na celu dobranie
odpowiedniej pomocy ortopedycznej – laski, kuli

Nauczenie chorego zasad kontrolowania postawy
wyprostowanej, kontrolowania chodu, wstawania z
pozycji siedzącej, zachowania się w sytuacji
„zastygnięcia”

Należy odnotowywać wszystkie incydenty i
okoliczności upadku pacjenta

background image

3. Dyskomfort związany z wystąpieniem

drżenia

Cel opieki: zmniejszenie stresu

wynikającego z drżenia

Interwencje pielęgniarskie:

Nauczenie pacjenta sposobów radzenia
sobie z objawami drżenia

Poinformować pacjenta o konieczności
unikania kofeiny, alkoholu

background image

Uświadomić pacjentowi konieczność
stosowania regularnych ćwiczeń
ruchowych, masażu

Poradzenie choremu aby zwracał się o
pomoc w sytuacjach trudnych
(wypełnienie formularzy), nie obawiał się
informować o swojej chorobie.

background image

4. Ryzyko zakrztuszenia się

spowodowane zaburzeniami połykania

Cel opieki:

Zapobieganie zakrztuszeniu się

Zapewnienie bezpieczeństwa choremu

Interwencje pielęgniarskie:

Przyjmowanie posiłków przez pacjenta lub
karmienie pacjenta w pozycji siedzącej z
lekko nachyloną głową do klatki piersiowej

background image

Podawanie posiłków częściej w mniejszych
ilościach, uprzednio rozdrobnionych

Dostosowanie konsystencji posiłku do
stopnia nasilenia zaburzeń

Zapewnienie wystarczającej ilości czasu
aby chory mógł spokojnie przyjąć posiłek

Udzielenie pierwszej pomocy w razie
zadławienia

Wykonanie toalety jamy ustnej po posiłku

Rozważyć karmienie przez sondę lub
gastrostomię

background image

5. Dyskomfort i pogorszenie się jakości

życia z powodu zaburzeń w oddawaniu
moczu

Brak pobudzeń dopaminergicznych powoduje

nadreaktywność mięśnia wypieracza co skutkuje
pojawieniem się dolegliwości związanych z wydalaniem
moczu: nagłe uczucie parcia na pęcherz, częstomocz,
nykturia.

Cel opieki:

Zmniejszenie dyskomfortu

Uzyskanie większej kontroli mikcji

background image

Interwencje pielęgniarskie:

Rozpoznanie charakteru zaburzeń w oddawaniu
moczu (nietrzymanie, naglące parcie na pęcherz,
konieczność częstego oddawania moczu,
trudności w rozpoczęciu mikcji)

U chorych z naglącym parciem – szybkie
reagowanie na wezwanie chorego (basen lub
kaczka powinny znajdować się blisko łóżka
chorego, toalety – wyposażone w poręcze,
podwyższony sedes, ubranie chorego – łatwe do
rozpięcia)

U chorych z nietrzymaniem moczu należy
stosować podkłady absorpcyjne, pieluchomajtki
lub cewniki zewnętrzne

background image

U pacjentów z nykturią – ograniczenie spożycia
płynów w godzinach wieczornych, wyłączenie z
diety produktów działających moczopędnie
(kawa, herbata, alkohol, owoce)

Wskazana konsultacja z urologiem w celu
różnicowania zaburzeń ze strony układu
autonomicznego

background image

6. Uporczywe zaparcia

Cel opieki: zmniejszenie dolegliwości

Występowanie ciałek Lewiego w splotach błony mięśniowej jelita

powoduje zmniejszenie kurczliwości tych mięśni i wydłużenie
pasażu treści pokarmowej przez jelita.

Interwencje pielęgniarskie:

Dieta bogata w błonnik (dwa posiłki dziennie
zawierające marchew, brokuły lub kalafior +
śniadanie zawierające płatki owsiane lub
otręby)

background image

Wyeliminować produkty zawierające małą
ilości błonnika (białe pieczywo, ciasta,
banany)

Zachęcanie do aktywności ruchowej

Pić ok. 8 szklanek wody dziennie

Preparaty z laktulozą

Leczenie farmakologiczne – zachować
ostrożność – prowadzą do uzależnienia i
nasilenia zaburzeń

background image

7. Ból spowodowany sztywnością mięśni

Cel opieki: zmniejszenie nasilenia bólu

Interwencje pielęgniarskie:

Ocena bólu pod kątem przyczyn, nasilenia,
charakteru, czasu trwania

Zastosowanie niefarmakologicznych metod
łagodzenia bólu (ciepło lub zimno miejscowe,
ciepłe kąpiele, masaże)

Pomoc w przyjęciu pozycji przynoszącej ulgę

Motywowanie chorego do wykonywania ćwiczeń

background image

8. Brak akceptacji choroby, izolacja

społeczna

Cel opieki: ułatwienie adaptacji psychicznej i

fizycznej do nieuchronnych następstw
choroby

Interwencje pielęgniarskie:

Zapoznanie pacjenta w sposób taktowny,
dostosowany do jego możliwości
intelektualnych z istotą choroby, jej
objawami i przebiegiem

background image

Udzielanie wyjaśnień, odpowiedzi na
pytania, niepozostawianie pacjenta samego
w poczuciu niepewności i lęku o przyszłość

Stworzenie atmosfery zaufania,
serdeczności sprzyjającej współpracy
pacjenta z zespołem terapeutycznym

Wspieranie pacjenta, aby nie wstydził się
choroby, zachęcanie do podtrzymywania
kontaktów społecznych

Omówienie z rodziną zasad postępowania z
chorym i nauczenie zabiegów
pielęgnacyjnych u pacjentów tego
wymagających

background image

Terapia behawioralna: trening
ruchów

Chodzenie bokiem

Wykonywanie ruchów kołyszących ciałem

Tupanie

Szybki chód

Wydłużanie kroku

Świadome unoszenie jednej kończyny dolnej do
góry

Przesuwanie jednej kończyny do tyłu a następnie
wyrzucanie jej do przodu

background image

Ćwiczenia

Ćwiczenia rozciągające mięśnie

Spacery

Pływanie

Każde inne ćwiczenia, który chory lubi i będzie

chętnie wykonywał

Trzymanie splecionych rąk za plecami podczas

chodzenia – sprzyja prostowaniu kręgosłupa

Odpowiednia pozycja leżąca: sztywny materac,

nie podpierać tułowia poduszkami, lub leżenie

na brzuchu – zapobiega pochylaniu się

kręgosłupa ku przodowi

background image

Skala aktywności dnia
codziennego

Służy do oceny niepełnosprawności

chorych na chorobę Parkinsona. Określa
zdolność chorego w zakresie mówienia,
pisania, połykania, przyjmowanie
posiłków, posługiwania się sprzętem,
zabiegów higienicznych, poruszania się,
drżenia i zaburzeń czucia, dyskinez i
fluktuacji. Pozwala monitorować przebieg
i ocenić postęp choroby.

background image

Rady dla chorego

Dreptanie:

Zatrzymaj się

Sprawdź czy odległość między stopami wynosi 20 cm

Popraw sylwetkę ciała – wyprostuj się jak najbardziej

potrafisz

Uświadom i przypomnij sobie że powinieneś stawiać

duże kroki

Zrób krok unosząc wysoko stopę

Podnieś do góry palce stopy i najpierw postaw na ziemi

piętę

Przenieś ciężar ciała na palce

Powtórz to samo z drugą nogą

Staraj się aby ramiona poruszały się odpowiednio przy

każdym kroku – poprawia to rytm chodzenia i wygląd

background image

Zawroty:

Nigdy nie obracaj się na jednej stopie
krzyżując nogi.

Skręcaj idąc półkolem ze stopami
stawianymi osobno

background image

Drżenie:

Aby zmniejszyć drżenie przyciśnij łokieć do
tułowia aby unieruchomić ramię

Opuść na chwilę kończynę, odpręż się, rozluźnij
ramiona i plecy, wykonaj głębokie oddechy,
pomyśl o sprawach nie związanych z sytuacją

Zmień pozycję kończyn lub mocno chwyć coś
ręką

Wykonaj pożądaną czynność tak szybko jak
tylko możesz

background image

Zastygnięcie: zjawisko nagłego

znieruchomienia w zaawansowanym
stadium choroby. Pojawia się najczęściej
gdy chory zbliża się lub przekracza jakąś
przeszkodę. Chory jest pochylony do
przodu, ze zgiętymi kolanami i piętami
oderwanymi od podłoża. Im bardziej stara
się ruszyć do przodu tym bardziej traci
równowagę.

background image

Nie próbuj zrobić na razie żadnego kroku

Postaw pięty na ziemię

Wyprostuj kolana, biodra i tułów

Zacznij łagodnie kołysać się z boku na bok

Zacznij maszerować w miejscu

Zrób krok do przodu stawiając najpierw
na ziemi piętę

background image

Wstawanie z łóżka:

Połóż się na boku blisko krawędzi łóżka

Opuść nogi za krawędź łóżka

Odepchnij się łokciem na którym leżysz
oraz drugą ręką

background image

Wstawanie z krzesła:

Przesuń pośladki blisko krawędzi krzesła

Stopy ułóż w odległości 20 cm od siebie,
jedna lekko wysunięta do przodu

Rozkołysz się szybko do przodu i do tyłu
trzy razy

Za trzecim razem przechyl ramiona do
przodu, odepchnij się rękami i wyprostuj.

background image

W Polsce pomocą dla osób chorych na chorobę

Parkinsona i ich opiekunów zajmuje się Społeczne
Stowarzyszenie Osób z Chorobą Parkinsona
.

Krakowskie Stowarzyszenie Osób Dotkniętych

Chorobą Parkinsona
31-027 Kraków, ul. Mikołajska 2
tel. (0-12) 422 19 55

Śląskie Stowarzyszenie Osób Dotkniętych

Chorobą Parkinsona
40-752 Katowice-Ligota, ul. Medyków 14
tel. (0-32) 252 50 04

http://www.zdrowie.med.pl/parkinson/index.html


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pielęgnowanie pacjenta z chorobą Parkinsona 12
Pielęgnowanie pacjenta z chorobą Parkinsona 12
PROCES PIELĘGNOWANIA PACJENTA Z CHOROBĄ PARKINSONA
Kopia Pielęgnowanie chorego z Chorobą Parkinsona
Pielęgnowanie pacjenta w chorobie nowotworowej o niepomyślnym rokowaniu PP
Kształtowanie ruchowe zdolności motorycznych u pacjentów z chorobą Parkinsona
Pielegnowanie chorego z choroba Parkinsona100[1]
Pytania pielęgnowanie pacjentów z chorobami krwi
4 pielegnowanie pacjenta z choroba alzheimera
Renata Orawiec Porównanie stabilności postawy pacjentów z chorobą Parkinsona i osób starszych
33 Omów usprawnianie pacjentów z chorobą Parkinsona
POSTEPOWANIE PIELEGNIARSKIE WOBEC PACJENTA W WIEKU PODEZLYM Z CHOROBA PARKINSONA

więcej podobnych podstron