Choroba Parkinsona

background image

CHOROBA

CHOROBA

PARKINSONA

PARKINSONA

Katarzyna Sołtys
Michał Janica
Przemysław Profus
Daniel Nowak
Marcin Byrdziak

background image

Epidemiologia

Epidemiologia

Zachorowalność jest bardzo zróżnicowana,

Zachorowalność jest bardzo zróżnicowana,

zdecydowanie wzrasta po 50 r.ż., by maksimum

zdecydowanie wzrasta po 50 r.ż., by maksimum

osiągnąć w przedziale 70-80 lat, następnie maleje.

osiągnąć w przedziale 70-80 lat, następnie maleje.

Wiek zachorowania notowany jest w przedziale

Wiek zachorowania notowany jest w przedziale

30-80 lat ze szczytem 55-60 lat (dane są rozbieżne

30-80 lat ze szczytem 55-60 lat (dane są rozbieżne

u różnych badaczy).

u różnych badaczy).

Przyjmuje się, że choroba atakuje od 12 do 19

Przyjmuje się, że choroba atakuje od 12 do 19

osób na 100.000 mieszkańców. Ryzyko

osób na 100.000 mieszkańców. Ryzyko

zachorowania związane jest z wiekiem dlatego, im

zachorowania związane jest z wiekiem dlatego, im

starsze społeczeństwo to ryzyko choroby większe.

starsze społeczeństwo to ryzyko choroby większe.

Rasa biała choruje częściej niż inne rasy, nie ma

Rasa biała choruje częściej niż inne rasy, nie ma

różnic biorąc pod uwagę płeć. Sama choroba nie

różnic biorąc pod uwagę płeć. Sama choroba nie

doprowadza do zgonu. Jednak ryzyko zgonu jest

doprowadza do zgonu. Jednak ryzyko zgonu jest

znacznie wyższe.

znacznie wyższe.

background image

Przebieg choroby

Przebieg choroby

Jako pierwszy objaw wymienia się drżenie (70%),

Jako pierwszy objaw wymienia się drżenie (70%),

następnie kłopoty z poruszaniem się, sztywność,

następnie kłopoty z poruszaniem się, sztywność,

akineza i bóle mięśniowe. Może najpierw

akineza i bóle mięśniowe. Może najpierw

wystąpić problem mowy, pisania lub objawów

wystąpić problem mowy, pisania lub objawów

psychicznych.

psychicznych.

Pierwsze objawy (jak zwykle)

Pierwsze objawy (jak zwykle)

są bagatelizowane.

są bagatelizowane.

Przeciętny czas trwania choroby określa się na 9

Przeciętny czas trwania choroby określa się na 9

lat, opisywane są jednak przypadki przeżycia 30

lat, opisywane są jednak przypadki przeżycia 30

lat, leczenie skojarzone przedłuża średnią

lat, leczenie skojarzone przedłuża średnią

długość życia.

długość życia.

Rozpoczęcie choroby w 4 dekadzie życia może

Rozpoczęcie choroby w 4 dekadzie życia może

sugerować łagodny i wieloletni jej przebieg;

sugerować łagodny i wieloletni jej przebieg;

obserwuje się osoby, u których już po kilku latach

obserwuje się osoby, u których już po kilku latach

występuje ciężkie inwalidztwo i otępienie.

występuje ciężkie inwalidztwo i otępienie.

background image

Skala podziału choroby

Skala podziału choroby

Parkinsona

Parkinsona

(Hoehn M.M., Yahr M.D.: Parkinsonism: Onset, progression and mortality.

(Hoehn M.M., Yahr M.D.: Parkinsonism: Onset, progression and mortality.

Neurology

Neurology

1967, 17, s. 427-442.)

1967, 17, s. 427-442.)

I. Symptomatyka jednostronna; brak lub niewielkie

I. Symptomatyka jednostronna; brak lub niewielkie

osłabienie czynności.

osłabienie czynności.

II. Symptomatyka obustronna; brak zaburzeń

II. Symptomatyka obustronna; brak zaburzeń

równowagi.

równowagi.

III. Pierwsze objawy zaburzonych odruchów

III. Pierwsze objawy zaburzonych odruchów

postawnych: niepewność przy obracaniu się, kłopot z

postawnych: niepewność przy obracaniu się, kłopot z

utrzymaniem równowagi podczas stania z

utrzymaniem równowagi podczas stania z

zamkniętymi oczami z jednoczesnym popchnięciem,

zamkniętymi oczami z jednoczesnym popchnięciem,

nieznaczny stopień niesprawności pozwalający na

nieznaczny stopień niesprawności pozwalający na

aktywność zawodową, zniedołężnienie minimalne z

aktywność zawodową, zniedołężnienie minimalne z

możliwością samodzielnego mieszkania i

możliwością samodzielnego mieszkania i

niezależnością.

niezależnością.

IV. Rozwinięta silnie symptomatyka, chory może

IV. Rozwinięta silnie symptomatyka, chory może

chodzić, stać, ale jest w znacznym stopniu

chodzić, stać, ale jest w znacznym stopniu

niesprawny.

niesprawny.

V. Nie jest samodzielny, wymaga pomocy, korzysta z

V. Nie jest samodzielny, wymaga pomocy, korzysta z

wózka inwalidzkiego lub leży w łóżku.

wózka inwalidzkiego lub leży w łóżku.

background image

Progresja choroby wg Hoehna i

Progresja choroby wg Hoehna i

Yahra

Yahra

dane w procentach n=183

dane w procentach n=183

Sta-

Sta-

dium

dium

Czas trwania choroby w latach

Czas trwania choroby w latach

< 4

< 4

5-9

5-9

10-

10-

14

14

15-

15-

19

19

20-

20-

24

24

25-

25-

29

29

> 30

> 30

I

I

64,5

64,5

19,3

19,3

9,6

9,6

3,2

3,2

0

0

0

0

3,2

3,2

II

II

42,5

42,5

26,4

26,4

16,9

16,9

5,6

5,6

1,8

1,8

1,8

1,8

1,8

1,8

III

III

34,8

34,8

32,5

32,5

20,9

20,9

9,3

9,3

0

0

0

0

2,3

2,3

IV

IV

23,4

23,4

38,2

38,2

21,2

21,2

8,5

8,5

4,2

4,2

2,1

2,1

2,1

2,1

V

V

0

0

22,2

22,2

55,5

55,5

22,2

22,2

0

0

0

0

0

0

background image

Informacje wstępne

Informacje wstępne

Dokładne poznanie choroby ze wszystkimi

Dokładne poznanie choroby ze wszystkimi

zaburzeniami ruchowymi i umysłowymi,

zaburzeniami ruchowymi i umysłowymi,

obserwacja i analiza zachodzących zmian

obserwacja i analiza zachodzących zmian

mogą przyczynić się do skuteczniejszego

mogą przyczynić się do skuteczniejszego

leczenia.

leczenia.

Najistotniejszym zadaniem terapeutów

Najistotniejszym zadaniem terapeutów

jest: utrzymanie sprawności ruchowej,

jest: utrzymanie sprawności ruchowej,

przeciwdziałanie degradacji czynności

przeciwdziałanie degradacji czynności

ruchowych, świadoma kontrola postawy

ruchowych, świadoma kontrola postawy

ciała oraz poprawa napędu i rytmu ruchu.

ciała oraz poprawa napędu i rytmu ruchu.

Leczenie wieloprofilowe należy rozpocząć

Leczenie wieloprofilowe należy rozpocząć

jak najszybciej po ustaleniu rozpoznania.

jak najszybciej po ustaleniu rozpoznania.

background image

Jądra

Jądra

podstawy

podstawy

Najczęściej zalicza się: jądro ogoniaste,

Najczęściej zalicza się: jądro ogoniaste,

skorupę (razem zwane prążkowiem), gałkę

skorupę (razem zwane prążkowiem), gałkę

bladą oraz jądro niskowzgórzowe i istotę

bladą oraz jądro niskowzgórzowe i istotę

czarną dzielącą się na część zbitą i

czarną dzielącą się na część zbitą i

siatkowatą.

siatkowatą.

Schorzenia jąder podstawy prowadzą do

Schorzenia jąder podstawy prowadzą do

pozapiramidowych zaburzeń ruchowych.

pozapiramidowych zaburzeń ruchowych.

Do schorzeń tych zalicza się choroby:

Do schorzeń tych zalicza się choroby:

Parkinsona, Huntingtona, Wilsona i

Parkinsona, Huntingtona, Wilsona i

zwyrodnienie nigrostriatalne.

zwyrodnienie nigrostriatalne.

Aktywność neuronów skorupy powiązana jest

Aktywność neuronów skorupy powiązana jest

z czynnościami ruchowymi wszystkich typów.

z czynnościami ruchowymi wszystkich typów.

background image

Patologia

Patologia

W ch. Parkinsona dochodzi do procesu

W ch. Parkinsona dochodzi do procesu

zwyrodnieniowego i utraty komórek neuronów

zwyrodnieniowego i utraty komórek neuronów

dopaminergicznych w części zbitej istoty czarnej.

dopaminergicznych w części zbitej istoty czarnej.

Klasyczny proces degeneracji postępuje od części

Klasyczny proces degeneracji postępuje od części

bocznej do przyśrodkowej. Drogi nerwowe z

bocznej do przyśrodkowej. Drogi nerwowe z

części bocznej prowadzą impulsy do skorupy,

części bocznej prowadzą impulsy do skorupy,

która odpowiada za czynności motoryczne. Część

która odpowiada za czynności motoryczne. Część

przyśrodkowa w połączeniu z jądrem ogoniastym

przyśrodkowa w połączeniu z jądrem ogoniastym

wzmaga aktywność umysłową.

wzmaga aktywność umysłową.

W innych strukturach obserwuje się również

W innych strukturach obserwuje się również

zaniki komórek, które dezorganizują prawidłową

zaniki komórek, które dezorganizują prawidłową

pracę.

pracę.

background image

Główne objawy - drżenie

Główne objawy - drżenie

Występuje u ok. 70% chorych

Występuje u ok. 70% chorych

Dominuje drżenie spoczynkowe

Dominuje drżenie spoczynkowe

kojarzone ze wczesnym stadium

kojarzone ze wczesnym stadium

chorobowym oraz rozluźnieniem. Drżenie

chorobowym oraz rozluźnieniem. Drżenie

to mija podczas ruchów czynnych.

to mija podczas ruchów czynnych.

Późniejsze okresy choroby to drżenie

Późniejsze okresy choroby to drżenie

pozycyjne i kinetyczne kończyn,

pozycyjne i kinetyczne kończyn,

szczególnie górnych oraz głowy. Drżenie

szczególnie górnych oraz głowy. Drżenie

rąk to poruszanie palcami podobne do

rąk to poruszanie palcami podobne do

„liczenia pieniędzy”. Zdenerwowanie i

„liczenia pieniędzy”. Zdenerwowanie i

lęk nasilają objawy drżenia. Podczas snu

lęk nasilają objawy drżenia. Podczas snu

objawy te nie występują.

objawy te nie występują.

background image

Główne objawy - drżenie

Główne objawy - drżenie

Jeżeli drżenie towarzyszy ruchom dowolnym,

Jeżeli drżenie towarzyszy ruchom dowolnym,

pacjenci stają się w znacznym stopniu

pacjenci stają się w znacznym stopniu

zniedołężniali, mają kłopoty z pisaniem,

zniedołężniali, mają kłopoty z pisaniem,

jedzeniem i ubieraniem się.

jedzeniem i ubieraniem się.

Podczas badań obserwuje się rytmiczne

Podczas badań obserwuje się rytmiczne

wyładowania wzgórza kojarzone z drżeniem.

wyładowania wzgórza kojarzone z drżeniem.

Przyczynę drżenia upatruje się w

Przyczynę drżenia upatruje się w

połączeniach somatosensorycznych

połączeniach somatosensorycznych

biegnących szlakami aferentnymi ze

biegnących szlakami aferentnymi ze

wzgórza, gdzie informacje są modulowane i

wzgórza, gdzie informacje są modulowane i

dalej przesyłane przez drogi piramidowe do

dalej przesyłane przez drogi piramidowe do

wrzecion mięśniowych.

wrzecion mięśniowych.

background image

Główne objawy -

Główne objawy -

sztywność

sztywność

Pod pojęciem sztywności rozumie się wzrost

Pod pojęciem sztywności rozumie się wzrost

napięcia mięśniowego występujący we

napięcia mięśniowego występujący we

wszystkich mięśniach poprzecznie

wszystkich mięśniach poprzecznie

prążkowanych.

prążkowanych.

Sztywność woskowata powoduje podczas

Sztywność woskowata powoduje podczas

badania ruchów biernych stały i plastyczny

badania ruchów biernych stały i plastyczny

opór (wielkość oporu jest bez związku z

opór (wielkość oporu jest bez związku z

szybkością rozciągania).

szybkością rozciągania).

Stres, strach i obciążenie psychiczne nasilają

Stres, strach i obciążenie psychiczne nasilają

sztywność.

sztywność.

Sztywność pozapiramidowa (w

Sztywność pozapiramidowa (w

przeciwieństwie do spastyczności) nie ustępuje

przeciwieństwie do spastyczności) nie ustępuje

nagle i gwałtownie nie wzrasta.

nagle i gwałtownie nie wzrasta.

background image

Główne objawy -

Główne objawy -

sztywność

sztywność

Zaawansowana choroba powoduje zmiany

Zaawansowana choroba powoduje zmiany

mechaniczne w mięśniach poprzecznie

mechaniczne w mięśniach poprzecznie

prążkowanych, zmienia się elastyczność i

prążkowanych, zmienia się elastyczność i

rozciągliwość.

rozciągliwość.

Duża sztywność może powodować

Duża sztywność może powodować

przykurcze stawowe lub dolegliwości

przykurcze stawowe lub dolegliwości

bólowe występujące najczęściej nocą.

bólowe występujące najczęściej nocą.

Nasilona sztywność karku powoduje zgięcie

Nasilona sztywność karku powoduje zgięcie

w przód odcinka szyjnego kręgosłupa i

w przód odcinka szyjnego kręgosłupa i

powstaje objaw „rzekomej poduszki”.

powstaje objaw „rzekomej poduszki”.

Upośledzony zostaje również ruch rotacji.

Upośledzony zostaje również ruch rotacji.

background image

Główne objawy -

Główne objawy -

sztywność

sztywność

Rozwój ch. Parkinsona może powodować

Rozwój ch. Parkinsona może powodować

wzrost napięcia po jednej stronie ciała, co

wzrost napięcia po jednej stronie ciała, co

skutkuje skrzywieniem bocznym

skutkuje skrzywieniem bocznym

kręgosłupa.

kręgosłupa.

Jednocześnie wzrost napięcia m.

Jednocześnie wzrost napięcia m.

międzyżebrowych zmniejsza ruchomość

międzyżebrowych zmniejsza ruchomość

klatki piersiowej i może wywołać

klatki piersiowej i może wywołać

przewlekłą chorobę płuc.

przewlekłą chorobę płuc.

Również sztywność pozapiramidowa wiąże

Również sztywność pozapiramidowa wiąże

się ściśle z zaburzeniami w lokomocji.

się ściśle z zaburzeniami w lokomocji.

background image

Główne objawy - akineza

Główne objawy - akineza

Układ ruchu cechuje opóźnienie

Układ ruchu cechuje opóźnienie

„programu ruchowego”, spowolnienie i

„programu ruchowego”, spowolnienie i

zubożenie motoryczne. Problem ten

zubożenie motoryczne. Problem ten

dotyczy ruchów dowolnych, odruchowych,

dotyczy ruchów dowolnych, odruchowych,

automatycznych i niezależnych od woli

automatycznych i niezależnych od woli

chorego.

chorego.

Bradykineza

Bradykineza

reakcja motoryczna jest

reakcja motoryczna jest

opóźniona w porównaniu z normami

opóźniona w porównaniu z normami

wiekowymi, a sam ruch jest zwolniony.

wiekowymi, a sam ruch jest zwolniony.

Hipokineza

Hipokineza

proste i celowe ruchy

proste i celowe ruchy

balistyczne nie osiągają celu.

balistyczne nie osiągają celu.

background image

Główne objawy - akineza

Główne objawy - akineza

Zaburzenie koordynacji ruchowej

Zaburzenie koordynacji ruchowej

,

,

wykonanie jednoczesne tylko dwóch czynności

wykonanie jednoczesne tylko dwóch czynności

ruchowych już sprawia trudność (np. podczas

ruchowych już sprawia trudność (np. podczas

chodu wyciągnięcie chustki do nosa). Te

chodu wyciągnięcie chustki do nosa). Te

złożone czynności ruchowe chory opanuje, gdy

złożone czynności ruchowe chory opanuje, gdy

rozłoży je na proste ruchy i wykona w

rozłoży je na proste ruchy i wykona w

kolejności jeden po drugim.

kolejności jeden po drugim.

Zaburzenie powtarzalnych automatyzmów

Zaburzenie powtarzalnych automatyzmów

ruchowych

ruchowych

, ruch „bez udziału świadomości” to

, ruch „bez udziału świadomości” to

wzorzec ruchowy, zablokowanie i zatrzymanie

wzorzec ruchowy, zablokowanie i zatrzymanie

takiego ruchu wymusza tworzenie nowego

takiego ruchu wymusza tworzenie nowego

wzorca i z tym chory nie może sobie szybko i

wzorca i z tym chory nie może sobie szybko i

sprawnie poradzić (np. wiązanie sznurowadeł).

sprawnie poradzić (np. wiązanie sznurowadeł).

background image

Główne objawy - akineza

Główne objawy - akineza

Zaburzenie układu rytmu ruchu

Zaburzenie układu rytmu ruchu

to brak

to brak

wewnętrznej zdolności do nadawania taktu

wewnętrznej zdolności do nadawania taktu

poszczególnym czynnościom (np. chód), po

poszczególnym czynnościom (np. chód), po

zastosowaniu wybicia taktu natychmiast

zastosowaniu wybicia taktu natychmiast

zostaje przywrócony rytmiczny wzorzec ruchu.

zostaje przywrócony rytmiczny wzorzec ruchu.

Maskowatość twarzy, skąpa mimika

Maskowatość twarzy, skąpa mimika

polega

polega

na zubożeniu i ograniczeniu ruchów mięśni

na zubożeniu i ograniczeniu ruchów mięśni

mimicznych twarzy (otwarte usta i oczy);

mimicznych twarzy (otwarte usta i oczy);

późniejsze stadia choroby prowadzą do

późniejsze stadia choroby prowadzą do

zaburzenia komunikacji pozawerbalnej, a

zaburzenia komunikacji pozawerbalnej, a

nieruchoma twarz nie pozwala na wyrażanie

nieruchoma twarz nie pozwala na wyrażanie

uczuć.

uczuć.

background image

Zaburzenia postawy i

Zaburzenia postawy i

chodu

chodu

Postawa i chód nie

Postawa i chód nie

stanowią trudności

stanowią trudności

diagnostycznych.

diagnostycznych.

Postawa i chód wykazują

Postawa i chód wykazują

duże zróżnicowanie,

duże zróżnicowanie,

dlatego ich znajomość jest

dlatego ich znajomość jest

ważnym elementem w

ważnym elementem w

leczeniu usprawniającym.

leczeniu usprawniającym.

background image

Zaburzenia postawy

Zaburzenia postawy

Odcinek szyjny kręgosłupa jest w stromym

Odcinek szyjny kręgosłupa jest w stromym

ułożeniu.

ułożeniu.

Odcinek piersiowy ustawiony jest w

Odcinek piersiowy ustawiony jest w

zgięciu do przodu.

zgięciu do przodu.

Odcinek lędźwiowy wykazuje spłaszczenie

Odcinek lędźwiowy wykazuje spłaszczenie

fizjologicznej lordozy.

fizjologicznej lordozy.

Występuje często skolioza kręgosłupa.

Występuje często skolioza kręgosłupa.

Stawy barkowe ustawiają się w wyproście,

Stawy barkowe ustawiają się w wyproście,

w rotacji wewnętrznej i w przywiedzeniu.

w rotacji wewnętrznej i w przywiedzeniu.

Stawy łokciowe są w zgięciu i w pronacji.

Stawy łokciowe są w zgięciu i w pronacji.

background image

Zaburzenia postawy

Zaburzenia postawy

Stawy nadgarstkowe ustawiają się w zerowym

Stawy nadgarstkowe ustawiają się w zerowym

położeniu lub zgięciu dłoniowym z

położeniu lub zgięciu dłoniowym z

odwiedzeniem łokciowym, stawy

odwiedzeniem łokciowym, stawy

międzypaliczkowe są w wyproście, zaś stawy

międzypaliczkowe są w wyproście, zaś stawy

śródręczno-paliczkowe w lekkim zgięciu, kciuk

śródręczno-paliczkowe w lekkim zgięciu, kciuk

w przywiedzeniu.

w przywiedzeniu.

Stawy biodrowe znajdują się w lekkim zgięciu,

Stawy biodrowe znajdują się w lekkim zgięciu,

odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej, stawy

odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej, stawy

kolanowe przyjmują pozycję lekkiego zgięcia,

kolanowe przyjmują pozycję lekkiego zgięcia,

staw skokowy górny ma tendencję do

staw skokowy górny ma tendencję do

ustawiania się w pozycji zgięcia grzbietowego.

ustawiania się w pozycji zgięcia grzbietowego.

background image

Zaburzenia chodu

Zaburzenia chodu

Skrócenie kroku, wolne tempo, chód z

Skrócenie kroku, wolne tempo, chód z

odgłosem powłóczenia oraz zawężenie

odgłosem powłóczenia oraz zawężenie

postawy (ruchomość stawów w obrębie

postawy (ruchomość stawów w obrębie

kończyn dolnych jest mniejsza).

kończyn dolnych jest mniejsza).

Nie obserwuje się kontrrotacji pomiędzy

Nie obserwuje się kontrrotacji pomiędzy

obręczą biodrową i barkową z równoczesnym

obręczą biodrową i barkową z równoczesnym

pominięciem współpracy kończyn górnych;

pominięciem współpracy kończyn górnych;

przyczynę upatrywać należy w apraksji

przyczynę upatrywać należy w apraksji

osiowej czyli niemożności płynnego ruchu

osiowej czyli niemożności płynnego ruchu

tułowiem (dotyczy również pozycji leżącej).

tułowiem (dotyczy również pozycji leżącej).

Zahamowanie ruszania z miejsca i kłopot z

Zahamowanie ruszania z miejsca i kłopot z

zatrzymaniem.

zatrzymaniem.

background image

Zaburzenia chodu

Zaburzenia chodu

Częsta utrata równowagi ze skłonnością do

Częsta utrata równowagi ze skłonnością do

upadków do przodu (propulsja), w bok

upadków do przodu (propulsja), w bok

(lateropulsja), w tył (retropulsja).

(lateropulsja), w tył (retropulsja).

Skłonność do zbaczania w jedną stronę,

Skłonność do zbaczania w jedną stronę,

objaw tunelu polega na zatrzymaniu się przed

objaw tunelu polega na zatrzymaniu się przed

zwężeniem lub przejściem przez próg.

zwężeniem lub przejściem przez próg.

Blokada podczas chodu (zamrożenie

Blokada podczas chodu (zamrożenie

-

-

freezing

freezing

) widoczny u chorych bez leczenia;

) widoczny u chorych bez leczenia;

należy odróżnić ten objaw od występujących

należy odróżnić ten objaw od występujących

zbliżonych problemów po podaniu

zbliżonych problemów po podaniu

preparatów L-Dopy (zespół „on-off”).

preparatów L-Dopy (zespół „on-off”).

background image

Zaburzenia postawy i

Zaburzenia postawy i

chodu

chodu

Problem braku równowagi wiązać należy z

Problem braku równowagi wiązać należy z

defektem centralnego programowania

defektem centralnego programowania

odruchów przedsionkowo-rdzeniowych,

odruchów przedsionkowo-rdzeniowych,

przy równoczesnej aktywacji mięśni

przy równoczesnej aktywacji mięśni

antagonistycznych od części dystalnych do

antagonistycznych od części dystalnych do

proksymalnych bez reakcji przesunięcia

proksymalnych bez reakcji przesunięcia

środka ciężkości (u osób zdrowych dochodzi

środka ciężkości (u osób zdrowych dochodzi

do seksencji mięśni o identycznym kierunku

do seksencji mięśni o identycznym kierunku

ale z reakcją środka ciężkości).

ale z reakcją środka ciężkości).

Stwierdza się zaburzenie wewnętrznej

Stwierdza się zaburzenie wewnętrznej

reprezentacji pionowych i poziomych

reprezentacji pionowych i poziomych

współrzędnych przestrzennych.

współrzędnych przestrzennych.

background image

Dyzartria – zaburzenia

Dyzartria – zaburzenia

mowy

mowy

Pierwsze objawy występujące u 30 % chorych

Pierwsze objawy występujące u 30 % chorych

to kłopoty z wypowiedzią, kolejne to

to kłopoty z wypowiedzią, kolejne to

zaburzenie fonacji, melodii głosu i jego siły.

zaburzenie fonacji, melodii głosu i jego siły.

Ograniczenie generowania głosu przypisuje się

Ograniczenie generowania głosu przypisuje się

osłabionym m. krtani i policzków oraz

osłabionym m. krtani i policzków oraz

zmniejszonej pojemności płuc.

zmniejszonej pojemności płuc.

Chorzy mają kłopot ze „znalezieniem” słów,

Chorzy mają kłopot ze „znalezieniem” słów,

sam napęd do mówienia staje się ograniczony.

sam napęd do mówienia staje się ograniczony.

Głos drży, jest chrypliwy oraz bardzo cichy

Głos drży, jest chrypliwy oraz bardzo cichy

niejednokrotnie niezrozumiały dla otoczenia.

niejednokrotnie niezrozumiały dla otoczenia.

background image

Zaburzenia połykania

Zaburzenia połykania

Przyjmowanie pokarmów stałych powoduje

Przyjmowanie pokarmów stałych powoduje

wrażenie zatykania w gardle, ale rzadko

wrażenie zatykania w gardle, ale rzadko

staje się przyczyną cofania pokarmu.

staje się przyczyną cofania pokarmu.

Przyczynę akinezy mięśni zaangażowanych

Przyczynę akinezy mięśni zaangażowanych

w połykanie doszukuje się w ich

w połykanie doszukuje się w ich

sztywności.

sztywności.

Bardziej zaawansowane stany chorobowe

Bardziej zaawansowane stany chorobowe

nasilają zaburzenia połykania dlatego

nasilają zaburzenia połykania dlatego

niejednokrotnie pacjent wymaga

niejednokrotnie pacjent wymaga

odżywiania przez sondę żołądkową.

odżywiania przez sondę żołądkową.

background image

Objawy wegetatywne

Objawy wegetatywne

Łojotok

Łojotok

pod postacią zwiększonego

pod postacią zwiększonego

wydzielania gruczołów łojowych skóry twarzy,

wydzielania gruczołów łojowych skóry twarzy,

twarz staje się przetłuszczona; dodatkowo

twarz staje się przetłuszczona; dodatkowo

stwierdza się lekki trądzik, złuszczenie

stwierdza się lekki trądzik, złuszczenie

naskórka oraz zapalenie spojówek.

naskórka oraz zapalenie spojówek.

Nadmierne wydzielanie śliny

Nadmierne wydzielanie śliny

powoduje

powoduje

stały jej wypływ z ust (przyczynę problemu

stały jej wypływ z ust (przyczynę problemu

upatruje się w upośledzonym połykaniu oraz

upatruje się w upośledzonym połykaniu oraz

stale otwartych ustach).

stale otwartych ustach).

Zaburzenie snu

Zaburzenie snu

występuje u 80% chorych,

występuje u 80% chorych,

nie ma jasności o przyczynie zjawiska (zespół

nie ma jasności o przyczynie zjawiska (zespół

depresyjny lub spadek poziomu dopaminy).

depresyjny lub spadek poziomu dopaminy).

background image

Objawy wegetatywne

Objawy wegetatywne

Zaburzenie oddychania

Zaburzenie oddychania

pod postacią

pod postacią

przyśpieszonego rytmu rzadziej

przyśpieszonego rytmu rzadziej

zwolnienia stwierdza się u 30% chorych.

zwolnienia stwierdza się u 30% chorych.

Mniejsza pojemność oddechowa powoduje

Mniejsza pojemność oddechowa powoduje

zjawisko hipowentylacji, chorzy mają

zjawisko hipowentylacji, chorzy mają

również kłopot z odksztuszaniem

również kłopot z odksztuszaniem

zalegającej wydzieliny.

zalegającej wydzieliny.

Hipotonia ortostatyczna

Hipotonia ortostatyczna

stwierdzana u

stwierdzana u

chorych jest wynikiem leczenia L-Dopą.

chorych jest wynikiem leczenia L-Dopą.

Zaparcia

Zaparcia

są wynikiem osłabienia

są wynikiem osłabienia

perystaltyki jelitowej.

perystaltyki jelitowej.

background image

Objawy wegetatywne

Objawy wegetatywne

Zaburzenia potencji

Zaburzenia potencji

zgłasza około połowa

zgłasza około połowa

chorych wraz z osłabionym libido; pod

chorych wraz z osłabionym libido; pod

wpływem terapii L-Dopą sporadycznie

wpływem terapii L-Dopą sporadycznie

wzrasta libido.

wzrasta libido.

Zaburzenie mikcji

Zaburzenie mikcji

związane jest z

związane jest z

nadreaktywnością mięśnia wypieracza

nadreaktywnością mięśnia wypieracza

moczu i odhamowaną jego kurczliwością,

moczu i odhamowaną jego kurczliwością,

chorzy odczuwają przymus oddawania

chorzy odczuwają przymus oddawania

moczu i skarżą się na nietrzymanie moczu.

moczu i skarżą się na nietrzymanie moczu.

background image

Zaburzenia poznawcze

Zaburzenia poznawcze

Chorzy w trakcie postępu choroby stają się nie

Chorzy w trakcie postępu choroby stają się nie

tylko niepełnosprawni ruchowo ale również

tylko niepełnosprawni ruchowo ale również

intelektualnie.

intelektualnie.

Spadek możliwości umysłowych stwierdza się

Spadek możliwości umysłowych stwierdza się

u około 45% chorych (służą temu metody

u około 45% chorych (służą temu metody

psychometryczne).

psychometryczne).

Jednocześnie obserwuje się większy ubytek

Jednocześnie obserwuje się większy ubytek

zaburzeń poznawczych u osób, których

zaburzeń poznawczych u osób, których

choroba objawia się w późniejszym wieku.

choroba objawia się w późniejszym wieku.

Inteligencja najczęściej pozostaje

Inteligencja najczęściej pozostaje

niezmieniona.

niezmieniona.

Najczęściej wypadają pojedyncze składowe

Najczęściej wypadają pojedyncze składowe

sprawności umysłowej.

sprawności umysłowej.

background image

Zaburzenia poznawcze

Zaburzenia poznawcze

Zaburzenie praksji przestrzennej

Zaburzenie praksji przestrzennej

, po

, po

wejściu do nieznanego pomieszczenia

wejściu do nieznanego pomieszczenia

płynność ruchów znacznie słabnie; istnieją

płynność ruchów znacznie słabnie; istnieją

wątpliwości czy ograniczona staje się

wątpliwości czy ograniczona staje się

wyobraźnia przestrzenna czy przekształcenie

wyobraźnia przestrzenna czy przekształcenie

w odpowiednie programy ruchowe.

w odpowiednie programy ruchowe.

Zaburzenia czynności wykonawczych

Zaburzenia czynności wykonawczych

badane jest testami wykazującymi zdolność

badane jest testami wykazującymi zdolność

do abstrakcyjnego myślenia i powstawania

do abstrakcyjnego myślenia i powstawania

nowych koncepcji w trakcie zmieniających

nowych koncepcji w trakcie zmieniających

się warunków otoczenia; problem dotyczy

się warunków otoczenia; problem dotyczy

czynności płatów czołowych.

czynności płatów czołowych.

background image

Zaburzenia poznawcze

Zaburzenia poznawcze

Uczenie się i pamięć.

Uczenie się i pamięć.

Wyróżnia się pamięć:

Wyróżnia się pamięć:

- deklaratywną obejmującą obszar

- deklaratywną obejmującą obszar

rzeczy, które się przeżywa lub uczy, mogą być

rzeczy, które się przeżywa lub uczy, mogą być

„recytowane”, - proceduralną związaną

„recytowane”, - proceduralną związaną

ze sposobami zachowania, które zostały już

ze sposobami zachowania, które zostały już

przyswojone.

przyswojone.

Różne czynności pamięci aktywują różne

Różne czynności pamięci aktywują różne

obszary mózgu.

obszary mózgu.

Wczesne stadia choroby upośledzają uczenie

Wczesne stadia choroby upośledzają uczenie

proceduralne w porównaniu do pamięci

proceduralne w porównaniu do pamięci

deklaratywnej.

deklaratywnej.

U chorych zmniejszona jest spostrzegawczość

U chorych zmniejszona jest spostrzegawczość

oraz zdolność do przyswajania materiału

oraz zdolność do przyswajania materiału

werbalnego (wiersz, lista spraw do załatwienia).

werbalnego (wiersz, lista spraw do załatwienia).

background image

Demencja

Demencja

Prawdziwe otępienie szacuje się na 15-20%

Prawdziwe otępienie szacuje się na 15-20%

chorych, występuje u starszych osób, stwarza

chorych, występuje u starszych osób, stwarza

problemy w opiece i pielęgnacji.

problemy w opiece i pielęgnacji.

By stwierdzić otępienie musi zostać

By stwierdzić otępienie musi zostać

spełnione kryterium uogólnionej degradacji

spełnione kryterium uogólnionej degradacji

intelektualnej, połączonej z utratą

intelektualnej, połączonej z utratą

aktywności (zawodowej, społecznej),

aktywności (zawodowej, społecznej),

zaburzeniem postrzegania znacznego stopnia

zaburzeniem postrzegania znacznego stopnia

oraz co najmniej jednym innym deficytem

oraz co najmniej jednym innym deficytem

neuropsychologicznym.

neuropsychologicznym.

Akineza, zmniejszony napęd i ciężka depresja

Akineza, zmniejszony napęd i ciężka depresja

mogą naśladować objawy otępienia, w

mogą naśladować objawy otępienia, w

przeciwieństwie do „prawdziwego” otępienia

przeciwieństwie do „prawdziwego” otępienia

objawy te skutecznie leczy się.

objawy te skutecznie leczy się.

background image

Depresja

Depresja

Chorzy cierpią z powodu zaburzeń

Chorzy cierpią z powodu zaburzeń

psychicznych, osłabiony jest napęd, obecny

psychicznych, osłabiony jest napęd, obecny

jest lękowy nastrój w smutnej tonacji również

jest lękowy nastrój w smutnej tonacji również

o charakterze paranoidal-nym. Stan zdrowia

o charakterze paranoidal-nym. Stan zdrowia

pogarsza się z powodu zaburzeń snu.

pogarsza się z powodu zaburzeń snu.

Zaburzenia depresyjne mogą wyprzedzać

Zaburzenia depresyjne mogą wyprzedzać

objawy ruchowe o wiele lat.

objawy ruchowe o wiele lat.

Badania wskazują, że objawy depresyjne

Badania wskazują, że objawy depresyjne

stwierdza się u chorych w przedziale 20-90%,

stwierdza się u chorych w przedziale 20-90%,

inni badacze podają wskaźnik około 40%.

inni badacze podają wskaźnik około 40%.

Zaburzenia depresji osłabiają zdolność

Zaburzenia depresji osłabiają zdolność

postrzegania.

postrzegania.

background image

Diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa

Parkinsonizm pozapalny

Parkinsonizm pozapalny

, w przeciwieństwie do

, w przeciwieństwie do

idiopatycznej ch. Parkinsona dotknięci byli

idiopatycznej ch. Parkinsona dotknięci byli

chorobą głównie ludzie młodzi; dodatkowo

chorobą głównie ludzie młodzi; dodatkowo

występowało uszkodzenie nerwów czaszkowych i

występowało uszkodzenie nerwów czaszkowych i

dystonia.

dystonia.

Parkinsonizm naczyniowy

Parkinsonizm naczyniowy

to zaburzenia ruchowe (bez

to zaburzenia ruchowe (bez

symptomatyki pozapiramidowej), które w połączeniu

symptomatyki pozapiramidowej), które w połączeniu

z

z

otępieniem są wyrazem zmian wielozawałowych w

otępieniem są wyrazem zmian wielozawałowych w

mózgu, na podłożu choroby naczyń mózgu (liczne i

mózgu, na podłożu choroby naczyń mózgu (liczne i

drobne ogniska w istocie białej oraz jądrach

drobne ogniska w istocie białej oraz jądrach

podstawy). Chory porusza się drobnymi krokami,

podstawy). Chory porusza się drobnymi krokami,

często upada, wykonuje dziwaczne ruchu nogami,

często upada, wykonuje dziwaczne ruchu nogami,

stwierdza się objawy ogniskowe neurologiczne,

stwierdza się objawy ogniskowe neurologiczne,

spastyczność, zespół rzekomo-opuszkowy.

spastyczność, zespół rzekomo-opuszkowy.

background image

Diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa

Parkinsonizm toksyczny

Parkinsonizm toksyczny

to wynik

to wynik

działania toksyn (mangan, CO, CS

działania toksyn (mangan, CO, CS

2

2

,cjanki,

,cjanki,

metanol) podczas wykonywania pracy

metanol) podczas wykonywania pracy

zawodowej i przewlekłej ekspozycji.

zawodowej i przewlekłej ekspozycji.

Parkinsonizm poneuroleptyczny

Parkinsonizm poneuroleptyczny

jest

jest

efektem zażywania neuroleptyków,

efektem zażywania neuroleptyków,

występujący już po 2-3 tygodniowej kuracji,

występujący już po 2-3 tygodniowej kuracji,

objawami są osłabienie współruchów i

objawami są osłabienie współruchów i

ruchów precyzyjnych, hipomina, akineza i

ruchów precyzyjnych, hipomina, akineza i

sztywność; rzadko występuje drżenie;

sztywność; rzadko występuje drżenie;

częściej obserwuje się grymasy twarzy z

częściej obserwuje się grymasy twarzy z

typowym ruchem wysuwania języka.

typowym ruchem wysuwania języka.

background image

Diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa

Zespół Steel-Richardson-Olszewskiego

Zespół Steel-Richardson-Olszewskiego

(postępujące porażenie nadjądrowe) dochodzi

(postępujące porażenie nadjądrowe) dochodzi

do zwyrodnienia włókiennego struktur pnia

do zwyrodnienia włókiennego struktur pnia

mózgu łącznie z istotą czarną; objawy

mózgu łącznie z istotą czarną; objawy

kliniczne to hipo-kineza i sztywność w

kliniczne to hipo-kineza i sztywność w

zakresie m. postawnych wraz z porażeniem

zakresie m. postawnych wraz z porażeniem

ruchów oczu; początkowo chory nie może

ruchów oczu; początkowo chory nie może

poruszać w pionie, rozwój choroby upośledza

poruszać w pionie, rozwój choroby upośledza

poruszanie gałkami w poziomie, wymusza to

poruszanie gałkami w poziomie, wymusza to

ruchy całego tułowia i głowy by patrzeć w

ruchy całego tułowia i głowy by patrzeć w

bok; problem połykania wiąże się z

bok; problem połykania wiąże się z

współistniejącymi zaburzeniami mowy, często

współistniejącymi zaburzeniami mowy, często

spotyka się otępienie.

spotyka się otępienie.

background image

Diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa

Zespół Shy-Dragera

Zespół Shy-Dragera

(pierwotna hipotonia

(pierwotna hipotonia

ortosta-tyczna) stanowi kombinację objawów

ortosta-tyczna) stanowi kombinację objawów

hipokinezy i sztywności wraz z zaburzeniami

hipokinezy i sztywności wraz z zaburzeniami

układu autonomi-cznego (brak przyśpieszenia

układu autonomi-cznego (brak przyśpieszenia

akcji serca po pionizacji); dodatkowo

akcji serca po pionizacji); dodatkowo

czynność zwieraczy jest upośledzona,

czynność zwieraczy jest upośledzona,

odnotowuje się impotencję; towarzy-sząca

odnotowuje się impotencję; towarzy-sząca

zaburzona regulacja układu krążenia stanowi

zaburzona regulacja układu krążenia stanowi

przeciwwskazanie do wykonywania ćwiczeń.

przeciwwskazanie do wykonywania ćwiczeń.

Zanik oliwkowo-mostowo-móżdżkowy

Zanik oliwkowo-mostowo-móżdżkowy

charakteryzuje się ataksją, drżeniem

charakteryzuje się ataksją, drżeniem

zamiarowym, oczopląsem, akinezą,

zamiarowym, oczopląsem, akinezą,

sztywnością i kłopotami w połykaniu.

sztywnością i kłopotami w połykaniu.

background image

Diagnostyka różnicowa

Diagnostyka różnicowa

Zwyrodnienie nigrostriatalne

Zwyrodnienie nigrostriatalne

, klinicznie

, klinicznie

trudne do odróżnienia z ch. Parkinsona.

trudne do odróżnienia z ch. Parkinsona.

Choroba Alzheimera

Choroba Alzheimera

dochodzi w niej do

dochodzi w niej do

degenera-cji kory mózgowej z typowymi

degenera-cji kory mózgowej z typowymi

zmianami histologi-cznymi , objawy polegają na

zmianami histologi-cznymi , objawy polegają na

spadku wydolności intelektualnej, zaburzenia

spadku wydolności intelektualnej, zaburzenia

pamięci wraz z dysfunkcją czynności wyższych

pamięci wraz z dysfunkcją czynności wyższych

(afazja); odróżnienie chorób nie stanowi

(afazja); odróżnienie chorób nie stanowi

problemu, ale istnieje duże prawdopodo-bieństwo

problemu, ale istnieje duże prawdopodo-bieństwo

do współwystępowania schorzeń.

do współwystępowania schorzeń.

Wodogłowie normatensyjne

Wodogłowie normatensyjne

, na obraz kliniczny

, na obraz kliniczny

składa się zaburzenie chodu (drobne kroki,

składa się zaburzenie chodu (drobne kroki,

upadki), otępienie (hipomimia) i nietrzymanie

upadki), otępienie (hipomimia) i nietrzymanie

moczu.

moczu.

background image

Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne

Stopień

Stopień

zaawansow

zaawansow

ania

ania

Akineza i

Akineza i

sztywność

sztywność

Drżenie

Drżenie

lekki

lekki

L-Dopa /

L-Dopa /

inhibitor +

inhibitor +

agonista

agonista

dopaminy (niska

dopaminy (niska

dawka) i/lub

dawka) i/lub

inhibitor MAO

inhibitor MAO

lek

lek

antycholinergiczn

antycholinergiczn

y L-Dopa /

y L-Dopa /

inhibitor (niska

inhibitor (niska

dawka)

dawka)

średni

średni

L-Dopa /

L-Dopa /

inhibitor +

inhibitor +

agonista

agonista

dopaminy i/lub

dopaminy i/lub

inhibitor MAO

inhibitor MAO

lek

lek

antycholinergiczn

antycholinergiczn

y L-Dopa /

y L-Dopa /

inhibitor +

inhibitor +

agonista

agonista

dopaminy

dopaminy

ciężki

ciężki

L-Dopa/inhibitor

L-Dopa/inhibitor

+ agonista

+ agonista

dopaminy

dopaminy

lek

lek

antycholinergiczn

antycholinergiczn

y L-Dopa /

y L-Dopa /

inhibitor

inhibitor

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

(Webster D.D.: Clinical analysis of the disability in Parkinson’s disease.

(Webster D.D.: Clinical analysis of the disability in Parkinson’s disease.

Mod. Treat. 1968,

Mod. Treat. 1968,

5, s. 257-282

5, s. 257-282

.)

.)

Wartość sumaryczna informująca o stopniu choroby:

Wartość sumaryczna informująca o stopniu choroby:

- 1-10 stadium wczesne,

- 1-10 stadium wczesne,

- 11-20 umiarkowanie nasilona niesprawność,

- 11-20 umiarkowanie nasilona niesprawność,

- 21-30 ciężka i zaawansowana niesprawność.

- 21-30 ciężka i zaawansowana niesprawność.

Bradykinezja rąk

Bradykinezja rąk

0 brak zaburzeń,

0 brak zaburzeń,

1 wydłużony czas supinacji-pronacji, rozpoczynające się

1 wydłużony czas supinacji-pronacji, rozpoczynające się

trudności z posługiwaniem się narzędziami i

trudności z posługiwaniem się narzędziami i

samoobsługą,

samoobsługą,

2 średniego stopnia wydłużenie czasu pronacji-supinacji po

2 średniego stopnia wydłużenie czasu pronacji-supinacji po

jednej lub po obu stronach, średniego stopnia zaburzenie

jednej lub po obu stronach, średniego stopnia zaburzenie

ruchów precyzyjnych, spowolnienie pisma, mikrografia,

ruchów precyzyjnych, spowolnienie pisma, mikrografia,

3 znacznego stopnia spowolnienie, niemożliwe staje się

3 znacznego stopnia spowolnienie, niemożliwe staje się

wykonanie probacji-supinacji, niemożność samoobsługi,

wykonanie probacji-supinacji, niemożność samoobsługi,

trudności w posługiwaniu się przedmiotami.

trudności w posługiwaniu się przedmiotami.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Sztywność

Sztywność

0 brak,

0 brak,

1 zaznaczona sztywność mięśni karku i barków,

1 zaznaczona sztywność mięśni karku i barków,

mięśni ramion i nóg, po jednej lub obu stronach

mięśni ramion i nóg, po jednej lub obu stronach

z obecnym lub nie objawem koła zębatego,

z obecnym lub nie objawem koła zębatego,

2 średniego stopnia sztywność mięśni karku i

2 średniego stopnia sztywność mięśni karku i

barków, mięśni ramion i nóg, po jednej lub obu

barków, mięśni ramion i nóg, po jednej lub obu

stronach z obecnym lub nie objawem koła

stronach z obecnym lub nie objawem koła

zębatego,

zębatego,

3 znacznego stopnia sztywność mięśni karku i

3 znacznego stopnia sztywność mięśni karku i

barków, mięśni ramion i nóg, po jednej lub obu

barków, mięśni ramion i nóg, po jednej lub obu

stronach z obecnym lub nie objawem koła

stronach z obecnym lub nie objawem koła

zębatego.

zębatego.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Postawa

Postawa

0 normalna, głowa pochylona do przodu (mniej

0 normalna, głowa pochylona do przodu (mniej

niż 10 cm),

niż 10 cm),

1 lekkie pochylenie tułowia do przodu, głowa

1 lekkie pochylenie tułowia do przodu, głowa

zgięta do przodu około 10 cm,

zgięta do przodu około 10 cm,

2 wyraźne zgięcie tułowia, głowa pochylona do

2 wyraźne zgięcie tułowia, głowa pochylona do

przodu 15 cm, ręce podkurczone ułożone

przodu 15 cm, ręce podkurczone ułożone

wzdłuż tułowia,

wzdłuż tułowia,

3 dużego stopnia zgięcie do przodu, głowa

3 dużego stopnia zgięcie do przodu, głowa

przygięta ponad 15 cm, ramiona przy tułowiu,

przygięta ponad 15 cm, ramiona przy tułowiu,

palce rąk zgięte w stawach śródręczno-

palce rąk zgięte w stawach śródręczno-

paliczkowych.

paliczkowych.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Chód

Chód

0 normalny z długością kroków 50 - 100cm, łatwe

0 normalny z długością kroków 50 - 100cm, łatwe

obracanie się, bez drobienia nogami,

obracanie się, bez drobienia nogami,

1 chód spowolniały, skrócenie kroków do 30 - 50

1 chód spowolniały, skrócenie kroków do 30 - 50

cm, zwolnione obracanie się z 1-2 drobnymi

cm, zwolnione obracanie się z 1-2 drobnymi

krokami,

krokami,

2 chód powolny, kroki 15 - 30 cm, obracanie się z

2 chód powolny, kroki 15 - 30 cm, obracanie się z

2-3 drobnymi krokami,

2-3 drobnymi krokami,

3 powłóczenie nogami, kroki krótkie, trudności

3 powłóczenie nogami, kroki krótkie, trudności

ze startem, blokowaniem, pulsja, obracanie się

ze startem, blokowaniem, pulsja, obracanie się

z co najmniej 3 drobnymi krokami.

z co najmniej 3 drobnymi krokami.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Drżenie

Drżenie

0 brak,

0 brak,

1 występujące przejściowo, aktywne przez

1 występujące przejściowo, aktywne przez

emocje, z amplitudą 2,5 cm w jednym lub obu

emocje, z amplitudą 2,5 cm w jednym lub obu

ramionach/nogach, głową,

ramionach/nogach, głową,

2 stałe drżenie kończyn, amplituda zmienna,

2 stałe drżenie kończyn, amplituda zmienna,

poniżej 10 cm, ruchy dowolne hamują drżenie,

poniżej 10 cm, ruchy dowolne hamują drżenie,

3 stałe drżenie, nie podlegające wpływowi

3 stałe drżenie, nie podlegające wpływowi

ruchów dowolnych, z amplitudą ponad 10 cm.

ruchów dowolnych, z amplitudą ponad 10 cm.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Twarz

Twarz

0 normalna żywa mimika, bez wpatrywania się,

0 normalna żywa mimika, bez wpatrywania się,

1 zaznaczone zmniejszenie ruchomości, usta

1 zaznaczone zmniejszenie ruchomości, usta

zamknięte, rozpoczynające się objawy lęku i

zamknięte, rozpoczynające się objawy lęku i

depresji,

depresji,

2 umiarkowane znieruchomienie, emocje

2 umiarkowane znieruchomienie, emocje

przełamują ją dopiero przy wysokim ich

przełamują ją dopiero przy wysokim ich

natężeniu, usta przez pewien czas otwarte,

natężeniu, usta przez pewien czas otwarte,

umiarkowane objawy lęku i depresji, wypływ

umiarkowane objawy lęku i depresji, wypływ

śliny może być powstrzymany,

śliny może być powstrzymany,

3 twarz maskowata, usta otwarte, nasilony

3 twarz maskowata, usta otwarte, nasilony

wypływ śliny.

wypływ śliny.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Balans kończynami

Balans kończynami

0 obiema rękami dobrze balansuje,

0 obiema rękami dobrze balansuje,

1 jedno lub oba ramiona balansują słabiej,

1 jedno lub oba ramiona balansują słabiej,

2 jedno ramie nie balansuje,

2 jedno ramie nie balansuje,

3 nie balansuje ramionami.

3 nie balansuje ramionami.

Łojotok

Łojotok

0 brak,

0 brak,

1 lekkie przetłuszczenie skóry twarzy i głowy,

1 lekkie przetłuszczenie skóry twarzy i głowy,

2 wyraźnie przetłuszczona skóra z tworzeniem łusek,

2 wyraźnie przetłuszczona skóra z tworzeniem łusek,

3 nasilony łojotok z gęstą wydzieliną na skórze

3 nasilony łojotok z gęstą wydzieliną na skórze

twarzy i głowy.

twarzy i głowy.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Mowa

Mowa

0 wyraźna i głośna z rezonansem,

0 wyraźna i głośna z rezonansem,

1 rozpoczynająca się chrypka, ze zmniejszeniem się

1 rozpoczynająca się chrypka, ze zmniejszeniem się

modulacji i rezonansu, dobra głośność i czytelność,

modulacji i rezonansu, dobra głośność i czytelność,

2 wyraźna chrypka, głos monotonny, trudności w

2 wyraźna chrypka, głos monotonny, trudności w

rozpoczęciu mówienia, mała czytelność mowy,

rozpoczęciu mówienia, mała czytelność mowy,

3 mowa ochrypła, szept, trudno zrozumiała

3 mowa ochrypła, szept, trudno zrozumiała

.

.

Samodzielność

Samodzielność

0 pełna, 1 jeszcze praktycznie pełna samodzielność,

0 pełna, 1 jeszcze praktycznie pełna samodzielność,

pewne trudności w ubieraniu się,

pewne trudności w ubieraniu się,

2 aktywność codzienna wyraźnie ograniczona z

2 aktywność codzienna wyraźnie ograniczona z

potrzebą pomocy przy podnoszeniu się i obracaniu w

potrzebą pomocy przy podnoszeniu się i obracaniu w

łóżku, duży nakład wysiłku na pielęgnację, ubieranie

łóżku, duży nakład wysiłku na pielęgnację, ubieranie

się, jedzenie,

się, jedzenie,

3 w głównej mierze wymagana pomoc osób drugich

3 w głównej mierze wymagana pomoc osób drugich

przy każdym zajęciu.

przy każdym zajęciu.

background image

Skala oceny stopnia ciężkości

Skala oceny stopnia ciężkości

choroby Parkinsona wg

choroby Parkinsona wg

Webster-Rating-Scale

Webster-Rating-Scale

Zaburzenia funkcji poznawczych

Zaburzenia funkcji poznawczych

0 umysłowo w dobrej formie,

0 umysłowo w dobrej formie,

1 bez objawów deficytu czynności wyższych, w

1 bez objawów deficytu czynności wyższych, w

sytuacjach wymagających wytężonej pracy

sytuacjach wymagających wytężonej pracy

umysłowej trudności w radzeniu sobie,

umysłowej trudności w radzeniu sobie,

2 wyraźne zaburzenia w pamięci świeżej,

2 wyraźne zaburzenia w pamięci świeżej,

koncentracji i myśleniu abstrakcyjnym,

koncentracji i myśleniu abstrakcyjnym,

3 j.w. oraz splątanie i niemożność pozostania

3 j.w. oraz splątanie i niemożność pozostania

samemu,

samemu,

4 w pełni zdezorientowany, nie rozpoznaje

4 w pełni zdezorientowany, nie rozpoznaje

bliskich i najbliższego otoczenia, bez

bliskich i najbliższego otoczenia, bez

logicznego kontaktu.

logicznego kontaktu.

background image

Formularz przebiegu

Formularz przebiegu

choroby

choroby

Nazwisko……………………………... Imię……………Nr tel

Nazwisko……………………………... Imię……………Nr tel

kontaktowego…………

kontaktowego…………

Kierujący……………………………W leczeniu od…………………data

Kierujący……………………………W leczeniu od…………………data

ur…………

ur…………

CECHA / DATA

CECHA / DATA

chód

chód

balansowanie RR

balansowanie RR

postawa

postawa

ruchy precyzyjne

ruchy precyzyjne

twarz

twarz

mowa

mowa

sztywność

sztywność

drżenie

drżenie

samodzielność

samodzielność

funkcje poznawcze

funkcje poznawcze

SUMA

SUMA

background image

Skala aktywności codziennej

Skala aktywności codziennej

(Schwab i England 1969)

(Schwab i England 1969)

(Fries W., Liebenstung I.: Rehabilitacja w chorobie Parkinsona.

(Fries W., Liebenstung I.: Rehabilitacja w chorobie Parkinsona.

Elipsa-Jaim s.c. Kraków, 2002, s. 50.)

Elipsa-Jaim s.c. Kraków, 2002, s. 50.)

100% W pełni samodzielny, spełnia wszystkie

100% W pełni samodzielny, spełnia wszystkie

codzienne czynności bez spowolnienia i trudności,

codzienne czynności bez spowolnienia i trudności,

praktycznie zdrowy, nie zgłasza problemów.

praktycznie zdrowy, nie zgłasza problemów.

90% W pełni samodzielny, wykonuje czynności, ale

90% W pełni samodzielny, wykonuje czynności, ale

z nieznacznym zwolnieniem tempa, z trudnością,

z nieznacznym zwolnieniem tempa, z trudnością,

czynności mogą trwać dwukrotnie dłużej niż

czynności mogą trwać dwukrotnie dłużej niż

normalnie, chory uświadamia sobie trudności.

normalnie, chory uświadamia sobie trudności.

80% W większości czynności w pełna

80% W większości czynności w pełna

samodzielność, trwają z reguły dwukrotnie dłużej.

samodzielność, trwają z reguły dwukrotnie dłużej.

70% Nie całkiem samodzielny, nasilone trudności

70% Nie całkiem samodzielny, nasilone trudności

w niektórych czynnościach, potrzeba 3-4 razy

w niektórych czynnościach, potrzeba 3-4 razy

więcej czasu na ich wykonanie, większa część

więcej czasu na ich wykonanie, większa część

czasu poświęcona na ich wykonanie codziennych

czasu poświęcona na ich wykonanie codziennych

czynności.

czynności.

background image

Skala aktywności codziennej

Skala aktywności codziennej

(Schwab i England 1969) (Fries W., Liebenstung I.: Rehabilitacja w chorobie Parkinsona.

(Schwab i England 1969) (Fries W., Liebenstung I.: Rehabilitacja w chorobie Parkinsona.

Elipsa-Jaim

Elipsa-Jaim

s.c. Kraków, 2002, s. 50.)

s.c. Kraków, 2002, s. 50.)

60% Częściowe uzależnienie od pomocy osób drugich,

60% Częściowe uzależnienie od pomocy osób drugich,

może wykonać większość czynności, ale wolno i z

może wykonać większość czynności, ale wolno i z

szybkim zmęczeniem.

szybkim zmęczeniem.

50% Bardziej zależny, potrzebuje w połowie aktywności

50% Bardziej zależny, potrzebuje w połowie aktywności

pomocy osób drugich, chory ma ze wszystkim trudności

pomocy osób drugich, chory ma ze wszystkim trudności

i jest jeszcze wolniejszy.

i jest jeszcze wolniejszy.

40% Duża zależność od pomocy, już niewiele potrafi

40% Duża zależność od pomocy, już niewiele potrafi

zrobić sam, w czynnościach codziennych może tylko

zrobić sam, w czynnościach codziennych może tylko

pomagać.

pomagać.

30% Wykonuje lub zaczyna pojedyncze czynności z

30% Wykonuje lub zaczyna pojedyncze czynności z

dużym wysiłkiem, potrzebuje znacznej pomocy.

dużym wysiłkiem, potrzebuje znacznej pomocy.

20% Nie potrafi nic zrobić sam, pomaga w

20% Nie potrafi nic zrobić sam, pomaga w

pojedynczych czynnościach, duży stopień inwalidztwa.

pojedynczych czynnościach, duży stopień inwalidztwa.

10% W pełni zależny od drugich, całkowite inwalidztwo.

10% W pełni zależny od drugich, całkowite inwalidztwo.

0% Poważne zaburzenie podstawowych czynności np.

0% Poważne zaburzenie podstawowych czynności np.

połykanie, kontrola zwieraczy.

połykanie, kontrola zwieraczy.

background image

Wskazówki dla

Wskazówki dla

rehabilitacji

rehabilitacji

Choroba Parkinsona jest efektem zaburzeń w

Choroba Parkinsona jest efektem zaburzeń w

czynności struktur mózgu, które

czynności struktur mózgu, które

odpowiedzialne są za planowanie, inicjację

odpowiedzialne są za planowanie, inicjację

ruchów, integrację bodźców zewnętrznych

ruchów, integrację bodźców zewnętrznych

oraz funkcję umysłu.

oraz funkcję umysłu.

Dlatego przy planowaniu i realizacji leczenia

Dlatego przy planowaniu i realizacji leczenia

rehabilitacyjnego należy objąć całą osobę

rehabilitacyjnego należy objąć całą osobę

chorego z uwzględnieniem wszystkich

chorego z uwzględnieniem wszystkich

ubytków i zaburzeń, a nie skupiać się na

ubytków i zaburzeń, a nie skupiać się na

wyrywkowych brakach w czynności lub

wyrywkowych brakach w czynności lub

funkcji.

funkcji.

Jedynie takie podejście jest skuteczne.

Jedynie takie podejście jest skuteczne.

Szybkie i częste oddechy mogą doprowadzić

Szybkie i częste oddechy mogą doprowadzić

do hiperwentylacji.

do hiperwentylacji.

background image

Wskazówki dla

Wskazówki dla

rehabilitacji

rehabilitacji

Inicjatywa i motywacja.

Inicjatywa i motywacja.

Współpraca z

Współpraca z

chorymi może być ograniczona z uwagi na

chorymi może być ograniczona z uwagi na

towarzyszącą depresje i mniejszym napędem;

towarzyszącą depresje i mniejszym napędem;

nadawanie taktu oraz przyjazne otoczenie

nadawanie taktu oraz przyjazne otoczenie

ułatwia współpracę, wpływa lepiej niż nawet

ułatwia współpracę, wpływa lepiej niż nawet

przemyślane porady (upomnienia) o własną

przemyślane porady (upomnienia) o własną

inicjatywę chorego; nie wolno mylić osłabienia

inicjatywę chorego; nie wolno mylić osłabienia

napędu z deficytem motywacji.

napędu z deficytem motywacji.

Uczenie się ruchów

Uczenie się ruchów

(wymuszone utratą

(wymuszone utratą

schematów ruchowych) jest znacznie

schematów ruchowych) jest znacznie

ograniczone szczególnie w późniejszych

ograniczone szczególnie w późniejszych

okresach choroby z uwagi na zaburzenia

okresach choroby z uwagi na zaburzenia

pamięci deklaratywnej i brakiem zapamiętania

pamięci deklaratywnej i brakiem zapamiętania

instrukcji słownych do ćwiczeń.

instrukcji słownych do ćwiczeń.

background image

Wskazówki dla

Wskazówki dla

rehabilitacji

rehabilitacji

Stanie i chodzenie

Stanie i chodzenie

stanowi duży problem w

stanowi duży problem w

funkcjo-nowaniu chorych. Stają się lękliwi i

funkcjo-nowaniu chorych. Stają się lękliwi i

niepewni w swo-ich poczynaniach, dlatego na

niepewni w swo-ich poczynaniach, dlatego na

samym początku uspra-wniania należy zwrócić

samym początku uspra-wniania należy zwrócić

uwagę na ćwiczenia równo-wagi by poprawić

uwagę na ćwiczenia równo-wagi by poprawić

koordynację układu przedsionko-wego sterującego

koordynację układu przedsionko-wego sterującego

pracą mięśni; ponadto wprowadzić powinno się

pracą mięśni; ponadto wprowadzić powinno się

naukę korekty złej postawy.

naukę korekty złej postawy.

Kompleksowe programy ruchowe.

Kompleksowe programy ruchowe.

We

We

wczesnych stadiach choroby należy ćwiczyć

wczesnych stadiach choroby należy ćwiczyć

sytuacje złożonych ruchów z zaangażowaniem

sytuacje złożonych ruchów z zaangażowaniem

poszczególnych kończyn, później złożony układ

poszczególnych kończyn, później złożony układ

ruchowy należy rozłożyć na elementy i kolejno

ruchowy należy rozłożyć na elementy i kolejno

wykonywać.

wykonywać.

background image

Wskazówki dla

Wskazówki dla

rehabilitacji

rehabilitacji

Programy ruchów

Programy ruchów

zautomatyzowanych;

zautomatyzowanych;

wg danych z

wg danych z

literatury w klasycznej ch. Parkinsona

literatury w klasycznej ch. Parkinsona

niemożliwe jest wykonywanie

niemożliwe jest wykonywanie

powtarzalnych i rytmicznych ruchów,

powtarzalnych i rytmicznych ruchów,

problem dotyczy uzyskania wewnętrznego

problem dotyczy uzyskania wewnętrznego

rytmu, dlatego celowym staje się

rytmu, dlatego celowym staje się

narzucenie rytmu podczas wykonywania

narzucenie rytmu podczas wykonywania

ćwiczeń (ideałem byłby współudział

ćwiczeń (ideałem byłby współudział

rodziny).

rodziny).

background image

Wskazówki dla

Wskazówki dla

rehabilitacji

rehabilitacji

Wewnętrzna kontrola planowania

Wewnętrzna kontrola planowania

ruchu;

ruchu;

uszkodzeniu ulegają pola

uszkodzeniu ulegają pola

ruchowe w korze mózgowej, czynność

ruchowe w korze mózgowej, czynność

kory przedruchowej programująca

kory przedruchowej programująca

ruchy celowe jako reakcja na bodźce

ruchy celowe jako reakcja na bodźce

wzrokowe i słuchowe jest mniej

wzrokowe i słuchowe jest mniej

zaburzona, dlatego przy ćwiczeniach

zaburzona, dlatego przy ćwiczeniach

należy przygotować „teren” pod

należy przygotować „teren” pod

względem wizualnym, by chory

względem wizualnym, by chory

poruszał się sprawniej i pewniej.

poruszał się sprawniej i pewniej.

background image

Wskazówki dla

Wskazówki dla

fizjoterapeutów

fizjoterapeutów

W przypadku ruchów dystonicznych stosuje

W przypadku ruchów dystonicznych stosuje

się techniki relaksacyjne, trening autogenny,

się techniki relaksacyjne, trening autogenny,

trening oddechowy (pogłębiony, zmniejszona

trening oddechowy (pogłębiony, zmniejszona

częstotliwość)

częstotliwość)

Ruchy dystoniczne mogą wystąpić w różnym

Ruchy dystoniczne mogą wystąpić w różnym

okresie i manifestować się jako:

okresie i manifestować się jako:

-

kręcz karku,

kręcz karku,

-

skurcz powiek jednego lub obu oczu,

skurcz powiek jednego lub obu oczu,

-

dystonie ustno - żuchwowe,

dystonie ustno - żuchwowe,

-

ruchy zgięcia podeszwowego (rzadko zgięcia

ruchy zgięcia podeszwowego (rzadko zgięcia

grzbietowego) z supinacją; nie należy mylić

grzbietowego) z supinacją; nie należy mylić

z objawem spastycznej końskiej stopy.

z objawem spastycznej końskiej stopy.

background image

Problem hipokinezy

Problem hipokinezy

W wyniku degeneracji komórek

W wyniku degeneracji komórek

dopaminergicznych występują zaburzenia w

dopaminergicznych występują zaburzenia w

ruchach, towarzysząca sztywność powoduje

ruchach, towarzysząca sztywność powoduje

dodatkowe utrudnienia.

dodatkowe utrudnienia.

Choroba wyklucza zdolność uczenia się

Choroba wyklucza zdolność uczenia się

nowych schematów ruchowych, stąd

nowych schematów ruchowych, stąd

wytworzenie nowego szlaku i układu

wytworzenie nowego szlaku i układu

ruchowego jest niemożliwe.

ruchowego jest niemożliwe.

Należy od rozpoznania choroby „pielęgnować”

Należy od rozpoznania choroby „pielęgnować”

wzorce ruchów nabytych i automatycznych.

wzorce ruchów nabytych i automatycznych.

Efekty usprawniania niestety nie trwają długo.

Efekty usprawniania niestety nie trwają długo.

Utracone czynności z życia codziennego nie

Utracone czynności z życia codziennego nie

gwarantują powrotu możliwości samoobsługi.

gwarantują powrotu możliwości samoobsługi.

background image

Problem hipokinezy

Problem hipokinezy

Warunki pozwalające mieć nadzieję na skuteczność

Warunki pozwalające mieć nadzieję na skuteczność

prowadzonego usprawniania:

prowadzonego usprawniania:

- wczesne rozpoznanie i rehabilitacja,

- wczesne rozpoznanie i rehabilitacja,

- dobra sprawność umysłowa,

- dobra sprawność umysłowa,

- korzystne warunki socjalne,

- korzystne warunki socjalne,

- pozytywne nastawienie do choroby i leczenia,

- pozytywne nastawienie do choroby i leczenia,

- brak towarzyszących objawów psychiatrycznych.

- brak towarzyszących objawów psychiatrycznych.

Utrzymanie nabytych procesów ruchowych:

Utrzymanie nabytych procesów ruchowych:

- częste powtarzanie ruchów z różną

- częste powtarzanie ruchów z różną

częstotliwością,

częstotliwością,

- połączenie ruchu z elementem akustycznym.

- połączenie ruchu z elementem akustycznym.

background image

Problem hipokinezy

Problem hipokinezy

Ruchy dowolne stymulują i poprawiają

Ruchy dowolne stymulują i poprawiają

funkcję dlatego należy wspierać je:

funkcję dlatego należy wspierać je:

- werbalnymi komendami (obcymi lub

- werbalnymi komendami (obcymi lub

własnymi),

własnymi),

- wsparciem dźwiękowym (muzyka),

- wsparciem dźwiękowym (muzyka),

- bodźcami dotykowymi w izolowanych lub

- bodźcami dotykowymi w izolowanych lub

złożonych ruchach oraz koordynacją

złożonych ruchach oraz koordynacją

ruchowo-wzrokową,

ruchowo-wzrokową,

- bodźcami wzrokowymi z optycznym

- bodźcami wzrokowymi z optycznym

określeniem przestrzeni, połączenie ruchów

określeniem przestrzeni, połączenie ruchów

oczu i głowy z kończynami i całym ciałem,

oczu i głowy z kończynami i całym ciałem,

- wyobrażenie ruchu przed jego wykonaniem.

- wyobrażenie ruchu przed jego wykonaniem.

background image

Problem hipokinezy

Problem hipokinezy

Motoryka dowolna nie powinna wykazywać

Motoryka dowolna nie powinna wykazywać

cech pozapiramidowych:

cech pozapiramidowych:

- istnieje możliwość szybkiego męczenia się i

- istnieje możliwość szybkiego męczenia się i

narastania objawu z czasem trwania choroby,

narastania objawu z czasem trwania choroby,

- zmniejszenie siły mięśniowej po jednej

- zmniejszenie siły mięśniowej po jednej

stronie.

stronie.

Prowadzi to do :

Prowadzi to do :

- zmiany szybkości ruchów inicjowanych

- zmiany szybkości ruchów inicjowanych

komendą,

komendą,

- częstej zmiany zaangażowania grup

- częstej zmiany zaangażowania grup

mięśniowych w pracy,

mięśniowych w pracy,

- unikania statycznego i ekscentrycznego

- unikania statycznego i ekscentrycznego

przeciążenia mięśni.

przeciążenia mięśni.

background image

Problem hipokinezy

Problem hipokinezy

W terapii próbuje się wyzwolić odruchy

W terapii próbuje się wyzwolić odruchy

postawne, obronne i równoważne ze

postawne, obronne i równoważne ze

względu na ich czasową i przestrzenną

względu na ich czasową i przestrzenną

koordynację, jako wystarczające i

koordynację, jako wystarczające i

niezawodne poprzez ćwiczenia w różnych

niezawodne poprzez ćwiczenia w różnych

pozycjach ciała i z wykorzystaniem

pozycjach ciała i z wykorzystaniem

przyrządów i pomocy (bieżnia, piłki).

przyrządów i pomocy (bieżnia, piłki).

Czynności precyzyjne są często hipo- lub

Czynności precyzyjne są często hipo- lub

rzadziej hipermetryczne i opanowanie ich

rzadziej hipermetryczne i opanowanie ich

polega na:

polega na:

- analizie przebiegu ruchu w wyobraźni,

- analizie przebiegu ruchu w wyobraźni,

- planowaniu schematu ruchowego,

- planowaniu schematu ruchowego,

- podaniu konkretnych celów do wykonania.

- podaniu konkretnych celów do wykonania.

background image

Problem zmiany pozycji

Problem zmiany pozycji

Osoba zdrowa zmienia pozycję za pomocą

Osoba zdrowa zmienia pozycję za pomocą

czasowej kolejności sekwencji ruchów: głowy,

czasowej kolejności sekwencji ruchów: głowy,

obręczy barkowej i biodrowej.

obręczy barkowej i biodrowej.

U chorych „apraksja osiowa” polega na

U chorych „apraksja osiowa” polega na

przemiesz-czaniu się „en block”, dotyczy to

przemiesz-czaniu się „en block”, dotyczy to

ruchów w pozycji leżącej jak i chodu. Istnieje

ruchów w pozycji leżącej jak i chodu. Istnieje

kłopot z przenoszeniem środka ciężkości,

kłopot z przenoszeniem środka ciężkości,

zwiększa się napięcie mięśniowe oraz wydatek

zwiększa się napięcie mięśniowe oraz wydatek

energetyczny, stąd szybsza męczliwość.

energetyczny, stąd szybsza męczliwość.

Ćwiczenia oddzielające ruchy obręczy

Ćwiczenia oddzielające ruchy obręczy

barkowej i biodrowej mają zharmonizować

barkowej i biodrowej mają zharmonizować

ruchy oraz dobrać odpowiednie napięcie

ruchy oraz dobrać odpowiednie napięcie

mięśniowe.

mięśniowe.

background image

Problem zmiany pozycji

Problem zmiany pozycji

Apraksję osiową obserwuje się podczas:

Apraksję osiową obserwuje się podczas:

- chodzenia,

- chodzenia,

- obracania się z pozycji leżenia tyłem do

- obracania się z pozycji leżenia tyłem do

leżenia przodem i z powrotem,

leżenia przodem i z powrotem,

- przejścia z leżenia tyłem do siedzenia na

- przejścia z leżenia tyłem do siedzenia na

brzegu łóżka ze wsparciem na jednej ręce,

brzegu łóżka ze wsparciem na jednej ręce,

- przejścia z siadu na brzegu łóżka do

- przejścia z siadu na brzegu łóżka do

pełnego siadu na łóżku lub do klęczenia,

pełnego siadu na łóżku lub do klęczenia,

- przejścia z klęku do pozycji na

- przejścia z klęku do pozycji na

czworakach,

czworakach,

- wstawania z pozycji na czworakach.

- wstawania z pozycji na czworakach.

background image

Problem zmiany pozycji

Problem zmiany pozycji

Aby zmniejszyć niedomogę oraz ułatwić

Aby zmniejszyć niedomogę oraz ułatwić

ruchy podczas ćwiczeń zwraca się uwagę na:

ruchy podczas ćwiczeń zwraca się uwagę na:

- poprzedzającą ruch analizę tego ruchu w

- poprzedzającą ruch analizę tego ruchu w

wyobraźni,

wyobraźni,

- oddzieleniu ruchów oczu-głowy od ruchów

- oddzieleniu ruchów oczu-głowy od ruchów

kończyn i tułowia,

kończyn i tułowia,

- uzyskanie rozmachu kończyn z

- uzyskanie rozmachu kończyn z

wykorzystaniem siły odśrodkowej,

wykorzystaniem siły odśrodkowej,

- stymulację proprioreceptorów przez

- stymulację proprioreceptorów przez

krótkotrwałe rozciąganie,

krótkotrwałe rozciąganie,

- stosowaniu komend podczas ruchu

- stosowaniu komend podczas ruchu

(stymulacja akustyczna),

(stymulacja akustyczna),

- stymulacji wzrokowej zakresu ruchu poprzez

- stymulacji wzrokowej zakresu ruchu poprzez

wizualne znaki.

wizualne znaki.

background image

Problem zmiany pozycji

Problem zmiany pozycji

W celu poprawy funkcji wykonuje się ćwiczenia

W celu poprawy funkcji wykonuje się ćwiczenia

odpowiednio dobrane do możliwości chorego:

odpowiednio dobrane do możliwości chorego:

- w pozycjach leżąc tyłem, przodem oraz na boku,

- w pozycjach leżąc tyłem, przodem oraz na boku,

- przejścia z leżenia tyłem do leżenia przodem,

- przejścia z leżenia tyłem do leżenia przodem,

- przejścia z leżenia tyłem do siadu prostego,

- przejścia z leżenia tyłem do siadu prostego,

- przejścia z siadu prostego do siadu na boku,

- przejścia z siadu prostego do siadu na boku,

- w pozycji siadu na boku,

- w pozycji siadu na boku,

- przejścia z siadu na boku do klęku lub do pozycji

- przejścia z siadu na boku do klęku lub do pozycji

na czworakach,

na czworakach,

- przejścia z klęku do klęczenia na jednym

- przejścia z klęku do klęczenia na jednym

kolanie,

kolanie,

- przejścia z klęku jednonóż do stania.

- przejścia z klęku jednonóż do stania.

background image

Ćwiczenia w pozycji

Ćwiczenia w pozycji

siedzącej

siedzącej

Wykonuje się na krzesłach, taboretach,

Wykonuje się na krzesłach, taboretach,

piłkach, wałkach.

piłkach, wałkach.

U osób z zaburzoną równowagą i propulsją

U osób z zaburzoną równowagą i propulsją

niezbędna jest asekuracja.

niezbędna jest asekuracja.

Przy urozmaicaniu ćwiczeń stosuje się

Przy urozmaicaniu ćwiczeń stosuje się

przybory i pomoce (laski, gumy, piłki, balony,

przybory i pomoce (laski, gumy, piłki, balony,

taśmy).

taśmy).

Cel ćwiczeń w siadzie jest następujący:

Cel ćwiczeń w siadzie jest następujący:

- uruchomienie poszczególnych odcinków

- uruchomienie poszczególnych odcinków

kręgosłupa,

kręgosłupa,

- poprawa przenoszenia ciężaru ciała oraz

- poprawa przenoszenia ciężaru ciała oraz

odruchów postawnych,

odruchów postawnych,

- poprawa przejścia z siedzenia do stania.

- poprawa przejścia z siedzenia do stania.

background image

Ćwiczenia postawy, odruchów

Ćwiczenia postawy, odruchów

postaw-nych i równoważne w

postaw-nych i równoważne w

pozycji stojącej

pozycji stojącej

Celem ćwiczeń jest:

Celem ćwiczeń jest:

- uświadomienie nieprawidłowej postawy i

- uświadomienie nieprawidłowej postawy i

jej korekta,

jej korekta,

- poprawa sylwetki,

- poprawa sylwetki,

- wywołanie odruchów równoważnych,

- wywołanie odruchów równoważnych,

- nauka wykonywania ćwiczeń w

- nauka wykonywania ćwiczeń w

warunkach domowych z wykorzystaniem

warunkach domowych z wykorzystaniem

elementów wyposażenia domowego.

elementów wyposażenia domowego.

Ćwiczenia wykonuje się w pozycjach

Ćwiczenia wykonuje się w pozycjach

stojącej i stojącej z podparciem, wraz z

stojącej i stojącej z podparciem, wraz z

wywoływaniem odruchów równoważnych.

wywoływaniem odruchów równoważnych.

background image

Ćwiczenia chodu

Ćwiczenia chodu

Ćwiczenia należy rozpoczynać bezzwłocznie

Ćwiczenia należy rozpoczynać bezzwłocznie

po pierwszych objawach zaburzenia chodu a

po pierwszych objawach zaburzenia chodu a

nie w momencie nasilonych już trudności w

nie w momencie nasilonych już trudności w

przemieszczaniu się. Poprawa równowagi w

przemieszczaniu się. Poprawa równowagi w

późniejszych etapach nie przynosi efektów.

późniejszych etapach nie przynosi efektów.

Należy tak ukierunkować chorego by on sam

Należy tak ukierunkować chorego by on sam

szukał rozwiązań, a nie stawał się zależny od

szukał rozwiązań, a nie stawał się zależny od

osób drugich.

osób drugich.

Wskazane są spacery (jako najprostsza

Wskazane są spacery (jako najprostsza

forma usprawniania) na stałych dystansach

forma usprawniania) na stałych dystansach

by chory mógł kontrolować swoje postępy.

by chory mógł kontrolować swoje postępy.

Najlepszą porą do spacerów jest wczesne

Najlepszą porą do spacerów jest wczesne

przedpołudnie i późne popołudnie, unikać

przedpołudnie i późne popołudnie, unikać

należy upałów.

należy upałów.

background image

Ćwiczenia chodu

Ćwiczenia chodu

Usprawnianie chodu wspomaga się poprzez:

Usprawnianie chodu wspomaga się poprzez:

- bodźce dotykowe (ręczne rozciąganie i

- bodźce dotykowe (ręczne rozciąganie i

bezpośredni kontakt),

bezpośredni kontakt),

- bodźce dźwiękowe (do zsynchronizowania

- bodźce dźwiękowe (do zsynchronizowania

chodu) z komendami, rytmem,

chodu) z komendami, rytmem,

- bodźce wzrokowe celem optycznej

- bodźce wzrokowe celem optycznej

strukturyzacji przestrzeni za pomocą barw,

strukturyzacji przestrzeni za pomocą barw,

taśm, piłek.

taśm, piłek.

Gdy występują trudności z rozpoczęciem chodu,

Gdy występują trudności z rozpoczęciem chodu,

zatrzymaniem się lub wąskim przejściem

zatrzymaniem się lub wąskim przejściem

stwarzać należy „naturalne” warunki do

stwarzać należy „naturalne” warunki do

ćwiczeń.

ćwiczeń.

Prowadzenie zajęć może odbywać się „na

Prowadzenie zajęć może odbywać się „na

zewnątrz”: w ogrodzie, parku, na chodniku.

zewnątrz”: w ogrodzie, parku, na chodniku.

background image

Ćwiczenia chodu

Ćwiczenia chodu

Utrzymując funkcję chodu zwracać należy

Utrzymując funkcję chodu zwracać należy

uwagę na ćwiczenia zawierające:

uwagę na ćwiczenia zawierające:

- samodzielne poruszanie się z równoczesnym

- samodzielne poruszanie się z równoczesnym

wykonywaniem innych czynności

wykonywaniem innych czynności

motorycznych,

motorycznych,

- doskonalenie chodu ze sprzętem

- doskonalenie chodu ze sprzętem

pomocniczym,

pomocniczym,

- poszerzenie podstawy chodu,

- poszerzenie podstawy chodu,

- wydłużanie kroku i zmienność tempa,

- wydłużanie kroku i zmienność tempa,

- współpracę obręczy barkowej i biodrowej

- współpracę obręczy barkowej i biodrowej

wraz z pracą kończyn górnych,

wraz z pracą kończyn górnych,

-

zmiany kierunku poruszania się i elementy

zmiany kierunku poruszania się i elementy

„wąskiego przejścia”, przeciwdziałania

„wąskiego przejścia”, przeciwdziałania

apraksji chodu,

apraksji chodu,

-

naukę chodzenia po schodach,

naukę chodzenia po schodach,

-

elementy zabezpieczające przed upadkami.

elementy zabezpieczające przed upadkami.

background image

Doskonalenie chodu ze

Doskonalenie chodu ze

sprzętem pomocniczym

sprzętem pomocniczym

Stosowanie sprzętu staje się celowe gdy chory

Stosowanie sprzętu staje się celowe gdy chory

dzięki niemu porusza się pewnie, więcej chodzi

dzięki niemu porusza się pewnie, więcej chodzi

i regularnie pokonuje zalecone odcinki trasy.

i regularnie pokonuje zalecone odcinki trasy.

Najczęściej zaleca się korzystanie z

Najczęściej zaleca się korzystanie z

dopasowanych:

dopasowanych:

- lasek lub kul łokciowych,

- lasek lub kul łokciowych,

- czwórnogów lub trójnogów,

- czwórnogów lub trójnogów,

- wózków inwalidzkich.

- wózków inwalidzkich.

Korzystanie z tych pomocy winno być

Korzystanie z tych pomocy winno być

trenowane podczas zajęć i okresowo

trenowane podczas zajęć i okresowo

sprawdzane.

sprawdzane.

background image

Apraksja chodu

Apraksja chodu

Usprawnianie ukierunkowane jest na

Usprawnianie ukierunkowane jest na

poszczególne objawy, terapia prowadzona jest

poszczególne objawy, terapia prowadzona jest

w różnych warunkach terenowych łącznie z

w różnych warunkach terenowych łącznie z

pokonywaniem barier architektonicznych.

pokonywaniem barier architektonicznych.

Objawy:

Objawy:

- pochylona sylwetka ,

- pochylona sylwetka ,

- dreptanie w miejscu lub drobne kroki,

- dreptanie w miejscu lub drobne kroki,

- kłopoty w pokonywaniu nawet niewielkich

- kłopoty w pokonywaniu nawet niewielkich

przeszkód z towarzyszącą bezradnością

przeszkód z towarzyszącą bezradnością

(mimika),

(mimika),

- skłonność do zbaczania jako reakcja na bodźce

- skłonność do zbaczania jako reakcja na bodźce

zewnętrzne,

zewnętrzne,

- brak możliwości wykonywania innych ruchów

- brak możliwości wykonywania innych ruchów

podczas chodu.

podczas chodu.

background image

Nauka chodzenia po

Nauka chodzenia po

schodach

schodach

Trudności w poruszaniu się po schodach

Trudności w poruszaniu się po schodach

obecne są w późniejszych stadiach choroby

obecne są w późniejszych stadiach choroby

lub w przypadkach zaburzeń

lub w przypadkach zaburzeń

przedsionkowych.

przedsionkowych.

Na schodach może wystąpić niepewność i

Na schodach może wystąpić niepewność i

strach.

strach.

Oglądanie stopni i planowanie kroków staje

Oglądanie stopni i planowanie kroków staje

się pomocne przy usprawnianiu.

się pomocne przy usprawnianiu.

Nie zaleca się chodu naprzemiennego,

Nie zaleca się chodu naprzemiennego,

bezpieczniejszy jest chód dostawny.

bezpieczniejszy jest chód dostawny.

W sytuacjach stresowych proponuje się

W sytuacjach stresowych proponuje się

trzymanie poręczy oburącz.

trzymanie poręczy oburącz.

background image

Ochrona przed upadkami

Ochrona przed upadkami

Świadoma kontrola położenia środka ciężkości jest

Świadoma kontrola położenia środka ciężkości jest

warunkiem bezpiecznego poruszania się.

warunkiem bezpiecznego poruszania się.

Elementy mogące wpłynąć na opanowanie

Elementy mogące wpłynąć na opanowanie

problemu pulsji:

problemu pulsji:

- wyprostowana sylwetka,

- wyprostowana sylwetka,

- stawianie stóp na piętach i palcach,

- stawianie stóp na piętach i palcach,

- noszenie obuwia na płaskim obcasie przy propulsji,

- noszenie obuwia na płaskim obcasie przy propulsji,

przy retropulsji korzystny jest wyższy obcas,

przy retropulsji korzystny jest wyższy obcas,

- nie wymaganie balansowania rękami przy

- nie wymaganie balansowania rękami przy

propulsji,

propulsji,

- podczas stania zmieniać należy obciążenie

- podczas stania zmieniać należy obciążenie

kończyn,

kończyn,

- ograniczyć zwiększające się tempo chodu

- ograniczyć zwiększające się tempo chodu

(komenda),

(komenda),

background image

Ochrona przed upadkami

Ochrona przed upadkami

Elementy mogące wpłynąć na opanowanie

Elementy mogące wpłynąć na opanowanie

problemu pulsji c.d.:

problemu pulsji c.d.:

- optyczne zaznaczenie przedmiotów lub

- optyczne zaznaczenie przedmiotów lub

punktów odcinka, które chory pokonuje,

punktów odcinka, które chory pokonuje,

- w sytuacji zagrożenia upadkami w przód

- w sytuacji zagrożenia upadkami w przód

lub w tył próba wykonania kroku w bok i

lub w tył próba wykonania kroku w bok i

dopiero zatrzymanie się,

dopiero zatrzymanie się,

- zmiana ustawienia miednicy przy tendencji

- zmiana ustawienia miednicy przy tendencji

do bocznych upadków (w sytuacji upadów

do bocznych upadków (w sytuacji upadów

na lewą stronę miednica rotuje się w

na lewą stronę miednica rotuje się w

prawo - uniesienie lewego grzebienia

prawo - uniesienie lewego grzebienia

kości krzyżowej, a obniżenie prawego).

kości krzyżowej, a obniżenie prawego).

background image

Ochrona przed upadkami

Ochrona przed upadkami

Wykorzystanie bieżni ruchomej do

Wykorzystanie bieżni ruchomej do

doskonalenia chodu:

doskonalenia chodu:

- w przypadku tendencji do upadków w przód

- w przypadku tendencji do upadków w przód

zaleca się chodzenie do tyłu na bieżni

zaleca się chodzenie do tyłu na bieżni

patrząc w kierunku przesuwania się bieżni,

patrząc w kierunku przesuwania się bieżni,

- w przypadku tendencji do padania do tył

- w przypadku tendencji do padania do tył

proponuje się chodzenie do przodu na bieżni

proponuje się chodzenie do przodu na bieżni

patrząc w kierunku przeciwnym do

patrząc w kierunku przeciwnym do

przesuwu bieżni,

przesuwu bieżni,

-

w przypadku tendencji do upadków w lewo

w przypadku tendencji do upadków w lewo

zaleca się chodzenie bokiem w prawo, w

zaleca się chodzenie bokiem w prawo, w

przeciwnym kierunku niż przesuwa się

przeciwnym kierunku niż przesuwa się

bieżnia, ćwiczenie w drugą stronę przy

bieżnia, ćwiczenie w drugą stronę przy

skłonnościach do upadków w prawą stronę.

skłonnościach do upadków w prawą stronę.

background image

Doskonalenie ruchów

Doskonalenie ruchów

precyzyjnych

precyzyjnych

Zespół hipokinezy, sztywności i drżenia jest

Zespół hipokinezy, sztywności i drżenia jest

przyczyną ograniczenia ruchów precyzyjnych

przyczyną ograniczenia ruchów precyzyjnych

w tym pisania i cechuje się objawami:

w tym pisania i cechuje się objawami:

- spowolnienia ruchów ręki i palców,

- spowolnienia ruchów ręki i palców,

- zmniejszania się zakresu ruchu w zależności

- zmniejszania się zakresu ruchu w zależności

od liczby powtórzeń,

od liczby powtórzeń,

- zmniejszenie szybkości ruchów i precyzji ręki

- zmniejszenie szybkości ruchów i precyzji ręki

i palców.

i palców.

Celem usprawniania jest poprawa i

Celem usprawniania jest poprawa i

utrzymanie funkcji manualnej oraz

utrzymanie funkcji manualnej oraz

opóźnienie postępującego zniedołężnienia.

opóźnienie postępującego zniedołężnienia.

background image

Doskonalenie ruchów

Doskonalenie ruchów

precyzyjnych

precyzyjnych

Cel możliwy jest do osiągnięcia poprzez stałe

Cel możliwy jest do osiągnięcia poprzez stałe

powtarzanie ruchów precyzyjnych i

powtarzanie ruchów precyzyjnych i

wykonywanie szeregu codziennych czynności

wykonywanie szeregu codziennych czynności

manualnych.

manualnych.

Są chorzy odczuwający zaburzenia ruchów

Są chorzy odczuwający zaburzenia ruchów

precyzyjnych jako utratę siły (możliwość

precyzyjnych jako utratę siły (możliwość

pomiaru).

pomiaru).

Leczenie kinezyterapeutyczne obejmuje:

Leczenie kinezyterapeutyczne obejmuje:

- ćwiczenia rozciągające i rozluźniające w

- ćwiczenia rozciągające i rozluźniające w

obrębie całej kończyny górnej,

obrębie całej kończyny górnej,

- ćwiczenia ruchów naprzemiennych,

- ćwiczenia ruchów naprzemiennych,

- ćwiczenia zręcznościowe.

- ćwiczenia zręcznościowe.

background image

Doskonalenie pisania

Doskonalenie pisania

Pismo chorych charakteryzuje się:

Pismo chorych charakteryzuje się:

- zmianą charakteru pisma,

- zmianą charakteru pisma,

- obniżeniem wysokości liter,

- obniżeniem wysokości liter,

- zmniejszeniem ilości łuków,

- zmniejszeniem ilości łuków,

- zmniejsza się szybkość pisania.

- zmniejsza się szybkość pisania.

Pisanie stanowi dla chorego duży wysiłek.

Pisanie stanowi dla chorego duży wysiłek.

Badanie pisania polega na:

Badanie pisania polega na:

- ocenie przebiegu ruchu,

- ocenie przebiegu ruchu,

- ocenie płynności pisania,

- ocenie płynności pisania,

- ocenie czytelności pisma.

- ocenie czytelności pisma.

background image

Doskonalenie pisania

Doskonalenie pisania

Ćwiczenia rozpoczyna się w przypadku

Ćwiczenia rozpoczyna się w przypadku

wystąpienia pierwszych trudności w pisaniu, a

wystąpienia pierwszych trudności w pisaniu, a

zaangażowanie chorego stanowi podstawowy

zaangażowanie chorego stanowi podstawowy

warunek powodzenia.

warunek powodzenia.

Pozycja siedząca do ćwiczeń powinna być

Pozycja siedząca do ćwiczeń powinna być

wygodna, z dobrze dopasowaną wysokością

wygodna, z dobrze dopasowaną wysokością

blatu stołu i krzesła, kartkę papieru liniowego

blatu stołu i krzesła, kartkę papieru liniowego

należy unieruchomić.

należy unieruchomić.

Miejsce ćwiczeń musi być dobrze oświetlone.

Miejsce ćwiczeń musi być dobrze oświetlone.

W sytuacjach koniecznych ołówki, pióra,

W sytuacjach koniecznych ołówki, pióra,

flamastry muszą mieć odpowiednio grubsze

flamastry muszą mieć odpowiednio grubsze

uchwyty.

uchwyty.

Codzienne pisanie w określonym czasie oraz

Codzienne pisanie w określonym czasie oraz

ocena niewyraźnych liter wraz z ich poprawą to

ocena niewyraźnych liter wraz z ich poprawą to

nieodzowne elementy treningu.

nieodzowne elementy treningu.

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Zaburzeniami mowy zajmuje się logopeda,

Zaburzeniami mowy zajmuje się logopeda,

ale współpracujący fizjoterapeuci obok

ale współpracujący fizjoterapeuci obok

terapii oddechowej powinni sensownie i

terapii oddechowej powinni sensownie i

planowo przewidywać zagrożenia.

planowo przewidywać zagrożenia.

Terapia powinna być podzielona na

Terapia powinna być podzielona na

następujące aspekty:

następujące aspekty:

- artykulację (wpływ na nią i szybkość

- artykulację (wpływ na nią i szybkość

mówienia, kształtowanie dźwięczności głosu,

mówienia, kształtowanie dźwięczności głosu,

poprawa i kształtowanie artykulacji

poprawa i kształtowanie artykulacji

spółgłosek),

spółgłosek),

- zmniejszenie sztywności mięśni ust i twarzy,

- zmniejszenie sztywności mięśni ust i twarzy,

- fonację i kształtowanie wypowiedzi (różne

- fonację i kształtowanie wypowiedzi (różne

tempo i organizacja wypowiedzi),

tempo i organizacja wypowiedzi),

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Terapia powinna być podzielona na

Terapia powinna być podzielona na

następujące aspekty c.d.:

następujące aspekty c.d.:

- oddychanie (wpływ na częstość, ruchy,

- oddychanie (wpływ na częstość, ruchy,

głębokość, wydłużony wydech),

głębokość, wydłużony wydech),

- dynamika i motywacja wypowiedzi

- dynamika i motywacja wypowiedzi

(sterowanie rozpoczęcia i zakończenia

(sterowanie rozpoczęcia i zakończenia

mowy),

mowy),

- poprawa prozodii – płynności wypowiedzi –

- poprawa prozodii – płynności wypowiedzi –

(ćwiczenia wołania, przysłowia, pary słów,

(ćwiczenia wołania, przysłowia, pary słów,

wiersze i piosenki).

wiersze i piosenki).

Zajęcia prowadzi się w pozycji siedzące z

Zajęcia prowadzi się w pozycji siedzące z

plecami opartymi i ramionami ułożonymi na

plecami opartymi i ramionami ułożonymi na

oparciach lub w leżeniu tyłem z uniesieniem

oparciach lub w leżeniu tyłem z uniesieniem

głowy i obręczy barkowej.

głowy i obręczy barkowej.

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Szybkość mówienia zmienia się w

Szybkość mówienia zmienia się w

sytuacjach:

sytuacjach:

- wymawiania samogłosek,

- wymawiania samogłosek,

- śpiewania samogłosek według gamy,

- śpiewania samogłosek według gamy,

- wymawiania samogłosek w połączeniu ze

- wymawiania samogłosek w połączeniu ze

spółgłoskami,

spółgłoskami,

- śpiewanie słów według gamy.

- śpiewanie słów według gamy.

Trudności w wymawianiu dotyczą głosek:

Trudności w wymawianiu dotyczą głosek:

- przedniojęzykowych r, l, d, t;

- przedniojęzykowych r, l, d, t;

- wargowych m, v, p, b;

- wargowych m, v, p, b;

- tylnojęzykowych g, k.

- tylnojęzykowych g, k.

Samogłoski niewyraźne to najczęściej o, u.

Samogłoski niewyraźne to najczęściej o, u.

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Głoski dzieli się ze względu na c.d.:

Głoski dzieli się ze względu na c.d.:

- stopień zbliżenia narządów

- stopień zbliżenia narządów

artykulacyjnych (zwarte i szczelinowe),

artykulacyjnych (zwarte i szczelinowe),

- miejsce artykulacji (tylnojęzykowe i

- miejsce artykulacji (tylnojęzykowe i

przedniojęzykowozębowe),

przedniojęzykowozębowe),

- udział więzadeł głosowych (dźwięczność i

- udział więzadeł głosowych (dźwięczność i

bezdźwięczność),

bezdźwięczność),

- położenie podniebienia miękkiego

- położenie podniebienia miękkiego

(ustność i nosowość),

(ustność i nosowość),

- ruch środka języka (twardość i miękkość).

- ruch środka języka (twardość i miękkość).

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Wydawanie głosu jest zależne od przepływu

Wydawanie głosu jest zależne od przepływu

strumienia powietrza oraz mięśniówki krtani.

strumienia powietrza oraz mięśniówki krtani.

Sztywność i hipokineza m. krtani odpowiada za

Sztywność i hipokineza m. krtani odpowiada za

zmniejszone natężenie, jakość, ograniczoną

zmniejszone natężenie, jakość, ograniczoną

modulację głosu oraz melodyjność wypowiedzi.

modulację głosu oraz melodyjność wypowiedzi.

Zmniejszenie sztywności mięśni mimicznych

Zmniejszenie sztywności mięśni mimicznych

może skutkować poprawą właśnie melodyjności

może skutkować poprawą właśnie melodyjności

mowy.

mowy.

Tonacja w zakresie tonów niskich i wysokich jest

Tonacja w zakresie tonów niskich i wysokich jest

zmniejszona, słaba i szorstka.

zmniejszona, słaba i szorstka.

Skróceniu poniżej krytycznej wartości 6 sekund

Skróceniu poniżej krytycznej wartości 6 sekund

ulega czas trwania tonu (u zdrowych 20-25 s.) w

ulega czas trwania tonu (u zdrowych 20-25 s.) w

wyniku ograniczonej pojemności życiowej płuc.

wyniku ograniczonej pojemności życiowej płuc.

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Wprowadza się wypowiedzi głosek:

Wprowadza się wypowiedzi głosek:

- bezdźwięcznych f, ś, s;

- bezdźwięcznych f, ś, s;

- dźwięcznych z nuceniem l, o, m, ly-ly.

- dźwięcznych z nuceniem l, o, m, ly-ly.

Powinno się ćwiczyć umiejętność zmiany

Powinno się ćwiczyć umiejętność zmiany

rytmu oddechu odpowiednio do używanych

rytmu oddechu odpowiednio do używanych

słów, podczas czytania na głos prozy.

słów, podczas czytania na głos prozy.

Przedłużenie czasu tonu uzyskuje się

Przedłużenie czasu tonu uzyskuje się

poprzez śpiew i gwizdanie.

poprzez śpiew i gwizdanie.

Powodzenie przynoszą ćwiczenia fonicznego

Powodzenie przynoszą ćwiczenia fonicznego

wydychania z ruchem (wiersze recytowane

wydychania z ruchem (wiersze recytowane

w rytmie wystukiwania palcem lub stopą,

w rytmie wystukiwania palcem lub stopą,

względnie recytacja wiersza w marszu).

względnie recytacja wiersza w marszu).

background image

Zaburzenia w

Zaburzenia w

komunikowaniu

komunikowaniu

Ćwiczenia oddechowe mają powiększyć

Ćwiczenia oddechowe mają powiększyć

ruchomość klatki piersiowej oraz wpłynąć na

ruchomość klatki piersiowej oraz wpłynąć na

głębokość oddechu.

głębokość oddechu.

Do ćwiczeń zaleca się pozycje wyjściowe w

Do ćwiczeń zaleca się pozycje wyjściowe w

leżeniu tyłem, na boku, ewentualnie przodem

leżeniu tyłem, na boku, ewentualnie przodem

oraz siedząc.

oraz siedząc.

Techniki pogłębionego oddechu realizuje się

Techniki pogłębionego oddechu realizuje się

przez:

przez:

- ćwiczenia kontroli oddechu (ułożenie rąk),

- ćwiczenia kontroli oddechu (ułożenie rąk),

- pogłębianie oddechu,

- pogłębianie oddechu,

- powiększenie ruchów oddechowych,

- powiększenie ruchów oddechowych,

- rozciągnięcie obkurczonych m. klatki

- rozciągnięcie obkurczonych m. klatki

piersiowej (ćwiczenia czynne i bierne),

piersiowej (ćwiczenia czynne i bierne),

- mobilizacja stawów żebrowych i kręgosłupa.

- mobilizacja stawów żebrowych i kręgosłupa.

background image

Sterowanie oddechem

Sterowanie oddechem

Główną rolę w leczeniu sztywności mięśni

Główną rolę w leczeniu sztywności mięśni

oddechowych odgrywają metody ogólnej i

oddechowych odgrywają metody ogólnej i

miejscowej relaksacji.

miejscowej relaksacji.

Metody relaksacji ogólnej:

Metody relaksacji ogólnej:

- trening autogenny,

- trening autogenny,

- relaksacja mięśni wg Jacobsona,

- relaksacja mięśni wg Jacobsona,

- próby odprężenia np. metodą Schaarschuch-

- próby odprężenia np. metodą Schaarschuch-

Haase.

Haase.

Metody relaksacji miejscowej:

Metody relaksacji miejscowej:

- masaż przestrzeni międzyżebrowej,

- masaż przestrzeni międzyżebrowej,

- masaż tkanki łącznej,

- masaż tkanki łącznej,

- ciepłe kompresy („gorące zawijania”).

- ciepłe kompresy („gorące zawijania”).

background image

Poprawa prozodii

Poprawa prozodii

Zbyt duża monotonia jest powodem

Zbyt duża monotonia jest powodem

pogarszania się czytelności wypowiadanych

pogarszania się czytelności wypowiadanych

zdań. Poprawa melodyjności i intonacji

zdań. Poprawa melodyjności i intonacji

mowy następuje poprzez głośną artykulację

mowy następuje poprzez głośną artykulację

i akcentowanie mowy.

i akcentowanie mowy.

W tym celu wykonuje się:

W tym celu wykonuje się:

- ćwiczenia wołania (Hej!, Halo!),

- ćwiczenia wołania (Hej!, Halo!),

- mówi się przysłowia (Jak Kuba Bogu tak Bóg

- mówi się przysłowia (Jak Kuba Bogu tak Bóg

Kubie),

Kubie),

- mówi się pary słów: bezdźwięczna –

- mówi się pary słów: bezdźwięczna –

dźwięczna (puk – buk), zwarta –szczelinowa

dźwięczna (puk – buk), zwarta –szczelinowa

(nos – kos), przednia – tylna (puma – kuma),

(nos – kos), przednia – tylna (puma – kuma),

ćwiczenia słuchu fonetycznego (dom –

ćwiczenia słuchu fonetycznego (dom –

tom),

tom),

- mówienie wierszy.

- mówienie wierszy.

background image

Poprawa prozodii

Poprawa prozodii

Ćwicząc mowę można wykonywać

Ćwicząc mowę można wykonywać

równolegle czynności ruchowe; np. słowo

równolegle czynności ruchowe; np. słowo

„Wiktoria” jest kojarzone z uniesieniem

„Wiktoria” jest kojarzone z uniesieniem

ręki w górę wraz z palcami II i III

ręki w górę wraz z palcami II i III

ustawionymi w kształt litery V.

ustawionymi w kształt litery V.

background image

Problemy z połykaniem

Problemy z połykaniem

Jeżeli ma miejsce zaburzenie połykania

Jeżeli ma miejsce zaburzenie połykania

prowadzi się ćwiczenia w celu przywrócenia tej

prowadzi się ćwiczenia w celu przywrócenia tej

funkcji, chory przyjmuje pozycję siedzącą lub w

funkcji, chory przyjmuje pozycję siedzącą lub w

leżeniu tyłem z uniesiona głową i tułowiem

leżeniu tyłem z uniesiona głową i tułowiem

odcinek szyjny kręgo-słupa jest w lekkim

odcinek szyjny kręgo-słupa jest w lekkim

zgięciu. Pozycje te pozwalają na:

zgięciu. Pozycje te pozwalają na:

- karmienie chorego łyżeczką z lekkim uciskiem

- karmienie chorego łyżeczką z lekkim uciskiem

na środkową część języka i połykaniem treści,

na środkową część języka i połykaniem treści,

- lekki nacisk na boczne brzegi krtani podczas

- lekki nacisk na boczne brzegi krtani podczas

połykania,

połykania,

- lekki nacisk na nasadę języka i jednoczesne

- lekki nacisk na nasadę języka i jednoczesne

połykanie,

połykanie,

- gryzienie pokarmów stałych z piciem niewielkich

- gryzienie pokarmów stałych z piciem niewielkich

ilości płynów pomiędzy połykaniem.

ilości płynów pomiędzy połykaniem.

background image

Hipomina

Hipomina

Osłabieniu mimiki twarzy towarzyszy

Osłabieniu mimiki twarzy towarzyszy

osłabienie mięśni mimicznych. Dlatego

osłabienie mięśni mimicznych. Dlatego

należy poprawiając ich funkcję napinać i

należy poprawiając ich funkcję napinać i

rozluźniać mięśnie odpowiedzialne za

rozluźniać mięśnie odpowiedzialne za

wyraz twarzy.

wyraz twarzy.

Ćwiczenia prowadzi się w jasnych,

Ćwiczenia prowadzi się w jasnych,

cichych pomieszczeniach, chory

cichych pomieszczeniach, chory

rozluźniony przyjmuje pozycję siedzącą

rozluźniony przyjmuje pozycję siedzącą

wyprostowaną. Niezbędne jest lustro by

wyprostowaną. Niezbędne jest lustro by

chory widział i kontrolował swoją twarz.

chory widział i kontrolował swoją twarz.

background image

Problem sztywności

Problem sztywności

Pod pojęciem sztywności rozumie się

Pod pojęciem sztywności rozumie się

zwiększone napięcie mięśniowe, które

zwiększone napięcie mięśniowe, które

uniemożliwia ruch. Postępowanie

uniemożliwia ruch. Postępowanie

usprawniające zwrócone jest głównie na

usprawniające zwrócone jest głównie na

zmniejszenie negatywnego oddziaływania

zmniejszenie negatywnego oddziaływania

sztywności.

sztywności.

Wykorzystuje się następujące metody:

Wykorzystuje się następujące metody:

-

rozciąganie mięśni na stołach

rozciąganie mięśni na stołach

rehabilitacyjnych, w wodzie, podczas

rehabilitacyjnych, w wodzie, podczas

okładów ciepłych i wilgotnych,

okładów ciepłych i wilgotnych,

-

- podwieszenia całego ciała lub jego części z

- podwieszenia całego ciała lub jego części z

możliwością wykonywania ruchów czynnych,

możliwością wykonywania ruchów czynnych,

background image

Problem sztywności

Problem sztywności

- aktywne poruszanie do 10 powtórzeń z

- aktywne poruszanie do 10 powtórzeń z

podkreśleniem rozmachu,

podkreśleniem rozmachu,

- trening autogenny,

- trening autogenny,

- ćwiczenia bierne we wszystkich

- ćwiczenia bierne we wszystkich

płaszczyznach ze szczególnym naciskiem

płaszczyznach ze szczególnym naciskiem

na ruchy rotacyjne,

na ruchy rotacyjne,

- relaksacja mięśni wg Jacobsona,

- relaksacja mięśni wg Jacobsona,

- próby odprężenia terapia oddechem np.

- próby odprężenia terapia oddechem np.

metodą Schaarschuch-Haase.

metodą Schaarschuch-Haase.

background image

Problem drżenia

Problem drżenia

Chorym trzeba zaproponować by ćwiczyli i

Chorym trzeba zaproponować by ćwiczyli i

wykonywali ruchy celowe, gdyż nie posiadamy

wykonywali ruchy celowe, gdyż nie posiadamy

metod postępowania kinezyterapeutycznego,

metod postępowania kinezyterapeutycznego,

które pozwoliłyby zmniejszyć problem drżenia.

które pozwoliłyby zmniejszyć problem drżenia.

Ruchy celowe stają się mało skuteczne w sytuacji

Ruchy celowe stają się mało skuteczne w sytuacji

wyraźnego drżenia, w późniejszych stadiach

wyraźnego drżenia, w późniejszych stadiach

choroby oraz w momentach stresowych.

choroby oraz w momentach stresowych.

Strategie zmniejszające zagrożenie drżenia:

Strategie zmniejszające zagrożenie drżenia:

- nowe sytuacje, w tym również ćwiczenia wymagają

- nowe sytuacje, w tym również ćwiczenia wymagają

stopniowego podejścia,

stopniowego podejścia,

- wykonywane codzienne czynności chory nie

- wykonywane codzienne czynności chory nie

powinien wykonywać na czas i łatwiej będzie

powinien wykonywać na czas i łatwiej będzie

pokonywał trudności gdy nie będzie obserwowany,

pokonywał trudności gdy nie będzie obserwowany,

- drżenie głowy można opanować przytrzymując za

- drżenie głowy można opanować przytrzymując za

żuchwę lub z tyłu głowy,

żuchwę lub z tyłu głowy,

background image

Problem drżenia

Problem drżenia

Strategie zmniejszające zagrożenie drżenia c.d:

Strategie zmniejszające zagrożenie drżenia c.d:

- u osób z drżeniem jednej ręki proponuje się aktywną

- u osób z drżeniem jednej ręki proponuje się aktywną

współpracę ręki zdrowej lub przytrzymanie nią drżącej

współpracę ręki zdrowej lub przytrzymanie nią drżącej

kończyny,

kończyny,

- oparcie przedramion o blat zmniejsza dysfunkcję

- oparcie przedramion o blat zmniejsza dysfunkcję

(pisanie),

(pisanie),

- podczas siedzenia w sytuacjach drżenia kończyn

- podczas siedzenia w sytuacjach drżenia kończyn

dolnych sugeruje się ufiksowanie o podłogę względnie

dolnych sugeruje się ufiksowanie o podłogę względnie

stojące przedmioty,

stojące przedmioty,

- analogicznie, w sytuacji drżenia jednej kończyny

- analogicznie, w sytuacji drżenia jednej kończyny

zdrowa kończyna może unieruchomić chorą,

zdrowa kończyna może unieruchomić chorą,

- do poprawy funkcji podczas stania przyczyni się kilka

- do poprawy funkcji podczas stania przyczyni się kilka

drobnych kroków lub naprzemienna zmiana obciążenia

drobnych kroków lub naprzemienna zmiana obciążenia

z pięt na palce,

z pięt na palce,

- zdarza się, że metody relaksacji lub trening autogenny

- zdarza się, że metody relaksacji lub trening autogenny

przynoszą efekt.

przynoszą efekt.

background image

Mobilizacja stawów

Mobilizacja stawów

Ograniczenie aktywności ruchowej zmniejsza

Ograniczenie aktywności ruchowej zmniejsza

ilość bodźców dostarczanych stawom i

ilość bodźców dostarczanych stawom i

mięśniom, centralny układ nerwowy

mięśniom, centralny układ nerwowy

otrzymuje zdecydowanie mniej informacji.

otrzymuje zdecydowanie mniej informacji.

Dodatkowo sztywność zwiększa ciśnienie

Dodatkowo sztywność zwiększa ciśnienie

wewnętrzne stawu.

wewnętrzne stawu.

Chorzy najczęściej zgłaszają dolegliwości

Chorzy najczęściej zgłaszają dolegliwości

bólowe w kręgosłupie (odcinek szyjny i

bólowe w kręgosłupie (odcinek szyjny i

lędźwiowy), stawach barkowych, w kończynie

lędźwiowy), stawach barkowych, w kończynie

dolnej w stawach biodrowych i kolanowych.

dolnej w stawach biodrowych i kolanowych.

Bole uwarunkowane są złą biomechaniką,

Bole uwarunkowane są złą biomechaniką,

zmianami w obrębie stawów i mięśni oraz

zmianami w obrębie stawów i mięśni oraz

zaburzoną i niewłaściwą postawą podczas

zaburzoną i niewłaściwą postawą podczas

siedzenia, stania i chodzenia.

siedzenia, stania i chodzenia.

background image

Mobilizacja stawów

Mobilizacja stawów

Brak wykonywania ruchów w stawach w

Brak wykonywania ruchów w stawach w

fizjologicznych zakresach powoduje wystąpienie

fizjologicznych zakresach powoduje wystąpienie

przykurczy, które z kolei nie pozwalają na pełny

przykurczy, które z kolei nie pozwalają na pełny

zakres. W ten sposób mamy „błędne koło”.

zakres. W ten sposób mamy „błędne koło”.

Wykonywanie ruchów czynnych w pełnym

Wykonywanie ruchów czynnych w pełnym

zakresie i nie dopuszczenie do wystąpienia

zakresie i nie dopuszczenie do wystąpienia

ograniczeń stanowi podstawę działania.

ograniczeń stanowi podstawę działania.

W sytuacji istniejących już ograniczeń

W sytuacji istniejących już ograniczeń

ćwiczenia bierne mogą zlikwidować tę

ćwiczenia bierne mogą zlikwidować tę

nieprawidłowość.

nieprawidłowość.

Trakcja (oddalenie powierzchni stawowych od

Trakcja (oddalenie powierzchni stawowych od

siebie) może przyczynić się do rozciągnięcia

siebie) może przyczynić się do rozciągnięcia

struktur okołostawowych i powiększenia

struktur okołostawowych i powiększenia

ruchomości.

ruchomości.

background image

Mobilizacja stawów

Mobilizacja stawów

Mobilizacja stawów (ruchy poślizgowe)

Mobilizacja stawów (ruchy poślizgowe)

poprawia funkcję pracy satwów.

poprawia funkcję pracy satwów.

Mięśnie należy również rozciągać

Mięśnie należy również rozciągać

(bezpośrednio po uruchomieniu stawów)

(bezpośrednio po uruchomieniu stawów)

poprzez ułożenia lub manualne zabiegi w

poprzez ułożenia lub manualne zabiegi w

kierunku poprzecznym do przebiegu

kierunku poprzecznym do przebiegu

włókien. Zabieg wykonuje się do granic

włókien. Zabieg wykonuje się do granic

tolerancji przez chorego, łagodnie z

tolerancji przez chorego, łagodnie z

intensywnością nie powodującą bólu.

intensywnością nie powodującą bólu.

Innymi metodami postępowania są zabiegi

Innymi metodami postępowania są zabiegi

już wspomniane wodne, cieplne i

już wspomniane wodne, cieplne i

podwieszenia.

podwieszenia.

background image

Ćwiczenia grupowe

Ćwiczenia grupowe

Zajęcia w grupie są uzupełnieniem prowadzonej

Zajęcia w grupie są uzupełnieniem prowadzonej

kinezyterapii indywidualnej.

kinezyterapii indywidualnej.

Decydując się na wykonywanie terapii ruchem w

Decydując się na wykonywanie terapii ruchem w

grupie należy wziąć pod uwagę następujące cele:

grupie należy wziąć pod uwagę następujące cele:

- wzajemne wspieranie pozytywnego nastawienia

- wzajemne wspieranie pozytywnego nastawienia

psychicznego,

psychicznego,

- w zależności od stanu chorego utrzymanie lub

- w zależności od stanu chorego utrzymanie lub

poprawę elastyczności narządu ruchu,

poprawę elastyczności narządu ruchu,

- poprawę koordynacji ruchowej ogólnej i precyzyjnej,

- poprawę koordynacji ruchowej ogólnej i precyzyjnej,

- poprawę wentylacji płuc,

- poprawę wentylacji płuc,

- zwiększenie koncentracji,

- zwiększenie koncentracji,

- wyćwiczenie odruchów postawnych i poprawę

- wyćwiczenie odruchów postawnych i poprawę

równowagi.

równowagi.

background image

Ćwiczenia grupowe

Ćwiczenia grupowe

Cennym uzupełnieniem dla zajęć grupowych jest

Cennym uzupełnieniem dla zajęć grupowych jest

prowadzenie ich przy muzyce, która wprowadza dobry

prowadzenie ich przy muzyce, która wprowadza dobry

nastrój oraz nadaje tempo dla wykonywanych ćwiczeń.

nastrój oraz nadaje tempo dla wykonywanych ćwiczeń.

Do jednej grupy winni być kwalifikowani chorzy o

Do jednej grupy winni być kwalifikowani chorzy o

zbliżonym poziomie sprawności.

zbliżonym poziomie sprawności.

Tworzenie grup większych niż 10 osób jest bezcelowe.

Tworzenie grup większych niż 10 osób jest bezcelowe.

Pomieszczenie do prowadzenia zajęć powinno być

Pomieszczenie do prowadzenia zajęć powinno być

dostatecznie duże, dobrze wentylowane, temperatura

dostatecznie duże, dobrze wentylowane, temperatura

nie przekraczająca 20 stopni C.

nie przekraczająca 20 stopni C.

Spotkania grupowe powinny odbywać się o stałych

Spotkania grupowe powinny odbywać się o stałych

porach (godzinach) w trakcie optymalnej aktywności

porach (godzinach) w trakcie optymalnej aktywności

zażywanych leków.

zażywanych leków.

Należy zajęcia podzielić zgodnie z tokiem lekcyjnym na

Należy zajęcia podzielić zgodnie z tokiem lekcyjnym na

część wstępną, główną i końcową, realizując dla

część wstępną, główną i końcową, realizując dla

każdej części zadania.

każdej części zadania.

background image

Ćwiczenia grupowe

Ćwiczenia grupowe

Pomocne w prowadzeniu zajęć (podobnie jak w

Pomocne w prowadzeniu zajęć (podobnie jak w

ćwiczeniach indywidualnych) są piłki o różnych

ćwiczeniach indywidualnych) są piłki o różnych

wymiarach i wadze, laski, obręcze, woreczki,

wymiarach i wadze, laski, obręcze, woreczki,

klocki, skakanki, ręczniki.

klocki, skakanki, ręczniki.

Preferowane są stabilne pozycje wyjściowe do

Preferowane są stabilne pozycje wyjściowe do

ćwiczeń wpływających na realizacje celów

ćwiczeń wpływających na realizacje celów

terapii.

terapii.

Same ćwiczenia to proste formy ruchów nie

Same ćwiczenia to proste formy ruchów nie

sprawiające uczestnikom zajęć większych

sprawiające uczestnikom zajęć większych

trudności.

trudności.

Dodatkowo nucenie, śpiewanie lub gwizdanie w

Dodatkowo nucenie, śpiewanie lub gwizdanie w

trakcie ćwiczeń ożywia mimikę, poprawia pracę

trakcie ćwiczeń ożywia mimikę, poprawia pracę

mechanizmu oddychania i likwiduje sztywność.

mechanizmu oddychania i likwiduje sztywność.

background image

Życie codzienne

Życie codzienne

Wiele czynności z zakresu codziennej

Wiele czynności z zakresu codziennej

samoobsługi sprawia chorym szereg

samoobsługi sprawia chorym szereg

trudności. Dlatego posługiwanie się

trudności. Dlatego posługiwanie się

sprzętem pomocniczym (dostępnym w

sprzętem pomocniczym (dostępnym w

sprzedaży w firmach handlowych)

sprzedaży w firmach handlowych)

niejednokrotnie jest nieodzowne.

niejednokrotnie jest nieodzowne.

Naukę korzystania ze sprzętu prowadzą

Naukę korzystania ze sprzętu prowadzą

fizjoterapeuci i ergoterapeuci w

fizjoterapeuci i ergoterapeuci w

specjalistycznych placówkach, jednak

specjalistycznych placówkach, jednak

warunki muszą odpowiadać albo być

warunki muszą odpowiadać albo być

zbliżone do tych panujących w domu

zbliżone do tych panujących w domu

chorego.

chorego.

background image

Życie codzienne higiena

Życie codzienne higiena

osobista

osobista

Łazienki i toalety

Łazienki i toalety

powinny być wyposażone w

powinny być wyposażone w

następujące pomoce:

następujące pomoce:

- uchwyty, poręcze i drążek podłogowo-sufitowy,

- uchwyty, poręcze i drążek podłogowo-sufitowy,

- stabilne balkoniki do przesiadania i podnoszenia

- stabilne balkoniki do przesiadania i podnoszenia

się,

się,

- drabinkę sznurową,

- drabinkę sznurową,

- ruchome krzesła do wanny lub siedzenie pod

- ruchome krzesła do wanny lub siedzenie pod

prysznic,

prysznic,

- przybory do mycia (mydło, ścierka, gąbka) z

- przybory do mycia (mydło, ścierka, gąbka) z

rękojeścią ułatwiającą trzymanie,

rękojeścią ułatwiającą trzymanie,

- odpowiednio dobrane nożyczki i szczoteczka do

- odpowiednio dobrane nożyczki i szczoteczka do

zębów (elektryczna),

zębów (elektryczna),

- armatura łatwa w obsłudze.

- armatura łatwa w obsłudze.

background image

Życie codzienne ubieranie

Życie codzienne ubieranie

się

się

Odzież u chorych z uwagi na większą

Odzież u chorych z uwagi na większą

potliwość powinna być wykonana z

potliwość powinna być wykonana z

materiałów naturalnych.

materiałów naturalnych.

Podczas ubierania przydatne okazują się:

Podczas ubierania przydatne okazują się:

- luźna odzież,

- luźna odzież,

- buty pełne (nie zaleca się noszenia

- buty pełne (nie zaleca się noszenia

otwartych butów z tyłu),

otwartych butów z tyłu),

- duże guziki, rzepy, łyżka do butów,

- duże guziki, rzepy, łyżka do butów,

- urządzenia pomocne w ubieraniu

- urządzenia pomocne w ubieraniu

skarpetek, rajstop, guzików.

skarpetek, rajstop, guzików.

background image

Życie codzienne mieszkanie i

Życie codzienne mieszkanie i

prace domowe

prace domowe

Ułatwienia i pomoce przydatne w domu:

Ułatwienia i pomoce przydatne w domu:

- oznakowane progi i schody,

- oznakowane progi i schody,

- schody zaopatrzone w uchwyty (poręcze) po

- schody zaopatrzone w uchwyty (poręcze) po

obu stronach,

obu stronach,

- podłogi pokryte materiałami utrudniającymi

- podłogi pokryte materiałami utrudniającymi

poślizg, bez luźnych dywaników,

poślizg, bez luźnych dywaników,

- obicia mebli w miarę możliwości z

- obicia mebli w miarę możliwości z

materiałów naturalnych,

materiałów naturalnych,

- meble bez ostrych kantów,

- meble bez ostrych kantów,

- uchwyty (poręcz) na ścianach,

- uchwyty (poręcz) na ścianach,

- krzesła z oparciem i podłokietnikami,

- krzesła z oparciem i podłokietnikami,

background image

Życie codzienne mieszkanie

Życie codzienne mieszkanie

i prace domowe

i prace domowe

Ułatwienia i pomoce przydatne w domu c.d.:

Ułatwienia i pomoce przydatne w domu c.d.:

- łóżko szerokie, wysokość dopasowana do wzrostu

- łóżko szerokie, wysokość dopasowana do wzrostu

chorego,

chorego,

- przedłużone klamki i urządzenia do posługiwania się

- przedłużone klamki i urządzenia do posługiwania się

kluczem ułatwiające ruch obrotowy,

kluczem ułatwiające ruch obrotowy,

- sterowniki do urządzeń elektronicznych (telewizor,

- sterowniki do urządzeń elektronicznych (telewizor,

radio, telefon) wyposażone w dużą czytelną klawiaturę

radio, telefon) wyposażone w dużą czytelną klawiaturę

z ogranicznikami by naciskać tylko żądany przycisk,

z ogranicznikami by naciskać tylko żądany przycisk,

- wyposażenie kuchni w: uniwersalne noże, otwieracze

- wyposażenie kuchni w: uniwersalne noże, otwieracze

do zakrętek i puszek, stałą deskę do krojenia (może

do zakrętek i puszek, stałą deskę do krojenia (może

być o podwyższonych brzegach), ufiksowane

być o podwyższonych brzegach), ufiksowane

szczoteczki w zmywaku.

szczoteczki w zmywaku.

background image

Życie codzienne posiłki

Życie codzienne posiłki

Ułatwienia i pomoce przydatne przy

Ułatwienia i pomoce przydatne przy

jedzeniu:

jedzeniu:

- zabezpieczenie naczyń kuchennych

- zabezpieczenie naczyń kuchennych

przed przesunięciem dzięki wyłożonej

przed przesunięciem dzięki wyłożonej

folii antypoślizgowej,

folii antypoślizgowej,

- naczynia do picia z podwójnymi

- naczynia do picia z podwójnymi

uchwytami,

uchwytami,

- talerze z podwyższonym brzegiem.

- talerze z podwyższonym brzegiem.

background image

Postępowanie usprawniające

Postępowanie usprawniające

na oddziale intensywnej terapii

na oddziale intensywnej terapii

Chory może stać się obłożnie chorym na stałe lub

Chory może stać się obłożnie chorym na stałe lub

przejściowo, całe postępowanie w głównej mierze

przejściowo, całe postępowanie w głównej mierze

ukierunkowane jest na utrzymanie czynności

ukierunkowane jest na utrzymanie czynności

życiowych.

życiowych.

Zadaniem fizjoterapii jest oddziaływanie

Zadaniem fizjoterapii jest oddziaływanie

profilaktyczne w uniknięciu zagrożeń i komplikacji dla

profilaktyczne w uniknięciu zagrożeń i komplikacji dla

życia chorego.

życia chorego.

Profilaktyka odleżyn:

Profilaktyka odleżyn:

- częsta zmiana pozycji,

- częsta zmiana pozycji,

- leżenie na materacach przeciwodleżynowych,

- leżenie na materacach przeciwodleżynowych,

- pielęgnacja skóry,

- pielęgnacja skóry,

- stosowanie krążków.

- stosowanie krążków.

background image

Postępowanie usprawniające

Postępowanie usprawniające

na oddziale intensywnej terapii

na oddziale intensywnej terapii

Profilaktyka zapalenia płuc:

Profilaktyka zapalenia płuc:

- częsta zmiana pozycji,

- częsta zmiana pozycji,

- ułożenie rozciągające,

- ułożenie rozciągające,

- ćwiczenia bierne oddechowe,

- ćwiczenia bierne oddechowe,

- ćwiczenia pogłębiające oddychanie,

- ćwiczenia pogłębiające oddychanie,

- wydech przez zasznurowane usta,

- wydech przez zasznurowane usta,

- drenaż złożeniowy,

- drenaż złożeniowy,

- oklepywanie, wibracje.

- oklepywanie, wibracje.

background image

Postępowanie usprawniające

Postępowanie usprawniające

na oddziale intensywnej

na oddziale intensywnej

terapii

terapii

Profilaktyka przykurczy:

Profilaktyka przykurczy:

- ćwiczenia bierne we wszystkich stawach, w

- ćwiczenia bierne we wszystkich stawach, w

poszczególnych płaszczyznach ruchu,

poszczególnych płaszczyznach ruchu,

- zmiana ułożenia z zachowaniem długości

- zmiana ułożenia z zachowaniem długości

mięśni,

mięśni,

- szybka pionizacja (sadzanie, stawianie),

- szybka pionizacja (sadzanie, stawianie),

- wykonywanie ćwiczeń czynnych.

- wykonywanie ćwiczeń czynnych.

Profilaktyka zakrzepicy:

Profilaktyka zakrzepicy:

- ćwiczenia czynno-bierne,

- ćwiczenia czynno-bierne,

- uniesienie kończyn,

- uniesienie kończyn,

-

rajstopy uciskowe przeciwzatorowe.

rajstopy uciskowe przeciwzatorowe.


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CHOROBA PARKINSONA 4
Choroba Parkinsona
Choroba Parkinsona jest to choroba postępująca, Fizjoterapia
6 Choroba Parkinsona
Leczenie farmakologiczne choroby Parkinsona
CHOROBA PARKINSONA, Notatki Studia Fizjoterapia
CHOROBA PARKINSONA
choroba parkinsona, Farmacja, Farmakologia(1), Parkisonizm
Kopia Pielęgnowanie chorego z Chorobą Parkinsona
choroba Parkinsona (2)
Cwiczenia w chorobie Parkinsona
Pielęgnowanie pacjenta z chorobą Parkinsona 12
Choroba Parkinsona 5
Choroba Parkinsona 10
Leczenie choroby Parkinsona przy pomocy przeszczepów komórkowych
CHOROBA PARKINSONA2

więcej podobnych podstron