Niektóre

mechanizmy

immunologiczne w

nowotworach.

Agnieszka Klimkowska

Biologia

Gr I 2008/2009

Leczenie nowotworów polega na

zabiegu chirurgicznym i

napromieniowaniu. Przypuszcza się,

że podczas chemioterapii są

indukowane wtórne nowotwory i

oporność na leki. Tymi niepożądanymi

skutkami nie jest obciążone

wykorzystywanie procesów naturalnej

odporności czyli immunoterapia.

Leczenie immunologiczne

nowotworu nie jest

samodzielnym postępowaniem,

ale wspomagającym,

skojarzonym z innymi sposobami

leczenia np. chirurgią.

Transformacja nowotworowa komórek nie

jest zdarzeniem jednorazowym, ale

skutkiem nagromadzenia zmian

zachodzących w genomie w wyniku:

mutacji punktowych, translokacji, delecji

fragmentów DNA w komórce. Wyrazem

tych zmian są pojawiające się białka np..

białka fuzyjne, mające nowe determinanty

antygenowe odróżniające komórki

nowotworowe od prawidłowych. Są one

określane jako antygeny nowotworowe

swoiste (TSA) i nieswoiste antygeny

związane z nowotworem(TAA). Tak

zmieniane komórki są usuwane przez

układ immunologiczny.

Antygeny nowotworowe muszą

być połączone z cząsteczkami

MHC, które są rozpoznawane

przez limfocyty T

.

Tolerancja
immunologiczna

Tolerancja immunologiczna występuje

wtedy, gdy odpowiedź układu

immunologicznego jest niewystarczająca

bądź jej brak na pojawiające się komórki

nieprawidłowe, nowotworowe. Można

powiedzieć, że komórki nowotworowe i

cytotoksyczne limfocyty koegzystują, ale

atak limfocytów na komórki

nowotworowe jest zahamowany.

Mechanizmy tolerancji
immunologicznej



Ignorancja – mimo obecności swoistych
antygenowo limfocytów T, komórki
nowotworowe dalej rosną;



Anergia – związana z brakiem sygnałów
kostymulujących;



Delecja limfocytów T – spowodowana
ekspresją Fas-liganda.

Rozpoznawanie przez limfocyty T i NK
komórek nowotworowych jako komórek w
stresie.

Odpowiedź immunologiczna może zaistnieć

pod wpływem stresu niezależnie od MHC,

dzięki obecności białek MICA i MICB. Do

rozpoznania ligandu MICA służy komórkom

NK i limfocytom T receptor NKG2D.

Receptor ten po rozpoznaniu MICA tworzy

kompleks z innym białkiem błonowym

komórek NK i limfocytów T , aktywując je

przeciwko komórkom docelowym.

Wykazano, że komórki dendrytyczne mogą

endocytować i wydajnie prezentować

antygeny pochodzące z komórek z

apoptozie np. wirus grypy. Komórki

dendrytyczne DC indukują cytotoksyczne

limfocyty T (CTL). Następnie zależne od

MHC klasy I, CTL zabijają zarażone

wirusem monocyty, które podlegają

apoptozie. Z kolei monocyty w apoptozie

pobierane są przez DC i indukują dalsze

CTL.

Apoptoza, czyli zaprogramowana śmierć

komórki, dzięki temu mechanizmowi

usuwane są zużyte lub uszkodzone

komórki.

Wywoływanie apoptozy to jeden z

pożądanych efektów terapii

przeciwnowotworowej.

Komórki nowotworowe w apoptozie

mogą dostarczać materiał

antygenowy komórkom

dendrytycznym, które prezentują

krzyżowo te antygeny

limfocytom, aktywując limfocyty

T dziewicze do akcji

przeciwnowotworowej.

Udział komórek dendrytycznych w
przekazywaniu informacji o antygenach,
związanych z nowotworem

Główną rolę w aktywacji limfocytów T CD4+ i

CD8+ pełnią komórki dendrytyczne, pochodzące

ze szpiku kostnego prezentujące antygen,

obecne w węzłach chłonnych. Cytotoksyczne

limfocyty T CD8+(CTL) stanowią obronę przeciw

czynnikom zakaźnym i nowotworom, rozpoznają

fragmenty białek komórkowych jako antygeny.

Do aktywacji dziewiczych limfocytów potrzebne

są kom. dendrytyczne, pośredniczące w

rozpoznawaniu antygenów. Droga prezentacji

antygenów nazywa się „prezentacją krzyżową”.

Dla przerwania tolerancji immunologicznej

wykorzystano następujące zjawiska:

komórki predendrytyczne docierają do

guza nowotworowego i mogą przejmować

antygeny komórek nowotworowych, a

potem po osiedleniu się w obwodowych

więzłach chłonnych prezentować je

dziewiczym limfocytom T CD4+ i T CD8+

w reakcji krzyżowej.

Aktywacja układu immunologicznego powoduje

usunięcie pozostałych po zabiegu

chirurgicznym komórek nowotworowych.

Kliniczne wyniki immunoterapii raka jelita

grubego są podobne jak w chemioterapii

stosowanej po zabiegu chirurgicznym. Dla

chorego jest ważne, że immunoterapia nie jest

tak obciążającym zabiegiem jak chemioterapia,

a ponadto nie naraża chorego na dodatkowe

zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze

oraz nie indukuje wtórnych nowotworów.

Literatura:

Postępy biologii komórki 2000, tom 27

suplement 15 (91-104)

Dziękuję za uwagę!!!