Wybrane

zagadnienia prawa

Warszawa, 22 grudnia

2009 r.

Małoletni, młodociany, nieletni

Małoletni – to pojęcie z prawa cywilnego, określające osobę do 18 roku

życia, w prawie karnym tym pojęciem określa się pokrzywdzonego: np.

„kto publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem

małoletniego”, „kto małoletniemu poniżej 15 roku życia prezentuje

treści pornograficzne”

Młodociany – to sprawca przestępstwa, który w chwili jego popełnienia

ukończył 17 lat, ale nie ukończył lat 21, a w czasie orzekania w I

instancji – 24 lat

Nieletni:

osoba w wieku poniżej 18 roku życia, która dopuszcza się demoralizacji,

a wobec której sąd rodzinny może stosować środki wychowawcze

osoba w wieku 13-17 lat, która dopuszcza się czynu karalnego (czyli

czynu określonego w kodeksie karnym oraz wybranych wykroczeń), a

wobec której sąd rodzinny może stosować środki wychowawcze i

środek poprawczy

osoba w wieku poniżej 21 roku życia, wobec której wykonywane są

środki wychowawcze albo środek poprawczy

osoba w wieku między 15 a 17 rokiem życia, która dopuściła się

poważnego przestępstwa (np. zabójstwa, rozboju, ciężkiego uszczerbku

na zdrowiu, zamachu na życie Prezydenta RP, porwania samolotu,

spowodowania katastrofy, także drogowej, gwałtu zbiorowego, wzięcia

zakładnika) i odpowiada przed sądem karnym

Czyn karalny

czyn karalny = to czyn zabroniony przez ustawę

jako:

– przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
– wykroczenie określone Kodeksu wykroczeń:

art. 51 – zakłócenie spokoju publicznego lub wywoływanie

zgorszenia w miejscu publicznym
art. 69 – niszczenie znaków państwowych (np. tabliczki urzędowej)
art. 74 – niszczenie znaków ostrzegających przed

niebezpieczeństwem
art. 76 – rzucanie kamieniami w pojazd mechaniczny w ruchu
Art. 85 – niszczenie znaków komunikacyjnych
art. 87 – prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu
art. 119 – kradzież i przywłaszczenie do 250 zł
art. 122 – paserka do 250 zł
art. 124 – niszczenie rzeczy do 250 zł
art. 133 – „konik” biletowy
art. 143 – uszkadzanie urządzeń użytku publicznego (np. telefonu)

Demoralizacja

w szczególności:

– naruszanie zasad współżycia społecznego,
– popełnienie czynu zabronionego,
– systematyczne uchylanie się od obowiązku

szkolnego lub kształcenia zawodowego,

– używanie alkoholu lub innych środków w

celu wprowadzenia się w stan odurzenia,

– uprawianie nierządu,
– włóczęgostwo,
– udział w grupach przestępczych

Cel postępowania z

nieletnimi

Dążenie do:

przeciwdziałania demoralizacji i
przestępczości nieletnich,
stwarzania warunków powrotu do
normalnego życia nieletnim, którzy popadli w
konflikt z prawem bądź z zasadami
współżycia społecznego,
umacniania funkcji opiekuńczo-
wychowawczej i poczucia odpowiedzialności
rodzin za wychowanie nieletnich na
świadomych swych obowiązków członków
społeczeństwa.

Zasady postępowania z nieletnimi

W sprawie nieletniego kierować należy się przede wszystkim

jego

dobrem

, dążąc do osiągnięcia

korzystnych zmian w osobowości i

zachowaniu się

nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do

prawidłowego spełniania przez rodziców i opiekuna ich

obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes

społeczny

W postępowaniu z nieletnim bierze się pod uwagę

jego osobowość

a w szczególności wiek, stan zdrowia, stopień rozwoju

psychicznego i fizycznego, cechy charakteru, a także zachowanie

się oraz

przyczyny i stopień demoralizacji

, charakter środowiska

oraz warunki wychowania nieletniego

Wykonanie środków wychowawczych i poprawczego ma na celu

wychowanie nieletniego na świadomego i uczciwego obywatela

odbywa się z uwzględnieniem

wskazań nauki i doświadczeń

pedagogicznych

, działalność wychowawcza ma zmierzać przede

wszystkim do

wszechstronnego rozwoju osobowości i uzdolnień

nieletniego oraz utrwalania w nim społecznie

pożądanej postawy i

poczucia odpowiedzialności

Nieletni przed sądem

karnym

O tym, czy nieletni (15-17) będzie odpowiadał jak dorosły, przed

sądem karnym, decyduje sąd dla nieletnich. Jeśli podejmie taką

decyzję, całe postępowanie toczy się na podstawie K.K. i K.P.K.

Nieletni odpowiada przed sądem karnym także, jeśli

Nieletni odpowiada przed sądem karnym także, jeśli dopuścił się
czynu karalnego w postaci przestępstwa, a postępowanie
wszczęto po ukończeniu przez niego lat 18

Wymierzając karę nieletniemu sąd karny kieruje się przede

wszystkim tym, aby sprawcę wychować;

W stosunku do nieletniego kara nie może przekraczać 2/3

zagrożenia ustawowego

Wobec nieletniego sąd może zawsze zastosować nadzwyczajne

złagodzenie kary

Wobec młodocianego, który nie ukończył 18 lat w chwili

popełnienia występku, sąd karny może zastosować środki

wychowawcze lub poprawczy, jeśli okoliczności sprawy i stopień

rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym

przemawiają

Postępowania przed sądem dla

nieletnich

Orzekają sądy rejonowe wydział rodzinny, opiekuńczy i dla

nieletnich, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania nieletniego

–

Na podstawie k.p.c. w

postępowaniu wychowawczym

lub

wychowawczo-leczniczym – tryb nieprocesowy

Za demoralizację

Za czyn karalny

–

Na podstawie k.p.k. w

postępowaniu poprawczym

Za czyn karalny będący przestępstwem popełniony po 13 r. ż.

W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy
lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do
instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia
postępowania mediacyjnego.

– Instytucja lub osoba godna zaufania sporządza, po

przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego, sprawozdanie z
jego przebiegu i wyników, które sąd rodzinny bierze pod uwagę,
orzekając w sprawie nieletniego.

Środki orzekane wobec

nieletnich

Środki wychowawcze

Środek leczniczy – umieszczenie w szpitalu, także

psychiatrycznym, lub DPS

– orzekany w razie stwierdzenia u nieletniego upośledzenia

umysłowego, choroby psychicznej lub innego zakłócenia
czynności psychicznych bądź nałogowego używania alkoholu
albo innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia,

Środek poprawczy – umieszczenie w zakładzie poprawczym

– orzekany, jeżeli przemawiają za tym wysoki stopień

demoralizacji nieletniego oraz okoliczności i charakter czynu,
zwłaszcza gdy inne środki wychowawcze okazały się
nieskuteczne lub nie rokują resocjalizacji nieletniego

Kara – grzywny, ograniczenia wolności, pozbawienia wolności

– orzekana tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli

inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego

Środki wychowawcze

Upomnienie

Zobowiązanie do określonego postępowania:

–

Naprawienia szkody

–

Wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego

lub społeczności lokalnej

–

Podjęcia nauki lub pracy

–

Uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze

wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym

–

Powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub

miejscach

–

Zaniechania używania alkoholu lub środków odurzających

Nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna

Nadzór organizacji młodzieżowej lub społecznej, zakładu pracy lub osoby

godnej zaufania

Nadzór kuratora

Skierowanie do ośrodka kuratorskiego, organizacji społecznej lub

instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze

wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym

Zakaz prowadzenia pojazdów

Przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego

Umieszczenie w rodzinie zastępczej, młodzieżowym ośrodku

wychowawczym lub socjoterapeutycznym lub w ośrodku szkolno-

wychowawczym

Środki orzekane wobec

rodziców

Sąd rodzinny może:

zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków
wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do
ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią
psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną,
zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub
zakładem leczniczym,
zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w

części szkody wyrządzonej przez nieletniego,

W wypadku gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od

wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten
może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1500 złotych.
Sąd uchyla karę pieniężną w całości lub w części, jeżeli osoba ukarana

w ciągu 14 dni usprawiedliwi swoje zachowanie lub przystąpi do

wykonywania nałożonych obowiązków.
Postanowienie sądu w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej
powinno być wydane po wysłuchaniu osoby, której ma ono dotyczyć,
chyba że osoba ta bez usprawiedliwienia nie stawiła się na wezwanie.

Wesołych Świąt

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12

wybrane zagadnienia prawa11 zestaw dzienny 30

Document Outline