Pobudliwość komórek

POBUDLIWOŚĆ - zdolność czynnego
reagowania na bodźce, czyli reagowania zmianą
stanu i czynności na zmiany warunków

wewnątrz

organizmu lub w jego otoczeniu.

Komórki pobudliwe:
Nerwowe
Mięśniowe
Zmysłowe
Gruczołowe

PRÓG POBUDLIWOŚCI – najsłabszy lub
najkrótszy bodziec zdolny do wywołania w

danych warunkach określonej reakcji

POBUDZENIE - zmiana właściwości błony
komórkowej lub metabolizmu

komórkowego pod wpływem bodźców,

wędrówka jonów do wnętrza komórki i

na zewnątrz pod wpływem bodźca.

Wędrówkom jonów towrzyszy zmiana

potencjału elektrycznego.

BODZIEC (podnieta) - nagła, silna i długotrwała
zmiana warunków, która wpływa na metabolizm i
zmienia elektryczne właściwości błony komórkowej

BODZIEC FIZJOLOGICZNY- nie uszkadza komórki, wywołuje

całkowicie odwracalne procesy i za każdym razem zmienie

właściwości komórki

Podział bodźców:
1. W zależności od pochodzenia
fizyczne
chemiczne
„biologiczne"
2. W zależności od siły
Bodziec progowy - najsłabsza podnieta, która jest w stanie

wywołać potencjał

czynnościowy.

Bodźce podprogowe – wywołują miejscową depolaryzację błony.

Bodziec nadprogowy - niezależnie od wielkości wyzwala w

komórce potencjał czynnościowy, zawsze o tej samej amplitudzie

amplitudzie i czasie trwania.

PRZEWODNICTWO - zdolność
rozprzestrzeniania się stanu pobudzenia

z

komórki do komórki lub w obrębie jednej
komórki.

CZAS UŻYTECZNY - najkrótszy czas, w

którym musi działać bodziec o
określonej sile, zdolny wywołać impuls.

Reobaza - dotyczy siły bodźca

Chronaksja - dotyczy czasu działania

bodźca

Stosowane do elektrodiagnostyki,

wprowadzone do diagnozowania

uszkodzeń układu nerwowo-

mięśniowego:

1. Reobaza - progowa siła bodźca

działającego dłużej niż najdłuższy czas
użyteczny czyli jest to najmniejsze
natężenie prądu jakie jest potrzebne do
pobudzenia włókien mięśniowych lub
nerwowych (przy czasie impulsu 1000 ms).

2. Chronaksja - wskaźnik pobudliwości

nerwu i mięśnia mierzony czasem impulsu
koniecznym do wywołania progowego
skurczu mięśnia przy

natężeniu prądu równym podwójnej

reobazie.

potencjał spoczynkowy – gdy
komórka nie jest pobudzana, różnica

potencjału elektrycznego między

wnętrzem, a zewnętrzem komórki,

Utrzymywany dzięki właściwościom błony

komórkowej utrudniającej przepuszczanie

jonów dodatnich. W neuronie od -60mV do

-80mV, w mięśniu poprzecznie

prążkowanym od -80mV do – 90mV.

Równowaga pomiędzy stężeniem

poszczególnych jonów na zaewnątrz i

wewnątrz komórki jest wypadkową

gradientów stężeń i gredientów ładunków

elektrycznych poszczególnych ładunków.

Pompa sodowo- potasowa

Zachowuje duże stężenie K+ wewnątrz

komórki i małe Na+ na zewnątrz

komórki, poprzez transport aktywny,

przy użyciu enzymu

adenozynotrifosfatazy aktywowanej

przez sód i potas.

Napęd pompy sodowo- potasowej

zależy od metebolizmu

wewnątrzkomorkowego i pochłania ok

30% metabolizmu komórkowego.

Praca pompy sodowo- potasowej wymaga:
1. Stałej dostawy tlenu i substancji

energetycznych

2. Stałej resyntezy ATP w procesie

oddychania komórkowego

3. Odpowiednig stężenia jonów sodu i potasu

we wnętrzu i zenątrz komórki

4. Stałego odprowadzania produktów

przemiany materii, a głównie dwutlenku

węgla

5. Odpowiedniej temperatury dla

wewnątrzkomórkowych procesów

enzymatycznych 37°C

potencjał czynnościowy –
towarzyszy stanowi czynnemu

komórki, powstającemu pod
wpływem zadziałania bodźca, Na
skutek depolaryzacji błony
komórkowej dochodzi do otwarcia
kanałów jonowych, migracji jonów
oraz zmiany różnicy potencjału
elektrycznego.

Potencjał progowy

• Krytyczny potencjał błony komórkowej

ciała neuronu (-55mV).Powstaje pod

wpływem transmitera na synapsach

pobudzającego depolaryzację błony

komórkowej, po jego osiągnięciudochodzi

do powstania potencjału iglicowego.

Szybko narastającej depolaryzacji błony

komórkowej i zmiany potencjału

wewnątrzkomórkowego na +35 mV. Po

nim następuje repolaryzacja.

• Potencjał następczy- po powrocie ujemnego

potencjału wewnątrzkomórkowego i
przekroczeniu ptencjału progowego, a
błona komórkowa nie osiągnęła jeszcze
potencjału spoczynkowego.

• Hiperpolaryzacyjny potencjał następczy-

powstaje po zadziałaniu na komórkę bodźca
w potencjale następczym i repolaryzacji, po
powrocie do równowagi komórka osiąga
bardziej ujemny potencjał wewnętrzny po
czym wraca do ptencjału spoczynkowego.

Pomiędzy poszczególnymi potencjałami
czynnościowymi musi upłynąć określony
czas (refrakcja):
Refrakcja bezwzględna - błona

komórkowa

jest niewrażliwa na bodźce w czasie

występowaniapotencjału iglicowego,

powyżej potencjału progowego.

Refrakcja względna - próg

pobudliwości jest znacznie

podwyższony, po osiągnięciu

potencjału progowego i trwa 4ms.