Fosfolipidy inozytolowe

w przetwarzaniu informacji w

komórkach

Filip Wrotek, Jan Ziółkowski

Gr. XI

Fosfolipidy odgrywają szczególną rolę w

przekazywaniu informacji wewnątrz komórki.

Włączenie lipidów w mechanizm
przekazywania informacji datuje się od
eksperymentów małżeństwa Hopkinów
poczynionego w 1953 r. Wykazali, że
acetylocholina indukuje szybki rozpad i
resyntezę fasfatydyloinozytolu (PI) w
trzustce.

W następnych latach stwierdzono, że
wiele hormonów indukuje podobne
przemiany w różnych komórkach
prowadząc do mobilizacji wapnia i
aktywacji kinazy białkowej C.

Cykl fosfolipidów inozytolu

i fosfolipaza C

Fosfolipidy występują w trzech różnie
ufosforylowanych formach:

• fosfatydyloinozytol, PI
• fosfatydyloinozytolo-4-fosforan, PIP
• fosfatydyloinozytolo-4,5-bifosforan, PIP₂

Stopień fosforylacji tych związków jest ciągle
zmieniany w obecności ATP przez dwa rodzaje
enzymów: PI i PIP- kinazy i odpowiadające im PIP₂- i
fosfomonoesterazy.

PIP₂ hydrolizuje na dwie cząsteczki wtórnych przekaźników:

• inozytolo-1,4,5-trifosforan, IP₃
• diacyloglicerol, DAG

Reakcja ta katalizowana jest przez fosfolipazę C która do aktywacji
wymaga jonów Ca²⁺.

IP₃ jest uwalniany do cytoplazmy, a hydrofobowy DAG pozostaje w obrębie
błony komórkowej. IP₃ metabolizuje wapń z wewnątrzkomórkowych
magazynów poprzez specyficzny receptor w siateczce śródplazmatycznej.
DAG w obecności wapnia i fosfatydyloseryny aktywuje kinazę białkową C.

Niektóre polifosforany inozytolu mogą pełnić rolę wtórnych posłańców np.
I(1,3,4,5)P₄ bierze udział w wejściu Ca²⁺ do komórek

Wtórne przekaźniki: IP₃ i DAG

1.

wzrost wewnątrzkomórkowej zawartości Ca²⁺

2.

aktywowanie kinazy białkowej C

3.

wytwarzanie metabolitów kwasu arachidonowego

Wzrost zawartości Ca²⁺ aktywuje kinazę białkową

Bibliografia

• Biochemia kręgowców, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2007

• http://fundacjarozwojunauki.pl/res/Tom1/Nauka

%20swiatowa%20i%20polska%5B1%5D.Rozdzial%2006.pdf