Opracowanie ubytku pod

wkład nakład

Lek. dent. Krzysztof Sokołowski
Zakład Stomatologii Zachowawczej

Wkład koronowy (inlay)

• Odbudowuje

brakujące tkanki w
obrębie korony
klinicznej przy
zachowanej części
powierzchni żującej
zęba

Nakład koronowy - onlay

• Odtwarza

brakujące tkanki
zęba oraz pokrywa
całą powierzchnie
żującą i szczyty
guzkowe

Wkład czy nakład?

Wskazania i przeciwwskazania dla

nakładów kompozytowych

 Wskazania

› Estetyczne wypełnienie zęba

› Ubytki klasy I i II MO, OD i MOD głównie w zębach

przedtrzonowych

› Odbudowa pojedynczego guzka zęba

› Duże ubytki na powierzchni stycznej, z trudnością w

odtworzeniu punktu stycznego metodą bezpośrednią

› Elementy

łączące

filary

z

małymi

mostami

wzmacnianymi włóknami szklanymi

 Przeciwwskazania

› Głębokie ubytki na powierzchni stycznej, które nie są

otoczone szkliwem

 Małe ubytki (minimalna szerokość wkładu 2 mm)

› Obecność przeciążeń okluzyjnych (bruksizm,

zaciskanie)

› Wysoka aktywność próchnicy

Wskazania i przeciwwskazania dla

nakładów ceramicznych

 Wskazania:

› Rozległe ubytki klasy II MO, OD i MOD,

których szerokość sięga 2/3 odległości

międzyguzkowej

› Odbudowa guzków zęba

› Ubytki na powierzchni stycznej, z trudnością

w odtworzeniu punktu stycznego metodą

bezpośrednią

› Odtworzenie optymalnej okluzji

› Zęby leczone endodontycznie

› Pacjenci uczuleni na metale

Wskazania i przeciwwskazania dla

nakładów ceramicznych

• Przeciwwskazania:

– Głębokie ubytki na powierzchni stycznej
(trudny dostęp i brak suchości, brak

możliwości zacementowania adhezyjnego)

– Niskie zęby

– Małe ubytki

– Obecność przeciążeń okluzyjnych (bruksizm,

zaciskanie)

– Wysoka aktywność próchnicy, zła higiena

– Młodociani pacjenci

Opracowanie

Opracowanie

Opracowanie

Wykonanie

Po opracowaniu - wycisk

• Wycisk pobieramy masami silikonowymi
• Wycisk powinien być dwuwarstwowy, dwuczasowy
• Po pobraniu pierwszego wycisku masą „heavy”, wycinamy w

wycisku przegrody między zębami, robiąc miejsce dla drugiej
warstwy płynnej

• Aplikujemy masę płynną na filar oraz równomiernie rozprowadzamy

niewielką ilość masy po opracowanym wycisku w łyżce

• Aplikujemy łyżkę do jamy ustnej pacjenta i pobieramy drugą

warstwę wycisku

• Wycisk nie powinien mieć niedomiarów i uwięzionych bąbelków

powietrza

• Pobieramy też wycisk łuku przeciwstawnego oraz „kęsek

zwarciowy”

• Wycisk idzie do technika, technik modeluje wkład/nakład.

Cementowanie adhezyjne

Total etch

• Należy wytrawić szkliwo - optymalnie

30s

• Należy wytrawić zębinę w

nieprzekraczalnym czasie 15s

• Szkliwo osuszamy dokładnie, zębinę

pozostawiamy lekko wilgotną (wet
bonding)

Total etch – klasyczne

wypełnienia

• Przynajmniej dwie warstwy systemu wiążącego

– jedna „dla tkanek”, druga „dla materiału”

• Aplikacja jednej warstwy systemu nie pozwoli

uzyskać warstwy bondu o optymalnej grubości
i wytrzymałość połączenia będzie mniejsza od
oczekiwanej

• Pierwsza warstwa wymaga 10-15s po aplikacji

dla spenetrowania tkanek przez primer –
dopiero wtedy odparowujemy rozpuszczalnik i
naświetlamy

Self etch

• Należy zastosować pre-etching, czyli

wstępne wytrawienie szkliwa
kwasem dla uzyskania retencyjnego
wzoru trawienia

• Zębiny oczywiście nie ruszamy, po

wytrawieniu szkliwa całość płuczemy
strumieniem wody i dokładnie
osuszamy

Self etch - wypełnienie

•

System aplikujemy przynajmniej w dwóch
warstwach

•

Na pierwsza warstwę składają się dwie aplikacje
systemu:

•

Najpierw wykonujemy szybkie nasycenie zębiny
ssw w czasie 10-15s i pozostawiamy zębinę
pokrytą płynem na ok. 60s

•

W tym czasie następuje częściowe zobojętnienie
kwaśnych monomerów systemu

•

Dlatego po ok. 60s należy dołożyć do ubytku
kolejną porcję płynu

Self etch - wypełnienie

• Po dołożeniu płynu czekamy ok. 60s i po tym czasie

zaciągamy zobojętniony system z zębiny na szkliwo

• Przed tym etapem należy unikać

zaciągania/zapływania/aplikacji ssw na szkliwo, gdyż może
to spowodować częściowe uszkodzenie uzyskanego
wcześniej wzoru trawienia

• Czekamy 5s, odparowujemy rozpuszczalnik, polimeryzujemy
• Dokładamy drugą warstwę systemu na szkliwo i zębinę –

może być ssw, może być system V generacji, może być
sama żywica – należy po prostu pogrubić całą warstwę
systemu dla uzyskania jej optymalnej grubości

• Odparowujemy rozpuszczalnik, polimeryzujemy
• Aplikujemy warstwowo materiał kompozytowy

Cementowanie adhezyjne

• Trawienie tkanek w technice total etch i self

etch analogicznie

• Różnica polega na sposobie wiązania

materiałów – nie mamy dostępu światła bądź
jest on bardzo ograniczony, więc bazujemy na
wiązaniu chemicznym

• Większość dostępnych cementów żywiczych

posiada podwójny system wiązania (chemo- i
światło-)

• Dla systemów wiążących dostępne są

aktywatory chemiczne

Cementowanie adhezyjne – total

etch

• Po wytrawieniu tkanek bierzemy system V

generacji + aktywator chemiczny i
mieszamy w stosunku 1:1

• Powierzchnię uzupełnienia protetycznego

(inlay/onlay/korona) kontaktującą z polem
protetycznym należy wstępnie przygotować.

• Przygotowanie powierzchni uzupełnienia

polega na jej „rozwinięciu”, tzn zwiększeniu
powierzchni kontaktu cementu z
uzupełnieniem.

Rozwinięcie powierzchni

• Istnieje kilka dostępnych technik

chropowacenia powierzchni
materiałów

• - szlifowanie (np. wiertłem

diamentowym, daje niewielkie
efekty)

• - piaskowanie (dobrze rozwija

powierzchnię kompozytów, gorzej
radzi sobie z ceramiką)

• - trawienie 9% HF (standard dla

uzupełnień pełnoceramicznych)

Rozwinięcie powierzchni

• W przypadku uzupełnień

kompozytowych, w chwili obecnej
optymalnym rozwiązaniem jest
wypiaskowanie powierzchni
korundem 50µm i pokrycie
systemem wiążącym

• Dla większości ceramik – trawienie

9% kwasem fluorowodorowym w
czasie 5min, silanizacja powierzchni i
pokrycie systemem wiążącym

Cementowanie – total etch

• Po przygotowaniu powierzchni tkanek oraz

wypiaskowaniu/wytrawieniu uzupełnienia,
należy zmieszać system wiążący z
aktywatorem chemicznym, a następnie pokryć
nim powierzchnię tkanek i uzupełnienia

• NIE WOLNO POLIMERYZOWAĆ SYSTEMU PRZY

UŻYCIU ŚWIATŁA LAMPY POLIMERYZACYJNEJ!

Spolimeryzowana warstwa systemu może mieć
miejscowo na tyle dużą grubość, że uniemożliwi
dopasowanie uzupełnienia do tkanek!

Cementowanie – total etch

• Po naniesieniu systemu wiążącego na tkanki i

uzupełnienie, aplikujemy cement żywiczy z lekkim
nadmiarem na uzupełnienie, a następnie aplikujemy całe
uzupełnienie w miejscu docelowym

• Możemy od razu usunąć wypływające niewielkie

nadmiary cementu, bądź po dopasowaniu uzupełnienia
„uderzyć” światłem lampy polimeryzacyjnej przez 1-2s
tylko dla niewielkiego utwardzenia wypływających
nadmiarów i usunąć je, podważając lekko zgłębnikiem
(będzie demonstracja na ćwiczeniu)

• Po tej operacji możemy doświetlić intensywniej pobrzeże

i pozostawić do związania chemicznego cementu w
miejscu niedostępnym dla światła lampy

Cementowanie – self etch

• Ilość etapów pracy ograniczona do minimum
• Należy jedynie przygotować powierzchnię

uzupełnienia piaskując kompozyt bądź
wytrawiając HF ceramikę i silanizując jej
powierzchnię

• Wstępnie wytrawić szkliwo, jeśli obecne
• Cement samotrawiący aplikujemy z

nadmiarem na uzupełnienie, uzupełnienie
aplikujemy w miejsce docelowe – reszta jak
przy total etch

Cementowanie - różnice

• Cementowanie w technice total etch jest

bardziej skomplikowane, ale daje wysoką
wytrzymałość połączenia z tkankami

• Cementowanie w technice self etch jest

szybsze, prostsze, obarczone mniejszym
błędem operatora, jednakże musimy liczyć się
z uzyskaniem słabszego połączenia cementu z
tkankami (potencjał demineralizacyjny zbyt
słaby, aby w czasie wiązania chemicznego
optymalnie przygotować tkanki)

Ciekawostki

• Materiały kompozytowe, w zależności od budowy i składu, poddają się w

różnym stopniu technikom rozwinięcia powierzchni (niektóre lepiej reagują
na trawienie HF, inne na piaskowanie). Podobnie rzecz się ma z silanizacją
po rozwinięciu ich powierzchni – wyniki są niejednoznaczne i silanizacja
powoduje raczej spadek wytrzymałości połączenia materiałów żywiczych z
kompozytami. Optymalny schemat postępowania jest w trakcie
opracowania.

• Optymalny czas trawienia różnych ceramik waha się od kilkudziesięciu

sekund do 30min.

• Mając uzupełnienie protetyczne, np. metalowy wkład koronowo-

korzeniowy, możemy zwiększyć adhezję do metalu poprzez aplikację
primera do metalu na powierzchnię wkładu przed cementowaniem.

• Na najbliższym ćwiczeniu zaprezentuję wam slajdy z wynikami badania

SEM powierzchni materiałów traktowanych różnymi metodami
chropowacenia i zobaczycie różnice w rozwinięciu powierzchni materiałów
kompozytowych

Do zobaczenia na ćwiczeniach.