SZEŚĆ MYŚLOWYCH

KAPELUSZY

O SZEŚCIU KAPELUSZACH SŁÓW
KILKA…



twórca: Edward de Bono



metoda pozwala na twórcze podejście
do rozwiązywania problemów



wskazuje na sześć różnych stron, z
jakich można na dany problem
postrzegać



symbol kapelusza = poczucie
bezpieczeństwa

BIAŁY KAPELUSZ

MYŚLOWY



oznacza pracę na informacjach
neutralnych: dane, liczby, opisy, fakty



w fazie białej zespół pracuje chłodno,
bezemocjonalnie, opierając się na logice



w tej fazie gromadzi się, strukturyzuje,
uzupełnia i przetwarza dane

CZERWONY KAPELUSZ

MYŚLOWY



kapelusz emocji i odczuć, wrażeń, intuicji
i upodobań



oznacza wyrażanie emocji towarzyszących
problemowi i jego częściom, rozwiązaniom
etc.



w tej fazie nie ma konieczności uzasadniania,
obiektywnego myślenia, tłumaczenia,
racjonalizowania



emocje mają być artykułowane i opisywane
na bieżąco, chodzi o ich poznanie i ujawnienie



kapelusz czerwony jest przeciwieństwem
białego

CZARNY KAPELUSZ

MYŚLOWY



kapelusz krytyka, pesymisty, sędziego



charakteryzuje fazę oceniania,
poszukiwania słabych punktów i
wąskich gardeł, zagrożeń, błędów i
braków



analizowanie i krytykowanie zagadnień
z jednoczesnym uszanowaniem
ludzi!!!



celem tej fazy jest oczyszczenie i
ulepszenie rozwiązań, zapobieganie
zagrożeniom

ŻÓŁTY KAPELUSZ

MYŚLOWY



optymizmu, entuzjazmu



w tej fazie zespół koncentruje się na
poszukiwaniu korzyści, zalet,
pozytywnych aspektów, zalet,
opłacalności



Człowiek w żółtym kapeluszu na głowie
jest konstruktywny i pozytywnie
nastawiony, nie zraża się problemami i
słabymi stronami, ukierunkowany jest na
działanie, poszukuje źródeł skuteczności.

ZIELONY KAPELUSZ

MYŚLOWY



Kapelusz innowatora, poszukiwacza,
człowieka twórczego



Charakteryzuje fazę kreowania
pomysłów, szukania alternatyw,
generowania sugestii, przełamywania
utartych schematów, poszukiwania
nowych sposobów działania

NIEBIESKI KAPELUSZ

MYŚLOWY



Kapelusz moderatora, przewodniczącego
dyskusji



Od niego zależy kontrolowanie przebiegu
spotkania, przyznawanie głosu,
podsumowywanie dyskusji



Dba o to, by każdy zabierający głos
wypowiadał się zgodnie z kolorem
kapelusza, który w danym momencie ma
na głowie

W praktyce mówiąc o kapeluszach,
zawsze używa się koloru, nigdy
funkcji.

Neutralność kolorowych kapeluszy
pozwala nam stosować je bez
zażenowania. Myślenie staje się
zabawą opartą na określonych
zasadach i znikają krytyczne
podteksty.

ETAPY POSTĘPOWANIA

WSTĘPNY:



przygotowanie na kartkach opisu kolorów,



wykonanie 6 kapeluszy ww. kolorach,



przygotowanie karteczek w takich ilościach,
które umożliwiają podział grupy na różne
zespoły (w kolorze niebieskim tylko dwie
kartki),

ETAPY POSTĘPOWANIA CD.

WŁAŚCIWY:



podanie problemu,



podział klasy na zespoły (dobór następuje wg kolorów),



osoby, które wylosowały kapelusze "reprezentują" kolory,



dyskusja w zespołach: ustalenie wspólnego stanowiska,



dyskusja kapeluszy - reprezentantów na forum klasy,



uczniowie, którzy wylosowali niebieskie kartki, zapisują
na tablicy argumenty "za i przeciw",

KOŃCOWY ETAP

Podsumowanie dyskusji przez

niebieski kapelusz.

SPOSOBY WYKORZYSTANIA

SZEŚCIU KAPELUSZY

SPORADYCZNY

•

używamy jednego - najwyżej dwóch kapeluszy.

•

w czasie narady ktoś z uczestników proponuje
użycie jednego z kapeluszy. Kapelusz był w
użyciu przez 2-3 minuty. Skierował myślenie
na konkretne tory albo zmienił jego kierunek.
Następnie narada toczy się dalej. To prosty
i najczęstszy sposób stosowania
metody.

SPOSOBY WYKORZYSTANIA

SZEŚCIU KAPELUSZY

USYSTEMATYZOWANY

Aby szybko i skutecznie rozwiązać jakieś
zagadnienie korzystamy z wszystkich
kapeluszy w określonej,
ustalonej z góry kolejności.

Rozpoczynamy od kapelusza niebieskiego, by
zorganizować program rozwiązania problemu.
To, jaki kapelusz po jakim włożymy na głowę,
zależy od okoliczności.

Możemy swobodnie układać własne zestawy,
musimy jednak przestrzegać pewnych reguł:



Każdego kapelusza używamy tyle razy, ile
chcemy.



Po żółtym

kapeluszu stosujemy czarny dla

wykazania słabych punktów pomysłu.



Czarnego kapelusza używamy na 2 sposoby: do
szczegółowego omówienia niedociągnięcia
pomysłu (następnie w zielonym kapeluszu
usuwamy te niedociągnięcia) oraz do
całościowej oceny pomysłu.



Do końcowej oceny pomysłu wykorzystujemy
czarny kapelusz,

po którym wkładamy

czerwony,

by zobaczyć czy podoba się nam

pomysł.



W przypadku, gdy zagadnienie wzbudza
emocje, rozpoczynamy zawsze od czerwonego
kapelusza.



Jeśli zagadnienie nie wzbudza emocji,
zaczynamy od białego kapelusza, w którym
gromadzimy informacje. Po nim
wkładamy zielony kapelusz, aby wskazać kilka
możliwości rozwiązania problemu. Z kolei
oceniamy każdy pomysł w żółtym, a następnie w
czerwonym kapeluszu. W wyniku tej oceny
wybieramy jedną z możliwości,
którą poddajemy ocenie końcowej
w czarnym kapeluszu. Na koniec wkładamy
kapelusz czerwony i sprawdzamy, jak nam się
ona podoba.