METODY KARTOGRAFICZNEJ

PREZENTACJI OBIEKTÓW I

ZJAWISK

Metodami kartograficznymi nazywa

się

metody

umożliwiające

przestawianie rozmieszczenia na mapie
różnych obiektów i zjawisk. Dzielimy je
na metody jakościowe i ilościowe.

W

metodach

jakościowych

zostaje

przedstawiony tylko rodzaj danego
zjawiska, a w metodach ilościowych
natężenie lub wielkość zjawiska.

W prezentacjach kartograficznych

wyróżniamy

kartodiagramy oraz

kartogramy

KARTODIAGRAMY

Kartodiagramem nazywamy diagramy
umiejscowione na mapie co lokalizuje w
przestrzeni geograficznej występowanie
zjawiska prezentowanego diagramem.

Diagram to rysunek geometryczny lub
symboliczny reprezentujący określony
obiekt lub zjawisko występujące w
terenie (prezentacja jakościowa), a
jego wielkość oznacza liczebność tych
obiektów (prezentacja ilościowa).

Wyróżnia się następujące lokalizacja
diagramów na mapie:

Diagramy umieszczone na mapie

tworzą

tzw.

kartodiagramy.

Ich

usytuowanie

powinno

określać

miejsca lub obszary, w których
występują reprezentowane przez nie
obiekty czy zjawiska.

- Jeżeli mają wskazać konkretne
miejsce

występowania

danego

obiektu lub zjawiska to diagram
lokalizuje

się

według

jego

współrzędnych

przestrzennych

(lokalizacja topograficzna).

- Gdy mają przedstawiać sumę
zjawisk lub obiektów występujących
na danym obszarze to diagram
umieszcza się w „środku optycznym”
danego obszaru, którego dotyczy.

-

Dla

wskazania

informacji

o

występowaniu obiektu lub obiektów
w danej jednostce administracyjnej,
odpowiedni diagram umieszcza się
najczęściej

za

nazwą

jednostki

administracyjnej terenu, na którym
one występują.

KARTOGRAMY

Kartogramy

są

graficznym

przedstawieniem

danych

statystycznych,

które prezentują natężenie danego zjawiska
w odniesieniu do wielkości powierzchni
ocenianej

jednostki.

O

wielkości

tego

natężenia informuje nas zmienna wizualna
(np. kolor, deseń). Wyróżniamy kartogramy
właściwe I ciągłe.

Wyróżnia się dwie grupy metod podziału
danych na klasy:

klasy o stałym elemencie

oraz

klasy progresywne

.

Do pierwszej grupy zalicza się:
a) klasy o jednakowej rozpiętości, w której
wszystkie przedziały mają taką samą
rozpiętość. Uzyskuje się je dzieląc rozstęp
danych przez wymaganą ilość klas.

gdzie: R- rozstęp
badanej cechy,
p- długość
przedziału,
k- liczba klas

Inna metoda podziału zbioru danych na

klasy (przedziały) polega na dodawaniu i
odejmowanie

od

średniej

arytmetycznej

najpierw jednego odchylenia standardowego,
następnie dwóch odchyleń standardowych,
itd. aż do momentu dojścia do wartości
maksymalnej i minimalnej w danym zbiorze.

Kolejną metoda o stałym elemencie

bazuje na stałej liczbie elementów w
każdym przedziale. Polega ona na podziale
uporządkowanej wzrostowo lub malejąco
liczby wszystkich obserwacji przez żądaną
liczbę klas. Wynik informuje ile obserwacji
będzie znajdować się w każdej z klas.
Metodę tę stosuje się przy występowaniu
jednakowej wielkości pól odniesienia.

Kartogramy właściwe

Kartogramy właściwe nazywane inaczej

skokowymi to takie, w których występuje
skokowa skala wartości oznacza to, że dane
zostały pogrupowane w przedziały klasowe,
a każdy z nich przedstawia uogólnioną
wartość zjawiska dla danego obszaru.
Wyróżniamy kartogramy proste i złożone.
Ich

konstrukcje

prezentują

następujące

obrazy.

Kolejną metodą podziału na klasy o stałym

elemencie jest wyznaczanie przedziałów
klasowych

za

pomocą

średnich

przejściowych. Polega ona na obliczeniu
średniej arytmetycznej, która dzieli zbiór na
dwie części. Następnie należy znów obliczyć
średnią dla każdej z powstałych części, przez
co zbiór ponownie zostaje podzielony. Nie
występują tu klasy puste, a ilość klas jest
zawsze parzysta [1].

Klasy o jednakowej

rozpiętości

Klasy na podstawie

średnich przejściowych