Bezpieczeństwo i Higiena Pracy  Kraków
,dn.29.05.2010r.  
Studia podyplomowe

Służba BHP, szkolenie

w zakresie BHP,
obowiązki
pracodawców i
pracowników w
zakresie BHP

1

Podstawy prawne:

-Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września
1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i
higieny pracy (zm. Dz. U. z dnia 18 listopada 2004
r.);
-Kodeks pracy z dnia 26.06.1974r. (Dz. U. rok 1998
nr 21 poz. 94);
-Rozporządzenie Ministra Gospodarki Pracy z
dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w
dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.
U. Nr 180, poz. 1860);
-Instrukcja w sprawie szkolenia pracowników z
zakresu BHP (Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr
5/2007).

2

Służba BHP

Od  1.01. 2004 r., zgodnie z art. 237 Kodeksu Pracy zatrudnianie więcej

niż 100 pracowników obliguje do tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny
pracy. Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza
wykonywanie tych zadań pracownikom zatrudnionym przy innej pracy.

Pracodawca posiadający wymagane przeszkolenie dla służby bhp może sam

wykonywać zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy jeżeli:



zatrudnia do 10 pracowników, lub



zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności,
dla której ustalono na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o
ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych, nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka.

  Pracodawca zatrudniający do 600 pracowników, w razie braku

kompetentnych pracowników, może powierzyć zadania służby bhp
pracownikowi specjaliście spoza zakładu. Specjalista wykonujący te zadania
musi jednak posiadać wymagane w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy,
kwalifikacje oraz aktualne przeszkolenie bhp dla służby bhp, ponawiane co
5 lat.

3

Służba BHP cd.

  Wymagania te dotyczą odpowiednio pracownika, któremu  powierzono

zadania BHP obok innej pracy. Pracownik służby BHP lub pracownik
realizujący te zadania obok innych, nie mogą ponosić negatywnych
konsekwencji z powodu wykonywania zadań z zakresu BHP.

W razie, gdy pracodawca zatrudnia 601 i więcej pracowników

obowiązany jest do wykonywania zadań służby BHP zatrudnić, co najmniej
jednego pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy, przypadającego na
każdych 600 pracowników. Pracownik kierujący komórką BHP winien
spełniać wymagania kwalifikacyjne przewidziane, co najmniej dla specjalisty
ds. BHP.

Inspektor pracy w ramach podejmowania decyzji ma prawo

nakazania utworzenia służby bhp albo nakazania zwiększenia liczby jej
pracowników. Rozstrzygnięcie inspektora pracy będzie uzależnione od
stwierdzonych w czasie kontroli zagrożeń zawodowych.

 Inspektor pracy kompetentny jest także do nakazania w drodze decyzji

administracyjnej aby niezależnie od pracodawcy pełniącego zadania z
zakresu służby bhp, sprawami zajął się także inny pracowników, jeżeli
stwierdzone zagrożenia w zakładzie pracy uzasadniają takie rozstrzygnięcie.

4

Zadania Służby BHP

Zadania Służby BHP reguluje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997r., z
późniejszymi zmianami. Do najważniejszych z nich należą:
 
- przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad BHP,
ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk pracy na których są zatrudnione kobiety
w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy

wykonujący

pracę zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na

innej

podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub miejscu wyznaczonym przez
pracodawcę.
Jest to jedno z najważniejszych zadań służby bhp, gdyż bezpośredni kontakt z

pracownikami daje największą wiedzę na temat metod pracy i występujących
zagrożeń.

 
- bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz
z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń.
Pozwala to na zmniejszenie zagrożeń na stanowiskach pracy, a więc i

zmniejszenie wypadkowości.

 

5

Zadania Służby BHP cd.

- udział w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy oraz
przedstawianie propozycji dotyczących uwzględnienia w tych planach rozwiązań
techniczno – organizacyjnych zapewniających poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Służba bhp jako najlepiej znająca warunki pracy w konkretnym zakładzie, czy

stanowisku pracy powinna podpowiadać projektantom najlepsze rozwiązania,
uwzględniające eliminację zagrożeń oraz poprawę ergonomii na stanowisku pracy.

 
- udział w ocenie założeń i dokumentacji modernizacji zakładu pracy albo jego części
a także nowych inwestycji, oraz zgłaszanie wniosków dotyczących uwzględnienia wymagań
bezpieczeństwa i higieny pracy w tych założeniach i dokumentacji.
 
- udział w przekazywaniu do użytkowania nowo budowanych lub przebudowywanych
obiektów budowlanych albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy,
urządzeń produkcyjnych oraz innych urządzeń mających wpływ na warunki pracy
i bezpieczeństwo pracowników.
Służba bhp winna dopilnować zgodności wykonania z dokumentacją, prawidłowości

podłączeń i ustawień maszyn, protokołów pomiarów i atestów.

 
- zgłaszanie wniosków dotyczących wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w stosowanych
oraz nowo wprowadzanych procesach produkcyjnych.

6

Zadania Służby BHP cd.

Wnioski te powinny wpływać na poprawę warunków pracy i ergonomii na

stanowiskach pracy.

 
- przedstawianie pracodawcy wniosków dotyczących zachowania ergonomii na

stanowiskach

pracy.
Ma to duże znaczenie dla bezpieczeństwa i komfortu pracy .
 
- udział w opracowywaniu zakładowych układów zbiorowych pracy, wewnętrznych
zarządzeń , regulaminów i instrukcji ogólnych dotyczących bhp oraz w ustalaniu

zadań

osób kierujących pracownikami w zakresie BHP.
Ma to znaczenie dla prawidłowego zarządzania bhp w zakładzie pracy,

ustaleniu imiennie osób odpowiedzialnych za zapewnienie właściwych
warunków pracy na konkretnych stanowiskach.

 
- opiniowanie szczegółowych instrukcji dotyczących bhp na poszczególnych

stanowiskach

pracy.
Wpływa na uwzględnienie w instrukcji konkretnych procesów

technologicznych stosowanych w zakładzie.

 

7

Zadania Służby BHP cd.

- udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz w

opracowywaniu

wniosków wynikających z badania przyczyn i okoliczności tych wypadków oraz
zachorowań na choroby zawodowe, a także kontrola realizacji tych wniosków.
Służba bhp czuwa nad prawidłowym, zgodnym z przepisami ustaleniu

wszystkich okoliczności i przyczyn wypadków, oraz prawidłowym
sporządzeniu dokumentacji.

- prowadzenie rejestrów, kompletowanie i przechowywanie dokumentów dotyczących
wypadków przy pracy, stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie

choroby,

a także przechowywanie wyników pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia.
Ma to na celu zapewnienie prawidłowego przechowywania dokumentów

związanych z bhp, pozwalających na prawidłowe opracowania analiz stanu
bhp i bieżące ograniczenia lub eliminację zagrożeń.

 
- doradztwo w zakresie stosowania przepisów oraz zasad BHP.
Ma to wpływ na poprawę warunków pracy.
 

8

Zadania Służby BHP cd.

- udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą.
Zapewnia to wpływ służby bhp na poprawę warunków pracy oraz ergonomii na

stanowisku pracy.

 
- doradztwo w zakresie organizacji i metod pracy na stanowiskach pracy, na których
występują czynniki niebezpieczne, szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe, oraz
doboru najwłaściwszych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej.
Pozwala to na poprawę warunków pracy, eliminację lub ograniczenie zagrożeń

związanych z występowaniem czynników szkodliwych lub niebezpiecznych.

 
- współpraca z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami, w szczególności
w zakresie organizowania i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkoleń w dziedzinie
bhp oraz zapewnienia właściwej adaptacji nowo zatrudnionych pracowników.
Służba bhp ma dzięki temu wpływ na programy szkolenia, oraz zapewnienie jego

właściwego poziomu, dostosowanego do wiedzy i umiejętności pracowników.

9

Zadania Służby BHP cd.

- współpraca z laboratoriami upoważnionymi, zgodnie z odrębnymi przepisami do
dokonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych, występujących w środowisku
pracy, w zakresie organizowania tych badań i pomiarów oraz sposobów ochrony
pracowników przed tymi czynnikami lub warunkami.
Zapewnia to prawidłowe, terminowe organizowanie badań i pomiarów

czynników szkodliwych , interpretację ich wyników i wykorzystanie w
opracowywaniu analiz, ocen ryzyka, planów poprawy warunków pracy.

 
- współpraca z laboratoriami i innymi jednostkami zajmującymi się pomiarami stanu
środowiska naturalnego, działającymi w systemie państwowego monitoringu

środowiska.

Daje to służbie bhp wpływ na poprawę warunków środowiska naturalnego.
 
- współdziałanie z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad
pracownikami, a w szczególności przy organizowaniu okresowych badań lekarskich
pracowników.
Pozwala to na przekazanie lekarzowi pełnej wiedzy na temat warunków

pracy, czynników szkodliwych zagrożeń występujących na wszystkich
stanowiskach.

10

Zadania Służby BHP cd.

- współdziałanie ze Społeczną Inspekcją Pracy oraz zakładowymi organizacjami
związkowymi przy:
- podejmowaniu przez nie działań mających na celu przestrzeganie przepisów BHP.
- podejmowanie przez pracodawcę przedsięwzięciach mających na celu poprawę
warunków pracy.
Pozwala to na koordynację działań zmierzających do poprawy warunków

pracy.

 
- uczestniczenie w konsultacjach w zakresie bhp, a także w pracach komisji bhp i

innych

zakładowych komisjach zajmujących się problematyką bhp , w tym zapobiegania

chorobom

zawodowym i wypadkom przy pracy.
Zapewnia to prawidłowe planowanie poprawy warunków pracy, stwierdzanie

zagrożeń , metod ich likwidacji, oraz kontrolę realizacji wniosków i
zaleceń.

 
- inicjowanie i rozwijanie na terenie zakładu pracy różnych form popularyzacji

problematyki

bhp oraz ergonomii.
Służba bhp bierze czynny udział w kształtowaniu świadomości pracowników.

11

Kwalifikacje pracowników służby bhp

Pracowników służby bhp zatrudnia się na stanowiskach: inspektorów,

starszych inspektorów, specjalistów, starszych specjalistów oraz głównych
specjalistów do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy. Objęcie każdego z tych
stanowisk możliwe jest po spełnieniu następujących wymagań
kwalifikacyjnych:



inspektorem do spraw bhp może być osoba posiadająca zawód technika bhp,



starszym inspektorem do spraw bhp może być osoba posiadająca zawód
technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub wyższe
wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp bądź też studia
podyplomowe w tym zakresie,



specjalistą do spraw bhp może być osoba legitymująca się wyższym
wykształceniem o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studiami
podyplomowymi w tym zakresie oraz co najmniej 1 rokiem stażu pracy w
służbie bhp,



starszym specjalistą do spraw bhp może być osoba posiadająca wyższe
wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie albo studia podyplomowe
w tym zakresie oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,



głównym specjalistą do spraw bhp może być osoba posiadająca wyższe
wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia w tym
zakresie oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.

Co ważne, samo spełnienie wymagań kwalifikacyjnych nie jest tu
wystarczające. Każdy z pracowników służby bhp musi bowiem ukończyć
szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej
służby

12

Szkolenie w zakresie BHP

Obowiązek szkolenia pracowników w dziedzinie

bezpieczeństwa i higieny pracy określa rozporządzenie Ministra
Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. Za działalność
szkoleniową w tym zakresie odpowiedzialni są pracodawcy.

   Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikowi
odbycie odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy
szkolenia, w tym przekazanie mu informacji i instrukcji
dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej
pracy.

   Szkolenie może być organizowane i prowadzone przez
pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki
organizacyjne uprawnione do prowadzenia szkoleniowej w
dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie
przepisów o systemie oświaty.

13

Szkolenie w zakresie BHP cd.

Szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzone są

jako:



szkolenie wstępne,



szkolenie okresowe.

Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu według programów

opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk i obejmuje:



szkolenie wstępne ogólne (instruktaż ogólny) – dla wszystkich nowo
zatrudnionych pracowników, studentów odbywających u pracodawcy praktykę
studencką oraz uczniów szkół zawodowych zatrudnionych w celu praktycznej
nauki zawodu. Instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bhp lub osoba
wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracownik wyznaczony przez
pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniające właściwą
realizację programu instruktażu.



szkolenie wstępne na stanowisku pracy (instruktaż stanowiskowy) przeprowadza
się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba
kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie
kwalifikacje i doświadczenia zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod
prowadzenia instruktażu stanowiskowego.

14

Szkolenie w zakresie BHP cd.

Szkolenie okresowe odbywają:



osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami, w
szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści,



pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych,



pracownicy inżynieryjno-techniczni,



pracownicy służby bhp i inne osoby wykonujące zadania tej służby,



pracownicy administracyjno-biurowi i inni nie wymienieni wcześniej, których
charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia,
uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy.

 
    Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach

robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3
lata, a na stanowiskach robotniczych, na których występują szczególnie duże
zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników, nie rzadziej niż raz w
roku.
Szkolenie pozostałych osób wymienionych wcześniej powinno być
przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego
nie rzadziej niż raz na 5 lat.
 Minister Pracy i Polityki Socjalnej ustalił ramowe programy szkolenia
wstępnego i okresowego dla wszystkich grup podlegających obowiązkowi
szkolenia.

15

Szkolenie w zakresie BHP cd.

Organizatorzy szkoleń zapewniają:



programy poszczególnych rodzajów szkolenia opracowane dla
określonych grup stanowisk;



programy szkolenia instruktorów w zakresie metod
prowadzenia instruktażu – w przypadku prowadzenia takiego
szkolenia;



wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy,
doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne
zapewniające właściwą realizację programów szkolenia;



odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności
szkoleniowej;



wyposażenie dydaktyczne niezbędne do właściwej realizacji
programów szkolenia;



właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w
postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów
przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń.

16

Ramowy program instruktażu
ogólnego

Lp.

TEMAT SZKOLENIA*

LICZBA

GODZIN**

1

Istota bezpieczeństwa i higieny pracy

0,6

2

Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy,
pracowników oraz
poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu
pracy i organizacji
społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

3

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy

4

Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy

0,5

5

Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia
występujące w zakładzie i podstawowe środki
zapobiegawcze

6

Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy
związane z obsługą urządzeń technicznych oraz
transportem wewnątrzzakładowym

0,4

17

Ramowy program instruktażu
ogólnego

Lp

.

TEMAT SZKOLENIA

LICZBA

GODZIN

7

Zasady przydziału odzieży roboczej oraz środków
ochrony indywidualnej,
w tym w odniesieniu do stanowiska pracy
instruowanego

0,5

8

Porządek i czystość w miejscu pracy – ich wpływ na
zdrowie i
bezpieczeństwo pracownika

9

Profilaktyczna opieka lekarska – zasady jej
sprawowania w odniesieniu do stanowiska
instruowanego

10

Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz
postępowanie w razie pożaru

1

11

Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacji i
zasad udzielania
pierwszej pomocy

RAZEM

Minimu

m 3

*

Program szkolenia osób podejmujących po raz pierwszy pracę związana z kierowaniem

pracownikami powinien być poszerzony i dostosowany do obowiązków i odpowiedzialności
tych osób w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

**

W godzinach lekcyjnych trwających 45 minut

18

Ramowy program instruktażu
stanowiskowego

Lp

.

TEMAT SZKOLENIA

LICZBA GODZIN***

1

Przygotowanie pracownika do wykonania
określonej pracy, w tym w szczególności:
Omówienie warunków pracy z uwzględnieniem:
- elementów pomieszczenia pracy, w którym ma
pracować
pracownik, mających wpływ na warunki pracy
pracownika (np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie,
wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia
ochronne),
- elementów stanowiska roboczego mających
wpływ na
bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy
pracy,
oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa,
urządzenia
zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne,
narzędzia, surowce i produkty),
- przebieg procesu pracy na stanowisku pracy w
nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalność
w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy,)
Omówienie zagrożeń występujących przy
określonych
czynnościach na stanowisku pracy, wyników oceny
ryzyka
zawodowego związanego z wykonywaną pracą i
sposobów
ochrony przed zagrożeniami oraz zasad
postępowania w
razie wypadku lub awarii,
Przygotowanie wyposażenia stanowiska
roboczego do
wykonywania określonego zadania.

2

2

19

Ramowy program instruktażu
stanowiskowego

Lp

.

TEMAT SZKOLENIA

LICZBA GODZIN

2

Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania
pracy na
stanowisku pracy zgodnie z przepisami i
zasadami
bezpieczeństwa i higieny pracy z
uwzględnieniem metod,
bezpiecznego wykonywania poszczególnych
czynności i ze
szczególnym zwróceniem uwagi na czynności
trudne
i niebezpieczne.

0,5

-

3

Próbne wykonanie zadania przez pracownika
pod kontrolą
instruktora

0,5

-

4

Samodzielna praca pracownika pod nadzorem
instruktora

4

-

5

Omówienie i ocena przebiegu wykonania pracy
przez
pracownika

1

-

RAZEM

Minimu

m 8

Minimu

m 2

***

W godzinach lekcyjnych trwających 45 minut.

20

21

1.

Imię i nazwisko osoby odbywającej
szkolenie ...................................................................................................................................

2.

Nazwa komórki
organizacyjnej .....................................................................................................................

3.

I
n
s
t
r
u
k
t
a
ż

o
g
ó
l
n
y

Instruktaż ogólny przeprowadził w dniu ......................................................................................
r.
.........................................................................................................................................................
.

(imię i nazwisko przeprowadzającego instruktaż)

...............................................................
..................

(podpis osoby, której udzielono

instruktażu*)

4.

I

n

s

t

r

u
k

t

a

ż
s

t

a

n

o

w

i

s

k
o

w

y

1) Instruktaż stanowiskowy na stanowisku
pracy ...........................................................................
przeprowadził w dniach ........................................
r. .....................................................................
(imię i nazwisko przeprowadzającego
instruktaż)
Po przeprowadzeniu sprawdzianu wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy
zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy
Pan
(i) ..............................................................................................................................................
został (a) dopuszczony (a) do wykonywania pracy na stanowisku:
.........................................................................................................................................................
.
......................................................................... ..........................................................................
.
(podpis osoby, której udzielono instruktażu*) (data i podpis kierownika komórki
organizacyjnej)
2) **Instruktaż stanowiskowy na stanowisku
pracy .......................................................................
przeprowadził w dniach ........................................
r. .....................................................................
(imię i nazwisko przeprowadzającego
instruktaż)
Po przeprowadzeniu sprawdzianu wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy
zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy
Pan
(i) ..............................................................................................................................................
został (a) dopuszczony (a) do wykonywania pracy na stanowisku:
.........................................................................................................................................................
.
......................................................................... ..........................................................................
.
(podpis osoby, której udzielono instruktażu*) (data i podpis kierownika komórki
organizacyjnej)

...................................................
(nazwa pracodawcy ( pieczęć))

KARTA SZKOLENIA WSTĘPNEGO

W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

22

* Podpis stanowi potwierdzenie odbycia instruktażu i zapoznania się z przepisami oraz
zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy dotyczącymi wykonywania prac.
** Wypełniać w przypadkach, o których mowa w § 11 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 i 3 rozporządzenia
Ministra Gospodarki i
Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy.

KARTA SZKOLENIA WSTĘPNEGO

W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

cd.

Obowiązki pracodawców w
zakresie BHP

· Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez

zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy
odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

· Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny

w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie
wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i
higieny pracy specjalistom spoza zakładu.
W szczególności jest on obowiązany :



organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki
pracy,



zapewniać  przestrzeganie    w    zakładzie    przepisów    oraz    zasad
bezpieczeństwa   i   higieny   pracy,    wydawać   polecenia   usunięcia
stwierdzonych uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,



reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego
poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się
warunki wykonywania pracy,



zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom
zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, stosunki
społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,

23

Obowiązki pracodawców w
zakresie BHP cd.



uwzględnić ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub
karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach
podejmowanych działań profilaktycznych,



zapewniać   wykonanie   nakazów,   wystąpień,   decyzji   i   zarządzeń
wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy



zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych
wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników



znać,  w zakresie  niezbędnym  do wykonywania ciążących  na nim
obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady
bezpieczeństwa i higieny pracy



informować pracowników o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących
w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy
wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku
awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,



informować pracowników o działaniach ochronnych i zapobiegawczych
podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń,



wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy, wykonywania
działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz
informować o tym pracowników,

24

Obowiązki pracodawców w
zakresie BHP cd.



zaznajamiać  pracowników z zakresem  ich obowiązków, sposobem
wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach, w tym zapewnić
przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed
 dopuszczeniem  ich  do   pracy   oraz   zapewnić   prowadzenie okresowych
szkoleń w tym zakresie,



dostarczyć, w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub
życia, instrukcje umożliwiające oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce
bezpieczne,



umożliwić pracownikom, w razie wystąpienia zagrożeniach dla życia lub
zdrowia, podjęcie działań w celu uniknięcia niebezpieczeństwa na miarę ich
wiedzy i dostępnych środków technicznych,



informować pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną
pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami



zapewnić pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i
liczby zatrudnionych pracowników,



utrzymać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a
także tereny i urządzenia z nimi związane, w stanie zapewniającym bezpieczne
i higieniczne warunki pracy,



wyposażać stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne oraz
narzędzia pracy, które zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w
szczególności zabezpieczają pracownika przed urazami, działaniem
niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym,
nadmiernym hałasem, działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz
szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników środowiska pracy
oraz uwzględniają zasady ergonomii,

25

Obowiązki pracodawców w
zakresie BHP cd.



wyposażać maszyny, inne urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy w
odpowiednie zabezpieczenia (środki ochrony zbiorowej),



dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzież i
obuwie robocze,



zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz
dostarczyć pracownikom niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy



odbywać i zapewnić pracownikowi szkolenie w zakresie instruktarzu ogólnego i
stanowiskowego oraz szkolenia okresowe,



zawiadamiać na piśmie, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności,
właściwego okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora
sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności,



wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i
higieną, w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę
pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców.

Naruszenie praw pracowników wynikających z przepisów lub zasad

bezpieczeństwa i higieny pracy może rodzić odpowiedzialność karną
lub wykroczeniową.

26

Obowiązki pracowników w
zakresie BHP

Szczegółowy katalog obowiązków pracownika związanych z BHP zawiera art. 211

kodeksu pracy.

Pracownik jest zobowiązany w szczególności:



znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i
instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom
sprawdzającym,



wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek
przełożonych,



dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w
miejscu pracy,



stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony
indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,



poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom
lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,



niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku
albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także
inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,



współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy.

27

Obowiązki pracowników w
zakresie BHP cd.

Regulamin pracy może w/w obowiązki rozwijać i

konkretyzować, może także nakładać na pracowników
obowiązki dodatkowe, których przestrzeganie również jest
obowiązkowe.

Pracownik nie może się z tych obowiązków zwolnić, nawet

jeżeli są uciążliwe. Odnosi się to również do przepisów
wewnętrznych obowiązujących u pracodawcy, a więc
układów zbiorowych pracy i regulaminów, a także
sytuacji, gdy pracodawca nie wypełniał wobec niego
swoich obowiązków w tej dziedzinie.

Wobec pracownika nie przestrzegającego podstawowych

zasad BHP, pracodawca może zastosować przewidziane w
kodeksie pracy kary: upomnienie, naganę a także karę
pieniężną. Ciężkie naruszenie tego obowiązku może
stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia z winy pracownika.

28

Przygotowali:



Anna Janczyk-Półtorak

29