Porównanie budowy

cząsteczek i właściwości

alkanów, alkenów i alkinów

Wykonał:

Bogdan Jurkiewicz

ALKANY

BUDOWA ALKANÓW

ALKANY ZBUDOWANE SĄ Z ATOMÓW WĘGLA I
WODORU, PRZY CZYM ATOMY WĘGLA
POŁĄCZONE SĄ ZE SOBĄ WIĄZANIAMI
POJEDYNCZYMI. OGÓLNY WZÓR SUMARYCZNY
ALKANÓW –

C

n

H

2n+2

.

NAZWA WĘGLOWODORY NASYCONE WYNIKA Z
FAKTU PEŁNEGO WYSYCENIA ATOMÓW WĘGLA
WIĄZANIAMI POJEDYNCZYMI, CO ODRÓŻNIA JE
OD WĘGLOWODORÓW NIENASYCONYCH
POSIADAJĄCYCH WIĄZANIA PODWÓJNE I/LUB
POTRÓJNE.
ZE WZGLĘDU NA DUŻĄ TRWAŁOŚĆ
POJEDYNCZYCH WIĄZAŃ C-C(WIĄZANIA σ) I C-H
ALKANY SĄ MAŁO REAKTYWNYMI ZWIĄZKAMI
CHEMICZNYMI, A REAKCJE Z ICH UDZIAŁEM
WYMAGAJĄ DRASTYCZNYCH WARUNKÓW
(WYSOKA TEMPERATURA I CIŚNIENIE).
WE WSZYSTKICH ALKANACH WYSTĘPUJE
HYBRYDYZACJA SP

3

.

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE

ALKANÓW

STAN SKUPIENIA ALKANÓW ZALEŻNY JEST OD
ILOŚCI ATOMÓW WĘGLA -
OD 1 DO 4 ATOMÓW WĘGLA SĄ TO GAZY
OD 5 DO 17 ATOMÓW WĘGLA SĄ TO CIECZE
OD 18 SĄ TO CIAŁA STAŁE
ALKANY W SZEREGU HOMOLOGICZNYM RÓŻNIĄ
SIĘ TEMPERATURĄ WRZENIA I TOPNIENIA ORAZ
GĘSTOŚCIĄ, KTÓRE ROSNĄ WRAZ Z LICZBĄ
ATOMÓW WĘGLA W CZĄSTECZCE.
WSZYSTKIE ALKANY MAJĄ GĘSTOŚĆ NIŻSZĄ OD
WODY.
SĄ ONE W WODZIE NIEROZPUSZCZALNE,
NATOMIAST ROZPUSZCZAJĄ SIĘ DOBRZE W
ETERZE, BENZENIE I INNYCH
ROZPUSZCZALNIKACH ORGANICZNYCH.

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE

ALKANÓW

ALKANY SĄ DOŚĆ BIERNE CHEMICZNIE.
ULEGAJĄ REAKCJOM SPALANIA, SUBSTYTUCJI I
NITROWANIA.
W OBECNOŚCI ŚWIATŁA REAGUJĄ Z FLUOREM,
CHLOREM I BROMEM (CHLOROWCOWANIE). SĄ
ODPORNE NA DZIAŁANIE STĘŻONYCH
KWASÓW I ZASAD.

ALKENY

BUDOWA ALKENÓW

ALKENY SĄ TO WĘGLOWODORY
NIENASYCONE, W KTÓRYCH WYSTĘPUJE CO
NAJMNIEJ JEDNO PODWÓJNE WIĄZANIE
CHEMICZNE MIĘDZY ATOMAMI WĘGLA.
WYSTĘPUJE W ICH CZĄSTECZKACH WIĄZANIE
π
OGÓLNY WZÓR SUMARYCZNY ALKENÓW –

C

n

H

2n

W ALKENACH ATOMY WĘGLA (PRZY WIĄZANIU
PODWÓJNYM) ULEGAJĄ HYBRYDYZACJI sp

2

. Z

TEGO WYNIKA, ŻE W ALKENACH OPRÓCZ
WIĄZAŃ SIGMA WYSTĘPUJĄ WIĄZANIA π,
KTÓRE JEST WIĄZANIEM SŁABSZYM OD σ I
ŁATWIEJ ULEGA ROZERWANIU. W ZWIĄZKU Z
TYM ALKENY SĄ BARDZIEJ REAKTYWNE

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE

ALKENÓW

STAN SKUPIENIA ALKENÓW ZALEŻNY JEST OD
ILOŚCI ATOMÓW WĘGLA -
OD 1 DO 4 ATOMÓW WĘGLA SĄ TO GAZY
OD 5 DO 18 ATOMÓW WĘGLA SĄ TO CIECZE
OD 19 SĄ TO CIAŁA STAŁE
ZE WZROSTEM ILOŚCI ATOMÓW WĘGLA
ROŚNIE TEMPERATURA TOPNIENIA,
TEMPERATURA WRZENIA, GĘSTOŚĆ,
NOTOMIAST ZMNIEJSZA SIĘ AKTYWNOŚĆ.
ALKENY SĄ NIEROZPUSZCZALNE W WODZIE.
TEMPERATURY WRZENIA I TOPNIENIA SA
ODPOWIEDNIO NIŻSZE OD
ODPOWIADAJĄCYCH IM ALKANÓW.

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE

ALKENÓW

ALKENY SĄ REAKTYWNE, ULEGAJĄ REAKCJOM
SPALANIA, REAKCJOM PRZYŁĄCZENIA
(ADDYCJI) DO WIĄZANIA PODWÓJNEGO,
POLIMERYZACJI.
WYKAZUJĄ IZOMERIĘ GEOMETRYCZNĄ TRANS-
CIS

ALKINY

BUDOWA ALKINÓW

ALKINY TO WĘGLOWODORY, KTÓRYCH
CZĄSTECZKI ZAWIERAJĄ, OPRÓCZ
POJEDYNCZYCH WIĄZAŃ, JEDNO WIĄZANIE
POTRÓJNE MIĘDZY ATOMAMI WĘGLA.
OGÓLNY WZÓR SUMARYCZNY ALKINÓW –

C

n

H

2n-2

POSIADAJĄ ONE WIĄZANIE POTRÓJNE W
POSTACI WIĄZANIA σ I DWÓCH WIĄZAŃ π
(WIĄZANIA NIETRWAŁE, ŁATWE DO
ROZERWANIA) DLATEGO ALKINY ŁATWO
ULEGAJĄ REAKCJOM CHEMICZNYM. (SĄ
BARDZIEJ REAKTYWNE OD ALKENÓW).
ATOMY WĘGLA PRZYBIERAJĄ HYBRYDYZACJĘ
DYGONALNĄ sp

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE

ALKINÓW

TRZY PIERWSZE ALKINY W SZEREGU
HOMOLOGICZNYM SĄ GAZAMI.
W SZEREGU HOMOLOGICZNYM ALKINÓW
WZRASTA TEMPERATURA WRZENIA,
TEMPERATURA TOPNIENIA I GĘSTOŚĆ.
ALKINY SĄ SŁABO ROZPUSZCZALNE W
WODZIE, ALE BARDZO DOBRZE W
ROZPUSZCZALNIKACH NP. BENZYNA
EKSTRAKCYJNA, ACETON.
WSZYSTKIE ALKINY MAJĄ GĘSTOŚĆ MNIEJSZĄ
OD WODY.
POSIADAJĄ CHARAKTERYSTYCZNY ZAPACH.
PALĄ SIĘ NIEBIESKIM JASNYM PŁOMIENIEM

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE

ALKINÓW

ALKINY ULEGAJĄ REAKCJOM SPALANIA,
REAKCJI ADDYCJI (PRZYŁĄCZENIA) DO
WIĄZAŃ POTRÓJNYCH Z WODOREM,
CHLOROWCAMI, KWASAMI
CHLOROWCOWODOROWYMI,
CYJANOWODOREM I WODĄ, ULEGAJA TAKŻE
REAKCJOM POLIMERYZACJI (ALIFATYCZNEJ I
CYKLICZNEJ)
SĄ BARDZO REAKTYWNE

DZIĘKUJE

ZA

UWAGĘ=)