Międzynarodowa Konwencja

w Sprawie Likwidacji Wszelkich

Form Dyskryminacji Rasowej

otwarta do podpisu w Nowym

Jorku dnia 7 marca 1966 r.

System traktowy Organizacji Narodów Zjednoczonych

• Wejście w życie: 4 stycznia 1969 r.

• Podpisanie przez Polskę: 7 marca 1966

• Ratyfikacja: 5 grudnia 1968 r.

Liczba ratyfikacji

Na dzień 15 listopada 2011:

• liczba sygnatariuszy: 86

• liczba stron: 175

• Narody Zjednoczone potępiły

kolonializm, wszelkie praktyki
segregacji i dyskryminacji

• Deklaracja ws. przyznania

niepodległości krajom i narodom
kolonialnym z 14 grudnia 1960 r.

• Deklaracja NZ ws. likwidacji

wszelkich form dyskryminacji rasowej
z 20 listopada 1963 r.

Pojęcie dyskryminacji

rasowej:

• wszelkie zróżnicowanie, wykluczenie,

ograniczenie lub uprzywilejowanie z powodu
rasy, koloru skóry, urodzenia, pochodzenia
narodowego lub etnicznego, które ma na celu
lub pociąga za sobą przekreślenie bądź
uszczuplenie uznania, wykonywania lub
korzystania, na zasadzie równości z praw
człowieka i podstawowych wolności w
dziedzinie politycznej, gospodarczej,
społecznej i kulturalnej lub w jakiejkolwiek
innej dziedzinie życia publicznego

Zakres przedmiotowy

• Potępienie dyskryminacji rasowej,

stworzenie polityki zmierzającej do

likwidacji dyskryminacji rasowej we

wszystkich jej formach oraz pogłębienia

zrozumienia między wszystkimi rasami

• Potępienie segregacji rasowej i

apartheidu, zapobieganie wszelkim

tego rodzaju praktykom, zakazanie

praktyk i wykorzenienie ich

• Potępienie wszelkiej propagandy i

wszelkich organizacji opartych na

ideach lub teoriach wyższości jednej

rasy lub grupy osób określonego

koloru skóry lub pochodzenia

etnicznego bądź usiłujących

usprawiedliwić czy popierać

nienawiść i dyskryminację rasową w

jakiejkolwiek postaci, wykorzenienie

wszelkiego podżegania do tego

rodzaju dyskryminacji bądź też aktów

dyskryminacji

• Podjęcie specjalnych i konkretnych

środków w dziedzinie społecznej,
gospodarczej, kulturalnej i innych
dziedzinach dla zapewnienia
odpowiedniego rozwoju i ochrony
określonych grup rasowych i jednostek
do nich należących w celu
zagwarantowania im na zasadach
równości pełnego korzystania z praw
człowieka i podstawowych wolności

• Zapewnienie skutecznej obrony i środków

ochrony przeciwko wszelkim aktom
dyskryminacji rasowej, naruszającym wbrew
postanowieniom niniejszej Konwencji prawa
człowieka i podstawowe wolności, jak również
zagwarantowanie im prawa dochodzenia
przed tymi sądami słusznego i odpowiedniego
odszkodowania lub zadośćuczynienia za
wszelkie szkody poniesione w wyniku tego
rodzaju dyskryminacji

• środki, zwłaszcza w dziedzinie oświaty,

wychowania, kultury i informacji, w celu
zwalczania przesądów prowadzących do
dyskryminacji rasowej oraz w celu popierania
wzajemnego zrozumienia, tolerancji i przyjaźni
między narodami i grupami rasowymi lub
etnicznymi, jak również propagowania celów i
zasad Karty Narodów Zjednoczonych,
Powszechnej deklaracji praw człowieka, Deklaracji
Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji
wszelkich form dyskryminacji rasowej oraz
niniejszej Konwencji

Organ ochrony :

• Konwencja w art. 8 ust.1 tworzy

Komitet ds. likwidacji

dyskryminacji rasowej
-

The Committee on the Elimination of Racial

Discrimination (CERD)

• Skład: 18 ekspertów, wybieranych przez

Państwa Strony Konwencji spośród swoich
obywateli na 4-letnią kadencję (rotacja ½ składu
co 2 lata), członkowie wykonują funkcje w
imieniu własnym

Uznanie kompetencji Komitetu ds.

Likwidacji Wszelkich Form

Dyskryminacji Rasowej do

przyjmowania zawiadomień osób lub

grup osób podlegających jurysdykcji

RP, stwierdzających, że są ofiarami

naruszenia przez RP któregokolwiek z

praw wymienionych w Konwencji: 1

grudnia 1998 r.

Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej był
pierwszym ciałem traktatowym powołanym przez
Narody Zjednoczone w celu nadzorowania realizacji
przyjętych przez państwa zobowiązań wynikających
z Międzynarodowej Konwencji w Sprawie Likwidacji
Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej.
Trzeci Komitet Zgromadzenia Ogólnego Narodów
Zjednoczonych zajmujący się sprawami społecznymi,
humanitarnymi i kulturowymi zdecydował włączyć
kwestię utworzenia CERD do postanowień Konwencji.
Podkreślona została tym samym rola CERD dla
wprowadzenia w życie postanowień Konwencji.

Trzy procedury

umożliwiające CERD monitorowanie prawnych,
sądowych, administracyjnych i pozostałych
działań podejmowanych przez państwa w celu
zwalczania dyskryminacji rasowej:
1) obowiązek składania przez państwa, które
ratyfikowały Konwencję, okresowych sprawozdań
(co 2 lata, a także w każdym wypadku, gdy Komitet
tego zażąda) – w RP obecnie zajmuje się tym MSWiA,
2) zawiadomienie międzypaństwowe (art.11),
3) zawiadomienie indywidualne (art.14) przeciwko
państwu przez osoby fizyczne, grupy osób, które
twierdzą, że są ofiarami dyskryminacji rasowej.

ZAWIADOMIENIE INDYWIDUALNE

Kryteria dopuszczalności
a) jednostki, które zgłaszają zawiadomienie

wyczerpały wszystkie możliwe krajowe
środki odwoławcze;

b) państwo, przeciwko któremu kierowane

jest zawiadomienie uznaje kompetencje
Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji
Rasowej do rozpatrywania zawiadomień
indywidualnych. Polska uznała
kompetencje Komitetu w 1998 r.

Kryteria dopuszczalności zawiadomień indywidualnych

przez Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej
różnią się w dwóch kwestiach od ogólnych kryteriów
właściwych dla wszystkich komitetów:

a) zawiadomienia indywidualne do Komitetu ds.

Likwidacji Dyskryminacji Rasowej mogą być złożone
nie później niż 6 miesięcy od zakończenia procedury
krajowej w danej sprawie;

b) zawiadomienie indywidualna nie zostanie uznane za

niedopuszczalne w przypadku, gdy ta sama sprawa
jest lub była rozpatrywana przez inny organ
międzynarodowy zajmujący się postępowaniem
wyjaśniającym lub rozstrzyganiem skarg.

Procedura

• Po zarejestrowaniu zawiadomienia, państwo - strona ma 3 miesiące

na sformułowanie stanowiska w danej sprawie.

• Jeśli państwo sformułuje stanowisko jedynie odnośnie warunków

dopuszczalności zawiadomienia, osoba je składająca ma 6 tygodni na
ustosunkowanie się do tego stanowiska. Jeśli Komitet uzna, że
zawiadomienie spełnia kryteria dopuszczalności, państwo - strona ma
kolejne 3 miesiące na przedłożenie stanowiska w sprawie zasadność.
Następnie, osoba skarżąca ma 6 tygodni na przedłożenie komentarza
w sprawie tego stanowiska. Po tym okresie Komitet podejmuje
ostateczną decyzję w kwestii zasadności złożonej skargi.

• Jeśli państwo - strona nie ma zastrzeżeń odnośnie dopuszczalności

zawiadomienia, to jest proszone o przedstawienie Komitetowi
swojego stanowiska w kwestii zasadności skargi. Wnioskodawca
zawiadomienia ma 6 tygodni na ustosunkowanie się do tego
stanowiska.

Rozstrzygnięcie

• Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej

podejmuje ostateczne rozstrzygnięcie
w sprawie meritum zawiadomienia oraz
przedstawia swoje rekomendacje w danej
sprawie. Państwo - strona ma 3 miesiące na
dostarczenie informacji na temat
przedsięwziętych działań zgodnych
z rekomendacjami Komitetu. Na ich
podstawie Komitet podejmuje decyzje
dotyczące dalszych działań w danej sprawie.

ZAWIADOMIENIE MIĘDZYPAŃSTWOWE

Państwo Strona zarzucające naruszenie Konwencji przedstawia sprawę Komitetowi

Komitet powiadamia Państwo, któremu zarzucane jest niewywiązywanie się ze zobowiązań-

Państwo ma 3 miesiące na przedstawienie pisemnych wyjaśnień, oświadczenia lub już

podjętych środków zaradczych

Jeżeli w ciągu 6 miesięcy od otrzymania przez dane Państwo powiadomienia sprawa nie

zostanie załatwiona(tu rokowania) – każde z tych Państw ma prawo ponownie skierować

sprawę do Komitetu

Komitet może rozpatrzeć daną sprawę po stwierdzeniu, że zostały zastosowane i

wyczerpane wszystkie możliwe wewnętrzne środki zaradcze

Przewodniczący Komitetu wyznacza Komisję pojednawczą ad hoc (5 osób – członków

Komitetu lub nie, nie mogą to być obywatele państw będących w sporze)

Komisja po rozpatrzeniu sprawy- przedstawia przewodniczącemu Komitetu sprawozdanie

zawierające wnioski dotyczące stanu faktycznego sporu między stronami oraz zalecenia

Przewodniczący Komitetu przekazuje to sprawozdanie państwom stronom sporu

Państwa te w ciągu 3 miesięcy mają poinformować Przewodniczącego Komitetu, czy przyjmują

zalecenia czy też nie

Art.22- klauzula

jurysdykcyjna

Każdy spór między dwoma lub więcej
Państwami Stronami Konwencji dotyczący
interpretacji lub stosowania Konwencji,
który nie zostanie rozstrzygnięty w drodze
rokowań lub przez zastosowanie procedury
wyraźnie ustalonej w Konwencji, zostanie
przekazany na wniosek którejkolwiek ze
stron w sporze do rozstrzygnięcia MTS,
chyba że strony będące w sporze zgodzą
się na inny tryb uregulowania sporu.